Ξέρω ότι το TED έχει να κάνει με σημαντικά πράγματα, όμως θέλω να σας μιλήσω για κάτι πολύ μικρό. Τόσο μικρό, που είναι μια μόνο λέξη. Η λέξη είναι, «απροσάρμοστος». Είναι μια από τις αγαπημένες μου λέξεις γιατί είναι κυριολεκτική. Είναι το άτομο που δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί. Ή το άτομο που δεν προσαρμόζεται καλά. Ή αυτό: «Το άτομο που δεν προσαρμόζεται σε νέες καταστάσεις και νέα περιβάλλοντα». Είμαι ο ορισμός της απροσάρμοστης. Και είμαι εδώ για τους υπόλοιπους απροσάρμοστους σε αυτή την αίθουσα, καθώς δεν είμαι ποτέ η μόνη. Θα σας πω μια ιστορία για απροσάρμοστους. Κάπου γύρω στα 30,
So I know TED is about a lot of things that are big, but I want to talk to you about something very small. So small, it's a single word. The word is "misfit." It's one of my favorite words, because it's so literal. I mean, it's a person who sort of missed fitting in. Or a person who fits in badly. Or this: "a person who is poorly adapted to new situations and environments." I'm a card-carrying misfit. And I'm here for the other misfits in the room, because I'm never the only one. I'm going to tell you a misfit story. Somewhere in my early 30s,
το όνειρό μου να γίνω συγγραφέας, έφτασε στο κατώφλι μου. Για την ακρίβεια, έφτασε με το ταχυδρομείο με τη μορφή μιας επιστολής που έλεγε ότι είχα κερδίσει σε έναν σημαντικό διαγωνισμό λογοτεχνίας, με ένα διήγημα που είχα γράψει. Αυτό το διήγημα αφορούσε στη ζωή μου ως αθλήτρια της κολύμβησης, τη χάλια ζωή που είχα στο σπίτι μου, και λίγο το πώς το πένθος και η απώλεια μπορούν να σε τρελάνουν. Το βραβείο ήταν ένα ταξίδι στη Νέα Υόρκη για να γνωρίσω σπουδαίους εκδότες, ατζέντηδες και άλλους συγγραφείς. Αυτό είναι το όνειρο κάθε ανερχόμενου συγγραφέα, σωστά; Ξέρετε τι έκανα τη μέρα που το γράμμα έφτασε στο σπίτι μου; Επειδή είμαι αυτή που είμαι, έβαλα το γράμμα πάνω στο τραπέζι της κουζίνας, έβαλα σε ένα τεράστιο ποτήρι βότκα, πάγο και λεμόνι, και έκατσα εκεί όλη τη μέρα, φορώντας μόνο τα εσώρουχά μου, απλά κοιτάζοντας το γράμμα. Σκεφτόμουν με πόσους τρόπους είχα ήδη καταστρέψει τη ζωή μου. Ποια στο διάολο ήμουν εγώ που θα πήγαινα στη Νέα Υόρκη για να υποκριθώ πως ήμουν συγγραφέας; Ποια ήμουν; Θα σας πω. Ήμουν μια απροσάρμοστη.
the dream of becoming a writer came right to my doorstep. Actually, it came to my mailbox in the form of a letter that said I'd won a giant literary prize for a short story I had written. The short story was about my life as a competitive swimmer and about my crappy home life, and a little bit about how grief and loss can make you insane. The prize was a trip to New York City to meet big-time editors and agents and other authors. So kind of it was the wannabe writer's dream, right? You know what I did the day the letter came to my house? Because I'm me, I put the letter on my kitchen table, I poured myself a giant glass of vodka with ice and lime, and I sat there in my underwear for an entire day, just staring at the letter. I was thinking about all the ways I'd already screwed my life up. Who the hell was I to go to New York City and pretend to be a writer? Who was I? I'll tell you. I was a misfit.
