Έχετε δει ποτέ ένα μωρό που μαθαίνει να μπουσουλάει; Γιατί όπως ξέρει κάθε γονιός, είναι καθηλωτικό. Στην αρχή κουνούνται πέρα-δώθε στο πάτωμα, συνήθως προς τα πίσω, αλλά μετά σέρνουν το σώμα τους μπροστά, και μετά σηκώνονται όρθια, και όλοι μας χειροκροτούμε.
Have you ever watched a baby learning to crawl? Because as any parent knows, it's gripping. First, they wriggle about on the floor, usually backwards, but then they drag themselves forwards, and then they pull themselves up to stand, and we all clap.
Αυτή η απλή κίνηση, μπροστά και πάνω, είναι η πιο βασική πορεία προόδου που αναγνωρίζουμε εμείς οι άνθρωποι. Τη διηγούμαστε και στην ιστορία της εξέλιξης, από τους τετράποδους προγόνους μας μέχρι τους όρθιους πια Χόμο Ερέκτους, και τους Χόμο Σάπιενς, παρουσιαζόμενοι πάντα ως άνδρες, πάντα βηματίζοντας.
And that simple motion of forwards and upwards, it's the most basic direction of progress we humans recognize. We tell it in our story of evolution as well, from our lolloping ancestors to Homo erectus, finally upright, to Homo sapiens, depicted, always a man, always mid-stride.
Οπότε δεν αποτελεί έκπληξη το ότι τόσο εύκολα πιστεύουμε ότι η οικονομική πρόοδος πρέπει να πάρει την ίδια ακριβώς πορεία, αυτή τη συνεχώς αυξανόμενη πορεία ανάπτυξης. Είναι καιρός να ξανασκεφτούμε, να ξαναφανταστούμε το σχήμα της προόδου, γιατί σήμερα, έχουμε οικονομίες που χρειάζεται να αναπτυχτούν, είτε αυτές φέρνουν ευημερία είτε όχι, και αυτό που χρειαζόμαστε, ειδικά στις πλουσιότερες χώρες, είναι οικονομίες που φέρνουν ευημερία, είτε αυτές αναπτυχθούν είτε όχι. Ναι, αυτό φαίρνει λίγο τα πάνω-κάτω, και κρύβει μια βαθιά αλλαγή στον τρόπο που σκεφτόμαστε, αλλά εγώ πιστεύω ότι αυτή είναι η αλλαγή που πρέπει να κάνουμε αν εμείς, η ανθρωπότητα, θέλουμε να ευημερήσουμε μαζί αυτόν τον αιώνα.
So no wonder we so readily believe that economic progress will take this very same shape, this ever-rising line of growth. It's time to think again, to reimagine the shape of progress, because today, we have economies that need to grow, whether or not they make us thrive, and what we need, especially in the richest countries, are economies that make us thrive whether or not they grow. Yes, it’s a little flip in words hiding a profound shift in mindset, but I believe this is the shift we need to make if we, humanity, are going to thrive here together this century.
Από πού προήλθε λοιπόν αυτή η εμμονή με την ανάπτυξη; Το ΑΕΠ, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, είναι απλά το συνολικό κόστος προϊόντων και υπηρεσιών που πωλούνται μέσα σ' ένα χρόνο σε μια οικονομία. Δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1930 και σύντομα έγινε κυρίαρχος νομοθετικός στόχος, τόσο πολύ δε που, ακόμα και σήμερα, στις πλουσιότερες χώρες, οι κυβερνήσεις νομίζουν ότι η λύση των οικονομικών τους προβλημάτων βρίσκεται στην ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη.
So where did this obsession with growth come from? Well, GDP, gross domestic product, it's just the total cost of goods and services sold in an economy in a year. It was invented in the 1930s, but it very soon became the overriding goal of policymaking, so much so that even today, in the richest of countries, governments think that the solution to their economic problems lies in more growth.
Το πώς ακριβώς έγινε αυτό περιγράφεται καλύτερα στο κλασικό βιβλίο του Γ.Γ. Ρόστοου, από το 1960. Μου αρέσει τόσο πολύ που έχω αντίτυπο από την πρώτη του έκδοση. «Τα Στάδια της Οικονομικής Ανάπτυξης: Ένα Μη-Κομμουνιστικό Μανιφέστο». (Γέλια)
Just how that happened is best told through the 1960 classic by W.W. Rostow. I love it so much, I have a first-edition copy. "The Stages of Economic Growth: A Non-Communist Manifesto." (Laughter)
Μπορεί κανείς να μυρίσει την πολιτική!
