Allow me to start this talk with a question to everyone. You know that all over the world, people fight for their freedom, fight for their rights. Some battle oppressive governments. Others battle oppressive societies. Which battle do you think is harder? Allow me to try to answer this question in the few coming minutes.
Sta me toe te beginnen met een vraag aan iedereen. Je weet dat mensen over de hele wereld vechten voor hun vrijheid, voor hun rechten. Sommigen vechten tegen een onderdrukkend regime. Anderen vechten tegen een onderdrukkende samenleving. Welke strijd is volgens jou het lastigst? Ik zal deze vraag proberen te beantwoorden tijdens de komende paar minuten.
Let me take you back two years ago in my life. It was the bedtime of my son, Aboody. He was five at the time. After finishing his bedtime rituals, he looked at me and he asked a question: "Mommy, are we bad people?"
We gaan twee jaar terug in mijn leven. Het was bedtijd voor mijn zoon, Aboody. Hij was toen vijf. Na zijn bedtijdritueel keek hij me aan en vroeg: "Mama, zijn wij slechte mensen?"
I was shocked. "Why do you say such things, Aboody?"
Ik was geschokt. "Waarom zeg je zoiets, Aboody?"
Earlier that day, I noticed some bruises on his face when he came from school. He wouldn't tell me what happened. [But now] he was ready to tell.
Eerder die dag had ik schrammen gezien op zijn gezicht, toen hij van school thuiskwam. Hij wilde niet vertellen wat er gebeurd was. Maar nu was hij er klaar voor.
"Two boys hit me today in school. They told me, 'We saw your mom on Facebook. You and your mom should be put in jail.'"
"Twee jongens hebben me geslagen op school. Ze zeiden: 'We hebben je mama op Facebook gezien. Jij en je mama horen in de gevangenis.' "
I've never been afraid to tell Aboody anything. I've been always a proud woman of my achievements. But those questioning eyes of my son were my moment of truth, when it all came together. You see, I'm a Saudi woman who had been put in jail for driving a car in a country where women are not supposed to drive cars. Just for giving me his car keys, my own brother was detained twice, and he was harassed to the point he had to quit his job as a geologist, leave the country with his wife and two-year-old son. My father had to sit in a Friday sermon listening to the imam condemning women drivers and calling them prostitutes amongst tons of worshippers, some of them our friends and family of my own father. I was faced with an organized defamation campaign in the local media combined with false rumors shared in family gatherings, in the streets and in schools. It all hit me. It came into focus that those kids did not mean to be rude to my son. They were just influenced by the adults around them. And it wasn't about me, and it wasn't a punishment for taking the wheel and driving a few miles. It was a punishment for daring to challenge the society's rules.
Ik ben nooit bang geweest om Aboody iets te zeggen. Ik ben altijd trots geweest op mijn prestaties. Maar die vragende ogen van mijn zoon waren mijn moment van de waarheid, waarop het allemaal samenkwam. Ik ben een Saoedische vrouw die gevangen werd gezet omdat ik met de auto reed in een land waar vrouwen niet geacht worden met de auto te rijden. Gewoon omdat hij mij zijn autosleutels gaf, zat mijn broer twee keer vast. Hij werd zodanig lastiggevallen dat hij zijn baan als geoloog moest opgeven en het land verliet met zijn vrouw en zoontje van 2. Mijn vader moest een vrijdagpreek aanhoren waarin de imam vrouwelijke chauffeurs veroordeelde en hen hoeren noemde voor massa's gelovigen, waaronder onze vrienden en familie van mijn vader. Ik kreeg een georganiseerde lastercampagne over mij heen in de locale media, en valse geruchten, verspreid tijdens familiebijeenkomsten, op straat en op school. Het drong allemaal tot me door. Ik zag haarscherp dat die kinderen mijn zoon niet wilden kwetsen. Ze waren gewoon beïnvloed door de volwassenen in hun buurt. Het ging niet over mij. Het was geen straf omdat ik aan het stuur was gaan zitten en een paar km had gereden. Het was een straf omdat ik het had aangedurfd de regels van de maatschappij te tarten.
But my story goes beyond this moment of truth of mine. Allow me to give you a briefing about my story. It was May, 2011, and I was complaining to a work colleague about the harassments I had to face trying to find a ride back home, although I have a car and an international driver's license. As long as I've known, women in Saudi Arabia have been always complaining about the ban, but it's been 20 years since anyone tried to do anything about it, a whole generation ago.
