Επιτρέψτε μου να αρχίσω αυτή την ομιλία με μια ερώτηση προς όλους. Ξέρετε ότι σε ολόκληρο τον κόσμο οι άνθρωποι μάχονται για την ελευθερία τους μάχονται για τα δικαιώματά τους. Μερικοί μάχονται ενάντια σε καταπιεστικές κυβερνήσεις. Άλλοι μάχονται ενάντια σε καταπιεστικές κοινωνίες. Ποια μάχη πιστεύετε ότι είναι πιο δύσκολη; Επιτρέψτε μου να προσπαθήσω να απαντήσω αυτήν την ερώτηση στα λίγα λεπτά που ακολουθούν. Αφήστε με να σας πάω στη ζωή μου πριν από δύο χρόνια. Ήταν η ώρα ύπνου του γιού μου, Αμπούντι. Ήταν πέντε τότε. Αφού τελειωσε όσα έπρεπε να κάνει πριν πέσει για ύπνο, με κοίταξε και με ρώτησε: «Μαμά, είμαστε κακοί άνθρωποι;» Τα έχασα. «Γιατί το λες αυτό, Αμπούντι;» Νωρίτερα εκείνη τη μέρα, όταν γύρισε από το σχολείο, είχα παρατηρήσει κάτι μελανιές στο πρόσωπό του. Δε μου έλεγε τί του είχε συμβεί. [Αλλά τώρα] ήταν έτοιμος να μου πει. «Δυο αγόρια με χτύπησαν σήμερα στο σχολείο». Μου είπαν, «Είδαμε τη μαμά σου στο Φέισμπουκ». Εσύ και η μαμά σου θα έπρεπε να μπείτε φυλακή» Ποτέ δε φοβήθηκα να πω στον Αμπούντι οτιδήποτε. Πάντα ήμουν μια περήφανη, για τα επιτεύγματά μου, γυναίκα. Αλλά αυτά τα γεμάτα απορία μάτια του γιού μου ήταν η στιγμή της αλήθειας μου, όταν όλα έγιναν ένα. Βλέπετε, είμαι μια γυναίκα από τη Σαουδική Αραβία, που έχει μπει φυλακή επειδή οδήγησα ένα αυτοκίνητο σε μια χώρα, όπου οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να οδηγούν. Μόνο και μόνο επειδή μου έδωσε τα κλειδιά του ο ίδιος μου ο αδερφός ήταν υπό κράτηση δύο φορές, και παρενοχλήθηκε τόσο που αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη δουλειά του ως γεωλόγος, και να φύγει από τη χώρα με τη γυναίκα και το δίχρονο γιο του. Ο πατέρας μου αναγκάστηκε να παρακολουθήσει το κήρυγμα της Παρασκευής ακούγοντας τον ιμάμη να καταδικάζει τις γυναίκες οδηγούς και να τις αποκαλεί πόρνες, ανάμεσα σε σε πάρα πολλούς πιστούς, μερικοί από τους οποίους ήταν φίλοι και οικογένεια του πατέρα μου. Αντιμετώπισα μια οργανωμένη δυσφημιστική καμπάνια στα τοπικά μέσα, σε συνδυασμό με ψεύτικες φήμες που κυκλοφορούσαν σε οικογενειακές συγκεντρώσεις, στους δρόμους και στα σχολεία. Τότε κατάλαβα. Τότε συνειδητοποίησα ότι αυτά τα παιδιά δεν φέρθηκαν με αγένεια στο γιο μου. Είχαν απλά επηρεαστεί από τους ενήλικες γύρω τους. Και δεν αφορούσε εμένα, δεν με τιμωρούσαν επειδή πήρα το τιμόνι και οδήγησα λίγο. Με τιμωρούσαν που τόλμησα να αμφισβητήσω τους κανόνες της κοινωνίας. Αλλά η ιστορία μου πάει πέρα από αυτή τη στιγμή της αλήθειας μου. Επιτρέψτε μου να σας κάνω μια περίληψη της ιστορίας μου. Ήταν Μάϊος, 2011, και παραπονιόμουν σε ένα συνάδελφο για τις παρενοχλήσεις που δεχόμουν προσπαθώντας να βρω κάποιον να με πάει σπίτι, ενώ έχω αυτοκίνητο και διεθνές δίπλωμα αυτοκινήτου. Απ' όσα γνωρίζω, οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία πάντα παραπονιούνταν για την απαγόρευση, αλλά έχουν περάσει 20 χρόνια από τότε που κάποιος προσπάθησε να κάνει κάτι για αυτό, πέρασε μια ολόκληρη γενιά. [Ο συνάδελφος] μου πέταξε τα καλά/κακά νέα. «Αλλά δεν υπάρχει νόμος που να σας απαγορεύει να οδηγείτε». Το τσέκαρα, και είχε δίκιο. Δεν υπήρχε τέτοιος νόμος στη Σαουδική Αραβία. Ήταν απλά ένα έθιμο και παραδόσεις που φυλάσσονται σε άκαμπτες, θρησκευτικές αποφάσεις (φάτουα) και επιβάλλονται στις γυναίκες. Αυτή η συνειδητοποιήση οδήγησε στην ιδέα της 17ης Ιουνίου, όπου ενθαρρύναμε τις γυναίκες να πάρουν το τιμόνι και να οδηγήσουν. Μετά από μερικές εβδομάδες ξεκινήσαμε να λαμβάνουμε