You can just smell the politics, huh?
Ο Ρόστοου μας λέει ότι όλες οι οικονομίες πρέπει να περάσουν πέντε στάδια ανάπτυξης:
And Rostow tells us that all economies need to pass through five stages of growth:
το πρώτο, η παραδοσιακή κοινωνία, όπου αυτό που παράγει μια χώρα περιορίζεται από την τεχνολογία της, τους θεσμούς της και τον τρόπο σκέψης της. Αλλά τότε έχουμε τις προϋποθέσεις για την απογείωσή της, όπου έχουμε το ξεκίνημα του τραπεζικού κλάδου, τη μηχανοποίηση της εργασίας και την ιδέα ότι η ανάπτυξη είναι αναγκαία για κάτι πέρα από την ίδια, όπως εθνική αξιοπρέπεια ή μια καλύτερη ζωή για τα παιδιά. Μετά απογείωση, όπου ο ανατοκισμός ενσωματώνεται στους οικονομικούς θεσμούς και η ανάπτυξη γίνεται το κανονικό καθεστώς. Τέταρτο είναι η ώθηση προς την ωρίμανση, όπου έχεις όποια βιομηχανία θέλεις άσχετα με τη βάση φυσικών πόρων της. Και το πέμπτο και τελικό στάδιο, η εποχή υψηλής μαζικής καταναλωτικότητας, όπου ο κόσμος αγοράζει όσα καταναλωτικά προϊόντα θέλει, όπως ποδήλατα και ραπτομηχανές. Θυμηθείτε, μιλάμε για το 1960.
first, traditional society, where a nation's output is limited by its technology, its institutions and mindset; but then the preconditions for takeoff, where we get the beginnings of a banking industry, the mechanization of work and the belief that growth is necessary for something beyond itself, like national dignity or a better life for the children; then takeoff, where compound interest is built into the economy's institutions and growth becomes the normal condition; fourth is the drive to maturity where you can have any industry you want, no matter your natural resource base; and the fifth and final stage, the age of high-mass consumption where people can buy all the consumer goods they want, like bicycles and sewing machines -- this was 1960, remember.
Λοιπόν, καταλαβαίνετε τη μεταφορική σημασία του αεροπλάνου εδώ, αλλά αυτό το αεροπλάνο είναι τελίως διαφορετικό, γιατί δεν του επιτρέπουν να προσγειωθεί ποτέ. Ο Ρόστοου μας άφησε να πετάμε στο ηλιοβασίλεμα του μαζικού καταναλωτισμού, και το ήξερε. Όπως έγραψε, «Και τότε, η επόμενη ερώτηση, όπου η ιστορία μας προσφέρει μόνο θραύσματα. Τι θα κάνουμε όταν η αύξηση των πραγματικών εσόδων χάσει τη γοητεία της;» Έκανε την ερώτηση, αλλά δεν την απάντησε ποτέ, και να γιατί. Το 1960 ήταν σύμβουλος του υποψήφιου προέδρου Τζ. Φ. Κέννεντι, ο οποίος προεκλογικά υποσχόταν ανάπτυξη πέντε τοις εκατό, οπότε η δουλειά του Ρόστοου ήταν να κρατήσει το αεροπλάνο στον αέρα και όχι να ρωτήσει αν, πώς ή πότε θα μπορούσε να προσγειωθεί.
Well, you can hear the implicit airplane metaphor in this story, but this plane is like no other, because it can never be allowed to land. Rostow left us flying into the sunset of mass consumerism, and he knew it. As he wrote, "And then the question beyond, where history offers us only fragments. What to do when the increase in real income itself loses its charm?" He asked that question, but he never answered it, and here's why. The year was 1960, he was an advisor to the presidential candidate John F. Kennedy, who was running for election on the promise of five-percent growth, so Rostow's job was to keep that plane flying, not to ask if, how, or when it could ever be allowed to land.
