So when you think about a child, a close friend, or a romantic partner, the word "love" probably comes to mind, and instantly other emotions rush in: joy and hope, excitement, trust and security, and yes, sometimes sadness and disappointment. There might not be a word in the dictionary that more of us are connected to than love.
Khi nghĩ về một đứa trẻ, một người bạn thân, hoặc một người yêu, từ "yêu" có lẽ sẽ hiện lên trong đầu bạn, và ngay lập tức những cảm xúc khác ùa vào: niềm vui và hy vọng, hưng phấn, niềm tin và cảm giác an toàn, và đôi khi là nỗi buồn và sự thất vọng. Có lẽ trong từ điển không có từ nào khiến chúng ta cảm thấy kết nối hơn yêu.
Yet, given its central importance in our lives, isn't it interesting that we're never explicitly taught how to love? We build friendships, navigate early romantic relationships, get married and bring babies home from the hospital with the expectation that we'll figure it out. But the truth is, we often harm and disrespect the ones we love. It can be subtle things like guilting a friend into spending time with you or sneaking a peak at your partner's texts or shaming a child for their lack of effort at school. 100 percent of us will be on the receiving end of unhealthy relationship behaviors and 100 percent of us will do unhealthy things. It's part of being human. In its worst form, the harm we inflict on loved ones shows up as abuse and violence, and relationship abuse is something that one in three women and one in four men will experience in their lifetime. Now, if you're like most people, when you hear those stats, you'll go, "Oh, no, no, no, that would never happen to me." It's instinctual to move away from the words "abuse" and "violence," to think that they happen to someone else somewhere else. But the truth is, unhealthy relationships and abuse are all around us. We just call them different things and ignore the connection. Abuse sneaks up on us disguised in unhealthy love.
Tuy nhiên, dù tình yêu quan trọng đến thế trong cuộc sống, chẳng phải thật thú vị khi chúng ta chưa từng đươc dạy cụ thể về cách yêu sao? Chúng ta xây dựng tình bạn, tìm kiếm những mối quan hệ yêu đương sớm, cưới và đem con cái từ bệnh viện về nhà với kì vọng rằng mình sẽ tìm được cách. Song sự thật là chúng ta hay tổn thương và thiếu tôn trọng những người ta yêu. Có thể là những việc tế nhị như dụ bạn bè dành thời gian với bạn hay lén đọc tin nhắn của người yêu bạn hay chế giễu một đứa trẻ vì thiếu nỗ lực trong học tập. Tất cả chúng ta đang bước đầu nhận hậu quả của những hành vi kém lành mạnh trong mối quan hệ và 100% chúng ta đang làm những việc kém lành mạnh đó. Đó là một phần của con người. Trong hình thái tồi tệ nhất, cách ta tổn thương những người yêu quý thể hiện ở sự bạo hành và bạo lực, và bạo hành trong quan hệ là điều mà một trong ba phụ nữ và một trong bốn đàn ông sẽ phải trải qua trong đời. Bây giờ, nếu bạn giống với số đông, khi bạn nghe những số liệu đó, bạn sẽ nói: "Ôi không đâu, điều đó sẽ không xảy ra với tôi". Đó là bản năng khi tách biệt mình khỏi từ "bạo hành" và "bạo lực" khi nghĩ chúng xảy ra với ai đó, ở đâu đó. Nhưng sự thực là, những mối quan hệ kém lành mạnh và bạo hành vẫn tồn tại quanh ta Ta chỉ gọi chúng bằng những từ khác và lờ đi mối liên hệ. Bạo hành lén lút theo ta dưới dạng tình yêu kém lành mạnh.
I work for an organization called One Love started by a family whose daughter Yeardley was killed by her ex-boyfriend. This was a tragedy no one saw coming, but when they looked back, they realized the warning signs were there just no one understood what they were seeing. Called crazy or drama or too much drinking, his actions weren't understood to be what they really were, which was clear signs of danger. Her family realized that if anyone had been educated about these signs, her death could have been prevented. So today we're on a mission to make sure that others have the information that Yeardley and her friends didn't. We have three main goals: give all of us a language for talking about a subject that's quite awkward and uncomfortable to discuss; empower a whole front line, namely friends, to help; and, in the process, improve all of our ability to love better.