αυτά τα μηνύματα: «Άνδρες- λύκοι θα σας βιάσουν αν πάτε να οδηγήσετε». Μια θαρραλέα γυναίκα με όνομα Νάζλα Χαρίρι, είναι από τη Σαουδική Αραβία και την πόλη Τζέντα, οδήγησε αυτοκίνητο και το ανακοίνωσε αλλά δεν έβγαλε βίντεο. Χρειαζόμασταν αποδείξεις. Έτσι οδήγησα εγώ. Ανέβασα το βίντεο στο Γιουτούμπ. Και προς μεγάλη μου έκπληξη, το είδαν εκατοντάδες χιλιάδες άτομα από την πρώτη μέρα. Τι έγινε, βέβαια, μετά; Άρχισα να λαμβάνω απειλές ότι θα με σκοτώσουν, θα με βιάσουν, μόνο για να σταματήσω αυτήν την εκστρατεία. Οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας παρέμειναν πολύ σιωπηλές. Αυτό μας φρίκαρε πραγματικά. Έκανα αυτήν την εκστρατεία μαζί με άλλες γυναίκες από τη Σαουδική Αραβία καθώς και με άνδρες ακτιβιστές. Θέλαμε να δούμε πως οι αρχές θα αντιδρούσαν τη συγκεκριμένη μέρα, σιτς 17 Ιουνίου, όταν οι γυναίκες θα έβγαιναν να οδηγήσουν. Οπότε αυτή τη φορά ζήτησα από τον αδερφό μου να έρθει να οδηγήσουμε δίπλα από ένα περιπολικό. Όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Μας συνέλαβαν, υπέγραψα μια υπεύθυνη δήλωση ότι δεν θα ξαναοδηγήσω και μας άφησαν. Όταν μας ξανασυνέλαβαν, έβαλαν τον αδελφό μου κρατητήριο για μία μέρα, και εμένα στη φυλακή. Δεν ήμουν σίγουρη γιατί με έστειλαν εκεί, γιατί δεν μου απήγγειλαν κατηγορίες στην ανάκριση. Αλλά ήμουν σίγουρη για την αθωώτητά μου. Δεν έσπασα κανένα νόμο, και φορούσα την αμπάγια μου -είναι ένας μαύρος μανδύας που φοράμε στη Σαουδική Αραβία πριν βγούμε από το σπίτι- και οι συγκρατούμενοί μου μου ζητούσαν συνέχεια να την βγάλω αλλά ήμουν τόσο σίγουρη για την αθωώτητά μου, που έλεγα και ξανάλεγα, «Όχι, θα βγω σήμερα». Έξω από τη φυλακή, όλη η χώρα τρελάθηκε, μερικοί μου επιτίθονταν άγρια, ενώ άλλοι ήταν υποστηρικτικοί και μάζευαν μάλιστα υπογραφές
Allow me to start this talk with a question to everyone. You know that all over the world, people fight for their freedom, fight for their rights. Some battle oppressive governments. Others battle oppressive societies. Which battle do you think is harder? Allow me to try to answer this question in the few coming minutes. Let me take you back two years ago in my life. It was the bedtime of my son, Aboody. He was five at the time. After finishing his bedtime rituals, he looked at me and he asked a question: "Mommy, are we bad people?" I was shocked. "Why do you say such things, Aboody?" Earlier that day, I noticed some bruises on his face when he came from school. He wouldn't tell me what happened. [But now] he was ready to tell. "Two boys hit me today in school. They told me, 'We saw your mom on Facebook. You and your mom should be put in jail.'" I've never been afraid to tell Aboody anything. I've been always a proud woman of my achievements. But those questioning eyes of my son were my moment of truth, when it all came together. You see, I'm a Saudi woman who had been put in jail for driving a car in a country where women are not supposed to drive cars. Just for giving me his car keys, my own brother was detained twice, and he was harassed to the point he had to quit his job as a geologist, leave the country with his wife and two-year-old son. My father had to sit in a Friday sermon listening to the imam condemning women drivers and calling them prostitutes amongst tons of worshippers, some of them our friends and family of my own father. I was faced with an organized defamation campaign in the local media combined with false rumors