Contagious is a good word. Even in the times of H1N1, I like the word. Laughter is contagious. Passion is contagious. Inspiration is contagious. We've heard some remarkable stories from some remarkable speakers. But for me, what was contagious about all of them was that they were infected by something I call the "I Can" bug.
.يۇقۇملۇق دېگەن بۇ سۆز ناھايىتى ياخشى سۆز .تارقالغان ۋاقىتلاردىمۇ، مەن بۇ سۆزنى ياخشى كۆرگەن H1N1 ھەتتا كۈلكە يۇقۇملۇق. قىزغىنلىق يۇقۇملۇق .ئىلھام ھەم يۇقۇملۇق .بىز بەزى مەشھۇر كىشىلەردىن بەزى ئالاھىدە ھېكايىلەرنى ئاڭلىغان لېكىن ماڭا نىسبەتەن ئېيتقاندا، ئۇلارنىڭ ھەممىسى دەل مەن، «مەن قىلالايمەن» دەپ نام بەرگەن .ۋىرۇس تەرىپىدىن يۇقۇملاندۇرۇلغان
So, the question is, why only them? In a country of a billion people and some, why so few? Is it luck? Is it chance? Can we all not systematically and consciously get infected? So, in the next eight minutes I would like to share with you my story. I got infected when I was 17, when, as a student of the design college, I encountered adults who actually believed in my ideas, challenged me and had lots of cups of chai with me. And I was struck by just how wonderful it felt, and how contagious that feeling was. I also realized I should have got infected when I was seven.
ئۇنداقتا، بۇ يەردىكى مەسىلە، نېمىشقا پەقەت ئۇلارلا يۇقۇملىنىدۇ(غەلىبە قىلىدۇ)؟ ،بىر مىلياردتىن جىقراق ئادەم بار بىر دۆلەتتە نېمىشقا بۇنچە ئاز كىشىلەرلا چىقىدۇ؟ بۇ تەلەيمۇ؟ ياكى پۇرسەتمۇ؟ بىز بۇنى پىلانسىز، ئاڭسىز ھالدا يۇقۇملانغان» دەپ قارىساق بولامدۇ؟» .شۇڭا، كېيىنكى 8 مىنۇتتا مەن «يۇقۇملىنىش» ھەققىدىكى ھېكايەمنى سىلەر بىلەن ئورتاقلاشماقچى ،«مەن 17 ياش ۋاقتىمدىلا «يۇقۇملانغان ،ئۇ چاغدا، لايىھىلەش ئىنىستىتۇتىدا ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچى بولۇش سۈپىتىم بىلەن مەن، مېنىڭ ئىدىيەمگە قوشۇلىدىغان، مەن بىلەن مۇنازىرىلىشىدىغان .ۋە چاي ئىچكەچ چوڭقۇرلاپ پاراڭلىشىدىغان چوڭلارغا يولۇقۇپ قالاتتىم ،مەن شۇ خىل ھېسسىياتنىڭ قالتىسلىقىدىن .ۋە قانچىلىك يۇقۇشچانلىققا ئىگە ئىكەنلىكىدىن چۆچۈدۈم .مەن ئۆزۈمنىڭ 7 ياش ۋاقتىمدىلا يۇقۇملانغان بولۇش ئېھتىماللىقىم بارلىقىنى ھېس قىلدىم
So, when I started Riverside school 10 years ago it became a lab, a lab to prototype and refine a design process that could consciously infect the mind with the "I Can" bug. And I uncovered that if learning is embedded in real-world context, that if you blur the boundaries between school and life, then children go through a journey of "aware," where they can see the change, "enable," be changed, and then "empower," lead the change. And that directly increased student wellbeing. Children became more competent, and less helpless. But this was all common sense.
