I'm the luckiest guy in the world. I got to see the last case of killer smallpox in the world. I was in India this past year, and I may have seen the last cases of polio in the world. There's nothing that makes you feel more -- the blessing and the honor of working in a program like that -- than to know that something that horrible no longer exists. So I'm going to tell you -- (Applause) so I'm going to show you some dirty pictures. They are difficult to watch, but you should look at them with optimism, because the horror of these pictures will be matched by the uplifting quality of knowing that they no longer exist.
Tôi là người may mắn nhất thế giới. Tôi được thấy ca đậu mùa chết người cuối cùng trên thế giới. Tôi đã ở Ấn Độ năm ngoái, và đã nhìn thấy những ca bại liệt cuối cùng trên thế giới. Không có gì làm tôi thấy vui sướng và vinh dự hơn việc làm trong một chương trình như thế, hơn là biết những điều khủng khiếp đó không còn tồn tại nữa. Tôi sẽ nói với bạn. (Vỗ tay) Tôi sẽ cho bạn thấy một vài bức ảnh dơ bẩn. Chúng rất khó nhìn nhưng bạn nên nhìn chúng với sự lạc quan, vì sự khủng khiếp của những bức ảnh này sẽ được kết hợp khi biết rằng chúng không còn tồn tại nữa.
But first, I'm going to tell you a little bit about my own journey. My background is not exactly the conventional medical education that you might expect. When I was an intern in San Francisco, I heard about a group of Native Americans who had taken over Alcatraz Island, and a Native American who wanted to give birth on that island, and no other doctor wanted to go and help her give birth. I went out to Alcatraz, and I lived on the island for several weeks. She gave birth; I caught the baby; I got off the island; I landed in San Francisco; and all the press wanted to talk to me, because my three weeks on the island made me an expert in Indian affairs. (Laughter)
Trước hết, tôi xin giới thiệu về chuyến đi của tôi. Công việc của tôi không hẳn là về giáo dục y học như các bạn trông chờ. Khi tôi còn thực tập ở San Francisco, tôi nghe nói về một nhóm người Mỹ chiếm đóng đảo Alcatraz và họ muốn sinh con trên đảo đó, không có một bác sĩ nào muốn tới đó giúp cô ấy sinh con. Tôi tới Alcatraz, và sống ở đó vài tuần. Cô ấy sinh con, tôi đỡ đẻ, tôi rời khỏi đó trở về San Francisco và các tờ báo đều muốn phỏng vấn tôi bởi vì chuyến đi ba tuần tới đảo làm tôi thành chuyên gia người Anh-điêng (cười)
I wound up on every television show. Someone saw me on television; they called me up; and they asked me if I'd like to be in a movie and to play a young doctor for a bunch of rock and roll stars who were traveling in a bus ride from San Francisco to England. And I said, yes, I would do that, so I became the doctor in an absolutely awful movie called "Medicine Ball Caravan." (Laughter) Now, you know from the '60s, you're either on the bus or you're off the bus; I was on the bus. My wife of 37 years and I joined the bus. Our bus ride took us from San Francisco to London, then we switched buses at the big pond. We then got on two more buses and we drove through Turkey and Iran, Afghanistan, over the Khyber Pass into Pakistan, like every other young doctor. This is us at the Khyber Pass, and that's our bus. We had some difficulty getting over the Khyber Pass. But we wound up in India. And then, like everyone else in our generation, we went to live in a Himalayan monastery.
Tôi xuất hiện trên các chương trình TV Ai đó thấy tôi trên đài, họ gọi điện cho tôi và hỏi liệu tôi muốn đóng phim vai một bác sĩ trẻ cho ban nhạc rock and roll đi lưu diễn trên một chuyến xe buýt từ San Francisco tới Anh. Và tôi đồng ý, tôi nhận vai đó, tôi đóng vai bác sĩ trong một bộ phim dở tệ có tên là "Medicine Ball Caravan" (cười) Các bạn biết từ thập kỉ 60, hoặc là bạn lên xe hoặc xuống xe, tôi lên xe. Người bạn đời 37 năm và tôi tham gia chuyến xe đó. Nó chở chúng tôi từ San Francisco tới London, sau đó chuyển xe tại một cái hồ lớn. Chúng tôi đổi xe hai lần nữa và lái xuống Thổ Nhĩ Kỳ và Iran, Afghanistan, xuyên qua dãy Khyper vào sâu Pakistan như các bác sĩ trẻ khác. Chúng tôi ở dãy Khyber, và đây là xe của chúng tôi. Chúng tôi gặp chút khó khăn khi băng qua dãy Khyber. Nhưng chúng tôi xả hơi ở Ấn Độ Và như tất cả mọi người trong lứa tuổi của tôi chúng tôi tới sống ở tu viện Himalaya.
(Laughter)
(Cười)
This is just like a residency program, for those of you that are in medical school. (Laughter) And we studied with a wise man, a guru named Karoli Baba, who then told me to get rid of the dress, put on a three-piece suit, go join the United Nations as a diplomat and work for the World Health Organization. And he made an outrageous prediction that smallpox would be eradicated, and that this was God's gift to humanity, because of the hard work of dedicated scientists. And that prediction came true. This little girl is Rahima Banu, and she was the last case of killer smallpox in the world. And this document is the certificate that the global commission signed, certifying the world to have eradicated the first disease in history.