Tôi làm ở một tổ chức tên là One Love tạo nên từ một gia đình có con gái tên Yeardly bị giết bởi bạn trai cũ của cô. Đó là một bi kịch không ai lường trước được nhưng khi họ nhìn lại mới nhận ra các dấu hiệu cảnh báo đã luôn ở đó chỉ là không ai hiểu được những thứ họ thấy. Chúng được gọi là điên rồ hay phản ứng thái quá hay say mèm. Những hành động của anh ta đã không được hiểu đúng bản chất, mà rõ ràng là những dấu hiệu nguy hiểm. Gia đình cô ấy nhận ra nếu ai được giáo dục về những dấu hiệu này, có lẽ đã ngăn được cái chết của cô. Vậy nên hôm nay chúng ta cần đảm bảo là mọi người nắm được những điều mà gia đình và bạn bè Yeardly đã không biết. Chúng ta có ba mục tiêu chính: cho chúng ta một ngôn ngữ chung để nói về một chủ đề mà được xem là kì cục và khó bàn bạc; cho phép hàng tiên phong, là bạn bè, giúp đỡ; và, trong quá trình đó, cải thiện khả năng yêu thương tốt hơn.
To do this, it's always important to start by illuminating the unhealthy signs that we frequently miss, and our work really focuses on creating content to start conversations with young people. As you'd expect, most of our content is pretty serious, given the subject at hand, but today I'm going to use one of our more light-hearted yet still thought-provoking pieces, "The Couplets," to illuminate five markers of unhealthy love.
Để làm điều đó, quan trọng là phải làm rõ những dấu hiệu kém lành mạnh mà ta thường bỏ qua, và ta cần tập trung vào việc sáng tạo nội dung để bắt đầu một cuộc đối thoại với giới trẻ. Như đã dự đoán, phần lớn nội dung của chúng ta khá nghiêm túc, đối với chủ đề hiện tại, nhưng hôm nay tôi sẽ trình bày một ý tưởng ở mức nhẹ hơn nhưng vẫn mang tính ảnh hưởng mạnh, ''Cặp tình huống'', dùng để làm rõ năm dấu hiệu của tình yêu kém lành mạnh.
The first is intensity.
Thứ nhất là cường độ,
(Video) Blue: I haven't seen you in a couple days. I've missed you.
(Video) Xanh: Anh không thấy em mấy hôm nay rồi. Anh nhớ em.
Orange: I've missed you too. (#thatslove)
Cam: Em cũng vậy. [#đó là yêu]
Blue: I haven't seen you in five minutes. It feels like a lifetime. What have you been doing without me for five whole minutes?
Xanh: Anh mới không gặp em năm phút, cảm giác như cả đời rồi ấy. Em đã làm gì trong năm phút thiếu anh vậy?
Orange: It's been three minutes. (#thatsnotlove)
Cam: Mới ba phút mà anh. [#đó không phải yêu].
Katie Hood: Anybody recognize that? I don't know. I do. Abusive relationships don't start out abusive. They start out exciting and exhilarating. There's an intensity of affection and emotion, a rush. It feels really good. You feel so lucky, like you've hit the jackpot. But in unhealthy love, these feelings shift over time from exciting to overwhelming and maybe a little bit suffocating. You feel it in your gut. Maybe it's when your new boyfriend or girlfriend says "I love you" faster than you were ready for or starts showing up everywhere, texting and calling a lot. Maybe they're impatient when you're slow to respond, even though they know you had other things going on that day. It's important to remember that it's not how a relationship starts that matters, it's how it evolves. It's important in the early days of a new relationship to pay attention to how you're feeling. Are you comfortable with the pace of intimacy? Do you feel like you have space and room to breathe? It's also really important to start practicing using your voice to talk about your own needs. Are your requests respected?
