Chris Anderson: This is such a strange thing. Your software, Linux, is in millions of computers, it probably powers much of the Internet. And I think that there are, like, a billion and a half active Android devices out there. Your software is in every single one of them. It's kind of amazing. You must have some amazing software headquarters driving all this. That's what I thought -- and I was shocked when I saw a picture of it.
Кріс Андерсон: Це так дивно. Вашу ОС Linux використовують мільйони комп’ютерів, вона підтримує майже весь Інтернет. Наскільки мені відомо, в світі існує півтора мільярда активних пристроїв на базі Android. Ваше програмне забезпечення використовується в кожному з них. Це вражає. Ви мабуть повинні мати чудову штаб-квартиру для управління цим всім.
I mean, this is -- this is the Linux world headquarters.
Я так думав - і був здивований, коли її побачив. Я маю на увазі це ... це і є всесвітня штаб квартира Linux.
(Laughter)
(Cміх)
(Applause)
(Оплески)
Linus Torvalds: It really doesn't look like much. And I have to say, the most interesting part in this picture, that people mostly react to, is the walking desk. It is the most interesting part in my office and I'm not actually using it anymore. And I think the two things are related.
Лінус Торвальдс: Так, виглядає не дуже. Я повинен зауважити, що найцікавішою частиною цієї фотографії, на котру люди зазвичай звертають увагу, є стіл з біговою доріжкою. Цей стіл - найцікавіша частина мого офісу, але більше я його не використовую. Я думаю, що тут існує певний зв'язок.
The way I work is ... I want to not have external stimulation. You can kind of see, on the walls are this light green. I'm told that at mental institutions they use that on the walls.
Те, як я працюю… Я не хочу мати будь-якої зовнішньої стимуляції. Як ви бачите, стіни - світло-зелені. Я чув, що в психіатричних лікарнях теж такі стіни.
(Laughter)
(Сміх)
It's like a calming color, it's not something that really stimulates you.
Це колір, який заспокоює. Він тебе не стимулює.
What you can't see is the computer here, you only see the screen, but the main thing I worry about in my computer is -- it doesn't have to be big and powerful, although I like that -- it really has to be completely silent. I know people who work for Google and they have their own small data center at home, and I don't do that. My office is the most boring office you'll ever see. And I sit there alone in the quiet. If the cat comes up, it sits in my lap. And I want to hear the cat purring, not the sound of the fans in the computer.
Чого тут не видно, так це комп’ютера, видно лише екран, але що для мене є найважливішим в комп’ютері, -він не повинен бути великим і потужним, хоча мені такі подобаються, -він повинен бути повністю безшумним. Я знаю людей, які працюють в Google, вони мають вдома свої маленькі дата-центри, у мене ж такого немає. Мій офіс - найнудніший офіс, який ви коли-небудь бачили. Я сиджу там один, в тиші. Коли приходить кішка, та сідає мені на коліна, я хочу чути муркотіння кішки, а не шум кулерів в системному блоці.
CA: So this is astonishing, because working this way, you're able to run this vast technology empire -- it is an empire -- so that's an amazing testament to the power of open source.
КА. Це вражаюче, тому що працюючи в такій манері ви можете керувати технологічною імперією --так, це - імперія. Це чудова ілюстрація могутності відкритого програмного забезпечення.
Tell us how you got to understand open source and how it lead to the development of Linux.
Розкажіть нам, як ви прийшли до розуміння відкритого програмного забезпечення та як це призвело до створення Linux?
LT: I mean, I still work alone. Really -- I work alone in my house, often in my bathrobe. When a photographer shows up, I dress up, so I have clothes on.
ЛТ: Я все ще працюю сам. Справді - я працюю вдома, наодинці, частенько в халаті. Коли приходить фотограф, я одягаюся. Тож на фото я вбраний.
(Laughter)
(Сміх)
And that's how I've always worked. I mean, this was how I started Linux, too. I did not start Linux as a collaborative project. I started it as one in a series of many projects I had done at the time for myself, partly because I needed the end result, but even more because I just enjoyed programming. So it was about the end of the journey, which, 25 years later, we still have not reached. But it was really about the fact that I was looking for a project on my own and there was no open source, really, on my radar at all.