Đây chỉ là chương trình nội trú dành cho sinh viên y khoa (cười) Và chúng tôi được học với nhà thông thái, bậc thầy Karoli Baba người sau này đã bảo tôi đừng mặc váy mà hãy mặc bộ vét ba mảnh tham gia Liên Hiệp Quốc với vai trò là nhà ngoại giao và làm việc cho Tổ chức Y tế Thế Giới Ông ấy đã tiên đoán một cách thần kì rằng dịch đậu mùa sẽ bị xóa sổ và đây là món quà Chúa trời ban tặng loài người vì những đóng góp to lớn của các nhà khoa học tận tụy Lời tiên tri ấy thành sự thật. Cô gái nhỏ tên Rahima Banu, là ca bệnh đậu mùa cuối cùng trên thế giới Và văn bản này là giấy chứng nhận đã ủy nhiệm trên toàn cầu đã xóa sổ bệnh dịch đầu tiên trong lịch sử loài người.
The key to eradicating smallpox was early detection, early response. I'm going to ask you to repeat that: early detection, early response. Can you say that?
Chìa khóa để xóa sổ bệnh đậu mùa là phát hiện sớm, giải quyết sớm. Tôi sẽ yêu cầu các bạn lặp lại: phát hiện sớm, giải quyết sớm. Các bạn làm được không?
Audience: Early detection, early response.
Phát hiện sớm, giải quyết sớm.
Larry Brilliant: Smallpox was the worst disease in history. It killed more people than all the wars in history. In the last century, it killed 500 million people. You're reading about Larry Page already. Somebody reads very fast. (Laughter) In the year that Larry Page and Sergey Brin -- with whom I have a certain affection and a new affiliation -- in the year in which they were born, two million people died of smallpox. We declared smallpox eradicated in 1980. This is the most important slide that I've ever seen in public health, [Sovereigns killed by smallpox] because it shows you to be the richest and the strongest, and to be kings and queens of the world, did not protect you from dying of smallpox. Never can you doubt that we are all in this together.
Đậu mùa là căn bệnh tồi tệ nhất lịch sử. Nó giết nhiều người hơn cả chiến tranh Thế kỉ vừa rồi, 500 triệu người bị chết vì đậu mùa. Bạn đang đọc về Larry Page. Có nhiều người đọc nhanh lắm. (cười) Vào năm mà Larry Page và Sergey Brin người mà tôi ấn tượng và có mối liên kết và năm mà họ được sinh ra, hai triệu người chết vì đậu mùa. Chúng tôi tuyên bố xóa sổ đậu mùa năm 1980. Đây là trang quan trọng nhất mà tôi từng đọc về sức khỏe cộng đồng [Người nắm quyền chết vì đậu mùa] vì nó cho bạn thấy giàu có và mạnh nhất, làm vua và hoàng hậu của thế giới không bảo vệ bạn khỏi đậu mùa. Chúng ta đều buộc phải đối mặt nó, không nghi ngờ gì nữa
But to see smallpox from the perspective of a sovereign is the wrong perspective. You should see it from the perspective of a mother, watching her child develop this disease and standing by helplessly. Day one, day two, day three, day four, day five, day six. You're a mother and you're watching your child, and on day six, you see pustules that become hard. Day seven, they show the classic scars of smallpox umbilication. Day eight.
Nhưng nhìn dịch đậu mùa dưới góc nhìn của vua chúa là quan điểm sai lầm. Bạn nên nhìn nó với góc nhìn của một bà mẹ nhìn con cô ấy diễn tiến nặng dần và không làm gì để ngăn chặn được. Ngày thứ nhất, thứ hai, thứ ba, thứ tư, thứ năm, thứ sáu. Bạn là người mẹ đang theo dõi con mình, tới ngày thứ sáu, mụn cóc cứng lại. Ngày thứ 7, chúng để lại những vết sẹo điển hình của đậu mùa. Ngày thứ tám.
And Al Gore said earlier that the most photographed image in the world, the most printed image in the world, was that of the Earth. But this was in 1974, and as of that moment, this photograph was the photograph that was the most widely printed, because we printed two billion copies of this photograph, and we took them hand to hand, door to door, to show people and ask them if there was smallpox in their house, because that was our surveillance system. We didn't have Google, we didn't have web crawlers, we didn't have computers.
Al Gore đã nói trước đó bức ảnh được chụp nhiều nhất thế giới, được in ra nhiều nhất thế giới là ảnh Trái Đất. Nhưng vào năm 1974, tại thời điểm đó bức ảnh này là bức ảnh được in nhiều nhất thế giới bởi vì chúng tôi đã in hai triệu bản và chuyền tay nhau, tới từng nhà, cho họ thấy và hỏi họ trong nhà có ai bị đậu mùa không đó là hệ thống giám sát của chúng tôi. Chúng tôi không có Google, không có công cụ tìm kiếm, không có máy tính.
By day nine -- you look at this picture and you're horrified; I look at this picture and I say, "Thank God," because it's clear that this is only an ordinary case of smallpox, and I know this child will live. And by day 13, the lesions are scabbing, his eyelids are swollen, but you know this child has no other secondary infection. And by day 20, while he will be scarred for life, he will live.
Ngày thứ chín, bạn nhìn bức ảnh này và bạn bị khủng hoảng Tôi nhìn và bảo rằng: "Cảm ơn Chúa" bởi vì rõ ràng đây chỉ là một ca đậu mùa đơn thuần và tôi biết rằng đứa trẻ này sẽ sống sót. Ngày thứ 13, các tổn thương đóng vảy, mí mắt sưng phù, nhưng bạn biết nó không có ổ nhiễm trùng thứ phát. Vào ngày thứ 20, nó sẽ có sẹo vĩnh viễn, nhưng nó vẫn còn sống.