Και να 'μαστε, πετώντας στο ηλιοβασίλεμα του μαζικού καναταλωτισμού, πάνω από μισό αιώνα μετά, με οικονομίες που πλέον προσδοκούν, απαιτούν και εξαρτώνται από ατελείωτη ανάπτυξη, καθώς είμαστε οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά εξαρτημένοι από αυτή. Είμαστε εξαρτημένοι οικονομικά γιατί το χρηματικοοικονομικό σύστημα σήμερα είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να κυνηγά τον υψηλότερο βαθμό απόδοσης, πιέζοντας εταιρίες που είναι στο χρηματιστήριο να αποδίδουν συνεχώς όλο και μεγαλύτερες πωλήσεις, μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς και μεγαλύτερα κέρδη, κι επειδή οι τράπεζες δημιουργούν χρήμα ως χρέος που τοκίζεται, το οποίο πρέπει να αποπληρωθεί με ακόμη περισσότερα. Είμαστε πολιτικά εξαρτημένοι στην ανάπτυξη γιατί οι πολιτικοί θέλουν ν' αυξήσουν τα φορολογικά έσοδα χωρίς αύξηση φόρων κι ένα αυξανόμενο ΑΕΠ μοιάζει σαν ένας σίγουρος τρόπος για να γίνει αυτό. Κι ουδείς πολιτικός θέλει να μείνει εκτός της οικογενειακής φωτογραφίας των G-20! Αλλά αν η οικονομία τους σταματήσει να αναπτύσσεται όταν οι υπόλοιποι συνεχίζουν,
So here we are, flying into the sunset of mass consumerism over half a century on, with economies that have come to expect, demand and depend upon unending growth, because we're financially, politically and socially addicted to it. We're financially addicted to growth, because today's financial system is designed to pursue the highest rate of monetary return, putting publicly traded companies under constant pressure to deliver growing sales, growing market share and growing profits, and because banks create money as debt bearing interest, which must be repaid with more. We're politically addicted to growth because politicians want to raise tax revenue without raising taxes and a growing GDP seems a sure way to do that. And no politician wants to lose their place in the G-20 family photo. (Laughter)
θα εκδιωχθούν από το επόμενο αναδυόμενο κέντρο δύναμης. Είμαστε και κοινωνικά εξαρτημένοι στην ανάπτυξη, χάρη σ' έναν ολόκληρο αιώνα καταναλωτικής προπαγάνδας, η οποία μαγευτικά δημιουργήθηκε από τον Έντουαρντ Μπερνέις, τον ανιψιό του Σίγκμουντ Φρόυντ, ο οποίος κατάλαβε ότι η ψυχοθεραπεία του θείου του μπορούσε να μετατραπεί σε μια πολύ κερδοφόρα καταναλωτική θεραπεία, αν πείθαμε τον εαυτό μας ότι μπορούμε να μεταμορφωθούμε κάθε φορά που αγοράζουμε κάτι παραπάνω.
But if their economy stops growing while the rest keep going, well, they'll be booted out by the next emerging powerhouse. And we are socially addicted to growth, because thanks to a century of consumer propaganda, which fascinatingly was created by Edward Bernays, the nephew of Sigmund Freud, who realized that his uncle's psychotherapy could be turned into very lucrative retail therapy if we could be convinced to believe that we transform ourselves every time we buy something more.
Καμία από αυτές τις εξαρτήσεις δεν είναι ανυπέρβλητη αλλά όλες αξίζουν μεγαλύτερη προσοχή απ' όση τους δίνουμε σήμερα, γιατί δείτε πού μας έχει οδηγήσει αυτό το ταξίδι. Το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι 10 φορές μεγαλύτερο από αυτό που ήταν το 1950 και αυτή η αύξηση έφερε ευημερία σε δισεκατομμύρια ανθρώπους, όμως, η παγκόσμια οικονομία έχει γίνει υπερβολικά διαιρετική, με το μεγαλύτερο μερίδιο απόδοσης του πλούτου να συγκεντρώνεται σήμερα σ' ένα πολύ μικρό ποσοστό του παγκόσμιου 1%. Επίσης, η οικονομία έχει γίνει υπερβολικά εκφυλιστική, αποσταθεροποιώντας γρήγορα την εύθραστη ισορροπία του πλανήτη μας πάνω στον οποίο βασίζεται η ζωή όλων μας. Οι πολιτικοί μας το ξέρουν, έτσι προωθούν καινούργιους προορισμούς ανάπτυξης. Μπορούμε να έχουμε πράσινη ανάπτυξη, ανάπτυξη για όλους, έξυπνη, ανθεκτική, ισορροπημένη ανάπτυξη. Διάλεξε όποιο μέλλον θέλεις, αρκεί να διαλέξεις την ανάπτυξη.