Maar mijn verhaal gaat verder dan dit moment van de waarheid. Ik geef jullie een overzicht van mijn verhaal. In mei 2011 klaagde ik tegen een collega over de last die ik had ondervonden op zoek naar een rit naar huis, hoewel ik een auto en een internationaal rijbewijs had. Zolang ik weet hebben vrouwen in Saoedi-Arabië altijd geklaagd over het verbod, maar het is al 20 jaar geleden dat iemand nog probeerde om er iets aan te doen, een hele generatie geleden.
He broke the good/bad news in my face. "But there is no law banning you from driving."
Hij gooide het goede/slechte nieuws in mijn gezicht: "Maar er is geen wet die je het rijden verbiedt."
I looked it up, and he was right. There wasn't an actual law in Saudi Arabia. It was just a custom and traditions that are enshrined in rigid religious fatwas and imposed on women. That realization ignited the idea of June 17, where we encouraged women to take the wheel and go drive. It was a few weeks later, we started receiving all these "Man wolves will rape you if you go and drive." A courageous woman, her name is Najla Hariri, she's a Saudi woman in the city of Jeddah, she drove a car and she announced but she didn't record a video. We needed proof.
Ik zocht het op, en het klopte. Er was geen wet in Saoedi-Arabië. Het was een gewoonte, tradities vastgelegd in strikte religieuze fatwa's opgelegd aan vrouwen. Dat besef was de aanleiding voor het idee van 17 juni, toen we vrouwen aanmoedigden om aan het stuur te gaan zitten en te rijden. toen we vrouwen aanmoedigden om aan het stuur te gaan zitten en te rijden. Enkele weken later kregen we dit soort berichten: "Wolfshonden zullen je verkrachten als je gaat rijden." Een moedige vrouw, Najla Hariri, een Saoedische vrouw uit de stad Jeddah, reed met de auto en kondigde het aan, maar ze maakte geen video. We hadden bewijs nodig.
So I drove. I posted a video on YouTube. And to my surprise, it got hundreds of thousands of views the first day. What happened next, of course? I started receiving threats to be killed, raped, just to stop this campaign.
Dus reed ik. Ik postte een video op YouTube. Tot mijn verbazing werd die honderdduizenden keren bekeken op de eerste dag. Wat gebeurde er toen, natuurlijk? Ik kreeg bedreigingen met moord en verkrachting, gewoon om de campagne te stoppen.
The Saudi authorities remained very quiet. That really creeped us out. I was in the campaign with other Saudi women and even men activists. We wanted to know how the authorities would respond on the actual day, June 17, when women go out and drive. So this time I asked my brother to come with me and drive by a police car. It went fast. We were arrested, signed a pledge not to drive again, released. Arrested again, he was sent to detention for one day, and I was sent to jail. I wasn't sure why I was sent there, because I didn't face any charges in the interrogation. But what I was sure of was my innocence. I didn't break a law, and I kept my abaya — it's a black cloak we wear in Saudi Arabia before we leave the house — and my fellow prisoners kept asking me to take it off, but I was so sure of my innocence, I kept saying, "No, I'm leaving today." Outside the jail, the whole country went into a frenzy, some attacking me badly, and others supportive and even collecting signatures in a petition to be sent to the king to release me. I was released after nine days.
De Saoedische autoriteiten hielden zich heel kalm. Dat vonden we pas echt akelig. Ik nam deel aan de campagne met andere Saoedische vrouwen en zelfs mannelijke activisten. Ik nam deel aan de campagne met andere Saoedische vrouwen en zelfs mannelijke activisten. We wilden weten hoe de autoriteiten zouden reageren op de eigenlijke dag, 17 juni, toen vrouwen gingen autorijden. Deze keer vroeg ik mijn broer om mee te komen en langs een politieauto te rijden. Het ging snel. We werden gearresteerd, tekenden een belofte om niet meer te rijden en werden vrijgelaten. We werden weer gearresteerd. Hij werd één dag vastgehouden, ik ging naar de gevangenis. Ik wist niet zeker waarom, want er werd me tijdens het verhoor niets ten laste gelegd. Maar ik was zeker van mijn onschuld. Ik had geen wet geschonden, hield mijn abaya aan -- een zwarte mantel die we in Saoedi-Arabië dragen voor we het huis uitgaan -- en mijn medegevangenen bleven me vragen om hem uit te doen. Maar ik was zo zeker van mijn onschuld: "Nee, ik ga vandaag naar huis." Buiten de gevangenis was het hele land over zijn toeren. Sommigen vielen me heftig aan, anderen steunden me en verzamelden handtekeningen in een verzoek aan de koning om me vrij te laten. Ik werd vrijgelaten na 9 dagen.