There are other kinds of smallpox that are not like that. This is confluent smallpox, in which there isn't a single place on the body where you could put a finger and not be covered by lesions. Flat smallpox, which killed 100 percent of people who got it. And hemorrhagic smallpox, the most cruel of all, which had a predilection for pregnant women. I've probably had 50 women die. They all had hemorrhagic smallpox. I've never seen anybody die from it who wasn't a pregnant woman.
Còn đây là những ca đậu mùa không giống như trên. Đây là thể đậu mùa hội tụ khắp bề mặt cơ thể đều bị che phủ bởi nốt đậu mùa. Đậu mùa ban phẳng, 100% số người mắc đều tử vong Và đậu mùa xuất huyết, thể bệnh ác nhất thường thấy ở phụ nữ mang thai. Tôi đã thấy khoảng 50 phụ nữ chết. Họ đều mắc đậu mùa thể xuất huyết. Hầu hết phụ nữ mang thai mắc thể bệnh này đều chết.
In 1967, the WHO embarked on what was an outrageous program to eradicate a disease. In that year, there were 34 countries affected with smallpox. By 1970, we were down to 18 countries. 1974, we were down to five countries. But in that year, smallpox exploded throughout India. And India was the place where smallpox made its last stand. In 1974, India had a population of 600 million. There are 21 linguistic states in India, which is like saying 21 different countries. There are 20 million people on the road at any time, in buses and trains, walking; 500,000 villages, 120 million households, and none of them wanted to report if they had a case of smallpox in their house, because they thought that smallpox was the visitation of a deity, Shitala Mata, the cooling mother, and it was wrong to bring strangers into your house when the deity was in the house. No incentive to report smallpox.
Năm 1976, WHO bắt tay thực hiện chiến dịch mạnh mẽ để xóa sổ dịch bệnh này. Cùng năm đó, 34 quốc gia có dịch đậu mùa. 1970 giảm xuống 18 quốc gia. 1974 chỉ còn 5 quốc gia. Nhưng trong năm đó, đậu mùa bùng nổ khắp Ấn Độ. Và đó cũng là nơi cuối cùng xuất hiện đậu mùa. Trong năm 1974, Ấn Độ có dân số khoảng 600 triệu người. Có 21 ngôn ngữ ở Ấn Độ, như thể có 21 quốc gia khác nhau. Có 20 triệu người lang thang trên đường mọi thời điểm, trên xe bus và xe lửa, đi bộ; 500 000 làng mạc, 120 triệu hộ gia đình và không ai muốn báo cáo có ca bệnh đậu mùa trong nhà mình vì họ nghĩ đậu mùa là cuộc viếng thăm của thần linh, Shitala Mata, và mang người lạ vào nhà là việc làm sai trái khi thần linh đang ở trong nhà. Không có động lực báo cáo đậu mùa.
It wasn't just India that had smallpox deities; smallpox deities were prevalent all over the world. So, how we eradicated smallpox was -- mass vaccination wouldn't work. You could vaccinate everybody in India, but one year later there'd be 21 million new babies, which was then the population of Canada. It wouldn't do just to vaccinate everyone. You had to find every single case of smallpox in the world at the same time, and draw a circle of immunity around it. And that's what we did. In India alone, my 150,000 best friends and I went door to door, with that same picture, to every single house in India. We made over one billion house calls.
Không chỉ Ấn Độ có thần đậu mùa, vị thần này có mặt khắp thế giới. Vậy chúng tôi đã xóa sổ nó thế nào vaccine diện rộng không làm được. Bạn có thể chích ngừa cho mọi người Ấn Độ nhưng năm sau sẽ có 21 triệu em bé được sinh ra cỡ dân số của Canada. Không chỉ việc chích ngừa cho mọi người là đủ. Bạn phải tìm từng ca đậu mùa trên thế giới cùng một lúc, và cách ly họ. Và đó là cách chúng tôi làm. Chỉ riêng ở Ấn Độ, 150 000 bạn tốt của tôi và tôi đi gõ cửa từng nhà, với cùng một bức ảnh, tới từng căn nhà ở Ấn Độ. Chúng tôi đã gọi hơn một tỉ cuộc gọi.
And in the process, I learned something very important. Every time we did a house-to-house search, we had a spike in the number of reports of smallpox. When we didn't search, we had the illusion that there was no disease. When we did search, we had the illusion that there was more disease. A surveillance system was necessary, because what we needed was early detection, early response. So we searched and we searched, and we found every case of smallpox in India. We had a reward. We raised the reward. We continued to increase the reward. We had a scorecard that we wrote on every house. And as we did that, the number of reported cases in the world dropped to zero. And in 1980, we declared the globe free of smallpox.
Và trong tiến trình đó, tôi học được vài thứ rất quan trọng. Mỗi lần chúng tôi tiếp cận một căn nhà, chúng tôi lại ghi nhận sự gia tăng số ca bệnh đậu mùa. Khi không tìm kiếm, chúng tôi tưởng rằng không có bệnh. Nhưng khi tìm kiếm thì lại lòi ra nhiều ca bệnh hơn. Một hệ thống giám sát thật sự cần thiết vì phát hiện sớm, giải quyết sớm Chúng tôi tiếp tục tìm kiếm và phát hiện ra từng ca đậu mùa ở Ấn Độ. Chúng tôi đã được báo đáp. Chúng tôi tiếp tục báo đáp. Tôi có một tấm thẻ điểm ghi trên mỗi căn nhà. Khi chúng tôi làm vậy, số ca được báo cáo trên thế giới tụt xuống con số không. Năm 1980, chúng ta tuyên bố xóa sổ đậu mùa trên toàn thế giới.
