So it's 1995, I'm in college, and a friend and I go on a road trip from Providence, Rhode Island to Portland, Oregon. And you know, we're young and unemployed, so we do the whole thing on back roads through state parks and national forests -- basically the longest route we can possibly take. And somewhere in the middle of South Dakota, I turn to my friend and I ask her a question that's been bothering me for 2,000 miles. "What's up with the Chinese character I keep seeing by the side of the road?" My friend looks at me totally blankly. There's actually a gentleman in the front row who's doing a perfect imitation of her look. (Laughter) And I'm like, "You know, all the signs we keep seeing with the Chinese character on them." She just stares at me for a few moments, and then she cracks up, because she figures out what I'm talking about. And what I'm talking about is this. (Laughter) Right, the famous Chinese character for picnic area.
Është viti 1995, unë jam në kolegj, dhe bashkë me një mike shkojmë në një udhëtim nga Providence, Rhode Island në Portland, Oregon. Dhe e dini, ne jemi të reja dhe të papuna, dhe gjithë këtë udhëtim e bëjmë mespërmes parqeve shtetërore dhe pyjeve nacionale -- faktikisht bëjmë rrugën më të gjatë që mund ta merrnim. Dhe diku në mes të South Dakota, kthehem nga shoqja ime dhe i bëj një pyetje që po më bezdiste për 2000 milje (3219 km). "Si është puna me këtë shenjën kineze që vazhdoj ta shoh matanë rrugës?" Mikja ime më jep një vështrim krejtësisht të zbrazët. Një zotëri në rradhën e parë po bën një imitim perfekt të shikimit të saj. (Të qeshura) Dhe unë i them, "E di, të gjitha këto shenja që vazhdimisht po i shohim me symbol karakter kinez në to." Ajo vetëm më shikon për disa momente, dhe pastaj ia plas të qeshurës sepse e kupton se për çfarë po flisja. Dhe për çfarë e kam fjalën është kjo. (Të qeshura) Simboli i famshmëm kinez për zona pikniku.
(Laughter)
(Të qeshura)
I've spent the last five years of my life thinking about situations exactly like this -- why we sometimes misunderstand the signs around us, and how we behave when that happens, and what all of this can tell us about human nature. In other words, as you heard Chris say, I've spent the last five years thinking about being wrong. This might strike you as a strange career move, but it actually has one great advantage: no job competition. (Laughter) In fact, most of us do everything we can to avoid thinking about being wrong, or at least to avoid thinking about the possibility that we ourselves are wrong. We get it in the abstract. We all know everybody in this room makes mistakes. The human species, in general, is fallible -- okay fine.
Kam kaluar pesë vitet e fundit të jetës sime duke menduar për situata pikërisht si kjo -- pse ne ndonjëherë keqkuptojmë shenjat rreth nesh, dhe si sillemi kur ndodh kjo, dhe çfarë e gjithë kjo na tregon për natyrën njerëzore. Me fjalë të tjera, siç e dëgjuat Chris duke thënë, kam kaluar pesë vitet e fundit duke menduar për të qenit gabim. Kjo mund t’ju duket si një vendim i çuditshëm për karrierë, por kjo në fakt ka një avantazh të madh: nuk ka konkurrencë të punës. (Të qeshura) Faktikisht, shumica prej nesh bëjmë gjithçka që të mos mendojmë se jemi gabim, ose të paktën shmangim të menduarit se mund të jemi gabim. Ne e marrim këtë në mënyrë abstrakte. Të gjithë e dimë se të gjithë në këtë dhomë bëjnë gabime. Qeniet njerëzore, në përgjithësi, janë të gabueshme - në rregull.
But when it comes down to me, right now, to all the beliefs I hold, here in the present tense, suddenly all of this abstract appreciation of fallibility goes out the window -- and I can't actually think of anything I'm wrong about. And the thing is, the present tense is where we live. We go to meetings in the present tense; we go on family vacations in the present tense; we go to the polls and vote in the present tense. So effectively, we all kind of wind up traveling through life, trapped in this little bubble of feeling very right about everything.