،شۇڭا، 10 يىل بۇرۇن دەريا بويى مەكتىپىدە ئىشلەشنى باشلىغىنىمدا ،ئۇ يەر مەن ئۈچۈن لايىھىلەش جەريانىنى بەرپا قىلىدىغان ۋە ساپلاشتۇرىدىغان تەجرىبىخانا بولدى .يەنى، «مەن قىلالايمەن» دېگەن ئىدىيە بىلەن توختىماستىن يۇقۇملاندۇرىدىغان جەريان بولدى !شۇنداقلا مەن قىلالىدىم ،مېنىڭ بايقىغىنىم، ئەگەر ئۆگىنىشنى ئەمەلىيەت ئىچىگە كىرگۈزۈلىسەك ،ئەگەر سىزگە دەرسخانا بىلەن رېئال تۇرمۇشنىڭ چەك-چېگرىسى بەك چوڭ بولمىسا ئۇنداقتا، بالىلارنىڭ نەرسىلەرنى ئۆزى «بىلىدىغان» باسقۇچنى باشتىن كەچۈرىدىغانلىقى ئىدى ،بۇ جەرياندا، ئۇلار ئۆزگىرىش بولۇۋاتقانلىقىنى كۆرەلەيدۇ ،«ئۆزگىرىشنى «قوبۇل قىلالايدۇ .ئاندىن «مەدەت» كە ئېرىشىدۇ، ئۆزگىرىشكە باشلامچىلىق قىلىدۇ .شۇنداقلا بىۋاسىتە ھالدا ئوقۇغۇچىلارنىڭ مەمنۇنلۇق ھېسسىياتىنى ئاشۇرىدۇ ،بالىلار تېخىمۇ رىقابەت كۈچىگە ئىگە بولىدۇ .شۇنداقلا ئۆزىنى ئىلاجسىز ھېس قىلمايدۇ .بىراق بۇلارنىڭ ھەممىسى ئەقەللىي نەرسىلەر
So, I'd like to show you a little glimpse of what common practice looks like at Riverside. A little background: when my grade five was learning about child rights, they were made to roll incense sticks, agarbattis, for eight hours to experience what it means to be a child laborer. It transformed them. What you will see is their journey, and then their utter conviction that they could go out and change the world. (Music)
شۇڭا، مەن ئەمدى سىلەرگە مېنىڭ دەريا بويى مەكتىپىدە .بۇ جەرياننى قانداق ئىشقا ئاشۇرغانلىقىمنى كۆرسىتىپ ئۆتمەكچى ،ئارقا كۆرۈنۈش ھەققىدە: 5-سىنىپنىڭ بالىلىرى بالىلار ھوقۇقى دەرسىنى ئۆگىنىۋاتقاندا ،بۇتخانىدا كۆيدۈرۈلىدىغان خۇشبۇي تاياقچە ياساشقا بۇيرۇلدى ،ئۇدا سەككىز سائەت كۆجە ياساشقا .بۇ ئارقىلىق ئۇلار بالا ئىشلەمچىلەرنىڭ ئازابىنى تېتىپ بېقىشقا بۇيرۇلدى ،ئىدىيە ئۇلارغا يەتكۈزۈلدى. سىزنىڭ كۆرىدىغىنىڭىز ئۇلارنىڭ بۇ قېتىملىق كەچۈرمىشى شۇنداقلا ئۇلارنىڭ مەكتەپتىن ئايرىلىپ دۇنيانى ئۆزگەرتىشكە .بولغان كۈچلۈك ئىشەنچىسى (مۇزىكا)
That's them rolling. And in two hours, after their backs were broke, they were changed. And once that happened, they were out in the city convincing everybody that child labor just had to be abolished. And look at Ragav, that moment when his face changes because he's been able to understand that he has shifted that man's mindset. And that can't happen in a classroom. So, when Ragav experienced that he went from "teacher told me," to "I am doing it." And that's the "I Can" mindshift. And it is a process that can be energized and nurtured.