It was the largest campaign in United Nations history, until the Iraq war. 150,000 people from all over the world -- doctors of every race, religion, culture and nation, who fought side by side, brothers and sisters, with each other, not against each other, in a common cause to make the world better. But smallpox was the fourth disease that was intended for eradication. We failed three other times. We failed against malaria, yellow fever and yaws. But soon we may see polio eradicated. But the key to eradicating polio is early detection, early response. This may be the year we eradicate polio. That will make it the second disease in history. And David Heymann, who's watching this on the webcast -- David, keep on going. We're close! We're down to four countries.
Đó là chiến dịch lớn nhất trong lịch sử của Liên Hiệp Quốc, cho tới chiến tranh Iraq. 150 000 người trên khắp thế giới, các bác sĩ từ mọi dân tộc, vùng miền, nền văn hóa và quốc gia, chiến đấu kề cạnh nhau, như anh chị em trong nhà, đứng cùng với nhau, không phải chống lại nhau vì lí do duy nhất để làm thế giới tốt đẹp hơn. Nhưng đậu mùa là căn bệnh thứ tư dự định xóa sổ. Chúng tôi thất bại ba lần trước. Chúng tôi thất bại trước sốt rét, sốt vàng và bệnh ghẻ cóc. Nhưng chúng tôi sẽ sớm xóa sổ bại liệt. Nhưng chìa khóa để làm điều đó là phát hiện sớm, xử lí sớm. Năm nay có thể là năm chúng ta xóa sổ bại liệt. Nó sẽ là căn bệnh thứ hai trong lịch sử. Và David Heymann, người đang xem trực tiếp qua mạng -- David, tiếp tục cố gắng. Chúng ta sắp thành công rồi! Chúng tôi còn bốn quốc gia nữa.
(Applause)
(cười)
I feel like Hank Aaron. Barry Bonds can replace me any time.
Tôi thấy mình như Hank Aaron. Barry Bonds có thể thay thế tôi mọi lúc
Let's get another disease off the list of terrible things to worry about. I was just in India working on the polio program. The polio surveillance program is four million people going door to door. That is the surveillance system. But we need to have early detection, early response. Blindness, the same thing. The key to discovering blindness is doing epidemiological surveys and finding out the causes of blindness, so you can mount the correct response.
Hãy nói về một căn bệnh khác trong danh sách những thứ tồi tệ cần phải sợ. Tôi ở Ấn Độ làm việc cho chương trình xóa sổ bại liệt. Chương trình giám sát bại liệt có bốn triệu người đi tới từng nhà. Đó là hệ thống giám sát. Nhưng phải sớm phát hiện để sớm xử lí. Bệnh mù, cũng giống vậy. Chìa khóa để tìm ra bệnh mù là làm khảo sát dịch tễ học tìm ra nguyên nhân của chứng mù, để bạn có thể tìm được cách xử lí đúng.
The Seva Foundation was started by a group of alumni of the Smallpox Eradication Programme, who, having climbed the highest mountain, tasted the elixir of the success of eradicating a disease, wanted to do it again. And over the last 27 years, Seva's programs in 15 countries have given back sight to more than two million blind people. Seva got started because we wanted to apply these lessons of surveillance and epidemiology to something which nobody else was looking at as a public health issue: blindness, which heretofore had been thought of only as a clinical disease.
Tổ chức Seva bắt đầu bằng một nhóm cựu thành viên của chương trình xóa sổ đậu mùa những người đã leo lên ngọn núi cao nhất nếm thử mùi vị thành công của việc xóa sổ một căn bệnh, muốn thực hiện điều đó lần nữa. Trong suốt 27 năm qua, chương trình Seva ở 15 quốc gia đã đem lại ánh sáng cho hơn hai triệu người mù. Seva được khởi động vì chúng tôi muốn áp dụng những bài học của việc giám sát và dịch tễ học vào thứ mà không ai nghĩ tới khi nói tới vấn đề y tế cộng đồng: bệnh mù, trước đây luôn được xem chỉ là một bệnh trên lâm sàng.
In 1980, Steve Jobs gave me that computer, which is Apple number 12, and it's still in Kathmandu, and it's still working, and we ought to go get it and auction it off and make more money for Seva. And we conducted the first Nepal survey ever done for health, and the first nationwide blindness survey ever done, and we had astonishing results. Instead of finding out what we thought was the case -- that blindness was caused mostly by glaucoma and trachoma -- we were astounded to find out that blindness was caused instead by cataract. You can't cure or prevent what you don't know is there.
Năm 1980, Steve Jobs tặng tôi chiếc máy tính này, Apple số 12, và nó vẫn đang nằm ở Kathmandu, vẫn chạy tốt, chúng tôi buộc phải bán đấu giá để kiếm tiền cho Seva. Chúng tôi đã làm khảo sát về sức khỏe đầu tiên của Nepal và là cuộc khảo sát đầu tiên trên thế giới về bệnh mù và đã có nhiều kết quả đáng kinh ngạc Thay vì tìm ra thứ chúng tôi nghĩ là ca bệnh đa số bệnh mù có nguyên nhân là cườm nước và mắt hột -- chúng tôi rất bất ngờ khi thấy bệnh mù lại có nguyên nhân là đục thủy tinh thể. Bạn không thể chữa hay ngăn chặn thứ mà bạn không biết nó ở đó.