June 17 comes. The streets were packed with police cars and religious police cars, but some hundred brave Saudi women broke the ban and drove that day. None were arrested. We broke the taboo.
17 juni komt eraan. De straten waren vol politie-auto's en religieuze politie-auto's maar ongeveer 100 dappere Saoedische vrouwen negeerden het verbod en reden die dag. Niemand werd gearresteerd. We hadden het taboe doorbroken.
(Applause)
(Applaus)
So I think by now, everyone knows that we can't drive, or women are not allowed to drive, in Saudi Arabia, but maybe few know why. Allow me to help you answer this question.
Intussen weet iedereen dat we niet mogen rijden, dat vrouwen niet mogen rijden in Saoedi-Arabië. Maar weinigen weten waarom. Ik help je die vraag te beantwoorden.
There was this official study that was presented to the Shura Council -- it's the consultative council appointed by the king in Saudi Arabia — and it was done by a local professor, a university professor. He claims it's done based on a UNESCO study. And the study states, the percentage of rape, adultery, illegitimate children, even drug abuse, prostitution in countries where women drive is higher than countries where women don't drive.
Er was een officiële studie die aan de Shuraraad werd voorgelegd -- de adviesraad aangesteld door de koning van Saoedi-Arabië -- ze was uitgevoerd door een lokale professor, een universiteitsprofessor. Hij beweert dat het op basis van een UNESCO-studie was. De studie zegt dat het percentage verkrachtingen, overspel, onwettige kinderen, zelfs druggebruik, prostitutie in landen waar vrouwen rijden, hoger is dan in landen waar vrouwen niet rijden.
(Laughter)
(Gelach)
I know, I was like this, I was shocked. I was like, "We are the last country in the world where women don't drive." So if you look at the map of the world, that only leaves two countries: Saudi Arabia, and the other society is the rest of the world.
Ik weet het -- ik was geschokt. Ik dacht: "We zijn het laatste land ter wereld waar vrouwen niet rijden." Bekijk de wereldkaart, en er blijven maar 2 landen over: Saoedi-Arabië, en die andere samenleving is de rest van de wereld.
We started a hashtag on Twitter mocking the study, and it made headlines around the world.
We begonnen een hashtag op Twitter om met de studie te lachen. We waren voorpaginanieuws over de hele wereld.
[BBC News: 'End of virginity' if women drive, Saudi cleric warns]
[BBC News: 'Einde van de maagdelijkheid' als vrouwen rijden, zegt geestelijke.] (Gelach)
(Laughter)
[BBC News: 'Einde van de maagdelijkheid' als vrouwen rijden, zegt geestelijke.] (Gelach)
And only then we realized it's so empowering to mock your oppressor. It strips it away of its strongest weapon: fear.
Pas toen beseften we hoe krachtig het is om je verdrukker uit te lachen. Het berooft hem van zijn sterkste wapen: angst.
This system is based on ultra-conservative traditions and customs that deal with women as if they are inferior and they need a guardian to protect them, so they need to take permission from this guardian, whether verbal or written, all their lives. We are minors until the day we die. And it becomes worse when it's enshrined in religious fatwas based on wrong interpretation of the sharia law, or the religious laws. What's worst, when they become codified as laws in the system, and when women themselves believe in their inferiority, and they even fight those who try to question these rules.
Dit systeem is gebaseerd op ultraconservatieve tradities en gewoontes die vrouwen behandelen als inferieure wezens die een voogd nodig hebben om hen te beschermen. Ze hebben zijn toestemming nodig, mondeling of schriftelijk, hun hele leven lang. We zijn minderjarig tot we sterven. Het wordt erger als het vastligt in religieuze fatwa's op basis van een foute interpretatie van de sharia, de religieuze wet. op basis van een foute interpretatie van de sharia, de religieuze wet. Het ergste is als ze vastgelegd worden als wetten in het systeem en als vrouwen zelf geloven dat ze inferieur zijn en zich zelfs verzetten tegen wie deze wetten probeert te betwisten. en zich zelfs verzetten tegen wie deze wetten probeert te betwisten.
So for me, it wasn't only about these attacks I had to face. It was about living two totally different perceptions of my personality, of my person -- the villain back in my home country, and the hero outside.
Voor mij ging het niet om die aanvallen op mij. Het ging om twee totaal verschillende percepties van mijn persoon -- schurk in mijn eigen land, held daarbuiten.