Όπως χιλιάδες άλλα παιδιά, προερχόμουν από ένα κακοποιητικό περιβάλλον απ' το οποίο παραλίγο να μην έβγαινα ζωντανή. Είχα ήδη δύο αποτυχημένους γάμους στο ιστορικό μου. Είχα παρατήσει το πανεπιστήμιο, όχι μια φορά, αλλά δύο, και ίσως και μια τρίτη φορά για την οποία δεν θα σας μιλήσω. (Γέλια)
Like legions of other children, I came from an abusive household that I narrowly escaped with my life. I already had two epically failed marriages underneath my belt. I'd flunked out of college not once but twice and maybe even a third time that I'm not going to tell you about. (Laughter)
Είχα βρεθεί σε κέντρο αποτοξίνωσης για χρήση ουσιών
And I'd done an episode of rehab for drug use.
και έκανα δύο φορές υπέροχες διακοπές στη φυλακή. Οπότε βρίσκομαι στη σωστή σκηνή. (Γέλια)
And I'd had two lovely staycations in jail. So I'm on the right stage. (Laughter)
Νομίζω, όμως, ότι η πραγματική αιτία που ήμουν απροσάρμοστη,
But the real reason, I think, I was a misfit,
ήταν πως η κόρη μου πέθανε τη μέρα που γεννήθηκε και δεν είχα ακόμα βρει τον τρόπο να ζήσω μ' αυτό. Αφότου πέθανε η κόρη μου, πέρασα αρκετό καιρό άστεγη, ζώντας κάτω από μια γέφυρα, σε μια κατάσταση σαν ζόμπι, λόγω του πόνου και της απώλειας που κάποιοι από εμάς συναντάμε στην πορεία μας. Μπορεί και όλοι, αν ζήσουμε αρκετά. Ξέρετε, οι άστεγοι είναι κάποιοι από τους πιο ηρωικούς απροσάρμοστους επειδή κάποτε ήταν σαν κι εμάς. Όπως βλέπετε, ήμουν απροσάρμοστη σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες: ως κόρη, σύζυγος, μητέρα, φοιτήτρια. Και το όνειρο να γίνω συγγραφέας ήταν, στην πραγματικότητα, σαν ένα πετραδάκι θλίψης στο λαιμό μου. Παρ' όλο που ήμουν αυτή που ήμουν, μπήκα στο αεροπλάνο
is that my daughter died the day she was born, and I hadn't figured out how to live with that story yet. After my daughter died I also spent a long time homeless, living under an overpass in a kind of profound state of zombie grief and loss that some of us encounter along the way. Maybe all of us, if you live long enough. You know, homeless people are some of our most heroic misfits, because they start out as us. So you see, I'd missed fitting in to just about every category out there: daughter, wife, mother, scholar. And the dream of being a writer was really kind of like a small, sad stone in my throat. It was pretty much in spite of myself that I got on that plane
και πέταξα στη Νέα Υόρκη, εκεί που βρίσκονται οι συγγραφείς. Φίλοι απροσάρμοστοι, σχεδόν μπορώ να δω τα κεφάλια σας να φωτίζονται. Μπορώ να σας ξεχωρίσω μέσα σε μια αίθουσα. Στην αρχή, θα σας άρεσε πολύ. Μπορούσες να διαλέξεις τρεις διάσημους συγγραφείς που ήθελες να γνωρίσεις, και κάτι τύποι πήγαιναν και τους έβρισκαν για σένα. Διέμενες στο ξενοδοχείο Γράμερσι Παρκ και έπινες ουίσκι αργά τη νύχτα μαζί με άνετους, έξυπνους ψωνισμένους. Και μπορούσες να το παίξεις κι εσύ άνετος, έξυπνος και ψώνιο. Σου γνώριζαν ένα σωρό εκδότες, συγγραφείς και ατζέντηδες σε πολυτελή γεύματα και δείπνα. Ρωτήστε με πόσο πολυτελή. Κοινό: Πόσο πολυτελή;
and flew to New York City, where the writers are. Fellow misfits, I can almost see your heads glowing. I can pick you out of a room. At first, you would've loved it. You got to choose the three famous writers you wanted to meet, and these guys went and found them for you. You got set up at the Gramercy Park Hotel, where you got to drink Scotch late in the night with cool, smart, swank people. And you got to pretend you were cool and smart and swank, too. And you got to meet a bunch of editors and authors and agents at very, very fancy lunches and dinners. Ask me how fancy. Audience: How fancy?
Λίντια Γιακνέβιτς: Ομολογώ: Έκλεψα τρεις λινές πετσέτες-
Lidia Yuknavitch: I'm making a confession: I stole three linen napkins --
(Γέλια)
(Laughter)
από τρία διαφορετικά εστιατόρια.
from three different restaurants.