In your TED packages there's a DVD, "Infinite Vision," about Dr. V and the Aravind Eye Hospital. I hope that you will take a look at it. Aravind, which started as a Seva project, is now the world's largest and best eye hospital. This year, that one hospital will give back sight to more than 300,000 people in Tamil Nadu, India. (Applause) Bird flu. I stand here as a representative of all terrible things -- this might be the worst. The key to preventing or mitigating pandemic bird flu is early detection and rapid response. We will not have a vaccine or adequate supplies of an antiviral to combat bird flu if it occurs in the next three years. WHO stages the progress of a pandemic. We are now at stage three on the pandemic alert stage, with just a little bit of human-to-human transmission, but no human-to-human-to-human sustained transmission.
Trong túi TED đi kèm có một đĩa DVD, "Infinite Vision" nói về BS. V và Bệnh viện mắt Aravind. Tôi hy vọng bạn sẽ xem qua nó. Aravind được bắt đầu giống với dự án Seva bây giờ là bệnh viện mắt lớn nhất và tốt nhất thế giới. Trong năm nay, bệnh viện này sẽ đem lại ánh sáng cho hơn 300 000 người ở Tamil Nadu, Ấn Độ (vỗ tay) Cúm gia cầm. Tôi đứng đây đại diện cho tất cả những điều tồi tệ có thể trở thành thứ tệ nhất. Chìa khóa để phòng ngừa hay giảm bớt đại dịch cúm gia cầm là phát hiện sớm và xử trí tức khắc. Chúng ta sẽ không có vaccine hay cung cấp đủ thuốc kháng virus để chống lại cúm gia cầm nếu nó xuất hiện trong ba năm tới. WHO đã chia giai đoạn của tiến trình đại dịch. Chúng ta đang ở giai đoạn ba của thang điểm báo động đại dịch tức là đã có khả năng truyền từ người sang người nhưng chưa đủ mạnh
The moment WHO says we've moved to category four -- this will not be like Katrina. The world as we know it will stop. There'll be no airplanes flying. Would you get in an airplane with 250 people you didn't know, coughing and sneezing, when you knew that some of them might carry a disease that could kill you, for which you had no antivirals or vaccine? I did a study of the top epidemiologists in the world in October. I asked them -- these are all fluologists and specialists in influenza -- and I asked them the questions you'd like to ask them: What do you think the likelihood is that there'll be a pandemic? If it happens, how bad do you think it will be?
Giây phút WHO công bố chúng ta đã chuyển qua giai đoạn bốn nó sẽ không giống như bão Katrina. Thế giới chúng ta đang sống sẽ dừng lại. Không bay qua lại giữa các quốc gia. Bạn sẽ leo lên một máy bay với 250 con người bạn không hề biết, ho và hắt xì, khi biết một số người đó có khả năng mang mầm bệnh có thể giết chết mình trong khi bạn không có thuốc kháng virus hay vaccine? Tôi đã hỏi một vài nhà dịch tễ học hàng đầu thế giới vào tháng Mười Tôi hỏi - đây là những chuyên gia về bệnh cúm - Tôi hỏi họ những câu hỏi mà bạn chắc chắn muốn hỏi: Bạn nghĩ khả năng sẽ có một đại dịch trên thế giới? Nếu nó xảy ra, anh nghĩ' nó sẽ tồi tệ đến mức nào?
Fifteen percent said they thought there'd be a pandemic within three years. But much worse than that, 90 percent said they thought there'd be a pandemic within your children or your grandchildren's lifetime. And they thought that if there was a pandemic, a billion people would get sick. As many as 165 million people would die. There would be a global recession and depression as our just-in-time inventory system and the tight rubber band of globalization broke, and the cost to our economy of one to three trillion dollars would be far worse for everyone than merely 100 million people dying, because so many more people would lose their job and their healthcare benefits, that the consequences are almost unthinkable. And it's getting worse, because travel is getting so much better.
15% bảo rằng họ nghĩ trong ba năm nữa sẽ có một đại dịch xảy ra Nhưng tệ hơn, 90% nói rằng sẽ có một dịch bệnh trong suốt cuộc đời con bạn hay ông bà của bạn. Và họ nghĩ nếu chuyện đó xảy ra, một tỉ người sẽ mắc bệnh. Cỡ khoảng 165 triệu người sẽ chết. Sẽ có một cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu và trầm cảm như hệ thống kiểm kê của chúng tôi và sự kiểm soát toàn cầu bị phá vỡ ảnh hưởng tới nền kinh tế chúng ta khoảng một tới ba tỉ đô la sẽ tệ hơn rất nhiều cho mọi người hơn là 100 triệu người chết vì sẽ có rất nhiều người mất việc và phúc lợi chăm sóc sức khỏe hậu quả hầu như không dám nghĩ tới. Và nó đang tệ hơn vì bây giờ du lịch đang trở nên dễ dàng.
Let me show you a simulation of what a pandemic looks like. So we know what we're talking about. Let's assume, for example, that the first case occurs in South Asia. It initially goes quite slowly. You get two or three discrete locations. Then there'll be secondary outbreaks, and the disease will spread from country to country so fast that you won't know what hit you. Within three weeks it will be everywhere in the world. Now, if we had an "undo" button, and we could go back and isolate it and grab it when it first started -- if we could find it early, and we had early detection and early response, and we could put each one of those viruses in jail -- that's the only way to deal with something like a pandemic. And let me show you why that is.