Katie Hood: Có ai thấy quen không? Tôi không biết. Tôi đó. Mối quan hệ lạm dụng không bắt đầu bằng ngược đãi. Chúng bắt đầu bằng hưng phấn và hồ hởi. Luôn có một cường độ yêu mến và cảm xúc, sự vội vàng. Nó cảm giác rất tuyệt. Bạn cảm thấy thật may mắn, cứ như đã trúng số. Nhưng trong tình yêu kém lành mạnh, những cảm xúc thay đổi dần từ hưng phấn sang bị áp đảo và có thể là một chút ngột ngạt. Bạn có thể cảm thấy nó từ bên trong. Có lẽ là khi bạn trai hoặc bạn gái mới nói "tôi yêu bạn" trước khi bạn kịp sẵn sàng hoặc bắt đầu xuất hiện ở mọi nơi, nhắn tin và gọi điện quá nhiều. Có lẽ họ thiếu kiên nhẫn khi bạn phản hồi chậm, dù họ biết bạn có nhiều việc cần làm trong ngày hôm đó. Mấu chốt là cần nhớ rằng không quan trọng mối quan hệ bắt đầu thế nào, mà là cách nó phát triển. Điều quan trọng trong những ngày đầu của mối quan hệ là chú ý đến cảm nhận của bản thân. Bạn có thoải mái với tiến triển của sự thân mật không? Bạn có cần thêm không gian để dễ thở hơn? Một mấu chốt khác là bạn nên tập luyện để nói về những nhu cầu của mình. Yêu cầu của bạn có được tôn trọng không?
A second marker is isolation.
Dấu hiệu thứ hai là sự cô lập.
(Video) Orange 2: Want to hang out?
Đi chơi không?
Orange 1: Me and my boyfriend always have Monday Funday.
Thứ hai là ngày vui chơi của mình và bạn trai. [#đó là yêu]
Orange 2: Want to hang out?
Đi chơi không?
Orange 1: Me and my boyfriend always have Monday Funday.
Thứ hai là ngày vui chơi của mình và bạn trai.
Orange 2: Tomorrow? Orange 1: It's our Tuesday Snooze Day.
Ngày mai thì sao? Hôm đó là thứ ba ngủ nướng.
Orange 2: Wednesday? Orange 1: No Friends Day.
Thứ tư thế nào? Ngày không bạn bè. [#đó không phải yêu]
KH: If you ask me, isolation is one of the most frequently missed and misunderstood signs of unhealthy love. Why? Because every new relationship starts out with this intense desire to spend time together, it's easy to miss when something shifts. Isolation creeps in when your new boyfriend or girlfriend starts pulling you away from your friends and family, your support system, and tethering you more tightly to them. They might say things like, "Why do you hang out with them? They're such losers" about your best friends, or, "They want us to break up. They're totally against us" about your family. Isolation is about sowing seeds of doubt about everyone from your prerelationship life. Healthy love includes independence, two people who love spending time together but who stay connected to the people and activities they cared about before. While at first you might spend every waking minute together, over time maintaining independence is key. You do this by making plans with friends and sticking to them and encouraging your partner to do the same.
Nếu bạn hỏi tôi, cô lập là dấu hiệu rõ nhất hay bị bỏ quên và hiểu sai về tình yêu kém lành mạnh. Tại sao? Vì mọi mối quan hệ mới đều bắt đầu bằng ham muốn mãnh liệt là dành thời gian bên nhau, nó dễ bị bỏ qua khi có gì đó thay đổi. Nhưng cô lập lẻn vào khi bạn trai hoặc bạn gái của bạn bắt đầu kéo bạn ra xa khỏi bạn bè và gia đình bạn, khỏi cơ chế hỗ trợ của bạn, và ràng buộc bạn với họ sít sao hơn. Họ sẽ nói những điều như: "Sao lại chơi với bọn nó? Chúng là những kẻ cém cỏi" về bạn thân của bạn, hoặc: "Họ muốn ta chia tay đó. Rõ ràng là họ phản đối đôi ta" về gia đình bạn. Cô lập còn là gieo mầm mống nghi ngờ về mọi người trong những mối quan hệ cũ của bạn. Tình yêu lành mạnh bao gồm sự tự do, khi mà hai người dành thời gian bên nhau nhưng vẫn giao lưu với người khác và làm những việc họ muốn trước đó. Có lẽ lúc đầu các bạn sẽ dành mọi giây phút bên nhau, rồi qua thời gian duy trì tự do trở thành mấu chốt. Bạn làm điều này bằng cách lên kế hoạch đi cùng bạn bè và khuyến khích nửa kia làm điều tương tự.