Я завжди так працював, і так почався Linux. Я не починав Linux, як спільний проект, я почав його сам, як один із багатьох проектів, які я робив для себе. Частково тому, що мені був потрібен результат, але й, тому що мені подобалося програмування. Хотілося його завершити, хоча тепер, після 25 років, ми все ще не завершили його. Справа в тому, що я шукав проект для себе, а на той момент не було відкритого ПЗ взагалі,
And what happened is ...
принаймні я про нього не чув.
the project grows and becomes something you want to show off to people. Really, this is more of a, "Wow, look at what I did!" And trust me -- it was not that great back then. I made it publicly available, and it wasn't even open source at that point. At that point it was source that was open, but there was no intention behind using the kind of open-source methodology that we think of today to improve it. It was more like, "Look, I've been working on this for half a year, I'd love to have comments."
Що трапилося далі… проект виріс та став чимось таким, що хочеться показати людям. Щось на зразок: “Гляньте, що я зробив!” І повірте, тоді проект був не таким хорошим. Я зробив його публічно відкритим, але це ще не було відкритим ПЗ. На той момент це був просто відкритий код, у мене не було наміру використовувати методологію відкритого ПЗ, щоб покращити цей код. Це було на кшталт: “Дивіться, я працював над цим півроку, я б з радістю почув коментарі”.
And other people approached me. At the University of Helsinki, I had a friend who was one of the open source -- it was called mainly "free software" back then -- and he actually introduced me to the notion that, hey, you can use these open-source licenses that had been around. And I thought about it for a while. I was actually worried about the whole commercial interests coming in. I mean, that's one of the worries I think most people who start out have, is that they worry about somebody taking advantage of their work, right? And I decided, "What the hell?" And --
І до мене приходили люди. В університеті в Гельсінкі в мене був друг, який був одним із прихильників відкритого ПЗ, тоді це називали безкоштовним ПЗ. І він власне підштовхнув мене до думки: “Ти ж можеш використати одну з наявних ліцензій для відкритого ПЗ”. І я думав про це певний час. Мене цікавили комерційні інтереси, які могли ввійти в гру. Я думаю, це хвилює більшість людей, котрі щось починають робити, правда ж? І я вирішив “якого біса?” I …
CA: And then at some point, someone contributed some code that you thought, "Wow, that really is interesting, I would not have thought of that. This could actually improve this."
КА. І в якийсь момент хтось запропонував код, і ви подумали - “Ого, це справді цікаво, я б до такого не додумався, це може покращити проект”.
LT: It didn't even start by people contributing code, it was more that people started contributing ideas. And just the fact that somebody else takes a look at your project -- and I'm sure it's true of other things, too, but it's definitely true in code -- is that somebody else takes an interest in your code, looks at it enough to actually give you feedback and give you ideas. That was a huge thing for me.
ЛТ. Це навіть не починалося з пропонування коду, люди пропонували ідеї. І просто сам факт того, що хтось інший дивиться на ваш проект - я впевнений, що це працює і в інших сферах також, але особливо в програмуванні. Хтось інший зацікавився вашим кодом, ознайомився з ним достатньо для того, аби прокоментувати чи запропонувати якісь ідеї. Це було дуже важливо для мене.
I was 21 at the time, so I was young, but I had already programmed for half my life, basically. And every project before that had been completely personal and it was a revelation when people just started commenting, started giving feedback on your code. And even before they started giving code back, that was, I think, one of the big moments where I said, "I love other people!" Don't get me wrong -- I'm actually not a people person.
На той момент мені було 21, я був юний, але програмував уже половину життя. Але всі проекти раніше були повністю персональними, тож для мене це було відкриттям, коли люди почали реагувати та коментувати мій код. І до того, як вони почали пропонувати свій код, одним із найважливіших був момент, коли я сказав: “Я люблю людей”. Зрозумійте мене правильно, я не комунікабельний.