Để tôi cho bạn xem một giả định về một đại dịch. Chúng ta biết chúng ta đang nói về cái gì. Tưởng tượng ca đầu tiên xảy ra ở Đông Nam Á. Ban đầu nó phát tán khá chậm. Bạn chỉ thấy hai ba ổ dịch rời rạc. Sau đó sẽ là đợt bùng phát thứ hai, và dịch bệnh sẽ phát tán từ nước này qua nước khác nhanh tới nỗi bạn không biết mình đụng phải cái gì. Trong vòng ba tuần nó sẽ phát tán ra toàn thế giới. Nếu có nút "Quay lại", ta có thể quay lại và cô lập nó xử lí nó ngay khi nó khởi phát - nếu có thể tìm ra nó sớm hơn, và phát hiện sớm, xử lí sớm, chúng ta có thể nhốt các virus này vào tù đó là cách duy nhất đối phó với một đại dịch. Để tôi nói tại sao lại như vậy.
We have a joke. This is an epidemic curve, and everyone in medicine, I think, ultimately gets to know what it is. But the joke is, an epidemiologist likes to arrive at an epidemic right here and ride to glory on the downhill curve. (Laughter) But you don't get to do that usually. You usually arrive right about here. What we really want is to arrive right here, so we can stop the epidemic. But you can't always do that. But there's an organization that has been able to find a way to learn when the first cases occur, and that is called GPHIN; it's the Global Public Health Information Network. And that simulation that I showed you that you thought was bird flu -- that was SARS. And SARS is the pandemic that did not occur. And it didn't occur because GPHIN found the pandemic-to-be of SARS three months before WHO actually announced it, and because of that, we were able to stop the SARS pandemic. And I think we owe a great debt of gratitude to GPHIN and to Ron St. John, who I hope is in the audience some place -- over there -- who's the founder of GPHIN.
Chúng tôi có trò đùa này Đây là đường cong dịch bệnh, và ai làm trong ngành y tôi nghĩ đều biết được nó là gì. Nhưng trò đùa là một nhà dịch tễ học muốn tiếp cận một đại dịch ở chỗ này và đi đến vinh quang qua đường cong dốc xuống (cười) Nhưng ít khi nào bạn làm được vậy. Bạn thường tới chỗ này. Điều chúng tôi thực sự muốn là tiếp cận ngay chỗ này, để chặn đại dịch Nhưng không bao giờ được. Nhưng có một tổ chức đã tìm ra cách xác định ca bệnh đầu tiên xảy ra, gọi là GPHIN Mạng lưới thông tin sức khỏe cộng đồng toàn cầu Mô phỏng mà tôi vừa chỉ cho bạn mà bạn nghĩ là cúm gia cầm - đó là SARS. Và SARS là một đại dịch chưa hề xảy ra. Nó không xảy ra vì GPHIN đã tìm ra nó trước khi WHO tuyên bố ba tháng, và bởi vì thế, chúng ta đã có thể ngăn chặn đại dịch SARS Và tôi nghĩ chúng ta mang ơn GPHIN và Ron St.John, người mà tôi hy vọng cũng đang ở khán phòng này - ở kia - là người sáng lập nên GPHIN.
(Applause)
(vỗ tay)
Hello, Ron!
Chào Ron!
(Applause)
(vỗ tay)
And TED has flown Ron here from Ottawa, where GPHIN is located, because not only did GPHIN find SARS early, but you may have seen last week that Iran announced that they had bird flu in Iran, but GPHIN found the bird flu in Iran not February 14 -- but last September. We need an early-warning system to protect us against the things that are humanity's worst nightmare. And so my TED wish is based on the common denominator of these experiences. Smallpox -- early detection, early response. Blindness, polio -- early detection, early response. Pandemic bird flu -- early detection, early response. It is a litany. It is so obvious that our only way of dealing with these new diseases is to find them early and to kill them before they spread.
Và TED đã mời Ron tới đây, từ Ottawa, nơi GPHIN đặt trụ sở, bởi vì không chỉ GPHIN tìm ra SARS sớm bạn có thể để ý tuần vừa rồi Iran đã thông báo họ có cúm gia cầm, GPHIN đã tìm thấy cúm gia cầm ở Iran không phải vào ngày 14/2 mà vào tháng 9 năm ngoái. Chúng ta cần một hệ thống báo động sớm để bảo vệ chúng ta khỏi những cơn ác mộng đen tối nhất loài người. Và mong muốn của tôi được dựa trên mẫu số chung của những trải nghiệm này. Đậu mùa - phát hiện sớm, xử lí sớm Bệnh mù, bại liệt - phát hiện sớm, xử lí sớm. Dịch cúm gia cầm - phát hiện sớm, xử lí sớm. Đó là lời cầu nguyện. Nó rõ ràng tới nỗi cách duy nhất để đối mặt với những căn bệnh mới là tìm thấy chúng sớm và diệt trừ trước khi phát tán rộng rãi
So, my TED wish is for you to help build a global system -- an early-warning system -- to protect us against humanity's worst nightmares. And what I thought I would call it is "Early Detection," But it should really be called ... "Total Early Detection." [TED]
Mong muốn của tôi với TED là giúp đỡ để xây dựng một hệ thống toàn cầu một hệ thống cảnh báo sớm để bảo vệ chúng ta khỏi những cơn ác mộng tồi tệ nhất nhân loại Và tôi nghĩ tôi sẽ gọi nói là "Early Detection", Nhưng nó nên được gọi là... "Phát hiện sớm hoàn toàn" (Total Early Detection - TED)
(Laughter) What?
(cười) Sao cơ?