Και έκρυψα κι έναν κατάλογο μέσα στο παντελόνι μου. (Γέλια)
And I shoved a menu down my pants. (Laughter)
Ήθελα απλώς μερικά αναμνηστικά, ώστε όταν θα γυρνούσα σπίτι μου,
I just wanted some keepsakes so that when I got home,
να πιστέψω ότι πράγματι μου είχαν συμβεί όλα αυτά. Ξέρετε... Οι τρεις συγγραφείς που ήθελα να γνωρίσω
I could believe it had really happened to me. You know? The three writers I wanted to meet
ήταν η Κάρολ Μάσο, η Λιν Τίλμαν και η Πέγκι Φέλαν. Δεν είναι διάσημες συγγραφείς μπεστ σέλερ, αλλά για μένα ήταν συγγραφείς-τιτάνες. Η Κάρολ Μέισο έγραψε το βιβλίο που αργότερα έγινε για μένα η βίβλος της τέχνης. Η Λιν Τίλμαν μου έδωσε την άδεια να πιστέψω ότι υπήρχε η πιθανότητα οι ιστορίες μου να γίνουν μέρος αυτού του κόσμου. Και η Πέγκι Φέλαν μου υπενθύμησε ότι ο εγκέφαλός μου μπορεί να ήταν πιο σημαντικός από τα στήθη μου. Δεν ήταν συγγραφείς της μόδας, αλλά χάραζαν τη δική τους διαδρομή μέσα από τις ιστορίες τους. Μου αρέσει να το σκέφτομαι σαν το νερό που διασχίζει το Γκραν Κάνιον.
were Carole Maso, Lynne Tillman and Peggy Phelan. These were not famous, best-selling authors, but to me, they were women-writer titans. Carole Maso wrote the book that later became my art bible. Lynne Tillman gave me permission to believe that there was a chance my stories could be part of the world. And Peggy Phelan reminded me that maybe my brains could be more important than my boobs. They weren't mainstream women writers, but they were cutting a path through the mainstream with their body stories, I like to think, kind of the way water cut the Grand Canyon.
Κόντεψα να σκάσω από τη χαρά μου που μπόρεσα να περάσω χρόνο μ' αυτές τις τρεις πενήντα-κάτι συγγραφείς. Και ο λόγος που κόντεψα να σκάσω από τη χαρά μου, ήταν επειδή δεν είχα γνωρίσει ποτέ τέτοια χαρά. Δεν είχα βρεθεί ποτέ σ' ένα τέτοιο χώρο. Η μητέρα μου δεν είχε πάει πανεπιστήμιο, και η δημιουργική μου καριέρα, μέχρι εκείνη τη στιγμή, ήταν ένα μικρό, θλιβερό, πράγμα που πέθανε μόλις γεννήθηκε. Κατά κάποιο τρόπο, ήθελα να πεθάνω εκεί, τις πρώτες νύχτες στη Νέα Υόρκη. Ήμουν κάπως σαν: «Σκοτώστε με τώρα. Είμαι καλά. Είναι τέλεια εδώ». Μερικοί από εσάς θα καταλάβετε τι συνέβη μετά.
It nearly killed me with joy to hang out with these three over-50-year-old women writers. And the reason it nearly killed me with joy is that I'd never known a joy like that. I'd never been in a room like that. My mother never went to college. And my creative career to that point was a sort of small, sad, stillborn thing. So kind of in those first nights in New York I wanted to die there. I was just like, "Kill me now. I'm good. This is beautiful." Some of you in the room will understand what happened next.