Por tani kur vjen puna tek unë, për të gjitha besimet që kam, këtu në kohën e tashme, papritmas i gjithë ky vlerësim abstrakt i të qënit gabim del nga dritarja -- dhe mua nuk më kujtohet asgjë për të cilën jam gabim. Dhe ideja është që, koha e tashme është ku ne jetojmë. Ne shkojmë në takime në kohën e tashme; ne shkojmë për pushime me familjen në kohën e tashme; ne dalim në votime dhe votojnë në kohën e tashme. Dhe kështu ne përfundojmë duke udhëtuar nëpër jetë, të bllokuar në një fluskë të vogël duke u ndjerë se kemi të drejtë për çdo gjë.
I think this is a problem. I think it's a problem for each of us as individuals, in our personal and professional lives, and I think it's a problem for all of us collectively as a culture. So what I want to do today is, first of all, talk about why we get stuck inside this feeling of being right. And second, why it's such a problem. And finally, I want to convince you that it is possible to step outside of that feeling and that if you can do so, it is the single greatest moral, intellectual and creative leap you can make.
Unë mendoj se ky është një problem. Mendoj se ky është problem për secilin nga ne si individë, në jetën tonë personale dhe profesionale, dhe mendoj se është një problem për të gjithë ne së bashku si një kulturë. Dhe ajo çfarë dua të bëj sot është, para së gjithash, të flas se pse ne mbërthehemi brenda ndjenjës se ne kemi të drejtë. Dhe së dyti, pse ky është një problem. Dhe së fundi, dua t’ju bind se është e mundur që të bësh një hap jashtë asaj ndjenje, dhe se, në qoftë se ju mund ta bëni këtë, është hapi i vetëm më moral, intelektual dhe më kreativ që ju mund të bëni.
So why do we get stuck in this feeling of being right? One reason, actually, has to do with a feeling of being wrong. So let me ask you guys something -- or actually, let me ask you guys something, because you're right here: How does it feel -- emotionally -- how does it feel to be wrong? Dreadful. Thumbs down. Embarrassing. Okay, wonderful, great. Dreadful, thumbs down, embarrassing -- thank you, these are great answers, but they're answers to a different question. You guys are answering the question: How does it feel to realize you're wrong? (Laughter) Realizing you're wrong can feel like all of that and a lot of other things, right? I mean it can be devastating, it can be revelatory, it can actually be quite funny, like my stupid Chinese character mistake. But just being wrong doesn't feel like anything.
Pra, përse mbërthehemi në ndjenjën se ne kemi të drejtë? Një arsye në fakt ka të bëjë me ndjenjën e të qenit gabim. Më lejoni të kërkoj diçka nga ju -- ose në fakt, më lejoni t’ju pyes diçka pasi ju jeni këtu: Si ju bën të ndiheni -- emocionalisht -- si ndiheni kur jeni gabim? E tmerrshme. Humbje. E turpshme. Në rregull, mirë. E tmerrshme, humbje, e turpshme -- faleminderit, këto janë përgjigje shumë të mira, por janë përgjigje për një pyetje tjetër. Ju iu përgjigjët pyetjes: Si ndiheni kur e kuptoni se keni gabuar? (Të qeshura) Ta kuptoni se keni gabuar mund t’ju bëjë të ndjeni të gjitha këto e edhe më shumë, apo jo? Mund të jetë shpirtërisht shkatërruese, mund të jetë demaskuese, mund të jetë edhe qesharake, si gabimi im për simbolin kinez. Por, vetëm të jesh gabim nuk ju bën të ndjeni asgjë.
I'll give you an analogy. Do you remember that Loony Tunes cartoon where there's this pathetic coyote who's always chasing and never catching a roadrunner? In pretty much every episode of this cartoon, there's a moment where the coyote is chasing the roadrunner and the roadrunner runs off a cliff, which is fine -- he's a bird, he can fly. But the thing is, the coyote runs off the cliff right after him. And what's funny -- at least if you're six years old -- is that the coyote's totally fine too. He just keeps running -- right up until the moment that he looks down and realizes that he's in mid-air. That's when he falls. When we're wrong about something -- not when we realize it, but before that -- we're like that coyote after he's gone off the cliff and before he looks down. You know, we're already wrong, we're already in trouble, but we feel like we're on solid ground. So I should actually correct something I said a moment ago. It does feel like something to be wrong; it feels like being right.