A third marker of unhealthy love is extreme jealousy.
Dấu hiệu thứ ba là ghen tuông quá mức.
(Video) Blue 2: What are you so happy about?
Sao cậu vui thế?
Blue 1: She just started following me on Instagram!
Cô ấy vừa theo dõi tớ trên Instagram! [#đó là yêu]
Blue 2: What are you so nervous about?
Sao cậu lo lắng thế?
Blue 1: She, she just started following me, like, everywhere.
Cô ấy bỗng dưng theo tớ đi khắp mọi nơi.
(#thatsnotlove)
[#đó không phải yêu]
KH: As the honeymoon period begins to fade, extreme jealousy can creep in. Your partner might become more demanding, needing to know where you are and who you're with all the time, or they might start following you everywhere, online and off. Extreme jealousy also brings with it possessiveness and mistrust, frequent accusations of flirting with other people or cheating, and refusal to listen to you when you tell them they have nothing to worry about and that you only love them. Jealousy is a part of any human relationship, but extreme jealousy is different. There's a threatening, desperate and angry edge to it. Love shouldn't feel like this.
Khi kì tuần trăng mật bắt đầu trôi qua, ghen tuông quá mức có thể xuất hiện. Nửa kia của bạn có thể đòi hỏi nhiều hơn, cần biết bạn ở đâu với ai vào mọi lúc, hoăc họ có thể lén theo dõi bạn mọi nơi, trực tuyến lẫn ngoại tuyến. Ghen tuông quá mức còn đồng hành cùng tính chiếm hữu và sự ngờ vực, buộc tội bạn ve vãn ai hay ngoại tình, và từ chối nghe bạn giải bày rằng họ không cần quá lo lắng và bạn chỉ yêu mình họ thôi. Ghen tuông là một phần của bất cứ mọi quan hệ nào, nhưng ghen tuông quá mức thì khác. Nó bao hàm sự đe dọa, liều mạng và giận dữ. Tình yêu không nên có những cảm xúc này.
A fourth marker is belittling.
Dấu hiệu thứ tư là sự đánh giá thấp.
(Video) Blue: Wanna hang out? Orange: I gotta study.
(Video) Đi chơi không? Em phải học bài.
Blue: You'll get an A anyway, A for amazing. (#thatslove)
Đằng nào em cũng đươc điểm A mà. A là tuyệt vời. [#đó là yêu]
Blue: Wanna hang out? Orange: I gotta study.
Đi chơi không? Em phải học bài.
Blue: You'll get an F anyway, F for, F for... stupid. (#thatsnotlove)
Thế nào em cũng bị điểm F, F là... ngu ngốc. [#đó không phải yêu]
KH: Yeah, hmm. In unhealthy love, words are used as weapons. Conversations that used to be fun and lighthearted turn mean and embarrassing. Maybe your partner makes fun of you in a way that hurts, or maybe they tell stories and jokes for laughs at your expense. When you try to explain that your feelings have been hurt, they shut you down and accuse you of overreacting. "Why are you so sensitive? What's your problem. Give me a break." You are silenced by these words. It seems pretty obvious, but your partner should have your back. Their words should build you up, not break you down. They should keep your secrets and be loyal. They should make you feel more confident, not less.
Ừ, hừm. Trong tình yêu kém lành mạnh, lời nói là con dao hai lưỡi. Cuộc nói chuyện lẽ ra vui vẻ, vô tư bỗng trở nên ác ý và ngăn trở. Có lẽ nửa kia trêu bạn bằng cách đả kích bạn, hoặc họ kể chuyện cười và biến bạn thành trò hề. Khi bạn cố giải thích rằng bạn bị tổn thương, họ chặn họng bạn và cho rằng bạn phản ứng thái quá. "Sao em nghiêm túc vậy? Em có vấn đề à. Buông tha cho tôi đi". Bạn buộc phải câm lặng trước những từ ấy. Nó có lẽ rất rõ ràng, nửa kia của bạn đáng ra phải ủng hộ bạn. Lời nói của họ phải vực bạn dậy, không phải ngược lại. Họ phải biết giữ bí mật và chung thủy với bạn. Họ nên giúp bạn cảm thấy tự tin hơn, không phải là tự ti.