Πρώτα με πήγαν στα γραφεία της Φαράρ, Στράους και Ζιρού. Ήταν ο εκδοτικός οίκος των ονείρων μου. Θέλω να πω, ήταν οι εκδότες του Τ.Σ. Έλιοτ και του Φλάνερι Ο' Κόνορ! Ο υπεύθυνος των εκδόσεων κάθισε μαζί μου, και μου μιλούσε για αρκετή ώρα, προσπαθώντας να με πείσει ότι είχα ένα βιβλίο μέσα μου για τη ζωή μου ως κολυμβήτρια. Ξέρετε, κάτι σαν αυτοβιογραφία. Όλη την ώρα που μου μιλούσε, καθόμουν εκεί και χαμογελούσα, νεύοντας σαν μια παράλυτη ηλίθια, με τα χέρια σταυρωμένα, ενώ τίποτα, απολύτως τίποτα, δεν έβγαινε από το στόμα μου. Έτσι, στο τέλος, με χτύπησε στον ώμο, όπως θα έκανε ένας προπονητής κολύμβησης. Μου ευχήθηκε καλή τύχη, μου έδωσε μερικά δωρεάν βιβλία, και με οδήγησε στην πόρτα.
First, they took me to the offices of Farrar, Straus and Giroux. Farrar, Straus and Giroux was like my mega-dream press. I mean, T.S. Eliot and Flannery O'Connor were published there. The main editor guy sat me down and talked to me for a long time, trying to convince me I had a book in me about my life as a swimmer. You know, like a memoir. The whole time he was talking to me, I sat there smiling and nodding like a numb idiot, with my arms crossed over my chest, while nothing, nothing, nothing came out of my throat. So in the end, he patted me on the shoulder like a swim coach might. And he wished me luck and he gave me some free books and he showed me out the door.
Μετά με πήγαν στα γραφεία της Γ. Γ. Νόρτον, όπου ήμουν σίγουρη πως θα με έδιωχναν από το κτίριο μόνο και μόνο επειδή φορούσα Ντοκ Μάρτενς. Αλλά αυτό δεν συνέβη. Να βρίσκεσαι στα γραφεία της Νόρτον ήταν σαν να άπλωσες το χέρι σου προς το νυχτερινό ουρανό και να έπιασες το φεγγάρι, την ώρα που τα αστέρια κεντούσαν τ΄όνομά σου πάνω απ' όλο τον κόσμο. Τόσο σπουδαίο ήταν αυτό για μένα. Το πιάνετε; Η υπεύθυνη των εκδόσεων, η Κάρολ Χουκ Σμιθ, έσκυψε προς το μέρος μου, κοιτάζοντάς με μ'εκείνα τα μεγάλα μάτια που έβγαζαν σπίθες και μου είπε, «Λοιπόν, στείλε μου κάτι άμεσα!» Οι περισσότεροι άνθρωποι, ειδικά οι άνθρωποι του TED, θα είχαν τρέξει στο ταχυδρομείο, σωστά; Μου πήρε πάνω από μια δεκαετία για να αρχίσω έστω και να φαντάζομαι να βάζω κάτι σε φάκελο και να κολλάω γραμματόσημο.
Next, they took me to the offices of W.W. Norton, where I was pretty sure I'd be escorted from the building just for wearing Doc Martens. But that didn't happen. Being at the Norton offices felt like reaching up into the night sky and touching the moon while the stars stitched your name across the cosmos. I mean, that's how big a deal it was to me. You get it? Their lead editor, Carol Houck Smith, leaned over right in my face with these beady, bright, fierce eyes and said, "Well, send me something then, immediately!" See, now most people, especially TED people, would have run to the mailbox, right? It took me over a decade to even imagine putting something in an envelope and licking a stamp.
Το τελευταίο βράδυ, έκανα μια παρουσίαση στην Εθνική Λέσχη Ποίησης, και στο τέλος της ανάγνωσης, η Κάθριν Κίντι, του πρακτορείου συγγραφέων Κίντι, Χόιτ και Πικάρ, ήρθε προς το μέρος μου, έσφιξε το χέρι μου, και προσφέρθηκε επιτόπου να με εκπροσωπήσει. Στεκόμουν εκεί, σαν να είχα κουφαθεί. Σας έχει συμβεί ποτέ αυτό; Και κόντεψα να βάλω τα κλάματα, επειδή όλοι σε εκείνη την αίθουσα ήταν ντυμένοι τόσο όμορφα, και το μόνο που μπόρεσα να ξεστομίσω ήταν, «Δεν ξέρω. Πρέπει να το σκεφτώ». Κι εκείνη μου είπε, «Εντάξει τότε». Και έφυγε. Τόσα χέρια ανοιχτά για μένα, κι εκείνο το μικρό, θλιβερό πετραδάκι ακόμα στο λαιμό μου...
