What is the intersection between technology, art and science? Curiosity and wonder, because it drives us to explore, because we're surrounded by things we can't see. And I love to use film to take us on a journey through portals of time and space, to make the invisible visible, because what that does, it expands our horizons, it transforms our perception, it opens our minds and it touches our heart. So here are some scenes from my 3D IMAX film, "Mysteries of the Unseen World."
Co łączy technologię, sztukę i naukę? Ciekawość i zachwyt światem, prowadzące do odkrywania otaczających nas rzeczy, niewidocznych gołym okiem. Z radością wykorzystam ten film, by wyruszyć na wyprawę przez czas i przestrzeń i niewidzialne uczynić widzialnym. Właśnie w ten sposób poszerzają się horyzonty, zmienia się postrzeganie świata. Film otwiera umysły i dociera do serc. Oto sceny z mojego filmu w technologii 3D IMAX "Tajemnice Niewidzialnego Świata".
(Music)
(Muzyka)
There is movement which is too slow for our eyes to detect, and time lapse makes us discover and broaden our perspective of life. We can see how organisms emerge and grow, how a vine survives by creeping from the forest floor to look at the sunlight. And at the grand scale, time lapse allows us to see our planet in motion. We can view not only the vast sweep of nature, but the restless movement of humanity. Each streaking dot represents a passenger plane, and by turning air traffic data into time-lapse imagery, we can see something that's above us constantly but invisible: the vast network of air travel over the United States. We can do the same thing with ships at sea. We can turn data into a time-lapse view of a global economy in motion. And decades of data give us the view of our entire planet as a single organism sustained by currents circulating throughout the oceans and by clouds swirling through the atmosphere, pulsing with lightning, crowned by the aurora Borealis. It may be the ultimate time-lapse image: the anatomy of Earth brought to life.
Istnieje ruch zbyt wolny, by go zauważyć gołym okiem. Dzięki filmowi poklatkowemu odkrywamy i poszerzamy nasze spojrzenie na życie na Ziemi. Widzimy, jak organizmy wyłaniają się i rosną. Bluszcz przetrwa, wspinając się od ściółki leśnej w stronę światła słońca. Na większą skalę film poklatkowy ukazuje naszą planetę w ruchu. Nie tylko majestatyczny krok natury, ale też niespokojny trucht ludzkości. Każdy łuk to samolot pasażerski. Dane kontroli lotów tworzą poklatkowy obrazek, pokazujący coś, co przez cały czas jest nad nami, ale jest dla nas niewidoczne. Ten ogromny system lotów nad Stanami Zjednoczonymi. To samo jest możliwe ze statkami na morzu. Dzięki danym można stworzyć ruchomy obraz światowej ekonomii. Dziesięciolecia informacji pokazują obraz całej planety jako jednego organizmu. Odżywionego przez prądy wodne krążące w oceanach oraz chmury kłębiące się w atmosferze, pulsującej światłem błyskawic i zwieńczonej zorzą polarną. Szczytowym osiągnięciem fotografii poklatkowej może być ożywiona anatomia Ziemi.
At the other extreme, there are things that move too fast for our eyes, but we have technology that can look into that world as well. With high-speed cameras, we can do the opposite of time lapse. We can shoot images that are thousands of times faster than our vision. And we can see how nature's ingenious devices work, and perhaps we can even imitate them. When a dragonfly flutters by, you may not realize, but it's the greatest flier in nature. It can hover, fly backwards, even upside down. And by tracking markers on an insect's wings, we can visualize the air flow that they produce. Nobody knew the secret, but high speed shows that a dragonfly can move all four wings in different directions at the same time. And what we learn can lead us to new kinds of robotic flyers that can expand our vision of important and remote places.
Z drugiej strony pewne rzeczy poruszają się zbyt szybko dla ludzkiego oka. Jednak mamy technologię, która daje nam wgląd i w ten świat. Kamery o wysokiej prędkości zapisu to odwrotność filmu poklatkowego. Rejestrują obrazy tysiące razy szybsze niż nasze oko. Obserwujemy geniusz natury przy pracy, a czasem udaje nam się go naśladować. Kiedy obok przelatuje ważka, nie zdajemy sobie sprawy, że nie ma sobie równych w lataniu. Potrafi zawisać w powietrzu, latać do tyłu, nawet do góry nogami. Śledząc znaczniki na skrzydłach tych owadów, można uwidocznić powstające prądy powietrza. Nikt nie znał ich sekretu, dopóki kamery nie pokazały, że ważki mogą poruszać każdym skrzydłem w inną stronę jednocześnie. Ta wiedza pozwala stworzyć nowe latające roboty, zbierające informacje o oddalonych, trudno dostępnych miejscach.