.ئۇلار ئايلىنىۋاتىدۇ يەنە ئىككى سائەت ئىچىدە، ئۇلارنىڭ دۈمبىسى تالغاندىن كېيىن .ئۇلار ئۆزگەرتىلىدۇ ،ئۇلار ئۆزگەرتىلگەنلىكىنى بىلسىلا دەرھاللا سىرتقا چىقىپ .بالا ئىشلەمچىلەرنىڭ چەكلىنىشىگە قارىتا باشقىلارنى قايىل قىلىدۇ راگاۋغا دىققەت قىلىڭلار، ئۇنىڭ چىراي ئىپادىسى ئۆزگىرىۋاتىدۇ چۈنكى ئۇ ئۆزىنىڭ .ئاۋۇ چوڭ ئادەمنىڭ ئىديىسىنى ئۆزگەرتكەنلىكىنى بىلدى .بۇ ئىشلارنى سىز دەرسخانىدا ئۇچرىتالمايسىز ،شۇڭا، راگاۋ بۇ ئىشنى بېشىدىن كەچۈرگەندىن كېيىن ،ماڭا ئوقۇتقۇچۇم ئۆگەتتى» دىن .ئۆزۈم قىلىۋاتىمەن» گە ئۆزگىرىدۇ. بۇ دەل «مەن قىلالايمەن» جەريانىدىكى تەپەككۇر ئۆزگىرىشى .شۇنداقلا بۇ جەريان ئىلھاملاندۇرۇلىدىغان ۋە يېتەكلىنىدىغان جەريان
But we had parents who said, "Okay, making our children good human beings is all very well, but what about math and science and English? Show us the grades." And we did. The data was conclusive. When children are empowered, not only do they do good, they do well, in fact very well, as you can see in this national benchmarking assessment taken by over 2,000 schools in India, Riverside children were outperforming the top 10 schools in India in math, English and science.
:لېكىن بىزنىڭ مۇنداق دەيدىغان ئاتا-ئانىلىرىمىز بار ،ماقۇل، بىزنىڭ بالىمىز ياخشى ئادەم بولسا ناھايىتى ياخشى» لېكىن ماتېماتىكا، تەبىي پەن، ئىنگلىز تىلى قاتارلىقلارغا تەسىر قىلسا قانداق بولىدۇ؟ «.بىزگە نەتىجە كېرەك :بىز ئۇلارغا كۆرسەتتۇق، بۇ سانلىق مەلۇماتلار ئىشەنچلىك ھالدا شۇنى كۆرسەتتىكى ،بالىلار بىرەر ئىشنى قىلىشتا ئىشەنچ ۋە ھوقۇققا ئېرىشسە ،مەيلى ئۇلار ئۇستا بولسۇن-بولمىسۇن ئۇلار ياخشى قىلالايدۇ، ئەمەلىيەتتە ناھايىتى ياخشى قىلالايدۇ بۇ پۈتۈن ھىندىستاندىكى 2000 دىن ئارتۇق مەكتەپ قاتناشقان ،سېلىشتۇرۇپ باھالاش دوكلاتىغا قارىساق دەريا بويى مەكتىپىدىكى بالىلارنىڭ نەتىجىسىنىڭ ماتېماتىكا، ئىنگلىز تىلى ۋە تەبىئىي پەندە .ھىندىستان بويىچە ئالدىنقى 10 نىڭ ئىچىگە كىرگەنلىكىنى كۆرۈۋالالايمىز
So, it worked. It was now time to take it outside Riverside. So, on August 15th, Independence Day, 2007, the children of Riverside set out to infect Ahmedabad. Now it was not about Riverside school. It was about all children. So, we were shameless. We walked into the offices of the municipal corporation, the police, the press, businesses, and basically said, "When are you going to wake up and recognize the potential that resides in every child? When will you include the child in the city? Basically, open your hearts and your minds to the child."