On the last night, I gave a big reading at the National Poetry Club. And at the end of the reading, Katharine Kidde of Kidde, Hoyt & Picard Literary Agency, walked straight up to me and shook my hand and offered me representation, like, on the spot. I stood there and I kind of went deaf. Has this ever happened to you? And I almost started crying because all the people in the room were dressed so beautifully, and all that came out of my mouth was: "I don't know. I have to think about it." And she said, "OK, then," and walked away. All those open hands out to me, that small, sad stone in my throat ... You see, I'm trying to tell you something about people like me.
Βλέπετε, προσπαθώ να σας πω κάτι για τους ανθρώπους σαν κι εμένα. Εμείς οι απροσάρμοστοι, δεν ξέρουμε πάντα πώς να ελπίζουμε ή πώς να πούμε ναι ή πώς να αδράξουμε τις ευκαιρίες, ακόμα κι όταν είναι μπροστά στα μάτια μας. Κουβαλάμε μια ντροπή. Ντρεπόμαστε που θέλουμε κάτι καλό. Ντρεπόμαστε όταν αισθανόμαστε καλά. Ντρεπόμαστε γιατί δεν πιστεύουμε ότι αξίζουμε να βρισκόμαστε στον ίδιο χώρο με τους ανθρώπους που θαυμάζουμε.
Misfit people -- we don't always know how to hope or say yes or choose the big thing, even when it's right in front of us. It's a shame we carry. It's the shame of wanting something good. It's the shame of feeling something good. It's the shame of not really believing we deserve to be in the room with the people we admire.
Αν μπορούσα, θα πήγαινα πίσω στο χρόνο και θα εκπαίδευα τον εαυτό μου. Θα γινόμουν σαν εκείνες τις πενήντα-κάτι γυναίκες που με βοήθησαν. Θα δίδασκα στον εαυτό μου πώς να επιθυμεί πράγματα, πώς να παίρνει θέση, πώς να τα ζητάει. Θα του έλεγα, «Εσύ! Ναι, εσύ! Ανήκεις κι εσύ σ'αυτό το χώρο! Το φως φωτίζει όλους μας, και δεν είμαστε τίποτα χωρίς τους άλλους». Αν' αυτού, πέταξα πίσω στο Όρεγκον, και καθώς άρχισαν να φαίνονται ξανά τα λιβάδια και η βροχή, έπινα απλώς πολλά μπουκαλάκια αυτολύπησης στο αεροπλάνο. Σκεφτόμουν ότι αν ήμουν συγγραφέας, ήμουν μια απροσάρμοστη συγγραφέας. Αυτό που θέλω να πω, είναι ότι πήγα πίσω στο Όρεγκον, χωρίς κάποιο συμβόλαιο, χωρίς να έχω ατζέντη, μόνο με το μυαλό και την καρδιά μου γεμάτα με την ανάμνηση που είχα καθίσει τόσο κοντά σε αυτές τις υπέροχες συγγραφείς. Η μνήμη ήταν το μόνο βραβείο που επέτρεψα στον εαυτό μου. Και παρ' όλα αυτά, στο σπίτι μου, στα σκοτεινά,
If I could, I'd go back and I'd coach myself. I'd be exactly like those over-50-year-old women who helped me. I'd teach myself how to want things, how to stand up, how to ask for them. I'd say, "You! Yeah, you! You belong in the room, too." The radiance falls on all of us, and we are nothing without each other. Instead, I flew back to Oregon, and as I watched the evergreens and rain come back into view, I just drank many tiny bottles of airplane "feel sorry for yourself." I thought about how, if I was a writer, I was some kind of misfit writer. What I'm saying is, I flew back to Oregon without a book deal, without an agent, and with only a headful and heart-ful of memories of having sat so near the beautiful writers. Memory was the only prize I allowed myself. And yet, at home in the dark,
φορώντας πάλι τα εσώρουχά μου, μπορούσα ακόμα να ακούω τις φωνές τους. Έλεγαν, «Να μην ακούς κανέναν που προσπαθεί να σε σωπάσει ή να αλλάξει την ιστορία σου». Έλεγαν, «Δώσε φωνή στην ιστορία που μόνο εσύ ξέρεις πώς να την πεις». Έλεγαν, «Μερικές φορές, να πεις την ιστορία σου είναι αυτό που θα σου σώσει τη ζωή». Τώρα, όπως βλέπετε, είμαι εγώ η γυναίκα των πενήντα-κάτι.
back in my underwear, I could still hear their voices. They said, "Don't listen to anyone who tries to get you to shut up or change your story." They said, "Give voice to the story only you know how to tell." They said, "Sometimes telling the story is the thing that saves your life." Now I am, as you can see, the woman over 50.