(Laughter)
(Сміх)
I don't really love other people --
Я насправді не дуже то і люблю людей.
(Laughter)
(Сміх)
But I love computers, I love interacting with other people on email, because it kind of gives you that buffer. But I do love other people who comment and get involved in my project. And it made it so much more.
Але я люблю комп’ютери. Я люблю спілкуватися електронною поштою, тому що вона створює своєрідний буфер. Я люблю людей, котрі коментують і беруть участь у моєму проекті, чим йому дуже допомогли.
CA: So was there a moment when you saw what was being built and it suddenly started taking off, and you thought, "Wait a sec, this actually could be something huge, not just a personal project that I'm getting nice feedback on, but a kind of explosive development in the whole technology world"?
КА. Тож був момент, коли ви поглянули на те, що створили, проект ставав все популярнішим, і ви подумали: “Зачекайте хвилинку, з цього може щось вийти, це вже не персональний проект з хорошими відгуками, а прорив для всього світу технологій”.
LT: Not really. I mean, the big point for me, really, was not when it was becoming huge, it was when it was becoming little. The big point for me was not being alone and having 10, maybe 100 people being involved -- that was a big point. Then everything else was very gradual. Going from 100 people to a million people is not a big deal -- to me. Well, I mean, maybe it is if you're --
ЛТ. Не зовсім. Для мене важливим був не той момент, коли проект став великим, а той, коли він став маленьким. Для мене було важливим не бути одному, зі мною працювали 10 чи 100 людей - оце був великий крок. Після нього все інше йшло дуже плавно. Для мене неважливо вирости від 100 людей до мільйона. Ну, можливо, це - важливо, якщо…
(Laughter)
(Сміх)
If you want to sell your result then it's a huge deal -- don't get me wrong. But if you're interested in the technology and you're interested in the project, the big part was getting the community. Then the community grew gradually. And there's actually not a single point where I went like, "Wow, that just took off!" because it -- I mean -- it took a long time, relatively.
ви хочете продати свій продукт, то це - надзвичайно важливо. Але якщо ви зацікавлені в технології та зацікавлені в проекті, то найважливішим є створити товариство. Після створення товариство росло поступово. І не було моменту, коли я сказав собі: “Ого, ми злетіли!” Тому що це тривало довго. Відносно.
CA: So all the technologists that I talk to really credit you with massively changing their work. And it's not just Linux, it's this thing called Git, which is this management system for software development. Tell us briefly about that and your role in that.
КА. Всі спеціалісти, з якими я розмовляв, відзначають, що ви значно змінили спосіб їхньої праці. І це не тільки Linux, а також Git - це система контролю розробки. Розкажіть коротко про це та яку роль ви там відіграєте.
LT: So one of the issues we had, and this took a while to start to appear, is when you ... When you grow from having 10 people or 100 people working on a project to having 10,000 people, which -- I mean, right now we're in the situation where just on the kernel, we have 1,000 people involved in every single release and that's every two months, roughly two or three months. Some of those people don't do a lot. There's a lot of people who make small, small changes.
ЛТ. Одна з проблем, з якими ми стикнулися, і вона теж не одразу себе проявила, це коли... це коли ви ростете від 10 чи 100 людей, котрі працюють над проектом, до 10 000 людей. Сьогодні тільки над ядром Linux працює 1 000 людей над кожним релізом, тобто кожні 2 -3 місяці. Дехто робить не багато, в нас багато людей, котрі вносять маленькі зміни.
But to maintain this, the scale changes how you have to maintain it. And we went through a lot of pain. And there are whole projects that do only source-code maintenance. CVS is the one that used to be the most commonly used, and I hated CVS with a passion and refused to touch it and tried something else that was radical and interesting and everybody else hated.
Але щоб підтримувати цей процес, треба масштабувати систему підтримки розробки. Ми мали багато проблем з цим, є цілі проекти, котрі працюють виключно на підтримку процесу розробки коду. CVS - найпопулярніша система на той момент, а я ненавидів CVS і відмовлявся з нею працювати, тож я пробував щось інше, щось радикально інше і цікаве, таке, що інші не любили.