.دېمەك، بۇ ئامال كۈچىنى كۆرسەتتى. ھازىر دەل بۇ ئۇسۇلنى باشقا جايلارغا ئومۇملاشتۇرۇشنىڭ پەيتى شۇڭا، 2007-يىلى 8-ئاينىڭ 15-كۈنىدىكى مۇستەقىللىق كۈنىدە .دەريا بويى مەكتىپىدىكى بالىلار پۈتۈن ئەھمەدئاباد(ھىندىستاندىكى شەھەر)نى «يۇقۇملاندۇرغىلى» چىقتى .ئەمدى، بۇ ئۇسۇل دەريا بويى مەكتىپىنىڭلا ئىشى بولماي قالدى .ھازىر ئۇ ھەممە بالىلارنىڭ ئىشىغا ئايلاندى. شۇڭا، بىز يۈزىمىزنى قېلىن قىلىپ مۇنداق قىلدۇق ،ھۆكۈمەت ئىشخانىلىرىغا، ساقچىخانىغا ،گېزىت-نەشرىياتلارغا، بازارلارغا باردۇق ھەم مۇنداق دېدۇق: «سىلەر قاچان ھەر بىر بالىدىكى يوشۇرۇن كۈچنى بايقىماقچى ۋە ئويغاتماقچى؟ سىلەر قاچانلىققا بالىلارنىمۇ شەھەرنىڭ بىر ئەزاسى قاتارىدا كۆرمەكچى؟ «.ئەمەلىيەتتە بەك ئاسان، پەقەت بالىلارنىڭ قەلب ساداسىغا قۇلاق سالساڭلارلا بولىدۇ
So, how did the city respond? Since 2007 every other month the city closes down the busiest streets for traffic and converts it into a playground for children and childhood. Here was a city telling its child, "You can." A glimpse of infection in Ahmedabad. Video: [Unclear] So, the busiest streets closed down. We have the traffic police and municipal corporation helping us. It gets taken over by children. They are skating. They are doing street plays. They are playing, all free, for all children. (Music)
ئۇنداقتا، ئۇلار قانداق ئىنكاس قايتۇرغاندۇ؟ ئۇلار 2007-يىلىدىن باشلاپ ھەر ئىككى ئايدا بىر قېتىم شەھەردىكى ئەڭ ئاۋات كوچىدا ماشىنا يۈرۈشنى چەكلىدى .شۇنداقلا ئۇ يەرنى ۋاقىتلىق بالىلار شادلىق باغچىسى قىلىپ ئۆزگەرتتى بۇ بىر شەھەرنىڭ قوينىدىكى بالىلارغا: «سىلەر قىلالايسىلەر!» دېگىنى ئىدى .ئەھمەدئابادنىڭ شۇ ۋاقىتتىكى ئەھۋالىنى كۆرۈپ باقايلى سىن: ھىندىچە .ئەڭ ئاۋات كوچىلار تاقالغان .قاتناش ساقچىلىرى ۋە ھۆكۈمەت خادىملىرى بىزگە ياردەم بەرگەن .كوچىنى بالىلار قولىغا ئالغان .ئۇلار مۇز تېيىلىۋاتىدۇ. ئۇلار كوچا ئويۇنلىرى ئويناۋاتىدۇ .ئۇلار ئويناۋاتىدۇ، پۈتۈنلەي ھەقسىز، ھەممە بالىلار (مۇزىكا)
Atul Karwal: aProCh is an organization which has been doing things for kids earlier. And we plan to extend this to other parts of the city. (Music)
.بولسا ئەزەلدىن بالىلارغا مۇلازىمەت قىلىپ كەلگەن بىر ئورگان aProCh :ئاتۇل كارۋال .بىز بۇ ئىشنى شەھەرنىڭ باشقا جايلىرىدا قانات يايدۇرۇشنى ئويلىشىۋاتىمىز (مۇزىكا)
Kiran Bir Sethi: And the city will give free time. And Ahmedabad got the first child-friendly zebra crossing in the world.
.كىران بىر سەتخى: شەھەر ئەركىن ۋاقىت بىلەن تەمىنلەيدۇ .ئەھمەدئابادتا دۇنيا بويىچە تۇنجى بالىلارغا كۆڭۈل بولىدىغان پىيادىلەر يولى بار بولدى
Geet Sethi: When a city gives to the children, in the future the children will give back to the city. (Music)
،جىيت سەتخى: ھازىر شەھەر بالىلارنىڭ ھالىدىن خەۋەر ئالىدۇ .كەلگۈسىدە بالىلار شەھەرگە نەپ يەتكۈزىدۇ (مۇزىكا)
KBS: And because of that, Ahmedabad is known as India's first child-friendly city.
