So I know TED is about a lot of things that are big, but I want to talk to you about something very small. So small, it's a single word. The word is "misfit." It's one of my favorite words, because it's so literal. I mean, it's a person who sort of missed fitting in. Or a person who fits in badly. Or this: "a person who is poorly adapted to new situations and environments." I'm a card-carrying misfit. And I'm here for the other misfits in the room, because I'm never the only one. I'm going to tell you a misfit story.
Tôi biết rằng TED có các chủ đề lớn lao, nhưng tôi muốn nói chuyện với các bạn về một điều nhỏ thôi. Rất nhỏ, đó chỉ là một từ. Chính là "lạc lõng". Nó là 1 trong những từ yêu thích của tôi, vì chính nghĩa đen của nó. Ý tôi là, 1 người không hòa nhập được với tập thể. Hoặc 1 người khó hòa nhập. Hay như thế này: 1 người thích nghi kém với môi trường và tình huống mới. Tôi chính là một kẻ lạc loài. Và tôi đại diện cho những người lạc lõng khác ở đây vì tôi không phải là người duy nhất. Tôi sẽ kể 1 câu chuyện của 1 kẻ lạc lõng
Somewhere in my early 30s, the dream of becoming a writer came right to my doorstep. Actually, it came to my mailbox in the form of a letter that said I'd won a giant literary prize for a short story I had written. The short story was about my life as a competitive swimmer and about my crappy home life, and a little bit about how grief and loss can make you insane. The prize was a trip to New York City to meet big-time editors and agents and other authors. So kind of it was the wannabe writer's dream, right? You know what I did the day the letter came to my house? Because I'm me, I put the letter on my kitchen table, I poured myself a giant glass of vodka with ice and lime, and I sat there in my underwear for an entire day, just staring at the letter. I was thinking about all the ways I'd already screwed my life up. Who the hell was I to go to New York City and pretend to be a writer? Who was I?
Những năm tuổi 30 của tôi, giấc mơ trở thành 1 nhà văn gõ cửa nhà tôi. Thực ra thì nó đến qua hòm thư là 1 bức thư thông báo tôi đã giành 1 giải thưởng văn học lớn cho 1 truyện ngắn của mình. Câu chuyện về cuộc đời tôi với tư cách vận động viên bơi lội và cuộc sống tệ hại ở nhà và 1 chút về việc mất mát đau buồn có thể khiến bạn phát điên ra sao. Phần thưởng là 1 chuyến đi New York để gặp các biên tập viên và đại diện lớn và các tác giả khác. Nó là giấc mơ cho 1 người mong ước trở thành nhà văn, phải không? Bạn biết tôi làm gì khi bức thư gửi đến nhà tôi không? Với tính cách của mình, tôi đặt lá thư lên bàn bếp rót 1 ly vodka to đùng thêm đá và chanh và tôi ngồi đó trong bộ đồ lót cả ngày chỉ nhìn chằm chằm lá thư đó. Tôi nghĩ về những cách mà mình đã làm hỏng mọi thứ trong đời. Tôi là ai mà có thể tới New York và giả vờ là 1 nhà văn? Tôi là ai chứ?
I'll tell you. I was a misfit. Like legions of other children, I came from an abusive household that I narrowly escaped with my life. I already had two epically failed marriages underneath my belt. I'd flunked out of college not once but twice and maybe even a third time that I'm not going to tell you about.
Tôi sẽ nói cho các bạn. Tôi là một kẻ lạc loài. Như rất nhiều đứa trẻ khác, tôi xuất thân từ 1 gia đình ngược đãi và tôi đã may mắn thoát được khỏi đó. Tôi đã trải qua 2 cuộc hôn nhân cực kỳ thất bại Tôi bị đuổi khỏi đại học không chỉ 1 mà 2 lần thậm chí có thể cả lần thứ 3 nữa, nhưng tôi không kể đâu.
(Laughter)
(Khán phòng cười)
And I'd done an episode of rehab for drug use. And I'd had two lovely staycations in jail. So I'm on the right stage.
Tôi cũng đã từng phải cai nghiện vì lạm dụng thuốc. Và tôi đã từng ngồi tù 2 lần. Vậy là tôi lên đúng sân khấu rồi đấy.