Do t’ua jap një analogji. A ju kujtohet filmi vizatimor Loony Tunes ku një kojotë patetike është gjithmonë në ndjekje të shpendit kalifornian (roadrunner) dhe asnjëherë nuk arrrin ta kapi? Gati në të gjitha episodet e këtij filmi vizatimor, ka një moment ku kojota e ndjek shpendin, i cili hidhet nga një lartësi, gjë që është në rregull sepse ai është zog dhe mund të fluturojë. Por, kojota vrapon pas tij dhe po ashtu hidhet nga lartësia. Dhe çfarë është qesharake -- të paktën kur je gjashtë vjeç -- është se kojota është në rregull me këtë. Ai vazhdon të vrapojë -- deri në momentin kur shikon poshtë dhe kupton se është në mes të ajrit. Dhe pastaj ai bie. Kur jemi gabim për diçka -- por jo kur e kuptojmë atë, por para se ta kuptojmë -- ne jemi sikur ajo kojota pasi është hedhur nga lartësia dhe para se të shikonte poshtë. Ju e dini, tashmë kemi gabuar, tashmë jemi në telashe por ndjehemi sikur jemi në tokë të fortë. Kështu që unë realisht duhet të korrektoj diçka që e thashë më parë. Të jesh gabim të bën të ndjesh diçka; të bën të ndjesh se ke të drejtë.
(Laughter)
(Të qeshura)
So this is one reason, a structural reason, why we get stuck inside this feeling of rightness. I call this error blindness. Most of the time, we don't have any kind of internal cue to let us know that we're wrong about something, until it's too late. But there's a second reason that we get stuck inside this feeling as well -- and this one is cultural. Think back for a moment to elementary school. You're sitting there in class, and your teacher is handing back quiz papers, and one of them looks like this. This is not mine, by the way. (Laughter) So there you are in grade school, and you know exactly what to think about the kid who got this paper. It's the dumb kid, the troublemaker, the one who never does his homework. So by the time you are nine years old, you've already learned, first of all, that people who get stuff wrong are lazy, irresponsible dimwits -- and second of all, that the way to succeed in life is to never make any mistakes.
Pra, kjo është një arsye, një arsye strukturore, pse ne mbërthehemi brenda ndjenjës se kemi të drejtë. Unë e quaj këtë verbim error. Shumicën e herëve, ne nuk ndjejmë asnjë zë të brendshëm që na tregon se jemi gabim për diçka, deri sa është tepër vonë. Por ka një arsye të dytë përse ne mbërthehemi brenda kësaj ndjenje -- dhe kjo është kulturore. Kujtoni kohën e shkollës fillore. Jeni të ulur në klasë, dhe mësuesi ua kthen provimet, dhe një prej tyre duket si kjo. Por kjo nuk është e imja. (Të qeshura) Ja ku jeni në shkollë fillore, dhe e dini saktësisht çfarë të mendoni për fëmijën i cili mori këtë kuiz. Është një fëmijë i paaftë, ngatërrestar, i vetmi që kurrë nuk bën detyrat e shtëpisë. Kështu që derisa bëheni nëntë vjeç, ju keni mësuar, para së gjithash, se njerëzit që gabojnë janë dembelë, budallenjë të papërgjegjshëm -- dhe të së dyti, të kesh sukses në jetë do të thotë të mos gabosh kurrë.
We learn these really bad lessons really well. And a lot of us -- and I suspect, especially a lot of us in this room -- deal with them by just becoming perfect little A students, perfectionists, over-achievers. Right, Mr. CFO, astrophysicist, ultra-marathoner? (Laughter) You're all CFO, astrophysicists, ultra-marathoners, it turns out. Okay, so fine. Except that then we freak out at the possibility that we've gotten something wrong. Because according to this, getting something wrong means there's something wrong with us. So we just insist that we're right, because it makes us feel smart and responsible and virtuous and safe.