،شۇڭا :KBS .ئەھمەدئاباد ھىندىستاننىڭ تۇنجى بالىلار دوستى شەھىرى نامى بىلەن داڭلىق
So, you're getting the pattern. First 200 children at Riverside. Then 30,000 children in Ahmedabad, and growing. It was time now to infect India. So, on August 15th, again, Independence Day, 2009, empowered with the same process, we empowered 100,000 children to say, "I can." How? We designed a simple toolkit, converted it into eight languages, and reached 32,000 schools. We basically gave children a very simple challenge. We said, take one idea, anything that bothers you, choose one week, and change a billion lives.
شۇڭلاشقا، ئۈلگىنى مۇشۇ يەردىن ئالالايسىز. ئاۋۋال دەريا بويى مەكتىپىدىكى 200 بالىدىن .ئاندىن ئەھمەدئابادتىكى 30 مىڭ ئوقۇغۇچىدىن، شۇنداقلا بۇ سان كۆپىيىۋاتىدۇ .ھازىر پۈتۈن ھىندىستانغا تارقىلىشنىڭ پەيتى يېتىپ كەلدى شۇڭا، 2009-يىلى 15-ئاۋغۇستتىكى مۇستەقىللىق كۈنىدە، يەنە بىر قېتىم ،ئوخشاش ئۇسۇل بىلەن .100مىڭ بالىنى «مەن قىلالايمەن!» دېگۈزدۇق ،قانداق؟ بىز ئاددىي بىر قورال لايىھىلەپ ،ئۇنى سەككىز خىل تىلغا(ھىندىستان شىۋىلىرىغا) تەرجىمە قىلدۇق .شۇنداقلا 32 مىڭ مەكتەپكە تارقىتىپ بەردۇق .بىز بالىلارغا ناھايىتى ئاددىي ۋەزىپە بەردۇق ،بىز مۇنداق دېدۇق، بىر تېما تاللاڭلار ،سىلەرنى زېرىكتۈرىدىغان ھەرقانداق بىر مەسىلىنى تاللاڭلار ،ئاندىن بىر ھەپتە ۋاقىت سەرپ قىلىپ .بىر مىليارد ئادەمنىڭ ھاياتىنى ئۆزگەرتىڭلار
And they did. Stories of change poured in from all over India, from Nagaland in the east, to Jhunjhunu in the west, from Sikkim in the north, to Krishnagiri in the south. Children were designing solutions for a diverse range of problems. Right from loneliness to filling potholes in the street to alcoholism, and 32 children who stopped 16 child marriages in Rajasthan. I mean, it was incredible. Basically again reaffirming that when adults believe in children and say, "You can," then they will. Infection in India. This is in Rajasthan, a rural village.
ئۇلار شۇنداق قىلدى. شۇنىڭ بىلەن ئۆزگىرىش ھەققىدىكى ھېكايىلەر ،ھىندىستاننىڭ ھەممىلا يېرىدە تارقالدى ،شەرقتە ناگالاندتىن تارتىپ ،غەربتە جۇنجۇنۇغىچە .شىمالدا سىككىمدىن، جەنۇبتا كىرىشناگىرىغىچە تارقىلىپ يۈردى .بالىلار خىلمۇ-خىل مەسىلىلەرنىڭ ھەل قىلىش ئۇسۇللىرىنى ئۆزلىرى تېپىشتى ،يالغۇزلۇق ھېسسىياتىنى يوقىتىشتىن تارتىپ، يولدىكى تاتۇقلارنى ئوڭشاشقىچە ،يەنە تېخى ھاراقكەشلىك قاتارلىق مەسىلىلەرنىمۇ ئۆزى ھەل قىلدى شۇنداقلا راجاستاندىن كەلگەن 32 ئوقۇغۇچىدىن .16سى ئۆزلىرىنىڭ بالا تويىنى بىكار قىلدى !دېمەكچىمەنكى، ئۇ بەكلا ھەيران قالارلىق ئىش ئىدى :بۇ يەنە بىر قېتىم چوڭلارنىڭ بالىلارغا ئىشىنىپ، ئۇلارغا .سەن قىلالايسەن» دېسە، ئۇلارنىڭ ھەقىقەتەن قىلالايدىغانلىقىنى ئىسپاتلاپ بەردى» «ھىندىستاندىكى «يۇقۇملىنىش .بۇ راجاستاندىكى بىر ئېتىزلىق كەنتى
Child: Our parents are illiterate and we want to teach them how to read and write. KBS: First time, a rally and a street play in a rural school -- unheard of -- to tell their parents why literacy is important. Look at what their parents says.