(Laughter)
(Khán giả cười)
But the real reason, I think, I was a misfit, is that my daughter died the day she was born, and I hadn't figured out how to live with that story yet. After my daughter died I also spent a long time homeless, living under an overpass in a kind of profound state of zombie grief and loss that some of us encounter along the way. Maybe all of us, if you live long enough. You know, homeless people are some of our most heroic misfits, because they start out as us. So you see, I'd missed fitting in to just about every category out there: daughter, wife, mother, scholar. And the dream of being a writer was really kind of like a small, sad stone in my throat.
Nhưng lý do thực sự mà tôi nghĩ rằng mình là kẻ lạc loài vì con gái tôi mất ngay vào hôm nó được sinh ra và tôi vẫn chưa tìm ra cách để sống với điều đó. Sau khi con bé mất, tôi sống không nhà cửa trong 1 thời gian dài dưới 1 cây cầu chui chìm sâu trong trạng thái vật vờ vì đau đớn và mất mát mà 1 vài trong số chúng ta đã từng trải qua. Nếu tất cả chúng ta sống đủ lâu, chúng ta đều sẽ trải qua. Bạn biết không, những người vô gia cư là những kẻ lạc loài anh hùng nhất vì họ khởi đầu cũng như chúng ta. Bạn thấy đấy, tôi không thể hòa nhập trong gần như tất các phạm trù: là con gái, là vợ, là mẹ và là sinh viên. Và giấc mơ trở thành nhà văn đó giống như một hạt cát nhỏ buồn bã trong cổ họng tôi.
It was pretty much in spite of myself that I got on that plane and flew to New York City, where the writers are. Fellow misfits, I can almost see your heads glowing. I can pick you out of a room. At first, you would've loved it. You got to choose the three famous writers you wanted to meet, and these guys went and found them for you. You got set up at the Gramercy Park Hotel, where you got to drink Scotch late in the night with cool, smart, swank people. And you got to pretend you were cool and smart and swank, too. And you got to meet a bunch of editors and authors and agents at very, very fancy lunches and dinners. Ask me how fancy.
Tôi lên máy bay tới New York nơi có các nhà văn, dù không định như vậy. Những người bạn lạc loài, tôi gần như có thể thấy đầu bạn tỏa sáng tôi có thể chỉ ra các bạn. Đầu tiên, bạn sẽ thấy thích đấy. Bạn được chọn 3 nhà văn nổi tiếng mà bạn muốn gặp những người này sẽ tìm họ cho bạn. Bạn có cuộc hẹn ở khách sạn Gramercy Park và được uống rượu scotch tới khuya với những con người thông minh, tuyệt vời ấy. Và bạn được phép giả vờ mình cũng thông minh và tuyệt vời. Bạn còn được gặp nhiều biên tập viên, tác giả và đại diện trong những bữa trưa và bữa tối xa hoa. Hãy hỏi tôi chúng xa hoa thế nào đi?
Audience: How fancy?
Khán giả: Xa hoa tới mức nào?
Lidia Yuknavitch: I'm making a confession: I stole three linen napkins --
Tôi thú nhận nhé, tôi đã cuỗm 3 cái khăn ăn
(Laughter)
(Khán giả cười)
from three different restaurants. And I shoved a menu down my pants.
từ 3 nhà hàng khác nhau. Tôi nhét thực đơn vào trong quần.
(Laughter)
(Khán giả cười)
I just wanted some keepsakes so that when I got home, I could believe it had really happened to me. You know?
Tôi chỉ muốn có gì đó để kỷ niệm để khi về nhà, tôi còn có thể tin được nó đã xảy đến với mình. Bạn biết đấy,
The three writers I wanted to meet were Carole Maso, Lynne Tillman and Peggy Phelan. These were not famous, best-selling authors, but to me, they were women-writer titans. Carole Maso wrote the book that later became my art bible. Lynne Tillman gave me permission to believe that there was a chance my stories could be part of the world. And Peggy Phelan reminded me that maybe my brains could be more important than my boobs. They weren't mainstream women writers, but they were cutting a path through the mainstream with their body stories, I like to think, kind of the way water cut the Grand Canyon.