(Applause) What? (Applause)
(vỗ tay) Cái gì? (Vỗ tay)
But in all seriousness, because this idea is birthed in TED, I would like it to be a legacy of TED, and I'd like to call it the "International System for Total Early Disease Detection." [INSTEDD] And INSTEDD then becomes our mantra. So instead of a hidden pandemic of bird flu, we find it and immediately contain it. Instead of a novel virus caused by bio-terror or bio-error, or shift or drift, we find it and we contain it. Instead of industrial accidents like oil spills or the catastrophe in Bhopal, we find them, and we respond to them. Instead of famine, hidden until it is too late, we detect it, and we respond. And instead of a system which is owned by a government, and hidden in the bowels of government, let's build an early detection system that's freely available to anyone in the world in their own language.
Nhưng nghiêm túc mà nói, bởi vì ý tưởng này sinh ra ở TED, tôi muốn nó là di sản của TED, và tôi sẽ gọi nó là "Hệ thống toàn cầu phát hiện sớm hoàn toàn" [INSTEDD] Và INSTEDD sẽ thành thần chú của chúng ta Thay vì một đại dịch cúm gia cầm còn ẩn náu chúng ta tìm và ngay lập tức bao vây nó Thay vì một loại virus mới tạo ra bởi một vụ khủng bố sinh học hay do lỗi, hay bị thay đổi hay trôi dạt, chúng ta tìm nó và đóng gói nó lại. Thay vì các tai nạn công nghiệp như tràn dầu hay thảm họa ở Bhopal, chúng ta đi tìm và xử lí chúng. Thay vì nạn đói bị che giấu cho tới khi quá muộn, chúng ta xác định và xử lí nó. Và thay vì một hệ thống điều hành bởi một chính phủ và được giấu trong lòng chính quyền, hãy xây dựng một hệ thống phát hiện sớm hoàn toàn miễn phí cho mọi người trên toàn thế giới với ngôn ngữ của họ
Let's make it transparent, non-governmental, not owned by any single country or company, housed in a neutral country, with redundant backup in a different time zone and a different continent. And let's build it on GPHIN. Let's start with GPHIN. Let's increase the websites that they crawl from 20,000 to 20 million. Let's increase the languages they crawl from seven to 70, or more. Let's build in outbound confirmation messages, using text messages or SMS or instant messaging to find out from people who are within 100 meters of the rumor that you hear, if it is, in fact, valid. And let's add satellite confirmation. And we'll add Gapminder's amazing graphics to the front end.
Hãy làm cho nó trong sáng, không liên quan tới chính trị, không sở hữu bởi bất kì quốc gia hay tập đoàn nào, đặt tại một quốc gia trung lập, được sao lưu dự phòng ở một múi giờ khác và một châu lục khác. Và hãy dựa vào GPHIN. Hãy bắt đầu bằng GPHIN. Hãy gia tăng số lượng trang web họ tìm kiếm từ 20 000 lên 20 triệu. Hãy gia tăng số lượng ngôn ngữ họ tìm từ bảy lên 70, hoặc hơn. Hãy xây dựng hệ thống tin nhắn xác nhận ở nước ngoài sử dụng tin nhắn, SMS hay tin nhắn tức thời để tìm ra những người trong vòng bán kính 100m tin đồn mà bạn nghe được, nếu như có thật. Và hãy thêm xác nhận qua vệ tinh. Và chúng tôi sẽ thêm đồ họa tuyệt vời của Gapminder vào cuối giao diện.
And we'll grow it as a moral force in the world, finding out those terrible things before anybody else knows about them, and sending our response to them, so that next year, instead of us meeting here, lamenting how many terrible things there are in the world, we will have pulled together, used the unique skills and the magic of this community, and be proud that we have done everything we can to stop pandemics, other catastrophes, and change the world, beginning right now.
Phát triển nó thành lực lượng nhân đạo trên toàn thế giới, tìm ra những thứ tai hại trước khi ai đó biết về chúng, và gửi sự giúp đỡ tới họ, để trong năm tới, thay vì gặp mặt nhau ở đây, than thở về bao nhiêu điều tệ hại trên thế giới này, chúng ta sẽ hợp lực cùng nhau sử dụng những kĩ năng độc nhất và phép lạ của cộng đồng này, và tự hào rằng chúng ta đã làm hết sức để ngăn chặn các đại dịch bùng nổ, những thảm họa, và thay đổi thế giới bắt đầu ngay từ bây giờ.
(Applause)
(Vỗ tay)
Chris Anderson: An amazing presentation. First of all, just so everyone understands: you're saying that by creating web crawlers, looking on the Internet for patterns, they can detect something suspicious before WHO, before anyone else can see it? Give an example of how that could possibly be true.
Một bài thuyết trình tuyệt vời. Đầu tiên, để mọi người hiểu rõ anh nói rằng tạo nên các trang web thu thập thông tin lùng sục Internet những dấu hiệu, họ có thể phát hiện cái gì đó đáng nghi trước cả WHO, trước khi ai đó thấy được? Hãy cho tôi một ví dụ làm thế nào điều này thành hiện thực?
Larry Brilliant: You're not mad about the copyright violation?
Anh không điên cuồng về việc vi phạm bản quyền đó chứ?
CA: No. I love it.