CA: (Laughs)
КА (Сміється)
LT: And we were in this bad spot, where we had thousands of people who wanted to participate, but in many ways, I was the kind of break point, where I could not scale to the point where I could work with thousands of people.
ЛТ. І ми були в неприємній ситуації, коли тисячі людей хотіли приєднатись, це був переломний момент в певному сенсі, коли я не міг масштабуватись так, щоб співпрацювати з тисячами людей.
So Git is my second big project, which was only created for me to maintain my first big project. And this is literally how I work. I don't code for -- well, I do code for fun -- but I want to code for something meaningful so every single project I've ever done has been something I needed and --
Тож Git - це мій другий великий проект, який був створений тільки для мене, щоб підтримувати мій перший великий проект. Це приклад того, як я працюю. Я не пишу код задля… ну я пишу код задля розваги, але я хочу писати код з практичною ціллю. Тож кожен проект, який я робив, це було щось таке, що було мені потрібне і …
CA: So really, both Linux and Git kind of arose almost as an unintended consequence of your desire not to have to work with too many people.
КА. Тож виходить так, що Linux і Git існують внаслідок вашого небажання працювати з великою кількістю людей.
LT: Absolutely. Yes.
ЛТ. Абсолютно правильно!
(Laughter)
(Сміх)
CA: That's amazing. LT: Yeah.
КА. Вражаюче.
(Applause)
ЛТ. Так.
(Оплески)
And yet, you're the man who's transformed technology not just once but twice, and we have to try and understand why it is. You've given us some clues, but ... Here's a picture of you as a kid, with a Rubik's Cube. You mentioned that you've been programming since you were like 10 or 11, half your life.
КА. Але все ж, ви - людина, яка змінила технології двічі. І ми хочемо зрозуміти як. Ви дали нам декілька підказок, але… Ось ваша фотографія, де ви збираєте кубик Рубіка. Ви казали, що програмували з 10 чи 11 років, півжиття.
Were you this sort of computer genius, you know, übernerd, were you the star at school who could do everything? What were you like as a kid?
Чи були ви одним із одержимих комп'ютерних геніїв, розумників, які могли виконати будь-яке завдання? Яким ви були в дитинстві?
LT: Yeah, I think I was the prototypical nerd. I mean, I was ... I was not a people person back then. That's my younger brother. I was clearly more interested in the Rubik's Cube than my younger brother.
ЛТ. Так, я думаю я був класичним ботаніком. Я був ... Я був не комунікабельним тоді... ось мій молодший брат. Я явно цікавився більше кубиком Рубіка, аніж молодшим братом.
(Laughter)
(Сміх)
My younger sister, who's not in the picture, when we had family meetings -- and it's not a huge family, but I have, like, a couple of cousins -- she would prep me beforehand. Like, before I stepped into the room she would say, "OK. That's so-and-so ..." Because I was not -- I was a geek. I was into computers, I was into math, I was into physics. I was good at that. I don't think I was particularly exceptional. Apparently, my sister said that my biggest exceptional quality was that I would not let go.
ЛТ. Моя молодша сестра, котрої немає на фото, перед сімейними вечерями - це не була велика сім’я, я мав двох двоюрідних братів, вона мене готувала заздалегідь. Перед тим, як я заходив у кімнату, вона говорила: “Це так і так”. Я був комп’ютерним фанатом. Мене цікавила математика, фізика та комп’ютери. Мені це вдавалося. Я не вважаю, що був особливим. Моя сестра говорила, що я відрізняюся саме тим, що не здаюся.
CA: OK, so let's go there, because that's interesting. You would not let go. So that's not about being a geek and being smart, that's about being ... stubborn?
КА. Давайте поговоримо про це, це - цікаво. Ви не здавалися, виходить, справа не в тому, щоб бути комп’ютерним фанатом чи розумним, справа в тому, що потрібно бути … впертим?
LT: That's about being stubborn. That's about, like, just starting something and not saying, "OK, I'm done, let's do something else -- Look: shiny!"