3 nhà văn mà tôi muốn gặp là Carole Maso, Lynne Tillman và Peggy Phelan. Họ không phải những tác giả nổi tiếng bán chạy nhất, nhưng với tôi, họ là những tượng đài của các nhà văn nữ. Carole Maso đã viết 1 cuốn sách về sau trở thành kinh thánh nghệ thuật của tôi Lynne Tillman giúp tôi tin tưởng rằng những câu chuyện của mình có thể trở thành 1 phần của thế giới Và Peggy Phelan nhắc nhở tôi rằng trí tuệ quan trọng hơn nhan sắc. Họ không phải những nhà văn nữ theo xu hướng nhưng họ đã mở lối đi riêng với những câu chuyện cá nhân của mình. Tôi thích nghĩ nó như dòng nước chảy qua Hẻm Núi Lớn.
It nearly killed me with joy to hang out with these three over-50-year-old women writers. And the reason it nearly killed me with joy is that I'd never known a joy like that. I'd never been in a room like that. My mother never went to college. And my creative career to that point was a sort of small, sad, stillborn thing. So kind of in those first nights in New York I wanted to die there. I was just like, "Kill me now. I'm good. This is beautiful." Some of you in the room will understand what happened next.
Tôi gần như chết vì sung sướng khi được ngồi cùng những nữ tác giả hơn 50 tuổi này. Lý do việc này khiến tôi gần như chết vì sung sướng là vì tôi chưa từng trải qua niềm vui nào như vậy. Tôi chưa từng ngồi trong căn phòng như thế Mẹ tôi chưa từng học đại học. Và sự nghiệp viết lách của tôi lúc đó gần như chết yểu. Những đêm đầu tiên ở New York, tôi như muốn lăn ra ngay tại đó. Tôi đã nghĩ "Tôi có thể chết ngay lúc này. Thế này là quá tuyệt." Một vài người ngồi đây có thể hiểu những gì xảy ra sau đó.
First, they took me to the offices of Farrar, Straus and Giroux. Farrar, Straus and Giroux was like my mega-dream press. I mean, T.S. Eliot and Flannery O'Connor were published there. The main editor guy sat me down and talked to me for a long time, trying to convince me I had a book in me about my life as a swimmer. You know, like a memoir. The whole time he was talking to me, I sat there smiling and nodding like a numb idiot, with my arms crossed over my chest, while nothing, nothing, nothing came out of my throat. So in the end, he patted me on the shoulder like a swim coach might. And he wished me luck and he gave me some free books and he showed me out the door.
Đầu tiên, họ đưa tôi đến văn phòng Farrar, Straus & Giroux. Farrar, Straus & Giroux giống như nhà xuất bản trong mơ của tôi Ý tôi là, T.S. Eliot và Flannery O'Connor đã từng xuất bản sách tại đó. Biên tập viên chính ngồi nói chuyện với tôi rất lâu cố thuyết phục rằng tôi có thể viết 1 cuốn sách về giai đoạn làm vận động viên bơi của mình. Như 1 quyển hồi ký ấy. Suốt thời gian anh ta nói với tôi, tôi chỉ ngồi đó cười và gật đầu như một con ngốc và khoanh tay trước ngực trong khi không thể thốt ra một lời nào. Cuối cùng, anh ta vỗ vai tôi y như 1 huấn luyện viên bơi. Và anh ta chúc tôi may mắn, cho tôi vài quyển sách rồi tiễn tôi ra cửa.
Next, they took me to the offices of W.W. Norton, where I was pretty sure I'd be escorted from the building just for wearing Doc Martens. But that didn't happen. Being at the Norton offices felt like reaching up into the night sky and touching the moon while the stars stitched your name across the cosmos. I mean, that's how big a deal it was to me. You get it? Their lead editor, Carol Houck Smith, leaned over right in my face with these beady, bright, fierce eyes and said, "Well, send me something then, immediately!" See, now most people, especially TED people, would have run to the mailbox, right? It took me over a decade to even imagine putting something in an envelope and licking a stamp.
Tiếp đến, họ dẫn tôi tới văn phòng W.W. Norton, tôi khá chắc rằng mình sẽ bị dẫn ra ngoài vì đi đôi giày Doc Martens. Nhưng điều đó không xảy ra. Ở văn phòng Norton tôi cảm thấy như có thể vươn tay lên bầu trời đêm và chạm vào mặt trăng trong khi các vì sao điểm tên bạn dọc theo Dải Ngân hà. Nó có ý nghĩa với tôi như vậy đó. Bạn hiểu chứ? Biên tập viên chính, Carol Houck Smith, nhìn thẳng vào mặt tôi với đôi mắt tròn, sáng và mạnh mẽ rồi nói "Hãy gửi cái gì đó tới cho tôi ngay!" Hầu hết tất cả mọi người, đặc biệt là những người từ TED sẽ chạy ngay tới hòm thư, đúng chứ? Tôi thì phải mất cả thập kỷ chỉ để nghĩ tới việc cho cái gì đó vào phong thư và dán tem.