shared in family gatherings, in the streets and in schools. It all hit me. It came into focus that those kids did not mean to be rude to my son. They were just influenced by the adults around them. And it wasn't about me, and it wasn't a punishment for taking the wheel and driving a few miles. It was a punishment for daring to challenge the society's rules. But my story goes beyond this moment of truth of mine. Allow me to give you a briefing about my story. It was May, 2011, and I was complaining to a work colleague about the harassments I had to face trying to find a ride back home, although I have a car and an international driver's license. As long as I've known, women in Saudi Arabia have been always complaining about the ban, but it's been 20 years since anyone tried to do anything about it, a whole generation ago. He broke the good/bad news in my face. "But there is no law banning you from driving." I looked it up, and he was right. There wasn't an actual law in Saudi Arabia. It was just a custom and traditions that are enshrined in rigid religious fatwas and imposed on women. That realization ignited the idea of June 17, where we encouraged women to take the wheel and go drive. It was a few weeks later, we started receiving all these "Man wolves will rape you if you go and drive." A courageous woman, her name is Najla Hariri, she's a Saudi woman in the city of Jeddah, she drove a car and she announced but she didn't record a video. We needed proof. So I drove. I posted a video on YouTube. And to my surprise, it got hundreds of thousands of views the first day. What happened next, of course? I started receiving threats to be killed, raped, just to stop this campaign. The Saudi authorities remained very quiet. That really creeped us out. I was in the campaign with other Saudi women and even men activists. We wanted to know how the authorities would respond on the actual day, June 17, when women go out and drive. So this time I asked my brother to come with me and drive by a police car. It went fast. We were arrested, signed a pledge not to drive again, released. Arrested again, he was sent to detention for one day, and I was sent to jail. I wasn't sure why I was sent there, because I didn't face any charges in the interrogation. But what I was sure of was my innocence. I didn't break a law, and I kept my abaya — it's a black cloak we wear in Saudi Arabia before we leave the house — and my fellow prisoners kept asking me to take it off, but I was so sure of my innocence, I kept saying, "No, I'm leaving today." Outside the jail, the whole country went into a frenzy, some attacking me badly, and others supportive and even collecting signatures
σε μια έκκληση προς το βασιλιά για να με απελευθερώσει. Αποφυλακίστηκα μετά από εννιά μέρες. Η 17η Ιουνίου έφτασε. Οι δρόμοι γέμισαν με αυτοκίνητα της αστυνομίας και της θρησκευτικής αστυνομίας, αλλά περίπου εκατό γεννάιες γυναίκες της Σαουδικής Αραβίας έσπασαν την απαγόρευση και οδήγησαν εκείνη τη μέρα. Καμία δεν συνελήφθη. Σπάσαμε το ταμπού. (Χειροκρότημα) Πιστεύω πως όλοι πλέον γνωρίζουν ότι δε μπορούμε να οδηγήσουμε, ή ότι οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να οδηγούν στη Σαουδική Αραβία, αλλά λίγοι ξέρουν γιατί. Επιτρέψτε μου να απαντήσω αυτήν την ερώτηση. Υπήρξε μια επίσημη μελέτη που παρουσιάστηκε στο συβούλιο της Σούρα-- είναι το συμβουλευτικό συμβούλιο που διορίζεται από το βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας-- και είχε δημιουργηθεί από έναν τοπικό καθηγητή, έναν καθηγητή του πανεπιστημίου. Εκείνος ισχυρίζεται ότι βασίστηκε σε μια μελέτη της Ουνέσκο. Και η μελέτη συμπεραίνει ότι, τα ποσοστά βιασμών, μοιχειών, νόθων παιδιών, ακόμα και της χρήσης ναρκωτικών και της πορνείας, είναι υψηλότερο στις χώρες που οι γυναίκες οδηγούν από τις χώρες που οι γυναίκες δεν οδηγούν. (Γέλιο) Ξέρω, κι έγω έτσι ήμουν, σοκαρισμένη. Είπα, «Είμαστε η τελευταία χώρα στον κόσμο όπου οι γυναίκες δεν οδηγούν». Αν κοιτάξετε λοιπόν στο χάρτη του κόσμου, έχουμε δύο χώρες μόνο: τη Σαουδική Αραβία, και η άλλη κοινωνία είναι ο υπόλοιπος κόσμος. Ξεκινήσαμε ένα χάσταγκ στο Τουίτερ, κοροϊδεύοντας τη μελέτη το οποίο έγινε πρωτοσέλιδο σε όλον τον κόσμο. [BBC: 'Το τέλος της αθωότητας' αν οι γυναίκες οδηγήσουν, προειδοποιεί Σαουδάραβας κληρικός] (Γέλιο) Και μόνο τότε συνειδητοποιήσαμε πόσο σε ενδυναμώνει το να περιπαίζεις τον καταπιεστή σου. Εξαφανίζει το δυνατότερό του όπλο: το φόβο. Αυτό το σύστημα βασίζεται σε υπέρ- συντηρητικές παραδόσεις και έθιμα που αντιμετωπίζουν τις γυναίκες ως κατώτερες, που χρειάζονται κηδεμόνα να τους προστατεύει. Κι έτσι πρέπει να ζητήσουν άδεια από αυτόν τον κηδεμόνα είτε λεκτική είτε γραπτή, όλη τους τη ζωή. Είμαστε ανήλικες μέχρι τη μέρα που πεθαίνουμε. Και γίνεται χειρότερο όταν εντάσσονται σε θρησκευτικές φάτουα που στηρίζονται σε λάθος ερμηνεία του νόμου της Σάρια ή των θρησκευτικών νόμων. Και το χειρότερο είναι, όταν κωδικοποιούνται ως νόμοι του συστήματος, και όταν οι γυναίκες οι ίδιες πιστεύουν στην κατωτερότητά τους, και μάχονται, και οι ίδιες, αυτούς που προσπαθούν να αμφισθητήσουν αυτούς τους κανόνες. Οπότε για μένα το θέμα δεν αφορούσε μόνο τις επιθέσεις που δέχτηκα. Ήταν σα να ζω δύο εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις για την προσωπικότητά μου, το πρόσωπό μου-- ήμουν ο κακός στη χώρα μου, και ήρωας στις άλλες χώρες. Θα σας πω δύο ιστορίες που συνέβησαν τα τελευταία δύο χρόνια. Η μία ήταν όταν ήμουν στη φυλακή. Είμαι σχεδόν σίγουρη ότι όσο ήμουν στη φυλακή, όλοι είδαν τίτλους σε διεθνή μέσα επικοινωνίας σαν και αυτούς, κατά τη διάρκεια αυτών των εννέα ημερών που ήμουν στη φυλακή. Αλλά στην πατρίδα μου, ήταν τελειώς διαφορετικά. Ήταν περισσότερο κάπως έτσι: «Η Μανάλ αλ-Σαρίφ κατηγορείται για διατάραξη της δημόσιας τάξης και για το ότι υποκινεί τις γυναίκες να οδηγούν». (Γέλιο) Ξέρω. «Η Μανάλ αλ-Σαρίφ αποσύρεται από την εκστρατεία». Α, καλά, εντάξει. Αυτό είναι το αγαπημένο μου: «Η Μανάλ αλ-Σαρίφ σπάει και εξομολογείται: "Με υποκινούσαν ξένες δυνάμεις"». (Γέλιο) Και πάει λέγοντας, ακόμα με δίκασαν και με μαστίγωσαν δημοσίως. Τελείως διαφορετική εικόνα, λοιπόν. Μου ζητήθηκε να δώσω μια ομιλία τον περασμένο χρόνο στο Φόρουμ Ελευθερίας του Όσλο. Εκεί με περιέβαλε τόση αγάπη και στήριξη από τους γύρω μου. Με αντιμετώπιζαν ως έμπνευση. Μετά, πέταξα πίσω στην πατρίδα μου, όπου μίσησαν αυτόν τον λόγο τόσο πολύ. Τον αποκάλεσαν προδοσία για τη Σαουδική Αραβία και τους Σαουδάραβες, και ακόμα ξεκίνησαν ένα χάσταγκ #ΌσλοΠροδότης στο Τουίτερ. Περίπου 10,000 τουίτς γράφτηκαν σε αυτό το χάσταγκ, ενώ στο αντίθετο χάσταγκ, #ΌσλοΉρωας, γράφτηκαν τούιτς μετρημένα στα δάχτυλα. Ξέκινησαν ακόμα και ψηφοφορία. Περισσότεροι από 13,000 ψηφοφόροι απάντησαν: εάν με θεωρούσαν προδότη ή όχι μετά από αυτόν τον λόγο. 90 τοις εκατό είπαν: «ναι, είναι προδότης». Οπότε υπάρχουν δύο εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις για την προσωπικότητά μου. Για μένα, είμαι μια περήφανη γυναίκα από τη Σαουδική Αραβία, και ναι, αγαπώ την πατρίδα μου, και επειδή αγαπώ την πατρίδα μου, το κάνω αυτό. Επειδή πιστεύω ότι μια κοινωνία δεν είναι ελεύθερη όταν οι γυναίκες αυτής της κοινωνίας δεν είναι ελεύθερες. (Χειροκρότημα) Ευχαριστώ. Ευχαριστώ (Χειροκρότημα) Ευχαριστώ, ευχαριστώ, ευχαριστώ, ευχαριστώ. (Χειροκρότημα) Ευχαριστώ. Αλλά παίρνεις μαθήματα από αυτά που σου συμβαίνουν. Έμαθα να είμαι πάντα παρούσα. Το πρώτο πράγμα που έκανα, όταν βγήκα από τη φυλακή, φυσικά αφού έκανα μπάνιο, μπήκα στο διαδίκτυο, άνοιξα το λογαριασμό μου στο Τουίτερ και το Φέισμπουκ. Και πάντα σεβόμουν πολύ τους ανθρώπους που εξέφραζαν τη γνώμη τους για μένα. Άκουγα τί έχουν να πουν, και ποτέ δεν υπερασπιζόμουν τον εαυτό μου μόνο με λέξεις. Χρησιμοποιούσα πράξεις. Όταν είπαν ότι αποσύρθηκα από την εκστρατεία, υπέγραψα την πρώτη μήνυση κατά της γενικής διεύθυνσης της τροχαίας αστυνομίας, αφού δεν μου έδιναν δίπλωμα αυτοκινήτου. Υπάρχουν επίσης πολλοί άνθρωποι-- πολλή μεγάλη υποστήριξη, όπως αυτοί οι 3,000 που υπέγραψαν την έκκληση αποφυλάκισής μου. Στείλαμε την έκκληση στο συμβούλιο της Σούρα υπέρ της κατάργησης της γυναικείας οδήγησης, και υπήρξαν περίπου 3,500 πολίτες που πίστεψαν σε αυτό και υπέγραψαν αυτήν την έκκληση. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, μόλις σας έδωσα μερικά παραδείγματα, καταπληκτικοί άνθρωποι, που πιστεύουν στα δικαιώματα των γυναικών στη Σαουδική Αραβία, και προσπαθούν, κι αντιμετωπίζουν κι οι ίδιοι πολύ μίσος επειδή μιλούν ανοιχτά και εκφράζουν τις πεποιθήσεις τους. Η Σαουδική Αραβία σήμερα κάνει μικρά βήματα προς τη βελτίωση των δικαιωμάτων της γυναίκας. Το συμβούλιο της Σούρα που διορίζεται από το βασιλιά, με βασιλικό διάταγμα του βασιλιά Αμπντουλάχ, την περασμένη χρονιά 30 γυναίκες διορίστηκαν στο συμβούλιο αυτό, κάπου 20 τοις εκατό. (Χειροκρότημα) 20 τοις εκατό του συμβουλίου. Την ίδια στιγμή, επιτέλους, αυτό το συμβούλιο, αφού απέρριψε την εκκλησή μας για τη γυναικεία οδήγηση τέσσερις φορές, τελικά την αναγνώρισαν τον περασμένο Φεβρουάριο. (Χειροκρότημα) Μετά τη φυλακή και τα χτυπήματα, και τη δίκη, ο εκπρόσωπος της τροχαίας είπε, θα εκδώσουμε παραβάσεις κυκλοφορίας και για γυναίκες οδηγούς. Ο Μεγάλος Μούφτι, που είναι ο αρχηγός της θρησκευτικής εξουσίας στη Σαουδική Αραβία είπε: «Δεν συνιστώ στις γυναίκες να οδηγούν» ενώ πριν θεωρούταν haram (αμαρτία) και απαγορευόταν από τον προηγούμενο Μεγάλο Μούφτι. Κατά τη γνώμη μου το θέμα δεν προχώρησε μόνο με τα μικρά αυτά βήματα. Το προχώρησαν οι γυναίκες. Μια φίλη κάποτε με ρώτησε: «Πότε νομίζεις ότι θα καταφέρουν οι γυναίκες να οδηγήσουν;». Απάντησα πως μόνο όταν οι γυναίκες σταματήσουν να ρωτούν "πότε;" και αναλάβουν δράση για να γίνει τώρα. Δεν είναι μόνο το σύστημα, εξαρτάται και από μας τις γυναίκες εάν θα οδηγήσουμε την ίδια μας τη ζωή, θα έλεγα. Λοιπόν, στ' αλήθεια δεν έχω ιδέα για το πώς ακριβώς έγινα ακτιβίστρια. Αυτό που ξέρω και είμαι σίγουρη για το μέλλον εάν κάποιος με ρωτήσει για την ιστορία μου θα πω: «Είμαι περήφανη που είμαι ανάμεσα σε αυτές τις γυναίκες που βοήθησαν να αρθεί η απαγόρευση, που που πάλεψαν ενάντια στην απαγόρευση για την ελευθερία όλων. Οπότε η ερώτηση με την οποία άρχισα την ομιλία μου «Τι είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί; Καταπιεστικές κυβερνήσεις; ή καταπιεστικές κοινωνίες; Ελπίζω να βρείτε στοιχεία για να απαντήσετε αυτήν την ερώτηση στην ομιλία μου. Σας ευχαριστώ όλους. (Χειροκρότημα) Ευχαριστώ.