Ne i mësojmë këto mësime të këqija shumë mirë. Dhe shumë prej nesh -- dhe dyshoj, sidomos shumë prej nesh në këtë sallë -- kanë të bëjnë me këto duke u bërë nxënës të vegjël perfektë, perfeksionistë, super të suksesshëm. Apo jo, z. CFO, astrofizikant, ultra-maratonist? (Të qeshura) Si duket ju të gjithë jeni CFO, astrofizikantë, ultra-maratonistë. Mirë, në rregull. Përveç se atëherë ne na kap paniku nga mundësia që kemi gabuar diku. Sepse sipas kësaj, të gabojmë diku tregon se diçka nuk është në rregull me ne. Kështu ne insistojmë se kemi të drejtë, sepse na bën të ndihemi të mençur dhe të përgjegjshëm dhe të sinqertë dhe të sigurtë.
So let me tell you a story. A couple of years ago, a woman comes into Beth Israel Deaconess Medical Center for a surgery. Beth Israel's in Boston. It's the teaching hospital for Harvard -- one of the best hospitals in the country. So this woman comes in and she's taken into the operating room. She's anesthetized, the surgeon does his thing -- stitches her back up, sends her out to the recovery room. Everything seems to have gone fine. And she wakes up, and she looks down at herself, and she says, "Why is the wrong side of my body in bandages?" Well the wrong side of her body is in bandages because the surgeon has performed a major operation on her left leg instead of her right one. When the vice president for health care quality at Beth Israel spoke about this incident, he said something very interesting. He said, "For whatever reason, the surgeon simply felt that he was on the correct side of the patient." (Laughter) The point of this story is that trusting too much in the feeling of being on the correct side of anything can be very dangerous.
Më lejoni t'ju tregoj një histori. Nja dy vjet më parë, një grua vjen në qendrën mjekësore Beth Izrael Deaconess për një operacion kirurgjikal. Beth Izrael është në Boston. Ky është një spital për mësimdhënie për Harvardin -- një nga spitalet më të mira në vend. Pra kjo grua pranohet në spital dhe dërgonet në dhomën për operim. I japin anestezine, kirurgu e operon -- pastaj e qep përsëri dhe e dërgon në dhomë. Çdo gjë duket se kishte shkuar mirë. Dhe ajo zgjohet, dhe shikon poshtë vetes, dhe thotë: "Pse është me fasho ana e gabuar e trupit tim ?" Ana e gabuar e trupit të saj ishte me fasho sepse kirurgu kishte kryer një operacion të rëndësishëm në këmbën e saj të majtë në vend të këmbës së djathtë. Kur nën-presidenti për cilësine e kujdesit shëndetësor në Beth Izrael foli në lidhje me këtë incident, ai tha diçka shumë interesante. Ai tha, "Për çfarëdo arsye, kirurgu thjesht mendonte se ai ishte në anën e duhur të pacientit." (Të qeshura) Qëllimi i kësaj historie është se të kesh shumë besim në ndjenjën se ke të drejtë për cfarëdo, mund të jetë shumë e rrezikshme.
This internal sense of rightness that we all experience so often is not a reliable guide to what is actually going on in the external world. And when we act like it is, and we stop entertaining the possibility that we could be wrong, well that's when we end up doing things like dumping 200 million gallons of oil into the Gulf of Mexico, or torpedoing the global economy. So this is a huge practical problem. But it's also a huge social problem.
Kjo ndjenjë e brendshme se kemi të drejtë dhe që e ndjejmë aq shpesh nuk është një udhëzues i besueshëm për realitetin e botës së jashtme. Dhe, kur ne veprojmë sikurse është, dhe nuk mendojmë se jemi gabim, atëherë përfundojmë duke bërë gjëra të tilla si hedhja e 200 milionë gallonëve (757 milionë litra) naftë në Gjirin e Meksikës, ose shkatërrimi i ekonomisë globale. Pra, ky është një problem i madh praktik. Por është gjithashtu një problem i madh social.
Think for a moment about what it means to feel right. It means that you think that your beliefs just perfectly reflect reality. And when you feel that way, you've got a problem to solve, which is, how are you going to explain all of those people who disagree with you? It turns out, most of us explain those people the same way, by resorting to a series of unfortunate assumptions. The first thing we usually do when someone disagrees with us is we just assume they're ignorant. They don't have access to the same information that we do, and when we generously share that information with them, they're going to see the light and come on over to our team. When that doesn't work, when it turns out those people have all the same facts that we do and they still disagree with us, then we move on to a second assumption, which is that they're idiots. (Laughter) They have all the right pieces of the puzzle, and they are too moronic to put them together correctly. And when that doesn't work, when it turns out that people who disagree with us have all the same facts we do and are actually pretty smart, then we move on to a third assumption: they know the truth, and they are deliberately distorting it for their own malevolent purposes. So this is a catastrophe.