On the last night, I gave a big reading at the National Poetry Club. And at the end of the reading, Katharine Kidde of Kidde, Hoyt & Picard Literary Agency, walked straight up to me and shook my hand and offered me representation, like, on the spot. I stood there and I kind of went deaf. Has this ever happened to you? And I almost started crying because all the people in the room were dressed so beautifully, and all that came out of my mouth was: "I don't know. I have to think about it." And she said, "OK, then," and walked away. All those open hands out to me, that small, sad stone in my throat ...
Vào buổi tối cuối cùng, tôi có 1 buổi đọc sách tại Câu lạc bộ Thơ Quôc gia. Vào cuối buổi đọc đó, Katherine Kidde từ Cơ quan đại diện Kidde, Hoyt & Picard bước tới chỗ tôi, bắt tay và đề nghị được đại diện cho tôi, ngay tại đó. Tôi đứng đờ ra đó, tai như bị ù đi vậy. Bạn đã từng bị như vậy chưa? Tôi gần như sắp khóc vì những người trong căn phòng đó, ai cũng ăn mặc đẹp đẽ và điều duy nhất tôi thốt ra được là: "Tôi không biết, hãy cho tôi thời gian suy nghĩ". Cô ấy nói "Được thôi" và quay đi. Tất cả những đề nghị dành cho tôi, và hạt sạn buồn bã trong cổ họng đó...
You see, I'm trying to tell you something about people like me. Misfit people -- we don't always know how to hope or say yes or choose the big thing, even when it's right in front of us. It's a shame we carry. It's the shame of wanting something good. It's the shame of feeling something good. It's the shame of not really believing we deserve to be in the room with the people we admire.
Tôi đang cố kể cho các bạn vài điều về những người như tôi. Những kẻ lạc lõng, chúng tôi không phải lúc nào cũng biết hi vọng hay nói "có" hay chọn những điều lớn lao dù nó ở ngay trước mắt. Đó là một nỗi hổ thẹn của chúng tôi Đó là nỗi hổ thẹn vì muốn điều gì tốt đẹp Đó là nỗi hổ thẹn vì muốn cảm thấy ổn. Đó là nỗi hổ thẹn vì không tin tưởng rằng mình xứng đáng ở trong căn phòng với những người mà chúng tôi ngưỡng mộ.
If I could, I'd go back and I'd coach myself. I'd be exactly like those over-50-year-old women who helped me. I'd teach myself how to want things, how to stand up, how to ask for them. I'd say, "You! Yeah, you! You belong in the room, too." The radiance falls on all of us, and we are nothing without each other. Instead, I flew back to Oregon, and as I watched the evergreens and rain come back into view, I just drank many tiny bottles of airplane "feel sorry for yourself." I thought about how, if I was a writer, I was some kind of misfit writer. What I'm saying is, I flew back to Oregon without a book deal, without an agent, and with only a headful and heart-ful of memories of having sat so near the beautiful writers. Memory was the only prize I allowed myself.
Nếu có thể, tôi sẽ quay trở lại rèn luyện bản thân. Tôi sẽ giống y hệt như những người phụ nữ hơn 50 tuổi đã giúp đỡ mình. Tôi sẽ dạy bản thân mong muốn nhiều thứ, cách đứng lên và yêu cầu chúng. Tôi sẽ nói: "Bạn! Chính là bạn đó! Bạn cũng thuộc về nơi này." Tất cả chúng ta đều hưởng ánh hào quang và chúng ta chẳng là gì nếu không có nhau. Thay vì như vậy, tôi bay về Oregon và khi ngắm nhìn những cây xanh và mưa tôi cảm thấy tiếc cho chính mình. Tôi nghĩ về việc nếu là nhà văn, tôi sẽ là 1 nhà văn lạc lõng. Điều tôi muốn nói là tôi bay về Oregon, không có hợp đồng sách, không có đại diện, chỉ cảm thấy tâm trí và trái tim đầy những kỉ niệm vì đã được ngồi gần những tác giả tuyệt vời đó. Kỷ niệm là phần thưởng duy nhất tôi cho phép bản thân nhận.