Finally, a fifth marker: volatility.
Cuối cùng, dấu hiệu số năm: tính cách thất thường.
(Video) Orange 1: I'd be sad if we broke up.
(Video) Em sẽ buồn nếu như ta phải chia tay.
Orange 2: I'd be sad too. (#thatslove)
Anh cũng vậy. [#đó là yêu]
Orange 1: I'd so depressed if we ever broke up. I'd throw myself off this step. I would! Don't try to stop me!
Em sẽ chán nản nếu như ta phải chia tay. Em sẽ ngã khỏi cái thềm này đó. Em sẽ làm đó! Đừng cố ngăn cản em!
(#thatsnotlove)
[#đó không phải yêu]
KH: Frequent breakups and makeups, high highs and low lows: as tension rises, so does volatility. Tearful, frustrated fights followed by emotional makeups, hateful and hurtful comments like, "You're worthless, I'm not even sure why I'm with you!" followed quickly by apologies and promises it will never happen again. By this point, you've been so conditioned to this relationship roller coaster that you may not realize how unhealthy and maybe even dangerous your relationship has become.
Những cuộc chia ly và làm lành luân phiên, cao rồi lại thấp: căng thẳng tăng kéo theo sự thất thường. Những cuộc gây gổ đẫm lệ và tức tối theo sau là những lần làm lành, những bình luận ghét bỏ và đau đớn: "Đồ vô dụng, tôi không hiểu sao hai ta có thể yêu nhau!" theo sau là những lời xin lỗi vội vàng và hứa hẹn sẽ không tái diễn việc này nữa. Ở thời điểm đó, bạn đã lún quá sâu vào cái tàu lượn siêu tốc tình cảm đến nỗi không nhận ra sự kém lành mạnh cũng như nguy hiểm mà mối quan hệ của bạn đã sa vào.
It can be really hard to see when unhealthy love turns towards abuse, but it's fair to say that the more of these markers your relationship might have, the more unhealthy and maybe dangerous your relationship could be. And if your instinct is to break up and leave, which is advice so many of us give our friends when they're in unhealthy relationships, that's not always the best advice. Time of breakup can be a real trigger for violence. If you fear you might be headed towards abuse or in abuse, you need to consult with experts to get the advice on how to leave safely.
Nó có thể rất khó coi khi mối quan hệ kém lành mạnh chuyển dần sang bạo hành, nhưng công bằng mà nói càng có nhiều dấu hiệu trong quan hệ của bạn, thì mối quan hệ đó sẽ càng kém lành mạnh và nguy hiểm. Và nếu bản năng của bạn là chia tay và ra đi, vốn là lời khuyên mà ta hay dành cho bạn bè kẹt với những mối quan hệ kém lành mạnh, song nó không phải là giải pháp tối ưu. Thời gian chia ly có thể dẫn tới sự bạo lực. Nếu bạn lo rằng mình sẽ bạo hành hoặc bị bạo hành, bạn nên tư vấn với chuyên gia về cách rời đi an toàn.
But it's not just about romantic relationships and it's not just about violence. Understanding the signs of unhealthy love can help you audit and understand nearly every relationship in your life. For the first time, you might understand why you're disappointed in a friendship or why every interaction with a certain family member leaves you discouraged and anxious. You might even begin to see how your own intensity and jealousy is causing problems with colleagues at work. Understanding is the first step to improving, and while you can't make every unhealthy relationship healthy -- some you're going to have to leave behind -- you can do your part every day to do relationships better. And here's the exciting news: it's actually not rocket science. Open communication, mutual respect, kindness, patience -- we can practice these things every day.
Nhưng nó không chỉ riêng với quan hệ yêu đương, và cũng không chỉ với sự bạo lực. Hiểu dấu hiệu của tình yêu kém lành mạnh sẽ giúp bạn kiểm nghiệm và hiểu được gần hết các mối quan hệ của bạn. Lần đầu tiên, bạn có thể hiểu tại sao bạn thất vọng trong tình bạn hoặc vì sao tương tác với một thành viên nào đó trong gia đình lại khiến bạn nhụt chí và lo lắng. Bạn còn có thể thấy được sự dữ dội và đố kị của bạn đang gây rắc rối ra sao cho đồng nghiệp bạn. Thấu hiểu chính là bước đầu để cải thiện, và dù bạn không thể biến mọi quan hệ thành lành mạnh-- một số có thể bị bỏ lại-- bạn vẫn có thể khiến nó tốt lên mỗi ngày. Và sau đây là một tin vui: nó thực sự không phải khoa học tên lửa. Giao tiếp mở, tôn trọng lẫn nhau, tử tế, kiên nhẫn-- là những thứ ta có thể rèn luyện mỗi ngày.