Mendoni për një moment se çfarë do të thotë të ndjesh se ke të drejtë. Kjo do të thotë që mendoni se besimet tuaja në mënyrë të përkryer pasqyrojnë realitetin. Dhe kur ju ndjeheni ashtu, atëherë keni një problem për të zgjidhur, që është, se si do t’ia sqarosh këtë të gjithë njerëzve që nuk pajtohen me ty? Rezulton, se shumica prej nesh ua sqarojmë në të njëjtën mënyrë, duke përdorur një seri supozimesh jo të mira. Gjëja e parë që ne zakonisht bëjmë kur dikush nuk pajtohet me ne është të supozojmë se ata janë thjeshtë injorantë. Ata nuk kanë qasje në informatat e njëjta që kemi ne, dhe në momentin kur ne e ndajmë këtë informacion me ta, ata do ta shohin dritën dhe do t’i bashkangjiiten grupit tonë. Kur kjo nuk funksionon, dhe del se ata njerëz kanë të gjitha faktet e njëjta që kemi ne, dhe prapë nuk pajtohen me ne, atëherë ne kalojnë tek supozimi i dytë, që është se ata janë idiotë. (Të qeshura) Ata kanë të gjitha pjesët e duhura të enigmës, dhe janë shumë budallenj për t’i bashkuar si duhet. Dhe kur kjo nuk funksionon, kur del se njerëzit të cilët nuk pajtohen me ne kanë të gjitha faktet që kemi edhe ne, dhe janë mjaft të zgjuar, atëherë ne kalojmë tek supozimi i tretë: ata e dinë të vërtetën, dhe me qëllim po e ndryshojnë atë për qëllimet e tyre keqdashëse. Dhe, kjo është një katastrofë.
This attachment to our own rightness keeps us from preventing mistakes when we absolutely need to and causes us to treat each other terribly. But to me, what's most baffling and most tragic about this is that it misses the whole point of being human. It's like we want to imagine that our minds are just these perfectly translucent windows and we just gaze out of them and describe the world as it unfolds. And we want everybody else to gaze out of the same window and see the exact same thing. That is not true, and if it were, life would be incredibly boring. The miracle of your mind isn't that you can see the world as it is. It's that you can see the world as it isn't. We can remember the past, and we can think about the future, and we can imagine what it's like to be some other person in some other place. And we all do this a little differently, which is why we can all look up at the same night sky and see this and also this and also this. And yeah, it is also why we get things wrong.
Kjo që ia bashkojmë ndjenjës tonë se kemi të drejtë na stopon të parandalojmë gabimet kur absolutisht kemi nevojë dhe kjo na bën ta trajtojmë njëri-tjetrin shumë keq. Por për mua, çfarë është më së shumti enigmatike dhe tragjike në lidhje me këtë, është se kjo nuk është ajo çfarë na bën njerëz. Është sikurse ne duam të imagjinojmë se mendjet tona janë dritare të përkryera të tejdukshme dhe ne vetëm hedhim shikimin jashtë dhe mund ta përshkruajmë botën gjersa shpaloset para nesh. Dhe ne duam që të gjithë të tjerët të shikojnë nga e njejta dritare dhe të shohin të njëjtën gjë. Kjo nuk është e vërtetë, dhe nëse do të ishte, jeta do të jetë shumë e mërzitshme. Mrekullia e mendjes tënde nuk është se mund ta shohësh botën ashtu siç është. Është se mund ta shohësh botën ashtu siç nuk është. Ne mund ta kujtojmë të kaluarën, dhe mund të mendojmë për të ardhmen, dhe mund ta imagjinojmë se si është të jesh një person tjetër në një vend tjetër. Dhe ne të gjithë e bëjmë këtë në mënyra pak të ndryshme, e cila është edhe arsyeja pse ne të gjithë mund të shikojmë qiellin e njejtë natën dhe ta shohim këtë edhe këtë e edhe këtë. Dhe po, është edhe arsyeja pse ne bëjmë gabime.