ЛТ. Так, важливо бути впертим. Коли ви починаєте щось робити і не говорите: “Готово, давайте будемо робити щось інакше, погляньте, надворі ж сонячно”.
And I notice that in many other parts in my life, too. I lived in Silicon Valley for seven years. And I worked for the same company, in Silicon Valley, for the whole time. That is unheard of. That's not how Silicon Valley works. The whole point of Silicon Valley is that people jump between jobs to kind of mix up the pot. And that's not the kind of person I am.
Я зауважую це і в інших сферах мого життя. Я жив у Кремнієвій долині 7 років, де я весь цей час працював на одну компанію. Це нечувано. Це не формат для Кремнієвої долини. Вся суть Кремнієвої долини в тому, що люди міняють роботу як рукавички, аби спробувати щось нове. Я ж не така людина.
CA: But during the actual development of Linux itself, that stubbornness sometimes brought you in conflict with other people. Talk about that a bit. Was that essential to sort of maintain the quality of what was being built? How would you describe what happened?
КА. Протягом перших етапів розробки Linux ця впертість часто вела вас до конфліктів з іншими людьми. Розкажіть про це трішки. Чи була ця впертість необхідною для підтримки якості зробленого? Як би ви описали те, що відбувалося?
LT: I don't know if it's essential. Going back to the "I'm not a people person," -- sometimes I'm also ... shall we say, "myopic" when it comes to other people's feelings, and that sometimes makes you say things that hurt other people. And I'm not proud of that.
ЛТ. Я не знаю, чи було це необхідно. Згадуючи те, що: “я не дуже комунікабельний -варто зазначити, що деколи я... "короткозорий", коли мова йде про почуття інших людей, тому я часом говорю речі, які ранять почуття інших. І я цим не пишаюся.
(Applause)
(Оплески)
But, at the same time, it's -- I get people who tell me that I should be nice. And then when I try to explain to them that maybe you're nice, maybe you should be more aggressive, they see that as me being not nice.
Але водночас люди навколо мене говорять, що я повинен бути тактовним. І коли я намагаюся їм пояснити, що, можливо, ти - тактовний, просто необхідно бути агресивнішим, вони сприймають це як нетактовність.
(Laughter)
(Сміх)
What I'm trying to say is we are different. I'm not a people person; it's not something I'm particularly proud of, but it's part of me. And one of the things I really like about open source is it really allows different people to work together. We don't have to like each other -- and sometimes we really don't like each other. Really -- I mean, there are very, very heated arguments. But you can, actually, you can find things that -- you don't even agree to disagree, it's just that you're interested in really different things.
Я хочу сказати, що всі ми різні. Я не комунікабельний і им не пишаюсь, але це частина мене. І що мені справді подобається у відкритому програмному забезпеченні - різні люди можуть працювати над ним разом. Ми не повинні подобатися одне одному, іноді ми сильно не подобаємося одне одному. Часом трапляються справді запеклі суперечки. Але в деяких речах ви не просто залишаєтесь при своїх думках - ви зацікавлені в різних темах.
And coming back to the point where I said earlier that I was afraid of commercial people taking advantage of your work, it turned out, and very quickly turned out, that those commercial people were lovely, lovely people. And they did all the things that I was not at all interested in doing, and they had completely different goals. And they used open source in ways that I just did not want to go. But because it was open source they could do it, and it actually works really beautifully together.
І повертаючись до того моменту, коли я говорив, що боявся, що люди на ринку почнуть заробляти на моїй роботі, то дуже швидко з'ясувалось, що насправді ці люди - дуже і дуже класні. Вони робили ті речі, які мене взагалі не цікавили. Та й завдання в них були зовсім інші. Вони використовували відкрите ПЗ там, де я не хотів цього робити. Оскільки це ПЗ було відкритим, вони могли це робити. І це чудово працювало.
