In the coastal waters of the Bahamas, a young lemon shark is on the run from a surprising predator: an adult shark of her own species. Half of her 17 siblings have already been eaten by the older generation, and it looks as though she’s about to join them. But just as the predator closes in, she disappears into a thicket of underwater roots, safe in the refuge of the mangrove forest.
W wodach u wybrzeża Bahamów młody żarłacz żółty ucieka przed, co zaskakujące, dorosłym żarłaczem własnego gatunku. 17 jego rodzeństwa już padło ofiarą starszego pokolenia i ten chyba do nich dołączy. Jednak gdy drapieżnik się zbliża, mały żarłacz znika wśród podwodnych korzeni bezpiecznego lasu namorzynowego.
Forests don’t usually come to mind as a habitat for sharks. But various marine forests cover roughly 4.2 million square kilometers of the planet, providing food and shelter for 35% of the world’s sharks. Deadly tiger sharks blend into seagrass meadows before pouncing on sea cows and sea turtles. White sharks hunt down seals in forests of kelp towering 65 meters tall. And lemon sharks stalk forests of mangroves— the only trees on Earth that live in the ocean. All these ecosystems have their quirks, but mangroves may be the most unique of all. Harboring life between their roots and among their crowns, mangroves function as an essential bridge between land and sea. And to survive between these worlds, different mangrove species have evolved various adaptations that protect them and their resident sharks.
Las raczej nie kojarzy się z rekinami, ale namorzyny pokrywają niemal 4,5 miliona kilometrów kwadratowych naszej planety, dostarczając pożywienia i schronienia dla 35% rekinów świata. Śmiertelnie niebezpieczne rekiny tygrysie kryją się na podwodnych łąkach przed atakiem na krowy morskie i żółwie. Białe żarłacze polują na foki w lasach listownic długich na 65 metrów. Żółte żarłacze czają się w namorzyńcach, jedynych drzewach żyjących w oceanie. Każdy ekosystem ma swoje dziwactwa, ale namorzyńce są chyba najbardziej wyjątkowe. Dając schronienie zwierzętom wśród korzeni jak i w koronach, stanowią pomost między lądem i morzem. Żeby przeżyć między tymi światami, namorzyńce znalazły różne metody chronienia zarówno siebie jak i lokalnych rekinów.
Taking root in the unstable ground of muddy coastal regions is difficult, so mangrove seedlings germinate attached to their mother plant. Once they've grown large enough to survive on their own, these partially developed plants begin to ride the current. Most take root nearby, while some travel for several months before landing in a different part of the world. Once they’ve settled down, mangroves deploy tall, skinny stilt roots, crutch-like prop roots or wavy buttress roots, to support themselves in their unsteady terrain.
Trudno jest zapuścić korzenie na błotnistych wybrzeżach, więc siewki namorzyńców rosną przytwierdzone do rośliny-matki. Kiedy urosną na tyle, żeby samodzielnie przetrwać, częściowo rozwinięte rośliny zaczynają unosić się z prądem. Większość zakorzenia się nieopodal, inne podróżują wiele miesięcy, żeby wreszcie wylądować w dalekim świecie. Kiedy osiądą, wypuszczają długie, cienkie korzenie szczudłowe, korzenie podporowe albo pofalowane korzenie szkarpowe, żeby utrzymać się w niestabilnym terenie.
These newly established mangroves have to contend with two additional problems: seawater is high in dehydrating and potentially toxic salt, and the mud contains little to no oxygen. This combination would be lethal to most trees, but mangroves make the most of their marshy surroundings. Rather than being completely buried, mangrove roots are largely above the ground. This allows the microscopic pores on these roots to take in oxygen during low tide before closing to create a waterproof seal during high tide. Many mangroves also grow snorkel roots, which can take in oxygen through the same mechanism, or directly produce it via photosynthesis.