1,200 years before Descartes said his famous thing about "I think therefore I am," this guy, St. Augustine, sat down and wrote "Fallor ergo sum" -- "I err therefore I am." Augustine understood that our capacity to screw up, it's not some kind of embarrassing defect in the human system, something we can eradicate or overcome. It's totally fundamental to who we are. Because, unlike God, we don't really know what's going on out there. And unlike all of the other animals, we are obsessed with trying to figure it out. To me, this obsession is the source and root of all of our productivity and creativity.
1200 vjet para se Dekarti të thoshte të famshmen “Unë mendoj, prandaj jam”, një njeri tjetër, Shën Augustini, u ul dhe shkroi "Fallor ergo sum” -- "Unë gaboj, prandaj jam." Augustini kishte kuptuar se kapaciteti ynë për të gabuar, nuk është ndonjë defekt i turpshëm në sistemin e njerëzimit, diçka që ne mund ta mënjanojmë apo tejkalojmë. Është krejtësisht thelbësore e asaj se kush jemi. Sepse, në dallim nga Zoti, ne vërtet nuk e dijmë se çfarë po ndodh rreth nesh Dhe ndryshe nga të gjitha kafshët e tjera, ne jemi të fiksuar pas përpjekjes për ta kuptuar atë. Për mua, ky obsesion është burimi dhe rrënja e gjithë produktivitetit dhe kreativitetit tonë.
Last year, for various reasons, I found myself listening to a lot of episodes of the Public Radio show This American Life. And so I'm listening and I'm listening, and at some point, I start feeling like all the stories are about being wrong. And my first thought was, "I've lost it. I've become the crazy wrongness lady. I just imagined it everywhere," which has happened. But a couple of months later, I actually had a chance to interview Ira Glass, who's the host of the show. And I mentioned this to him, and he was like, "No actually, that's true. In fact," he says, "as a staff, we joke that every single episode of our show has the same crypto-theme. And the crypto-theme is: 'I thought this one thing was going to happen and something else happened instead.' And the thing is," says Ira Glass, "we need this. We need these moments of surprise and reversal and wrongness to make these stories work." And for the rest of us, audience members, as listeners, as readers, we eat this stuff up. We love things like plot twists and red herrings and surprise endings. When it comes to our stories, we love being wrong.
Vitin e kaluar, për arsye të ndryshme, kam dëgjuar shumë episode në radion publike të emisionit Kjo Jetë Amerikane. Dhe kështu po dëgjoja dhe po dëgjoja, dhe në një moment, fillova të mendoj se të gjitha historitë kishin të bënin me të qenit gabim. Dhe mendimi im i parë ishte, "E kam humbur. Jam bërë një zonjë e çmendur e gabuar. Dhe po e imagjinoja kudo," që kishte ndodhur. Por disa muaj më vonë, pata rastin ta intervistoja Ira Glass, prezentuesin e emisionit. Dhe ia përmenda këtë atij, dhe më tha, "Në të vërtetë, ashtu është. Në fakt," thotë ai, si staf, ne gjithmonë bëjmë shaka me atë se si çdo episod i këtij emisioni ka të njejtën tematikë. Dhe kjo tematikë është: "kam menduar se do të ndodhte një gjë, por ndodhi dicka tjetër." Dhe puna është se," thotë Ira Glass, "ne kemi nevojë për këtë. Ne kemi nevojë për këto momente të papritura dhe ndryshime dhe gabime në mënyrë që këto histori të kenë sukses. "Dhe për të gjithë ne të tjerët, pjesëtarë të audiencës, si dëgjues, si lexues, ne i pranojmë këto gjëra. Ne i duam historitë me komplote, dhelpëri, dhe mbarime befasuese. Kur është fjala për historitë tona, ne na pëlqen të jemi gabim.
But, you know, our stories are like this because our lives are like this. We think this one thing is going to happen and something else happens instead. George Bush thought he was going to invade Iraq, find a bunch of weapons of mass destruction, liberate the people and bring democracy to the Middle East. And something else happened instead. And Hosni Mubarak thought he was going to be the dictator of Egypt for the rest of his life, until he got too old or too sick and could pass the reigns of power onto his son. And something else happened instead. And maybe you thought you were going to grow up and marry your high school sweetheart and move back to your hometown and raise a bunch of kids together. And something else happened instead. And I have to tell you that I thought I was writing an incredibly nerdy book about a subject everybody hates for an audience that would never materialize. And something else happened instead.