.بالىلار: بىزنىڭ ئاتا-ئانىمىز ساۋاتسىز، بىز ئۇلارغا خەت تونۇشنى، يېزىشنى ئۆگىتىمىز تۇنجى قېتىم، بىر سەھرايىۋى مەكتەپتە كۈچ ئۇلاپ يۈگرەش ۋە كوچا ئويۇنلىرى ئۆتكۈزۈلۈپ :KBS .ئاتا-ئانىلار مائارىپنىڭ نەقەدەر مۇھىملىقى بىلدۈرۈلدى .ئۇلارنىڭ ئاتا-ئانىسىنىڭ نېمە دەيدىغانلىقىغا قاراپ باقايلى
Man: This program is wonderful. We feel so nice that our children can teach us how to read and write.
.ئەر كىشى: بۇ پائالىيەت بەك قالتىسكەن .ئۆز بالىلىرىمىزنىڭ بىزگە ئوقۇش-يېزىشنى ئۆگەتكەنلىكىدىن كۆپ مەمنۇن بولدۇق
Woman: I am so happy that my students did this campaign. In the future, I will never doubt my students' abilities. See? They have done it.
.ئايال: ئوقۇغۇچىلىرىمنىڭ بۇ رىقابەتكە جەڭ ئېلان قىلغانلىقىدىن مەن بەكلا خوشال .كەلگۈسىدە، مەن ئوقۇغۇچىلىرىمنىڭ قابىلىيىتىدىن ھەرگىز گۇمانلانمايمەن .كۆردىڭىزمۇ؟ ئۇلار قىلالىدى
KBS: An inner city school in Hyderabad. Girl: 581. This house is 581 ...
.ھەيدەرئاباد شەھەر مەركىزىدىكى بىر مەكتەپ قىز(ھىندىچە تەخمىنىي تەرجىمە): 581. بۇ ئۆينىڭ نومۇرى 581
We have to start collecting from 555.
.بىز 555 تىن باشلاپ يىغىشىمىز كېرەك
KBS: Girls and boys in Hyderabad, going out, pretty difficult, but they did it.
،ھەيدەرئابادتىكى قىز-يىگىتلەر سىرتقا چىقىۋاتىدۇ .خېلى تەس، لېكىن ئۇلار قىلالىدى
Woman: Even though they are so young, they have done such good work. First they have cleaned the society, then it will be Hyderabad, and soon India.
!ئايال: گەرچە ئۇلار تېخى ياش بولسىمۇ، لېكىن بەكلا ياخشى قىلدى .ئۇلار ئاۋۋال ئاھالىلەر كومېتىتلىرىنى سۈپەردى، ئاندىن ھەيدەرئابادنى، پات يېقىندا پۈتۈن ھىندىستاننى سۈپۈرمەكچى
Woman: It was a revelation for me. It doesn't strike me that they had so much inside them.