None of these addictions are insurmountable, but they all deserve far more attention than they currently get, because look where this journey has been taking us. Global GDP is 10 times bigger than it was in 1950 and that increase has brought prosperity to billions of people, but the global economy has also become incredibly divisive, with the vast share of returns to wealth now accruing to a fraction of the global one percent. And the economy has become incredibly degenerative, rapidly destabilizing this delicately balanced planet on which all of our lives depend. Our politicians know it, and so they offer new destinations for growth. You can have green growth, inclusive growth, smart, resilient, balanced growth. Choose any future you want so long as you choose growth.
Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να διαλέξουμε έναν υψηλότερο στόχο, πολύ μεγαλύτερο, γιατί το στοίχημα της ανθρωπότητας για τον 21ο αιώνα είναι ξεκάθαρο: να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες όλων των ανθρώπων μέσα στα όρια των δυνατοτήτων αυτού του εξαιρετικού, μοναδικού, ζωντανού πλανήτη ώστε εμείς και όλη η υπόλοιπη φύση να μπορέσει να ευημερήσει. Η πρόοδος αυτού του στόχου δεν πρέπει να μετρηθεί με χρήματα. Χρειαζόμαστε μια σειρά από δείκτες. Κι όταν κάθησα να ζωγραφίσω μια εικόνα για να δω με τι μπορεί να μοιάσει αυτό όσο περίεργο κι αν ακουστεί αυτό, έμοιαζε με ντόνατ. Το ξέρω, ζητώ συγνώμη.
I think it's time to choose a higher ambition, a far bigger one, because humanity's 21st century challenge is clear: to meet the needs of all people within the means of this extraordinary, unique, living planet so that we and the rest of nature can thrive. Progress on this goal isn't going to be measured with the metric of money. We need a dashboard of indicators. And when I sat down to try and draw a picture of what that might look like, strange though this is going to sound, it came out looking like a doughnut. I know, I'm sorry,
Αλλά αφήστε με να σας παρουσιάσω ένα ντόνατ που μπορεί τελικά να είναι καλό για μας. Φανταστείτε τη χρήση των πόρων της ανθρωπότητας ν' ακτινοβολεί από το κέντρο. Η τρύπα στο κέντρο είναι ένα μέρος όπου οι βασικές ανάγκες των ανθρώπων δεν καλύπτονται. Δεν υπάρχει φαγητό, ιατρική περίθαλψη, μόρφωση, πολιτική φωνή, στέγη που ο καθένας χρειάζεται για να ζήσει με αξιοπρέπεια και τις ευκαιρίες που πρέπει. Θέλουμε να τους βγάλουμε όλους από την τρύπα, πάνω από τα κοινωνικά θεμέλια και να τους βάλουμε μέσα στο πράσινο ντόνατ. Αλλά, κι είναι ένα μεγάλο αλλά, δεν πρέπει η χρήση των κοινών μας πόρων να ξεπεράσει τον εξωτερικό κύκλο, το ανώτατο οικολογικό όριο, γιατί τότε ασκούμε τόσο μεγάλη πίεση σ' αυτόν τον εξαιρετικό πλανήτη που τελικά αρχίζουμε να τον αποσταθεροποιούμε. Δημιουργούμε κλιματική κατάρρευση, όξινους ωκεανούς, τρύπα του όζοντος, πιέζοντας τους εαυτούς μας πέρα από τις δυνατότητες του πλανήτη μας για τα συστήματα υποστήριξης ζωής, που για τα τελευταία 11.000 χρόνια έκαναν τη γη τόσο φιλική προς την ανθρωπότητα.
but let me introduce you to the one doughnut that might actually turn out to be good for us. So imagine humanity's resource use radiating out from the middle. That hole in the middle is a place where people are falling short on life's essentials. They don't have the food, health care, education, political voice, housing that every person needs for a life of dignity and opportunity. We want to get everybody out of the hole, over the social foundation and into that green doughnut itself. But, and it's a big but, we cannot let our collective resource use overshoot that outer circle, the ecological ceiling, because there we put so much pressure on this extraordinary planet that we begin to kick it out of kilter. We cause climate breakdown, we acidify the oceans, a hole in the ozone layer, pushing ourselves beyond the planetary boundaries of the life-supporting systems that have for the last 11,000 years made earth such a benevolent home to humanity.