Por, ju e dini, historitë tona janë si kjo për shkak se jetët tona janë si kjo. Ne mendojmë se një gjë do të ndodhë por pastaj ndodh diçka tjetër. George Bush mendonte se do ta pushtonte Irakun, do të gjente ca armë për shkatërrim masiv, do të çlironte popullatën dhe do të sillte demokracinë në Lindjen e Mesme. Dhe diçka tjetër ndodhi. Dhe Hosni Mubarak mendonte se do të ishte diktator i Egjiptit deri në fund të jetës së tij, derisa do të plakej apo do të sëmurej dhe ta do kalonte pushtetin tek djali i tij. Dhe diçka tjetër ndodhi. Dhe ndoshta ju keni menduar se do të rriteni dhe do të martoheni me dashurinë e shkollës së mesme dhe do të ktheheni në vendin e lindjes për të rritur fëmijët tuaj së bashku. Dhe diçka tjetër ndodhi. Dhe duhet t’ju them se unë mendova se po shkruaja një libër me një temë të cilën të gjithë e urrejnë dhe për një audiencë që kurrë nuk do të materializohej. Dhe diçka tjetër ndodhi.
(Laughter)
(Të qeshura)
I mean, this is life. For good and for ill, we generate these incredible stories about the world around us, and then the world turns around and astonishes us. No offense, but this entire conference is an unbelievable monument to our capacity to get stuff wrong. We just spent an entire week talking about innovations and advancements and improvements, but you know why we need all of those innovations and advancements and improvements? Because half the stuff that's the most mind-boggling and world-altering -- TED 1998 -- eh. (Laughter) Didn't really work out that way, did it? (Laughter) Where's my jet pack, Chris?
Dua të them, kjo është jeta. Për të mirë dhe për keq, ne gjenerojmë histori të jashtëzakonshme për botën rreth nesh, dhe pastaj bota kthehet dhe na mahnit. Pa ofendime, por e tërë kjo konferencë është një monument i jashtëzakonshëm për kapacitetin tonë për të bërë gabime. Ne sapo kemi kaluar një javë të tërë duke folur për inovacione, avancime dhe përmirësime, por a e dini përse kemi nevojë për të gjitha këto inovacione, avancime, dhe përmirësime? Sepse gjysma e gjërave që janë marramendëse dhe e ndryshojnë botën TED 1998 -- eh (Të qeshura) Nuk ndodhi ashtu siç ishte menduar, apo jo. (Të qeshura) Ku është rraketa ime e nga rripi, Chris?
(Laughter)
(Të qeshura)
(Applause)
(Duartrokitje)
So here we are again. And that's how it goes. We come up with another idea. We tell another story. We hold another conference. The theme of this one, as you guys have now heard seven million times, is the rediscovery of wonder. And to me, if you really want to rediscover wonder, you need to step outside of that tiny, terrified space of rightness and look around at each other and look out at the vastness and complexity and mystery of the universe and be able to say, "Wow, I don't know. Maybe I'm wrong."
Dhe ja ku jemi përsëri. Kjo është se si shkon. Ne vijmë me një ide tjetër. E tregojmë një histori tjetër. E mbajmë një konferencë tjetër. Tematika e kësaj, siç e keni dëgjuar shtatë milion herë, është rizbulimi i një mrekullie. Dhe për mua, në qoftë se ju vërtet doni të rizbuloni një mrekulli, ju duhet të bëni një hap jashtë asaj hapësire të vogël, të tmerrshme e të qenit githmonë drejtë, dhe të shikoni njëri-tjetrin dhe të shikoni pafundësinë, kompleksitetin dhe misterin e universit, dhe të jeni në gjendje të thoni, "Wow, nuk e di. Ndoshta unë jam gabim."
Thank you.
Faleminderit.
(Applause)
(Duartrokitje)
Thank you guys.
Ju faleminderit.
(Applause)
(Duartrokitje)