Και είμαι συγγραφέας. Και είμαι μητέρα. Και έγινα καθηγήτρια. Μαντέψτε ποιοι είναι οι αγαπημένοι μου μαθητές. Παρ' όλο που αυτό δεν έγινε τη μέρα που το γράμμα των ονείρων μου έφτασε με το ταχυδρομείο, τελικά έγραψα μια αυτοβιογραφία με τίτλο, «Το Χρονικό του Νερού». Έχει ιστορίες για τις φορές που έπρεπε να επαναπροσδιορίσω τον εαυτό μου, μέσα από τα ερείπια των επιλογών μου. Τις ιστορίες του πώς οι φαινομενικές αποτυχίες μου ήταν, στην πραγματικότητα, ένα παράξενο πέρασμα προς κάτι όμορφο. Το μόνο που είχα να κάνω ήταν να δώσω φωνή στην ιστορία. Υπάρχει ένας μύθος στους περισσότερους πολιτισμούς, για το πώς ν' ακολουθείς τα όνειρά σου.
And I'm a writer. And I'm a mother. And I became a teacher. Guess who my favorite students are. Although it didn't happen the day that dream letter came through my mailbox, I did write a memoir, called "The Chronology of Water." In it are the stories of how many times I've had to reinvent a self from the ruins of my choices, the stories of how my seeming failures were really just weird-ass portals to something beautiful. All I had to do was give voice to the story. There's a myth in most cultures about following your dreams.
Ονομάζεται το ταξίδι του ήρωα. Όμως προτιμώ έναν διαφορετικό μύθο που βρίσκεται κάπου δίπλα στον άλλο, ή από κάτω του. Ονομάζεται ο μύθος του απροσάρμοστου. Και πάει κάπως έτσι: Ακόμα και την ώρα που αποτυγχάνεις, ακριβώς και τότε, είσαι όμορφος. Δεν το ξέρεις ακόμα, αλλά έχεις την ικανότητα να επαναπροσδιορίσεις τον εαυτό σου, ασταμάτητα. Αυτή είναι η ομορφιά σου. Μπορεί να είσαι μέθυσος, μπορεί να σε έχουν κακοποιήσει,
It's called the hero's journey. But I prefer a different myth, that's slightly to the side of that or underneath it. It's called the misfit's myth. And it goes like this: even at the moment of your failure, right then, you are beautiful. You don't know it yet, but you have the ability to reinvent yourself endlessly. That's your beauty. You can be a drunk, you can be a survivor of abuse,
μπορεί να έχεις κάνει φυλακή, μπορεί να είσαι άστεγος, μπορεί να χάσεις όλα τα χρήματά σου, τη δουλειά σου ή τον άντρα σου ή τη γυναίκα σου, ή το χειρότερο: ένα παιδί. Μπορεί να χάσεις ακόμα και τα λογικά σου. Μπορεί να στέκεσαι εν μέσω της αποτυχίας σου, και πάλι, είμαι εδώ μόνο και μόνο για να σου πω ότι είσαι τόσο όμορφος! Η ιστορία σου αξίζει να ακουστεί, επειδή εσύ, σπάνιε και μοναδικέ απροσάρμοστε, εσύ, το νέο είδος, είσαι ο μόνος σε αυτή την αίθουσα που μπορεί να πει την ιστορία όπως θα την έλεγες εσύ. Κι εγώ θα σε ακούσω. Σας ευχαριστώ.
you can be an ex-con, you can be a homeless person, you can lose all your money or your job or your husband or your wife, or the worst thing of all, a child. You can even lose your marbles. You can be standing dead center in the middle of your failure and still, I'm only here to tell you, you are so beautiful. Your story deserves to be heard, because you, you rare and phenomenal misfit, you new species, are the only one in the room who can tell the story the way only you would. And I'd be listening. Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)