Αυτή η διπλή πρόκληση λοιπόν, να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες όλων με τα μέσα που προσφέρει ο πλανήτης μας, μας προσκαλεί σ' ένα νέο σχήμα προόδου, όχι πια στην ολοένα αυξανόμενη γραμμή ανάπτυξης, αλλά σ΄ ένα ιδανικό σημείο για την ανθρωπότητα, που ευημερεί σε μια δυναμική ισορροπία μεταξύ των θεμελίων και του ανώτατου ορίου. Και μου έκανε μεγάλη εντύπωση όταν ζωγράφισα αυτήν την εικόνα γιατί κατάλαβα ότι το σύμβολο ευημερίας σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς αντικατοπτρίζει την ίδια αίσθηση δυναμικής ισορροποίας, από το Τακαράνγκι των Μαόρι, μέχρι το Γιν Γιανγκ των Ταοϊστών, τον ατελείωτο κόμπο των Βουδιστών, τον διπλό σπειροειδή των Κελτών.
So this double-sided challenge to meet the needs of all within the means of the planet, it invites a new shape of progress, no longer this ever-rising line of growth, but a sweet spot for humanity, thriving in dynamic balance between the foundation and the ceiling. And I was really struck once I'd drawn this picture to realize that the symbol of well-being in many ancient cultures reflects this very same sense of dynamic balance, from the Maori Takarangi to the Taoist Yin Yang, the Buddhist endless knot, the Celtic double spiral.
Μπορούμε λοιπόν να βρούμε αυτή τη δυναμική ισορροπία τον 21ο αιώνα; Αυτή λοιπόν είναι μια ερώτηση-κλειδί, γιατί όπως δείχνουν αυτά τα κόκκινα μέρη, βρισκόμαστε μακριά από την ισορροπία στερώντας σε πολλούς και ταυτόχρονα υπερπαρέχοντας σε άλλους. Δείτε μέσα στην τρύπα, εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ακόμα δεν έχουν τις πιο βασικές τους ανάγκες. Κι έχουμε ήδη ξεπεράσει τουλάχιστον τέσσερα από τα πλανητικά μας όρια, ρισκάροντας ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στην κατάρρευση του κλίματος και καταστροφή του οικοσυστήματος. Αυτή είναι η κατάσταση της ανθρωπότητας και του πλανήτη που είναι σπίτι μας. Εμείς οι άνθρωποι της αρχής του 21ου αιώνα, αυτή είναι η φωτογραφία-selfie μας. Κανένας οικονομολόγος του περασμένου αιώνα δεν είδε αυτήν την εικόνα, γιατί λοιπόν νομίζουμε ότι οι θεωρίες τους μπορούν να σταθούν απέναντι στις προκλήσεις της;
So can we find this dynamic balance in the 21st century? Well, that's a key question, because as these red wedges show, right now we are far from balanced, falling short and overshooting at the same time. Look in that hole, you can see that millions or billions of people worldwide still fall short on their most basic of needs. And yet, we've already overshot at least four of these planetary boundaries, risking irreversible impact of climate breakdown and ecosystem collapse. This is the state of humanity and our planetary home. We, the people of the early 21st century, this is our selfie. No economist from last century saw this picture, so why would we imagine that their theories would be up for taking on its challenges?
Χρειαζόμαστε δικές μας θεωρίες, γιατί είμαστε η πρώτη γενιά που το βλέπει και ίσως η τελευταία που έχει μια πραγματική ευκαιρία να το αντιστρέψει. Οι οικονομολόγοι του 20ου αιώνα μας διαβεβαίωναν ότι αν η ανάπτυξη δημιουργεί ανισότητα, δε χρειάζεται αναδιανομή γιατί με μεγαλύτερη ανάπτυξη η ισορροπία θα επανέλθει. Αν η ανάπτυξη δημιουργεί ρύπανση, δε χρειάζεται ρύθμιση, γιατί με μεγαλύτερη ανάπτυξη η κατάσταση θα καθαρίσει και πάλι.