And I actually think it works the same way. You need to have the people-people, the communicators, the warm and friendly people who like --
І я думаю, це так і працює. Ми повинні мати комунікативних людей, комунікаторів, котрі є привітними та добрими, котрі -
(Laughter)
(Сміх)
really want to hug you and get you into the community. But that's not everybody. And that's not me. I care about the technology. There are people who care about the UI. I can't do UI to save my life. I mean, if I was stranded on an island and the only way to get off that island was the make a pretty UI, I'd die there.
ЛТ: котрі справді хочуть вас обійняти і прийняти в своє товариство. Але ж не всі такі. І я не такий. Мене цікавлять технології. Є люди, котрі цікавляться інтерфейсом. Я не стану таким займатися навіть під загрозою смерті. Якщо б мене залишити на безлюдному острові і єдиним способом вибратися було б створення гарного інтерфейсу - я б там помер.
(Laughter)
(Сміх)
So there's different kinds of people, and I'm not making excuses, I'm trying to explain.
Тож є різні люди. І я не намагаюся виправдатися. Я намагаюся пояснити.
CA: Now, when we talked last week, you talked about some other trait that you have, which I found really interesting. It's this idea called taste.
КА: Коли ми розмовляли минулого тижня, ви розповіли про ще одну свою рису, яка мені видається цікавою. Це стиль вашого коду.
And I've just got a couple of images here. I think this is an example of not particularly good taste in code, and this one is better taste, which one can immediately see. What is the difference between these two?
І я підготував декілька зображень. Я думаю, це приклад не дуже хорошого стилю в коді. А на цій він вже кращий. І це одразу видно. Яка різниця між цими стилями?
LT: So this is -- How many people here actually have coded?
ЛТ. Тож це… Як багато людей в залі коли-небудь програмували?
CA: Oh my goodness.
КА. О Боже…
LT: So I guarantee you, everybody who raised their hand, they have done what's called a singly-linked list. And it's taught -- This, the first not very good taste approach, is basically how it's taught to be done when you start out coding. And you don't have to understand the code.
ЛТ. Я впевнений, що кожен, хто підняв руку, працював з так званим звичайним зв’язаним списком. Нас навчають… І перший приклад - поганий стиль у коді, але нас так навчають, коли ми вчимось програмувати. Вам непотрібно розуміти код.
The most interesting part to me is the last if statement. Because what happens in a singly-linked list -- this is trying to remove an existing entry from a list -- and there's a difference between if it's the first entry or whether it's an entry in the middle. Because if it's the first entry, you have to change the pointer to the first entry. If it's in the middle, you have to change the pointer of a previous entry. So they're two completely different cases.
Найцікавіший для мене - це останній оператор “if”. Оскільки у зв’язаному списку він намагається видалити один елемент зі списку. І є різниця, чи це перший елемент, чи елемент з середини. Якщо це перший елемент, вам необхідно змінити вказівник на перший елемент. А якщо він з середини, то вам необхідно буде змінити вказівник з попереднього елементу. Це два різних випадки.
CA: And that's better.
КА. І цей - кращий.
LT: And this is better. It does not have the if statement. And it doesn't really matter -- I don't want you understand why it doesn't have the if statement, but I want you to understand that sometimes you can see a problem in a different way and rewrite it so that a special case goes away and becomes the normal case. And that's good code. But this is simple code. This is CS 101. This is not important -- although, details are important.
ЛТ. І цей - кращий, він не має оператора “if”. Насправді, не важливо... мені не потрібно, аби ви розуміли, чому в ньому нема оператора “if”, але я хочу, аби ви зрозуміли, що іноді можна поглянути на проблему, під іншим кутом і переписати програму так, що особливий випадок зникне і стане звичайним. І це - хороший код. Але це простий код. Це - CS 101. Це не важливо, важливими є деталі.
To me, the sign of people I really want to work with is that they have good taste, which is how ... I sent you this stupid example that is not relevant because it's too small. Good taste is much bigger than this. Good taste is about really seeing the big patterns and kind of instinctively knowing what's the right way to do things.