Just to tell you, two stories happened in the last two years. One of them is when I was in jail. I'm pretty sure when I was in jail, everyone saw titles in the international media something like this during these nine days I was in jail.
Ik vertel jullie twee verhalen van de afgelopen twee jaar. Het ene was toen ik gevangen zat. Ik weet vrij zeker dat toen ik gevangen zat, Iedereen de krantenkoppen zag in internationale media, ongeveer zoiets, gedurende de 9 dagen van mijn gevangenschap.
But in my home country, it was a totally different picture. It was more like this: "Manal al-Sharif faces charges of disturbing public order and inciting women to drive."
Maar thuis was het beeld helemaal anders. Het zag er eerder zo uit: "Manal al-Sharif wordt beschuldigd van het verstoren van de openbare orde en het aanzetten van vrouwen tot rijden."
I know.
Ik weet het.
"Manal al-Sharif withdraws from the campaign."
"Manal al-Sharif trekt zich terug uit de campagne."
Ah, it's okay. This is my favorite.
Oké. Dit is mijn favoriet:
"Manal al-Sharif breaks down and confesses: 'Foreign forces incited me.'"
"Manal al-Sharif breekt en bekent: 'Buitenlandse machten spoorden me aan.' "
(Laughter)
(Gelach)
And it goes on, even trial and flogging me in public. So it's a totally different picture.
En het gaat maar door, zelfs een proces en publieke geseling. Dat is dus een totaal ander beeld.
I was asked last year to give a speech at the Oslo Freedom Forum. I was surrounded by this love and the support of people around me, and they looked at me as an inspiration. At the same time, I flew back to my home country, they hated that speech so much. The way they called it: a betrayal to the Saudi country and the Saudi people, and they even started a hashtag called #OsloTraitor on Twitter. Some 10,000 tweets were written in that hashtag, while the opposite hashtag, #OsloHero, there was like a handful of tweets written. They even started a poll. More than 13,000 voters answered this poll: whether they considered me a traitor or not after that speech. Ninety percent said yes, she's a traitor. So it's these two totally different perceptions of my personality.
Men vroeg me vorig jaar om een speech te geven op het Oslo Freedom Forum. Ik werd omgeven door liefde en steun van mensen rondom mij. Ze zagen me als een inspiratie. Maar toen ik terugvloog naar mijn land, haatten ze die toespraak zo erg. Ze noemden het verraad aan het land en volk van Saoedi-Arabië. Ze begonnen een hashtag #OsloVerrader. Er waren 10.000 tweets met die hashtag, terwijl de tegengestelde, #OsloHeld, maar een handvol tweets telde. Ze deden zelfs een enquête. Meer dan 13.000 mensen stemden op deze vraag: of ze me een verrader vonden na die speech of niet. 90% zei ja, ze is een verrader. Dit zijn dus twee totaal tegengestelde percepties van mijn persoonlijkheid.
For me, I'm a proud Saudi woman, and I do love my country, and because I love my country, I'm doing this. Because I believe a society will not be free if the women of that society are not free. (Applause) Thank you. (Applause) Thank you, thank you, thank you, thank you. (Applause)
Ik vind mezelf een trotse Saoedische vrouw. Ik hou echt van mijn land. Omdat ik van mijn land hou, doe ik dit. Omdat ik geloof dat een maatschappij niet vrij is als haar vrouwen niet vrij zijn. (Applaus) Dankuwel. (Applaus) Dankuwel, dankuwel. (Applaus)
Thank you.
Dankuwel.
But you learn lessons from these things that happen to you. I learned to be always there. The first thing, I got out of jail, of course after I took a shower, I went online, I opened my Twitter account and my Facebook page, and I've been always very respectful to those people who are opining to me. I would listen to what they say, and I would never defend myself with words only. I would use actions. When they said I should withdraw from the campaign, I filed the first lawsuit against the general directorate of traffic police for not issuing me a driver's license. There are a lot of people also -- very big support, like those 3,000 people who signed the petition to release me. We sent a petition to the Shura Council in favor of lifting the ban on Saudi women, and there were, like, 3,500 citizens who believed in that and they signed that petition. There were people like that, I just showed some examples, who are amazing, who are believing in women's rights in Saudi Arabia, and trying, and they are also facing a lot of hate because of speaking up and voicing their views.