We need ideas of our own, because we are the first generation to see this and probably the last with a real chance of turning this story around. You see, 20th century economics assured us that if growth creates inequality, don't try to redistribute, because more growth will even things up again. If growth creates pollution, don't try to regulate, because more growth will clean things up again.
Μόνο που, τελικά, δεν έγινε έτσι. κι ούτε θα γίνει. Πρέπει να δημιουργήσουμε οικονομίες που να λύνουν αυτή την έλλειψη ισορροπίας μέσα από τον ίδιο τον σχεδιασμό τους. Χρειαζόμαστε οικονομίες σχεδιασμένες να είναι αναπαραγωγικές και αναδιανεμητικές. Βλέπετε, έχουμε κληρονομήσει εκφυλιστικές βιομηχανίες. Παίρνουμε τα υλικά της γης, τα μετατρέπουμε σε πράγματα που θέλουμε, τα χρησιμοποιούμε για λίγο, μερικές φορές για μια μόνο φορά, και μετά τα πετάμε. Και αυτό μας σπρώχνει πέρα από τα όρια του πλανήτη μας, γι' αυτό πρέπει να στρίψουμε αυτά τα τόξα προς τα πίσω, να δημιουργήσουμε οικονομίες που να λειτουργούν μαζί με, και μέσα από, τους κύκλους του ζωντανού κόσμου, ώστε να μην τελειώνουν οι πόροι, αλλά να χρησιμοποιούνται ξανά και ξανά, που να λειτουργούν με το φως του ήλιου, όπου τα απόβλητα μιας διαδικασίας γίνονται τροφή για την επόμενη.
Except, it turns out, it doesn't, and it won't. We need to create economies that tackle this shortfall and overshoot together, by design. We need economies that are regenerative and distributive by design. You see, we've inherited degenerative industries. We take earth's materials, make them into stuff we want, use it for a while, often only once, and then throw it away, and that is pushing us over planetary boundaries, so we need to bend those arrows around, create economies that work with and within the cycles of the living world, so that resources are never used up but used again and again, economies that run on sunlight, where waste from one process is food for the next.
Και αυτός ο αναπαραγωγικός σχεδιασμός παρουσιάζεται παντού. Πάνω από εκατό πόλεις παγκοσμίως, από το Κίτο μέχρι το Όσλο, από το Χαράρι μέχρι το Χόμπαρτ, ήδη παράγουν πάνω από το 70% του ηλεκτρισμού τους από τον ήλιο, τον άνεμο και τα κύματα. Πόλεις όπως το Λονδίνο, η Γλασκώβη, το Άμστερνταμ, πρωτοπορούν με τον σχεδιασμό κυκλικών πόλεων, βρίσκοντας τρόπους ώστε τα απόβλητα μιας αστικής διαδικασίας να γίνονται τροφή για την επόμενη. Και από το Τιγκράι της Αιθιοπίας ως το Κουίνσλαντ της Αυστραλίας, αγρότες και δασοκόμοι αναπλάθουν τοπία που κάποτε ήταν γυμνά ώστε να σφύζουν και πάλι από ζωή.
And this kind of regenerative design is popping up everywhere. Over a hundred cities worldwide, from Quito to Oslo, from Harare to Hobart, already generate more than 70 percent of their electricity from sun, wind and waves. Cities like London, Glasgow, Amsterdam are pioneering circular city design, finding ways to turn the waste from one urban process into food for the next. And from Tigray, Ethiopia to Queensland, Australia, farmers and foresters are regenerating once-barren landscapes so that it teems with life again.