.ئايال: بۇ ماڭا نىسبەتەن بىر بىشارەت بولدى .ئۇلارغا بۇنچىلىك يوشۇرۇن كۈچ يوشۇرۇنغانلىقىنى كۆرۈپ مەن ھەيران قالمىدىم
Girl: Thank you, ladies and gentlemen. For our auction we have some wonderful paintings for you, for a very good cause, the money you give us will be used to buy hearing aids. Are you ready, ladies and gentlemen? Audience: Yes! Girl: Are you ready? Audience: Yes! Girl: Are you ready? Audience: Yes!
،قىز: رەھمەت، خانىملار-ئەپەندىلەر ،بۈگۈن باھا تالاشتۇرۇپ ساتىدىغان نۇرغۇن نادىر رەسىم ئەسەرلىرى بار ،ناھايىتى ياخشى سەۋەب تۈپەيلى .سېتىشتىن كىرگەن كىرىمنىڭ ھەممىسى ئاۋدىفون(ئاڭلاشقا ياردەم بېرىش ئەسۋابى) ئېلىشقا ئىشلىتىلىدۇ !تەييار بولدۇڭلارمۇ؟ (تاماشىبىنلار): شۇنداق !قىز: تەييار بولدۇڭلارمۇ؟ تاماشىبىنلار: ھەئە !قىز: تەييار بولدۇڭلارمۇ؟ تاماشىبىنلار: ھەئە
KBS: So, the charter of compassion starts right here. Street plays, auctions, petitions. I mean, they were changing lives. It was incredible. So, how can we still stay immune? How can we stay immune to that passion, that energy, that excitement? I know it's obvious, but I have to end with the most powerful symbol of change, Gandhiji. 70 years ago, it took one man to infect an entire nation with the power of "We can."
.شۇنداق قىلىپ، مېھرىبانلىق ئوتلىرى مۇشۇ يەردە تۇتاشتى :KBS .كوچا ئويۇنلىرى، باھا تالاشتۇرۇپ سېتىش، تىلەك تىلەش پائالىيىتى قاتارلىقلار .دېمەكچىمەنكى، ئۇلار تۇرمۇشنى ئۆزگەرتىۋاتاتتى .ئادەمنىڭ ئىشەنگۈسى كەلمەيدۇ شۇڭا، بىز قانداقمۇ يەنە داۋاملىق پىسەنت قىلماي تۇرالايمىز؟ ئاشۇ قىزغىنلىق، كۈچ-قۇۋۋەت، ھاياجانلىنىشقا قانداقمۇ پىسەنت قىلماي تۇرالايمىز؟ ،مەن ئېنىق شۇنداق بولىدىغانلىقىنى بىلىمەن .لېكىن مەن سۆزۈمنى ئۆزگىرىشنىڭ ئەڭ ئەڭ كۈچلۈك ۋەكىلى بىلەن ئاخىرلاشتۇرۇشقا مەجبۇر، ئۇ دەل گەندى بۇنىڭدىن 70 يىللار ئىلگىرى، بىر ئادەم بىز قىلالايمىز» نىڭ كۈچى بىلەن» .پۈتۈن مىللەتكە تەسىر قىلغان
So, today who is it going to take to spread the infection from 100,000 children to the 200 million children in India? Last I heard, the preamble still said, "We, the people of India," right? So, if not us, then who? If not now, then when? Like I said, contagious is a good word. Thank you. (Applause)
ئۇنداقتا، بۈگۈنكى كۈندە كىم بۇ ئېغىر يۈكنى زىممىسىگە ئېلىپ يۈز مىڭ بالىدىكى قىزغىنلىقنى ھىندىستاندىكى 200 مىليون بالىغا تارقىتالايدۇ؟ ئالدىنقى قېتىم، مەن ئالدىنقى رەتتىكى بىرسىنىڭ، «بىز، ھىندىستان خەلقى،» شۇنداقمۇ؟ دېگەنلىكىنى ئاڭلىدىم ئۇنداقتا، بىزدىن باشقا يەنە كىم بولماقچى؟ ئەگەر ھازىر بولمىسا، قاچان بولماقچى؟ .خۇددى مەن دېگەندەك، يۇقۇملىنىش بىر ياخشى سۆز .رەھمەت (ئالقىش)