Nowo powstała namorzyna musi uporać się jeszcze z dwoma problemami, wodą morską o wysokim, potencjalnie toksycznym zasoleniu oraz ze znikomo natlenionym szlamem. Taki zestaw zabiłby większość drzew, ale namorzyńce dają sobie radę z bagnistym środowiskiem. Zamiast chować się pod ziemią, korzenie namorzynowe sterczą na powierzchni, co pozwala mikroskopijnym porom nabierać tlenu podczas odpływu, po czym uszczelniać się na czas przypływu. Wiele namorzyńców ma także korzenie oddechowe, które wchłaniają tlen w ten sam sposób albo produkują go bezpośrednio w wyniku fotosyntezy.
To stop salt from entering their system, some mangrove species use incredibly fine filters in their roots. Others concentrate salt inside special cellular compartments, bark or dying leaves, that then drop off. Some species can even excrete the excess minerals through specially adapted salt glands. All these processes make mangroves more than a little salty, but that doesn’t deter coastal life from living in their nooks and crannies.
Żeby zapobiec wchłanianiu soli, korzenie niektórych gatunków mają wyjątkowo drobne filtry. Inne zbierają sól w specjalnych komórkach, w korze lub w więdnących liściach, które potem odrzucają. Inne znów potrafią wydzielać nadmiar minerałów przez specjalne gruczoły solne. To wszystko sprawia, że namorzyńce są dosyć słone, co nie powstrzymuje fauny od zamieszkiwania ich zakamarków
While birds nest among mangrove branches, fish lay eggs amidst their sprawling, complex root systems. Symbiotic sponges and sea squirts protect their host trees from hungry woodboring crustaceans. Crabs, snails, and shrimp eat algae, mussels, barnacles, and salty mangrove detritus. These animals in turn feed fish, which are devoured by shark pups roaming the roots— alongside occasional vegetarian meals of seagrass. But sharks aren’t just the beneficiaries of marine forests, they’re part of the glue that holds them together. Sharks limit the abundance of animals which would otherwise overgraze these essential plants. Just as marine forests provide shelter to vulnerable baby predators, those predators grow up to protect their forest homes.
Ptaki wiją gniazda w gałęziach, a ryby składają ikrę w skomplikowanej gęstwie korzeni. Żyjące w symbiozie gąbki i żachwy chronią drzewo-gospodarza przed drążącymi drewno głodnymi skorupiakami. Kraby, ślimaki i krewetki jedzą algi, małże, pąkle i słone odpady namorzyńców, same zaś stanowią pożywienie ryb, jedzonych z kolei przez młode rekiny grasujące wśród korzeni, obok jarskich przystawek z trawy morskiej. Rekiny nie są jedynie beneficjentami lasów namorzynowych, lecz także ich spoiwem. Ograniczają ilość fauny, która inaczej zjadłaby za dużo niezbędnych roślin. Las daje schronienie bezbronnym młodym drapieżnikom, a te, gdy dorosną, chronią swój leśny dom.
Unfortunately, both sides of this delicate balance are under threat. Overfishing has decimated shark populations worldwide, and many marine forests are being polluted or cut down for coastal development. This destruction is especially dangerous because marine forests are one of the single most important ecosystems in mitigating climate change. Mangroves and seagrasses trap carbon between their roots, and fast-growing kelps export vast amounts of carbon to the deep ocean. Together, marine forests sequester around 310 million tonnes of carbon every year, capturing 3% of our annual global carbon emissions. So, like the sharks that inhabit them, humans need to fight tooth and nail to protect these essential ecosystems.
Niestety, obie strony są w niebezpieczeństwie. Przełowienie ryb dziesiątkuje pogłowie rekinów, a lasy wodorostów są zanieczyszczane bądź wycinane podczas zabudowy wybrzeża. Ta destrukcja jest szczególnie niebezpieczna, bo lasy te to jeden z najważniejszych ekosystemów w zapobieganiu zmianom klimatu. Namorzyny i trawy morskie gromadzą tlen między korzeniami a szybko rosnące listownice przenoszą dwutlenek węgla w głąb oceanu. Lasy podwodne pochłaniają rocznie około 310 milionów ton dwutlenku węgla, co stanowi 3% światowej emisji rocznie. Na wzór lokalnych rekinów ludzie muszą walczyć o ochronę tych niezwykle istotnych ekosystemów.