in a petition to be sent to the king to release me. I was released after nine days. June 17 comes. The streets were packed with police cars and religious police cars, but some hundred brave Saudi women broke the ban and drove that day. None were arrested. We broke the taboo. (Applause) So I think by now, everyone knows that we can't drive, or women are not allowed to drive, in Saudi Arabia, but maybe few know why. Allow me to help you answer this question. There was this official study that was presented to the Shura Council -- it's the consultative council appointed by the king in Saudi Arabia — and it was done by a local professor, a university professor. He claims it's done based on a UNESCO study. And the study states, the percentage of rape, adultery, illegitimate children, even drug abuse, prostitution in countries where women drive is higher than countries where women don't drive. (Laughter) I know, I was like this, I was shocked. I was like, "We are the last country in the world where women don't drive." So if you look at the map of the world, that only leaves two countries: Saudi Arabia, and the other society is the rest of the world. We started a hashtag on Twitter mocking the study, and it made headlines around the world. [BBC News: 'End of virginity' if women drive, Saudi cleric warns] (Laughter) And only then we realized it's so empowering to mock your oppressor. It strips it away of its strongest weapon: fear. This system is based on ultra-conservative traditions and customs that deal with women as if they are inferior and they need a guardian to protect them, so they need to take permission from this guardian, whether verbal or written, all their lives. We are minors until the day we die. And it becomes worse when it's enshrined in religious fatwas based on wrong interpretation of the sharia law, or the religious laws. What's worst, when they become codified as laws in the system, and when women themselves believe in their inferiority, and they even fight those who try to question these rules. So for me, it wasn't only about these attacks I had to face. It was about living two totally different perceptions of my personality, of my person -- the villain back in my home country, and the hero outside. Just to tell you, two stories happened in the last two years. One of them is when I was in jail. I'm pretty sure when I was in jail, everyone saw titles in the international media something like this during these nine days I was in jail. But in my home country, it was a totally different picture. It was more like this: "Manal al-Sharif faces charges of disturbing public order and inciting women to drive." I know. "Manal al-Sharif withdraws from the campaign." Ah, it's okay. This is my favorite. "Manal al-Sharif breaks down and confesses: 'Foreign forces incited me.'" (Laughter) And it goes on, even trial and flogging me in public. So it's a totally different picture. I was asked last year to give a speech at the Oslo Freedom Forum. I was surrounded by this love and the support of people around me, and they looked at me as an inspiration. At the same time, I flew back to my home country, they hated that speech so much. The way they called it: a betrayal to the Saudi country and the Saudi people, and they even started a hashtag called #OsloTraitor