Không. Tôi thích điều đó
(Laughter)
(cười)
LB: Well, as Ron St. John -- I hope you'll go and meet him in the dinner afterwards and talk to him. When he started GPHIN -- In 1997, there was an outbreak of bird flu -- H5N1. It was in Hong Kong. And a remarkable doctor in Hong Kong responded immediately, by slaughtering 1.5 million chickens and birds, and they stopped that outbreak in its tracks. Immediate detection, immediate response. Then a number of years went by, and there were a lot of rumors about bird flu. Ron and his team in Ottawa began to crawl the web -- only crawling 20,000 different websites, mostly periodicals -- and they read about and heard about a concern, of a lot of children who had high fever and symptoms of bird flu.
À, như Ron St.John - tôi hy vọng anh đi gặp và nói chuyện với anh ấy trong bữa tối. Khi anh ấy bắt đầu GPHIN Vào năm 1997, có đợt bùng nổ dịch cúm gia cầm H5N1. Ở Hong Kong. Và một bác sĩ đáng chú ý ở Hong Kong đã xử lí ngay lập tức bằng cách tiêu hủy 1,5 triệu con gà và chim, và họ đã ngăn chặn sự bùng nổ đang tiến triển. Phát hiện lập tức, xử lí lập tức. Một vài năm sau, có nhiều tin đồn về cúm gia cầm. Ron và nhóm của anh ấy ở Ottawa bắt đầu lùng sục các web chỉ tìm 20 000 trang web khác nhau, chủ yếu là kì báo - và họ đọc và nghe về một mối bận tâm rất nhiều trẻ em có sốt cao và triệu chứng của cúm gia cầm.
They reported this to WHO.
Họ báo cáo lên WHO.
WHO took a little while taking action, because WHO will only receive a report from a government, because it's the United Nations. But they were able to point to WHO and let them know that there was this surprising and unexplained cluster of illnesses that looked like bird flu. That turned out to be SARS. That's how the world found out about SARS. And because of that, we were able to stop SARS. Now, what's really important is that, before there was GPHIN, 100 percent of all the world's reports of bad things -- whether you're talking about famine or you're talking about bird flu or you're talking about Ebola -- 100 percent of all those reports came from nations.
WHO mất một ít thời gian xử lí thông tin, bởi vì WHO chỉ nhận báo cáo từ một chính phủ, bởi vì đây là Liên Hiệp Quốc. Nhưng họ đã chỉ điểm cho WHO có một nhóm bệnh đầy ngạc nhiên và không giải thích được y chang cúm gia cầm. Hóa ra đó là SARS. Đó là cách thế giới biết đến SARS. Vì thế chúng ta mới ngăn chặn được nó. Điều thật sự quan trọng là, trước khi có GPHIN 100% các báo cáo trên thế giới về những điều tồi tệ cho dù đó là nạn đói hay cúm gia cầm hay Ebola 100% các báo cáo đó tới từ các quốc gia.
The moment these guys in Ottawa -- on a budget of 800,000 dollars a year -- got cracking, 75 percent of all the reports in the world came from GPHIN, 25 percent of all the reports in the world came from all the other 180 nations. Now, here's what's really interesting: after they'd been working for a couple years, what do you think happened to those nations? They felt pretty stupid. So they started sending in their reports early. And now, their reporting percentage is down to 50 percent, because other nations have started to report. So, can you find diseases early by crawling the web? Of course you can. Can you find it even earlier than GPHIN does now? Of course you can. You saw that they found SARS using their Chinese web crawler a full six weeks before they found it using their English web crawler. Well, they're only crawling in seven languages. These bad viruses really don't have any intention of showing up first in English or Spanish or French.
Giây phút những anh chàng ở Ottawa có mức lương 800 000 đô la/năm báo cáo lên 75% số đó tới từ GPHIN, 25% số báo cáo trên thế giới tới từ 180 quốc gia còn lại. Bây giờ mới là thứ thú vị sau khi làm việc vài năm, bạn nghĩ chuyện gì xảy ra với các nước kia? Họ thấy thật sự ngu ngốc Do đó họ bắt đầu gửi báo cáo sớm hơn. Bây giờ, tỉ lệ báo cáo của họ giảm xuống 50% bởi vì các quốc gia kia bắt đầu báo cáo nhiều lên. Bạn có thể tìm ra những căn bệnh sớm hơn nhờ lùng sục các trang web không? Tất nhiên là có thể rồi. Bạn có thể tìm ra nó sớm hơn GPHIN không? Tất nhiên. Bạn thấy đó họ tìm ra SARS bằng trang thu thập thông tin Trung Quốc trọn sáu tuần trước khi họ tìm ra bằng trang web tiếng Anh. Họ chỉ dùng bảy ngôn ngữ. Những virus xấu xa này không hề có ý định xuất hiện ở tiếng Anh, tiếng Tây Ban Nha hay Pháp
(Laughter)
(cười)
So yes, I want to take GPHIN, I want to build on it. I want to add all the languages of the world that we possibly can. I want to make this open to everybody, so that the health officer in Nairobi or in Patna, Bihar will have as much access to it as the folks in Ottawa or in CDC. And I want to make it part of our culture that there is a community of people who are watching out for the worst nightmares of humanity, and that it's accessible to everyone.
Đúng vậy, tôi muốn lấy GPHIN, xây dựng trên nền tảng đó. Thêm mọi ngôn ngữ hiện có trên thế giới. Tôi muốn mọi người đều tiếp cận được để nhân viên y tế ở Nairobi hay Patna, Bihar sẽ tiếp cận được như đồng nghiệp ở Ottawa hay CDC. Và tôi muốn nó trở thành một phần của nền văn hóa rằng có một nhóm người đang truy lùng những cơn ác mộng tồi tệ nhất của loài người và mọi người đều tiếp cận được.