It's great being here at TED. You know, I think there might be some presentations that will go over my head, but the most amazing concepts are the ones that go right under my feet. The little things in life, sometimes that we forget about, like pollination, that we take for granted. And you can't tell the story about pollinators -- bees, bats, hummingbirds, butterflies -- without telling the story about the invention of flowers and how they co-evolved over 50 million years.
Nakakatuwa dito sa TED. Alam niyo, sa tingin ko may mga pagtatanghal na hindi ko lubusang maiintindihan, ngunit ang mga pinakamahuhusay na konsepto ay yaong mga tumatagos hanggang talampakan. Ang maliliit na bagay sa buhay, na madalas nating nalilimutan, katulad ng polinasyon, na ating winawalang-bahala. Walang kwento tungkol sa mga pollinators -- mga bubuyog, paniki, hummingbirds, paru-paro -- nang hindi kinukwento ang istorya ng pagkakaroon ng mga bulaklak at kung paano sila nagkasabay sa ebolusyon sa loob ng 50 milyong taon.
I've been filming time-lapse flowers 24 hours a day, seven days a week, for over 35 years. To watch them move is a dance I'm never going to get tired of. It fills me with wonder, and it opens my heart. Beauty and seduction, I believe, is nature's tool for survival, because we will protect what we fall in love with. Their relationship is a love story that feeds the Earth. It reminds us that we are a part of nature, and we're not separate from it.
Kinukunan ko ang mga bulaklak gamit ang time-lapse 24 oras sa isang araw, 7 araw sa isang linggo, sa loob ng 35 taon. Ang mapanood silang gumalaw na parang isang sayaw ay hindi ko pagsasawaan. Napupuno ako ng pagkamangha at binubuksan nito ang aking puso. Ang kagandahan at panghahalina, sa aking paniniwala, ay gamit ng kalikasan upang ito'y magtagal, dahil napapangalagaan natin ang mga bagay na napapamahal sa atin. Ang kanilang ugnayan ay isang kwento ng pag-ibig na bumubuhay sa mundo. Pinapaalala nito sa atin na kabahagi din tayo ng kalikasan, at hindi tayo nakahiwalay dito.
When I heard about the vanishing bees, Colony Collapse Disorder, it motivated me to take action. We depend on pollinators for over a third of the fruits and vegetables we eat. And many scientists believe it's the most serious issue facing mankind. It's like the canary in the coalmine. If they disappear, so do we. It reminds us that we are a part of nature and we need to take care of it.
Nang narinig ko ang tungkol sa mga naglahong bubuyog, at sa Colony Collapse Disorder, ito ang nag-udyok sa akin na kumilos. Umaasa tayo sa mga pollinators sa halos ikatlo ng lahat ng prutas at gulay na ating kinakain. At maraming siyentipiko ang naniniwala na ito ang pinakaseryosong suliranin na kinakaharap ng sangkatauhan. Dapat itong magsilbing babala. Kapag sila'y naglaho, tayo din ay maglalaho. Pinapaalala nito na kabahagi tayo ng kalikasan at kailangan natin itong alagaan.
What motivated me to film their behavior was something that I asked my scientific advisers: "What motivates the pollinators?" Well, their answer was, "It's all about risk and reward." Like a wide-eyed kid, I'd say, "Why is that?" And they'd say, "Well, because they want to survive." I go, "Why?" "Well, in order to reproduce." "Well, why?" And I thought that they'd probably say, "Well, it's all about sex." And Chip Taylor, our monarch butterfly expert, he replied, "Nothing lasts forever. Everything in the universe wears out."
Ang nag-udyok sa'kin na kunan ang kanilang gawain ay noong nagtanong ako sa aking mga tagapayo sa agham: "Ano ang nagpapagalaw sa mga pollinators?" Sagot nila, "Iyon ay ang pagtataya sa mga panganib at gantimpala." Gaya ng isang mausisang bata, nagtanong pa ako, "Bakit ganoon?" Sagot nila, "Marahil, dahil gusto nilang magtagal." Nagpatuloy pa ako, "Bakit?" "Marahil, para magparami." "Bakit naman?" At akala ko ang isasagot nila, "Marahil, dahil gusto nilang makipagtalik." Sagot naman ni Chip Taylor, ang aming experto sa monarch butterfly, "Walang nagtatagal ng panghabambuhay. Ang lahat ng nasa kalawakan ay mawawala."
And that blew my mind. Because I realized that nature had invented reproduction as a mechanism for life to move forward, as a life force that passes right through us and makes us a link in the evolution of life. Rarely seen by the naked eye, this intersection between the animal world and the plant world is truly a magic moment. It's the mystical moment where life regenerates itself, over and over again.
At doon ako nawindang. Dahil naunawaan ko na inimbento ng kalikasan ang pagpaparami bilang mekanismo upang magpatuloy ang buhay, bilang puwersa sa bawat isa sa atin na nagdudugtong sa kabuuang ebolusyon. Dahil bihirang nakikita ng ating payak na mata, ang ugnayang ito na pumapagitna sa mundo ng mga hayop at halaman ay tunay na kahanga-hanga. Ito'y isang mahiwagang sandali kung saan nililikha ng buhay ang kanyang sarili, nang paulit-ulit.
So here is some nectar from my film. I hope you'll drink, tweet and plant some seeds to pollinate a friendly garden. And always take time to smell the flowers, and let it fill you with beauty, and rediscover that sense of wonder. Here are some images from the film.
Kaya heto ang mumunting dagta mula sa aking mga kuha. Umaasa ako na kayo'y sisimsim, huhuni at magtatanim ng ilang buto upang makapagbunga ng isang maaliwas na hardin. At lagi kayong maglaan ng oras upang amuyin ang mga bulaklak, at hayaan niyo na punuin kayo nito ng pagkahalina, at maalala ang pakiramdam ng pagkamangha. Heto ang ilan sa mga imahe mula sa aking kuha.
(Music)
(Musika)
(Applause)
(Palakpakan)
Thank you. Thank you very much.
Salamat. Maraming salamat.
(Applause)
(Palakpakan)
Thank you.
Salamat.
(Applause)
(Palakpakan)