on Twitter. Some 10,000 tweets were written in that hashtag, while the opposite hashtag, #OsloHero, there was like a handful of tweets written. They even started a poll. More than 13,000 voters answered this poll: whether they considered me a traitor or not after that speech. Ninety percent said yes, she's a traitor. So it's these two totally different perceptions of my personality. For me, I'm a proud Saudi woman, and I do love my country, and because I love my country, I'm doing this. Because I believe a society will not be free if the women of that society are not free. (Applause) Thank you. (Applause) Thank you, thank you, thank you, thank you. (Applause) Thank you. But you learn lessons from these things that happen to you. I learned to be always there. The first thing, I got out of jail, of course after I took a shower, I went online, I opened my Twitter account and my Facebook page, and I've been always very respectful to those people who are opining to me. I would listen to what they say, and I would never defend myself with words only. I would use actions. When they said I should withdraw from the campaign, I filed the first lawsuit against the general directorate of traffic police for not issuing me a driver's license. There are a lot of people also -- very big support, like those 3,000 people who signed the petition to release me. We sent a petition to the Shura Council in favor of lifting the ban on Saudi women, and there were, like, 3,500 citizens who believed in that and they signed that petition. There were people like that, I just showed some examples, who are amazing, who are believing in women's rights in Saudi Arabia, and trying, and they are also facing a lot of hate because of speaking up and voicing their views. Saudi Arabia today is taking small steps toward enhancing women's rights. The Shura Council that's appointed by the king, by royal decree of King Abdullah, last year there were 30 women assigned to that Council, like 20 percent. 20 percent of the Council. (Applause) The same time, finally, that Council, after rejecting our petition four times for women driving, they finally accepted it last February. (Applause) After being sent to jail or sentenced lashing, or sent to a trial, the spokesperson of the traffic police said, we will only issue traffic violation for women drivers. The Grand Mufti, who is the head of the religious establishment in Saudi Arabia, he said, it's not recommended for women to drive. It used to be haram, forbidden, by the previous Grand Mufti. So for me, it's not about only these small steps. It's about women themselves. A friend once asked me, she said, "So when do you think this women driving will happen?" I told her, "Only if women stop asking 'When?' and take action to make it now." So it's not only about the system, it's also about us women to drive our own life, I'd say. So I have no clue, really, how I became an activist. And I don't know how I became one now. But all I know, and all I'm sure of, in the future when someone asks me my story, I will say, "I'm proud to be amongst those women who lifted the ban, fought the ban, and celebrated everyone's freedom." So the question I started my talk with, who do you think is more difficult to face, oppressive governments or oppressive societies? I hope you find clues to answer that from my speech. Thank you, everyone. (Applause) Thank you.