Для мене характерною рисою людей, з якими я хочу працювати, є хороший стиль. Я прислав вам безглуздий приклад. Він не показовий, бо надто маленький. Він не показовий, бо надто маленький. Хороший стиль - це набагато більше. Хороший стиль - це бачити закономірності і майже інтуїтивно знати, який спосіб правильний.
CA: OK, so we're putting the pieces together here now. You have taste, in a way that's meaningful to software people. You're --
КА. Гаразд, складімо всі частини разом. У вас є смак. У тому розумінні, який є важливим для розробників. Ваш комп’ютер….
(Laughter)
(Сміх)
LT: I think it was meaningful to some people here.
ЛТ: Я думаю, це було важливо для декого в залі.
CA: You're a very smart computer coder, and you're hellish stubborn. But there must be something else. I mean, you've changed the future. You must have the ability of these grand visions of the future. You're a visionary, right?
КА. Ви дуже розумний програміст, ви дуже впертий. Але повинно бути ще щось. Ви змінили наше майбутнє. У вас повинна бути здатність бачити зміни в майбутньому. Ви - візіонер?
LT: I've actually felt slightly uncomfortable at TED for the last two days, because there's a lot of vision going on, right? And I am not a visionary. I do not have a five-year plan. I'm an engineer. And I think it's really -- I mean -- I'm perfectly happy with all the people who are walking around and just staring at the clouds and looking at the stars and saying, "I want to go there." But I'm looking at the ground, and I want to fix the pothole that's right in front of me before I fall in. This is the kind of person I am.
ЛТ: Я почуваюся трохи незручно на конференції TED впродовж останніх двох днів, тому що навколо багато розмов про бачення майбутнього. А я не візіонер. Я не маю плану на 5 років вперед. Я - інженер. Я думаю… я не маю нічого проти мрійників, які літають в небесах, дивляться на зірки і говорять: “Я хочу потрапити туди”. А я дивлюся під ноги, я хочу засипати яму на дорозі прямо перед моїм носом, до того, як я в неї впаду. Я такого типу.
(Cheers)
(Вигуки підтримки)
(Applause)
(Оплески)
CA: So you spoke to me last week about these two guys. Who are they and how do you relate to them?
КА: Того тижня ви згадували цих двох людей. Хто вони і як ви ставитеся до них?
LT: Well, so this is kind of cliché in technology, the whole Tesla versus Edison, where Tesla is seen as the visionary scientist and crazy idea man. And people love Tesla. I mean, there are people who name their companies after him.
ЛТ. Це щось на зразок кліше в технологіях: Тесла проти Едісона, де Тесла розглядається як далекоглядний вчений з шаленими ідеями. Люди люблять його, називають компанії в його честь.
(Laughter)
(Сміх)
The other person there is Edison, who is actually often vilified for being kind of pedestrian and is -- I mean, his most famous quote is, "Genius is one percent inspiration and 99 percent perspiration." And I'm in the Edison camp, even if people don't always like him. Because if you actually compare the two, Tesla has kind of this mind grab these days, but who actually changed the world? Edison may not have been a nice person, he did a lot of things -- he was maybe not so intellectual, not so visionary. But I think I'm more of an Edison than a Tesla.
ЛТ. Другий - це Едісон, котрого часто засуджують за те, що він був приземлений, і його найвідоміша цитата: “Геній - це 1% таланту і 99% праці”. Я в команді Едісона, незважаючи на те, що не всі його люблять. Якщо ви порівняєте: Тесла зараз дуже популярний, але хто насправді змінив світ? Едісон, можливо, і не був приємною людиною. Йому приписують багато гріхів, він, можливо, і не був великим інтелектуалом, не був візіонером. Але мені здається, що я більше Едісон, ніж Тесла.
CA: So our theme at TED this week is dreams -- big, bold, audacious dreams. You're really the antidote to that.
КА: Тема конференції цього тижня - мрії, великі, сміливі та глобальні. Ви насправді є протиотрутою від цих мрій.
LT: I'm trying to dial it down a bit, yes.
ЛТ: Так я намагаюся понизити градус.
CA: That's good.
КА: Чудово.