And while practice will definitely make you better, I have to promise you it's also not going to make you perfect. I do this for a living and every day I think and talk about healthy relationships, and still I do unhealthy things. Just the other day as I was trying to shuttle my four kids out the door amidst quarreling, squabbling and complaints about breakfast, I completely lost it. With an intentionally angry edge, I screamed, "Everybody just shut up and do what I say! You are the worst! I am going to take away screen time and dessert and anything else you could possibly ever enjoy in life!"
Và dù rèn luyện sẽ khiến bạn cảm thấy tốt hơn, tôi không thể hứa trước là nó sẽ làm bạn trở nên hoàn hảo. Tôi kiếm sống bằng nghề này, và mỗi ngày tôi nghĩ và nói về những mối quan hệ lành mạnh, song tôi vẫn làm những điều kém lành mạnh. Mới hôm kia thôi tôi đang cố đưa bốn đứa con tôi ra khỏi cửa, giữa lúc cải vã om sòm và than phiền về bữa sáng tôi hầu như phát điên lên. Với sự giận dữ cố ý, tôi la ầm lên: "Tất cả câm hết đi và nghe mẹ nói! Các con thật tệ! Mẹ sẽ cấm các con xem TV và ăn tráng miệng và tất cả thú vui giải trí của các con!''
(Laughter)
(Cười)
Anybody been there?
Có ai đã trải qua chưa?
(Applause)
(Vỗ tay)
Volatility, belittling. My oldest son turned around and looked at me, and said, "Mom, that's not love."
Sự thất thường, sự đánh giá thấp. Con trai cả của tôi quay lại nhìn tôi, và nói: "Mẹ ơi, đó không phải là yêu"
(Laughter)
(Cười)
For a minute, I really wanted to kill him for calling me out. Trust me. But then I gathered myself and I thought, you know what, I'm actually proud. I'm proud that he has a language to make me pause. I want all of my kids to understand what the bar should be for how they're treated and to have a language and a voice to use when that bar is not met versus just accepting it. For too long, we've treated relationships as a soft topic, when relationship skills are one of the most important and hard to build things in life. Not only can understanding unhealthy signs help you avoid the rabbit hole that leads to unhealthy love, but understanding and practicing the art of being healthy can improve nearly every aspect of your life. I'm completely convinced that while love is an instinct and an emotion, the ability to love better is a skill we can all build and improve on over time.
Trong một phút, tôi đã muốn giết thằng bé vì dám nói như vậy. Tin tôi đi. Nhưng khi tôi bình tĩnh lại và nghĩ, bạn biết gì không, tôi thực sự cảm thấy tự hào. Tôi tự hào rằng thằng bé đã dùng thứ ngôn ngữ khiến tôi dừng lại. Tôi muốn các con tôi hiểu được giới hạn của hành động nằm ở đâu và có ngôn ngữ và tiếng nói riêng khi chưa đáp ứng được tiêu chuẩn thay vì chấp nhận hoàn cảnh. Đã quá lâu, chúng ta xem các mối quan hệ như một chủ đề ủy mị, trong khi mà kĩ năng quan hệ vô cùng quan trọng và rất khó để xây dựng trong cuộc sống. Hiểu các dấu hiệu kém lành mạnh không chỉ giúp ta tránh khỏi con đường dẫn tới tình yêu kém lành mạnh, mà hiểu và rèn luyện nghệ thuật của sống lành mạnh còn giúp ta cải thiện gần như mọi khía cạnh trong cuộc sống. Tôi gần như bị thuyết phục rằng dù tình yêu là bản năng và cảm xúc yêu tốt hơn chính là kĩ năng mà tất cả chúng ta có thể xây dựng được và cải thiện qua thời gian.
Thank you.
Xin cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)