Αλλά πέρα από το να είναι αναπαραγωγικές στο σχεδιασμό τους, οι οικονομίες πρέπει να είναι και αναδιανεμητικές στον σχεδιασμό τους. Κι έχουμε απίστευτες ευκαιρίες για να τις κάνουμε πραγματικότητα, καθώς ο 20ος αιώνας συγκέντρωσε τεχνολογίες, θεσμούς, συσσώρευσε τον πλούτο, τη γνώση και τη δύναμη σε λίγα μόνο χέρια. Αυτόν τον αιώνα, μπορούμε να σχεδιάσουμε τις τεχνολογίες και τους θεσμούς μας ώστε να αναδιανέμουν τον πλούτο, τη γνώση και την ενδυνάμωση σε πολλούς. Αντί για ενέργεια από ορυκτά καύσιμα και παραγωγή μεγάλης κλίμακας, έχουμε δίκτυα ανανεώσιμης ενέργειας, ψηφιακές πλατφόρμες και εκτυπώσεις 3D. Διακόσια χρόνια ελέγχου της πνευματικής ιδιοκτησίας από μεγάλες επιχειρήσεις, εκτοπίζεται από τις κάτω-προς-πάνω, ανοιχτής πηγής, ομότιμες κοινότητες γνώσης. Και οι επιχειρήσεις που ακόμα αναζητούν το υψηλότερο ποσοστό απόδοσης για τους μετόχους τους ξαφνικά φαίνονται να είναι ξεπερασμένες δίπλα σε κοινωνικές επιχειρήσεις που είναι σχεδιασμένες να παράγουν πολλαπλές μορφές αξίας, και που τις μοιράζουν με όλα τα μέλη του δικτύου τους. Αν μπορέσουμε να συγκεντρώσουμε τις σημερινές τεχνολογίες από την τεχνητή νοημοσύνη, τις αλυσίδες συστοιχιών, το ίντερνετ των πραγμάτων, την επιστήμη υλικών, αν τις συγκεντρώσουμε για την εξυπηρέτηση ενός αναδιανεμητικού σχεδιασμού, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η υγεία, η μόρφωση, η χρηματοοικονομία, η ενέργεια, η πολιτική φωνή, θα φτάσουν και θα ενδυναμώσουν αυτούς που το χρειάζονται περισσότερο. Βλέπετε, ο αναπαραγωγικός και αναδιανεμητικός σχεδιασμός δημιουργεί σπουδαίες προϋποθέσεις για την οικονομία του 21ου αιώνα.
But as well as being regenerative by design, our economies must be distributive by design, and we've got unprecedented opportunities for making that happen, because 20th-century centralized technologies, institutions, concentrated wealth, knowledge and power in few hands. This century, we can design our technologies and institutions to distribute wealth, knowledge and empowerment to many. Instead of fossil fuel energy and large-scale manufacturing, we've got renewable energy networks, digital platforms and 3D printing. 200 years of corporate control of intellectual property is being upended by the bottom-up, open-source, peer-to-peer knowledge commons. And corporations that still pursue maximum rate of return for their shareholders, well they suddenly look rather out of date next to social enterprises that are designed to generate multiple forms of value and share it with those throughout their networks. If we can harness today's technologies, from AI to blockchain to the Internet of Things to material science, if we can harness these in service of distributive design, we can ensure that health care, education, finance, energy, political voice reaches and empowers those people who need it most. You see, regenerative and distributive design create extraordinary opportunities for the 21st-century economy.
Που μας αφήνει λοιπόν το αεροπλάνο του Ρόστοου; Για μερικούς, ακόμα κουβαλάει την ελπίδα για μια ατελείωτη πράσινη ανάπτυξη, την ιδέα ότι λόγω της αποϋλοποίησης, η εκθετική ανάπτυξη του ΑΕΠ μπορεί να συνεχίσει επ' αόριστον, καθώς η χρήση των πόρων συνεχίζει να πέφτει. Κοιτάχτε όμως τα στοιχεία. Κάτι τέτοιο δεν είναι ρεαλιστικό. Ναι, χρειάζεται να αποϋλοποιήσουμε τις οικονομίες μας, αλλά αυτή η εξάρτηση στην ατέλιωτη ανάπτυξη δε μπορεί να είναι ξέχωρη από τη χρήση των πόρων, τουλάχιστον για το βαθμό που χρειάζεται ώστε να γυρίσουμε πίσω στα ασφαλή όρια των δυνατοτήτων του πλανήτη μας.
So where does this leave Rostow's airplane ride? Well, for some it still carries the hope of endless green growth, the idea that thanks to dematerialization, exponential GDP growth can go on forever while resource use keeps falling. But look at the data. This is a flight of fancy. Yes, we need to dematerialize our economies, but this dependency on unending growth cannot be decoupled from resource use on anything like the scale required to bring us safely back within planetary boundaries.