Maar je leert uit wat je overkomt. Ik leerde om altijd daar te zijn. Zodra ik vrijgekomen was, nam ik een douche en ging online kijken. Ik opende mijn twitteraccount en mijn facebookpagina. Ik heb altijd veel respect voor mensen die hun mening uiten tegenover mij. Ik luister naar wat ze zeggen en verdedig me nooit alleen met woorden. Ik gebruik actie. Toen ze zeiden dat ik me moest terugtrekken, deed ik de wegenpolitie haar allereerste proces aan omdat ze me geen rijbewijs gaf. Vele mensen gaven enorme steun, zoals de 3.000 mensen Vele mensen gaven enorme steun, zoals de 3.000 mensen die de petitie voor mijn vrijlating tekenden. We stuurden een petitie naar de Shuraraad om de opheffing van het verbod voor Saoedische vrouwen te vragen en er waren 3.500 burgers die erin geloofden en die petitie ondertekenden. Mensen zo als zij, ik toon maar wat voorbeelden, die verbluffend zijn, en geloven in vrouwenrechten in Saoedi-Arabië. Ze krijgen veel haat over zich heen omdat ze hun stem verheffen en hun mening geven.
Saudi Arabia today is taking small steps toward enhancing women's rights. The Shura Council that's appointed by the king, by royal decree of King Abdullah, last year there were 30 women assigned to that Council, like 20 percent. 20 percent of the Council. (Applause) The same time, finally, that Council, after rejecting our petition four times for women driving, they finally accepted it last February. (Applause) After being sent to jail or sentenced lashing, or sent to a trial, the spokesperson of the traffic police said, we will only issue traffic violation for women drivers. The Grand Mufti, who is the head of the religious establishment in Saudi Arabia, he said, it's not recommended for women to drive. It used to be haram, forbidden, by the previous Grand Mufti.
Saoedi-Arabië zet vandaag kleine stappen richting het versterken van vrouwenrechten. De Shuraraad die door de koning is aangesteld, bij decreet van Koning Abdullah, heeft vorig jaar 30 vrouwelijke leden gekregen, ongeveer 20 procent. 20 procent van de Raad. (Applaus) Tegelijk heeft die Raad uiteindelijk, nadat ze ons verzoek om vrouwen te laten rijden, vier keer had afgewezen, in februari ons verzoek aangenomen. (Applaus) Na gevangenisstraffen en geseling en processen zei de woordvoerder van de wegenpolitie: we zullen alleen verkeersboetes geven voor vrouwen die rijden. De grootmoefti, die het hoofd is van de geestelijkheid in Saoedi-Arabië, zei: het is niet aan te bevelen dat vrouwen rijden. Onder de vorige grootmoefti was het haram, verboden.
So for me, it's not about only these small steps. It's about women themselves.
Mij gaat het niet om die kleine stappen. Het gaat om de vrouwen zelf.
A friend once asked me, she said, "So when do you think this women driving will happen?"
Ooit vroeg een vriendin me: "Wanneer denk je dat dat rijden door vrouwen ervan komt?"
I told her, "Only if women stop asking 'When?' and take action to make it now."
Ik zei: "Alleen als vrouwen niet meer vragen 'wanneer?' en iets doen om het nu te doen."
So it's not only about the system, it's also about us women to drive our own life, I'd say.
Het gaat dus niet alleen om het systeem. Het gaat ook om ons, vrouwen, die ons eigen leven besturen.
So I have no clue, really, how I became an activist. And I don't know how I became one now. But all I know, and all I'm sure of, in the future when someone asks me my story, I will say, "I'm proud to be amongst those women who lifted the ban, fought the ban, and celebrated everyone's freedom."
Ik heb er geen idee van hoe ik activist geworden ben. Ik weet niet hoe ik ertoe kwam. Maar ik weet heel zeker dat ik in de toekomst, als iemand me mijn verhaal vraagt, zal zeggen: "Ik ben er trots op dat ik één van die vrouwen ben die het verbod ophieven, het verbod bevochten en eenieders vrijheid vierden."
So the question I started my talk with, who do you think is more difficult to face, oppressive governments or oppressive societies? I hope you find clues to answer that from my speech.
De vraag waar ik mijn talk mee begon, wie is het moeilijkst te bevechten, een onderdrukkend regime of een onderdrukkende samenleving, daar vind je hopelijk wat antwoorden op in mijn toespraak.
Thank you, everyone.
Bedankt, iedereen.
(Applause) Thank you. (Applause) Thank you. (Applause)
(Applaus) Dankuwel. (Applaus) Dankuwel. (Applaus)