And yet, at home in the dark, back in my underwear, I could still hear their voices. They said, "Don't listen to anyone who tries to get you to shut up or change your story." They said, "Give voice to the story only you know how to tell." They said, "Sometimes telling the story is the thing that saves your life."
Vậy mà, khi ngồi ở nhà trong bóng tối, khi chỉ mặc độc bộ đồ lót đó, tôi vẫn có thể nghe thấy tiếng của họ nói rằng: "Đừng nghe bất kỳ ai bảo bạn phải im lặng hay thay đổi câu chuyện của mình." Họ nói: "Hãy cho câu chuyện của bạn 1 tiếng nói của riêng bạn." Họ nói: "Có khi kể câu chuyện đó ra chính là điều cứu rỗi cuộc đời bạn."
Now I am, as you can see, the woman over 50. And I'm a writer. And I'm a mother. And I became a teacher. Guess who my favorite students are. Although it didn't happen the day that dream letter came through my mailbox, I did write a memoir, called "The Chronology of Water." In it are the stories of how many times I've had to reinvent a self from the ruins of my choices, the stories of how my seeming failures were really just weird-ass portals to something beautiful. All I had to do was give voice to the story.
Giờ tôi là 1 phụ nữ trên 50 tuổi, như các bạn thấy đấy. Và cũng là 1 nhà văn, 1 người mẹ, và 1 người giáo viên. Bạn đoán xem ai là học trò yêu quý của tôi. Dù không phải đúng vào ngày lá thư mơ ước đến với tôi, nhưng tôi đã viết 1 cuốn hồi ký có tựa là "The Chronology of Water". Trong đó có các mẩu chuyện về nhiều lần tôi cố gắng "tái tạo" bản thân sau nhiều sự lựa chọn khủng khiếp, câu chuyện về những điều có vẻ là thất bại chỉ là một cánh cổng kì lạ dẫn tới những điều tốt đẹp. Tất cả những gì tôi phải làm là đưa vào đó tiếng nói của mình.
There's a myth in most cultures about following your dreams. It's called the hero's journey. But I prefer a different myth, that's slightly to the side of that or underneath it. It's called the misfit's myth. And it goes like this: even at the moment of your failure, right then, you are beautiful. You don't know it yet, but you have the ability to reinvent yourself endlessly. That's your beauty.
Hầu hết các nền văn hóa đều có 1 thần thoại về việc theo đuổi ước mơ, gọi là hành trình của người hùng. Nhưng tôi lại thích 1 thần thoại khác hơi khác loại kia một chút hoặc bị đánh giá thấp hơn, gọi là thần thoại của kẻ lạc loài. Nó như thế này: ngay cả trong những thời khắc thất bại chính lúc đó, bạn vẫn rất tuyệt vời. Bạn vẫn chưa biết đâu nhưng bạn có khả năng tự xây dựng lại bản thân một cách vô hạn. Đó chính là nét đẹp của bạn.
You can be a drunk, you can be a survivor of abuse, you can be an ex-con, you can be a homeless person, you can lose all your money or your job or your husband or your wife, or the worst thing of all, a child. You can even lose your marbles. You can be standing dead center in the middle of your failure and still, I'm only here to tell you, you are so beautiful. Your story deserves to be heard, because you, you rare and phenomenal misfit, you new species, are the only one in the room who can tell the story the way only you would. And I'd be listening.
Bạn có thể là một kẻ xay xỉn, hay kẻ sống sót khỏi sự bạo hành, bạn có thể từng là kẻ lừa đảo, hay một người vô gia cư, bạn có thể mất hết tiền của, công việc, mất chồng hoặc mất vợ, hay tồi tệ hơn hết, mất đi đứa con. Bạn có thể phát điên. Bạn có thể ngập chìm trong thất bại nhưng tôi chỉ ở đây để nói cho bạn rằng bạn thật đẹp. Câu chuyện của bạn xứng đáng được lắng nghe, bởi vì bạn, kẻ lạc loài hiếm thấy và phi thường này, "giống loài" mới này, là người duy nhất trong căn phòng có thể kể được câu chuyện theo cách mà chỉ mình bạn làm được. Và tôi sẽ lắng nghe.
Thank you.
Xin cảm ơn.
(Applause)
(Khán phòng vỗ tay)