Το ξέρω ότι αυτός ο τρόπος σκέψης για την ανάπτυξη δεν μας είναι γνώριμος, αφού η ανάπτυξη είναι καλή, δεν είναι; Θέλουμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν, οι κήποι να καρπίσουν. Ναι, κοιτάμε στη φύση και η ανάπτυξη είναι μια εκπληκτική, υγιής πηγή ζωής. Είναι μια φάση, αλλά πολλές οικονομίες, όπως η Αιθιοπία και το Νεπάλ σήμερα, ίσως είναι σε αυτή τη φάση. Οι οικονομίες τους μεγαλώνουν κατά 7% το χρόνο. Αλλά κοιτάξτε ξανά στη φύση, γιατί από τα πόδια των παιδιών σας μέχρι το δάσος του Αμαζονίου, τίποτα στη φύση δε μεγαλώνει για πάντα. Τα πράγματα μεγαλώνουν και ωριμάζουν, και μόνο έτσι μπορούν να ευημερήσουν για πάρα πολύ καιρό. Το ξέρουμε ήδη αυτό. Αν σας έλεγα ότι μια φίλη μου πήγε στη γιατρό η οποία της είπε ότι έχει κάποιον όγκο, αυτό το νιώθουμε τελίως διαφορετικά, καθώς αυθόρμητα καταλαβαίνουμε ότι όταν κάτι μεγαλώνει συνεχώς μέσα σ' ένα υγιές, ζωντανό, ευημερές σύστημα, γίνεται απειλή για την υγεία του συνόλου. Οπότε γιατί φανταζόμαστε ότι οι οικονομίες μας είναι οι μόνες που μπορούν να πάνε ενάντια σε αυτή τη λογική και ότι μπορούν να πετύχουν μεγαλώνοντας για πάντα; Χρειαζόμαστε άμεσα οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές καινοτομίες που θα μας επιτρέψουν να υπερνικήσουμε αυτή τη δομική εξάρτηση στην ανάπτυξη, ώστε να μπορέσουμε να εστιάσουμε στην ευημερία και την ισορροπία, μέσα στα όρια των κοινωνικών και οικολογικών δυνατοτήτων του ντόνατ.
I know this way of thinking about growth is unfamiliar, because growth is good, no? We want our children to grow, our gardens to grow. Yes, look to nature and growth is a wonderful, healthy source of life. It's a phase, but many economies like Ethiopia and Nepal today may be in that phase. Their economies are growing at seven percent a year. But look again to nature, because from your children's feet to the Amazon forest, nothing in nature grows forever. Things grow, and they grow up and they mature, and it's only by doing so that they can thrive for a very long time. We already know this. If I told you my friend went to the doctor who told her she had a growth that feels very different, because we intuitively understand that when something tries to grow forever within a healthy, living, thriving system, it's a threat to the health of the whole. So why would we imagine that our economies would be the one system that could buck this trend and succeed by growing forever? We urgently need financial, political and social innovations that enable us to overcome this structural dependency on growth, so that we can instead focus on thriving and balance within the social and the ecological boundaries of the doughnut.
Κι αν η ιδέα και μόνο των ορίων σας κάνει να νιώθετε κάπως περιορισμένα, σκεφτείτε ξανά. Γιατί οι πιο έξυπνοι άνθρωποι του κόσμου μετατρέπουν τα όρια σε πηγή της δημιουργικότητάς τους. Από τον Μότσαρτ και το πιάνο του των πέντε οκτάβων, τον Τζίμι Χέντριξ και την εξάχορδη κιθάρα του, τη Σερήνα Γουίλιαμς στο γήπεδο τέννις, τα όρια είναι αυτά που απελευθερώνουν τις ικανότητές μας. Και τα όρια του ντόνατ απελευθερώνουν τις ικανότητες της ανθρωπότητας να ευημερήσει, με απέραντη δημιουργικότητα, συμμετοχή, αίσθηση ότι ανήκουμε, και σημασία.
And if the mere idea of boundaries makes you feel, well, bounded, think again. Because the world's most ingenious people turn boundaries into the source of their creativity. From Mozart on his five-octave piano Jimi Hendrix on his six-string guitar, Serena Williams on a tennis court, it's boundaries that unleash our potential. And the doughnut's boundaries unleash the potential for humanity to thrive with boundless creativity, participation, belonging and meaning.
Θα χρειαστούμε όλη την ευφυία που έχουμε για να φτάσουμε εκεί, γι' αυτό, ας το δοκιμάσουμε!
It's going to take all the ingenuity that we have got to get there, so bring it on.
Ευχαριστώ.
Thank you.
(Χειροκροτήματα)
(Applause)