(Laughter) We embrace you, we embrace you.
(Сміх) КА: Ми приймаємо вас, приймаємо.
Companies like Google and many others have made, arguably, like, billions of dollars out of your software. Does that piss you off?
Компанії, на кшталт Google, заробили мільйони доларів на вашому ПЗ. Це вас засмучує?
LT: No. No, it doesn't piss me off for several reasons. And one of them is, I'm doing fine. I'm really doing fine.
ЛТ: Ні. Це мене не засмучує через декілька причин. Одна з них - у мене все добре. В мене справді все добре.
But the other reason is -- I mean, without doing the whole open source and really letting go thing, Linux would never have been what it is. And it's brought experiences I don't really enjoy, public talking, but at the same time, this is an experience. Trust me. So there's a lot of things going on that make me a very happy man and thinking I did the right choices.
А інша причина - це те що без створення відкритого ПЗ, без надання всім доступу до нього, Linux ніколи не став би таким, як він зараз є. Це принесло мені досвід, який мені не подобається, наприклад, публічні виступи, але ж це, хай там як, досвід. Повірте. Багато речей роблять мене щасливим. І я думаю, я все правильно зробив.
CA: Is the open source idea -- this is, I think we'll end here -- is the open source idea fully realized now in the world, or is there more that it could go, are there more things that it could do?
КА: Ідея відкритого ПЗ. Я думаю ми на цьому закінчимо. Ця ідея реалізована тепер у повній мірі в світі? Чи нам ще є куди йти та є ще багато речей, котрі слід зробити?
LT: So, I'm of two minds there. I think one reason open source works so well in code is that at the end of the day, code tends to be somewhat black and white. There's often a fairly good way to decide, this is done correctly and this is not done well. Code either works or it doesn't, which means that there's less room for arguments. And we have arguments despite this, right? In many other areas -- I mean, people have talked about open politics and things like that -- and it's really hard sometimes to say that, yes, you can apply the same principles in some other areas just because the black and white turns into not just gray, but different colors.
ЛТ: Щодо цього я маю дві думки. Одна з причин чому ідея відкритого ПЗ працює так гарно для коду - це те, що в кінцевому результаті код або чорний, або білий. Часто можна впевнено сказати: оце зроблено правильно, а це - ні. Код або працює, або ні. Це означає, що простір для суперечок доволі малий. І тим не менш, ми все ще сперечаємося. В інших сферах…. Люди часто говорять про відкриту політику. Досить складно сказати, що ми можемо використати ті ж самі принципи і в цій сфері, тому що чорне і біле перетворюються не в сіре, а в різні кольори.
So, obviously open source in science is making a comeback. Science was there first. But then science ended up being pretty closed, with very expensive journals and some of that going on. And open source is making a comeback in science, with things like arXiv and open journals. Wikipedia changed the world, too. So there are other examples, I'm sure there are more to come.
Очевидно, що відкрите ПЗ сьогодні повертається в науку. Наука була першою. Але з часом наука стала закритою сферою. З дуже дорогими журналами і подібними речами. Відкрите ПЗ робить її знову доступною. Наприклад, з допомогою arXiv і відкритих журналів, Вікіпедія теж змінила світ. Є й інші приклади, і я впевнений, будуть ще приклади.
CA: But you're not a visionary, and so it's not up to you to name them.
Але я не кажу… КА: Ви - не візіонер, і не ваше завдання їх називати.
LT: No.
ЛТ: Ні
(Laughter)
(Сміх)
It's up to you guys to make them, right?
Ваше завдання це робити, правда ж?
CA: Exactly.
КА. Саме так.
Linus Torvalds, thank you for Linux, thank you for the Internet, thank you for all those Android phones.
Лінусе Торвальдс, дякую вам за Linux. Дякую вам за Інтернет, дякую за телефони з ОС Android.
Thank you for coming here to TED and revealing so much of yourself.
Дякую, що прийшли сюди, на TED, і так відкрито про себе розповіли.
LT: Thank you.
ЛТ: Дякую.
(Applause)
(Оплески)