We're giants, and we're unaware of things that are too small for us to see. The electron microscope fires electrons which creates images which can magnify things by as much as a million times. This is the egg of a butterfly. And there are unseen creatures living all over your body, including mites that spend their entire lives dwelling on your eyelashes, crawling over your skin at night. Can you guess what this is? Shark skin. A caterpillar's mouth. The eye of a fruit fly. An eggshell. A flea. A snail's tongue. We think we know most of the animal kingdom, but there may be millions of tiny species waiting to be discovered.
Jesteśmy olbrzymami nieświadomymi rzeczy zbyt małych, których nie widzimy. Mikroskop elektronowy przy pomocy wiązki elektronów tworzy obrazy, powiększając rzeczy nawet milion razy. Oto jajo motyla. Istnieją także niewidoczne istoty żyjące na ludzkim ciele, w tym roztocza, które spędzają całe życie na ludzkich rzęsach, pełzając nocą po skórze. Zgadnijcie, co to takiego? Łuski rekina. Otwór gębowy gąsienicy. Oko muszki owocówki. Skorupka jajka. Pchła. Język ślimaka. Sądzimy, że wiemy wszystko o świecie zwierząt, ale tysiące maleńkich gatunków nie zostały jeszcze odkryte.
A spider also has great secrets, because spiders' silk thread is pound for pound stronger than steel but completely elastic. This journey will take us all the way down to the nano world. The silk is 100 times thinner than human hair. On there is bacteria, and near that bacteria, 10 times smaller, a virus. Inside of that, 10 times smaller, three strands of DNA. And nearing the limit of our most powerful microscopes, single carbon atoms.
Pająk ma swoje wielkie tajemnice. Jego nić w porównaniu do wagi, jest mocniejsza niż stal, a zarazem bardzo elastyczna. Wybierzmy się w podróż wgłąb nanoskopowego świata. Jedwab jest 100 razy cieńszy niż ludzki włos. Na nim jest bakteria, a obok niej 10 razy mniejszy wirus. W nim 10 razy mniejsze trzy nici DNA. Niemal poza zasięgiem najdokładniejszych mikroskopów, pojedyncze atomy węgla.
With the tip of a powerful microscope, we can actually move atoms and begin to create amazing nano devices. Some could one day patrol our body for all kinds of diseases and clean out clogged arteries along the way. Tiny chemical machines of the future can one day, perhaps, repair DNA. We are on the threshold of extraordinary advances, born of our drive to unveil the mysteries of life.
Końcówka czułego mikroskopu pozwala przesuwać atomy, zapoczątkowując oszałamiające miniurządzenia. Kiedyś będą zdolne patrolować nasze ciało w poszukiwaniu oznak chorób, jednocześnie oczyszczając zapchane tętnice. W przyszłości małe chemiczne urządzenia będą mogły naprawiać DNA. Jesteśmy u progu niezwykłych odkryć zrodzonych z naszego pragnienia rozwiązania zagadek życia.
So under an endless rain of cosmic dust, the air is full of pollen, micro-diamonds and jewels from other planets and supernova explosions. People go about their lives surrounded by the unseeable. Knowing that there's so much around us we can't see forever changes our understanding of the world, and by looking at unseen worlds, we recognize that we exist in the living universe, and this new perspective creates wonder and inspires us to become explorers in our own backyards.
Deszcz kosmicznego pyłu nigdy nie ustaje, atmosfera jest pełna pyłków kwiatowych, minidiamentów i klejnotów z innych planet, wybuchających supernowych. Ludzie żyją swoim życiem otoczeni niewidzianym światem. Świadomość, że jest tyle rzeczy wokół nas, na zawsze zmienia rozumienie świata. Patrząc na niewidoczny świat, uświadamiamy sobie, że jesteśmy częścią żyjącego wszechświata. Ta nowa perspektywa wzbudza zachwyt i inspiruje do odkryć na własnym podwórku.
Who knows what awaits to be seen and what new wonders will transform our lives.
Kto wie, co jeszcze czeka na odkrycie i jakie nowe cuda zmienią nasze życie?
We'll just have to see.
Trzeba będzie zobaczyć.
(Applause)
(Brawa)
Thank you.
Dziękuję. (Brawa)
(Applause)