Hi. Let me ask the audience a question: Did you ever lie as a child? If you did, could you please raise your hand? Wow! This is the most honest group of people I've ever met.
Xin chào. Tôi xin được hỏi quý khán giả một câu hỏi Các bạn đã bao giờ nói dối lúc nhỏ chưa? Ai có xin giơ tay lên nào Ồ! Đây là nhóm người thành thật nhất tôi từng gặp
(Laughter)
(Cười)
So for the last 20 years, I've been studying how children learn to tell lies. And today, I'm going to share with you some of the discoveries we have made.
Trong suốt 20 năm qua, Tôi đã nghiên cứu về cách mà trẻ con tập nói dối Và hôm nay, tôi xin chia sẻ với các bạn một số kết quả mà chúng tôi tìm được
But to begin, I'm going to tell you a story from Mr. Richard Messina, who is my friend and an elementary school principal. He got a phone call one day. The caller says, "Mr. Messina, my son Johnny will not come to school today because he's sick."
Để bắt đầu, tôi sẽ kể cho các bạn câu chuyện của anh Richard Messina một người bạn của tôi và là hiệu trưởng một trường tiểu học Một ngày kia anh nhận được một cuộc gọi. Người gọi nói rằng, "Thưa ông Messina, con trai tôi Johnny sẽ không đến trường hôm nay bởi vì nó đang ốm"
Mr. Messina asks, "Who am I speaking to, please?"
Messina hỏi lại, "Xin hỏi tôi đang nói chuyện với ai vậy?"
And the caller says, "I am my father."
Và người gọi trả lời, "Tôi là bố tôi."
(Laughter)
(Cười lớn)
So this story --
Câu chuyện này
(Laughter)
(Cười)
sums up very nicely three common beliefs we have about children and lying. One, children only come to tell lies after entering elementary school. Two, children are poor liars. We adults can easily detect their lies. And three, if children lie at a very young age, there must be some character flaws with them, and they are going to become pathological liars for life. Well, it turns out all of the three beliefs are wrong.
đã thể hiện hoàn hảo ba suy nghĩ phổ biến về trẻ em và nói dối. Thứ nhất, trẻ em chỉ bắt đầu nói dối sau khi vào tiểu học. Thứ hai, trẻ em nói dối rất tệ. Người lớn có thể dễ dàng nhận ra. Và thứ ba, nếu trẻ em nói dối từ khi còn rất nhỏ, thì nhất định chúng có một số sai lệch về tính cách và chúng sẽ trở thành những kẻ nói dối kinh niên. Sự thật là, cả ba định kiến trên đều sai.
We have been playing guessing games with children all over the world. Here is an example. So in this game, we asked children to guess the numbers on the cards. And we tell them if they win the game, they are going to get a big prize. But in the middle of the game, we make an excuse and leave the room. And before we leave the room, we tell them not to peek at the cards. Of course, we have hidden cameras in the room to watch their every move. Because the desire to win the game is so strong, more than 90 percent of children will peek as soon as we leave the room.
Chúng ta đều đang chơi trò đoán mò với trẻ em trên toàn thế giới. Đây là một ví dụ. Trong một trò chơi, chúng tôi yêu cầu trẻ đoán đúng con số trên lá bài. Và chúng tôi bảo rằng nếu chúng thắng, chúng sẽ được một phần quà rất lớn. Nhưng ở giữa trò chơi, chúng tôi sẽ lấy cớ đi ra khỏi phòng. Và trước khi ra khỏi phòng, chúng tôi bảo chúng không được nhìn lén lá bài Dĩ nhiên, chúng tôi có đặt máy quay phim trong phòng để theo dõi nhất cử nhất động. Bởi vì mong muốn thắng trò chơi quá lớn, hơn 90 phần trăm trẻ em đều sẽ nhìn lén ngay khi chúng tôi rời khỏi phòng.
(Laughter)
(Cười)
The crucial question is: When we return and ask the children whether or not they have peeked, will the children who peeked confess or lie about their transgression?
Vấn đề quan trọng là: Khi chúng tôi quay lại và hỏi bọn trẻ chúng có nhìn lén hay không, liệu tất cả bọn trẻ có nhìn lén đều sẽ thú tội hay chúng sẽ nói dối về việc làm của mình?
We found that regardless of gender, country, religion, at two years of age, 30 percent lie, 70 percent tell the truth about their transgression. At three years of age, 50 percent lie and 50 percent tell the truth. At four years of age, more than 80 percent lie. And after four years of age, most children lie. So as you can see, lying is really a typical part of development. And some children begin to tell lies as young as two years of age.
Chúng tôi nhận thấy rằng dù cho bất kỳ giới tính, quốc gia, tôn giáo nào, trong số trẻ em hai tuổi, 30 phần trăm nói dối, 70 phần trăm sẽ thú thật về sự gian lận của chúng. Với trẻ ba tuổi, 50 phần trăm nói dối và 50 phần trăm nói thật. Với trẻ bốn tuổi, hơn 80 phần trăm nói dối. Và với trẻ em trên bốn tuổi, hầu hết chúng đều nói dối. Như các bạn thấy, nói dối là một phần thiết yếu trong quá trình phát triển của trẻ em. Và một số trẻ em bắt đầu nói dối từ rất sớm, thậm chí từ khi mới hai tuổi.
So now, let's take a closer look at the younger children. Why do some but not all young children lie? In cooking, you need good ingredients to cook good food. And good lying requires two key ingredients. The first key ingredient is theory of mind, or the mind-reading ability. Mind reading is the ability to know that different people have different knowledge about the situation and the ability to differentiate between what I know and what you know. Mind reading is important for lying because the basis of lying is that I know you don't know what I know. Therefore, I can lie to you.
Vậy nên, hãy tập trung vào những đứa trẻ nhỏ hơn. Tại sao chỉ một số mà không phải tất cả trẻ nhỏ nói dối? Trong nấu ăn, các bạn cần nguyên liệu ngon để làm ra được các món ăn ngon. Để nói dối giỏi thì ta cần hai nguyên liệu chính. Nguyên liệu đầu tiên là thuyết nhận thức, hay còn gọi là khả năng đọc suy nghĩ. Đọc suy nghĩ là khả năng nhận thức được mỗi người có những hiểu biết khác nhau về một tình huống. và khả năng phân biệt được giữa cái mà tôi biết và cái mà bạn biết. Khả năng đọc suy nghĩ rất quan trọng khi nói dối bởi vì nguyên tắc cơ bản của nói dối là tôi biết rằng bạn không biết những gì tôi biết. Vì vậy, tôi có thể nói dối bạn.
The second key ingredient for good lying is self-control. It is the ability to control your speech, your facial expression and your body language, so that you can tell a convincing lie. And we found that those young children who have more advanced mind-reading and self-control abilities tell lies earlier and are more sophisticated liars. As it turns out, these two abilities are also essential for all of us to function well in our society. In fact, deficits in mind-reading and self-control abilities are associated with serious developmental problems, such as ADHD and autism. So if you discover your two-year-old is telling his or her first lie, instead of being alarmed, you should celebrate --
Nguyên liệu cơ bản thứ hai để nói dối giỏi là khả năng tự chủ. Đó là khả năng điều tiết lời nói, biểu cảm gương mặt và ngôn ngữ cơ thể của bạn, để bạn có thể nói dối thuyết phục. Và chúng tôi nhận thấy rằng ở các trẻ nhỏ có khả năng đọc suy nghĩ và tự chủ vượt trội bắt đầu nói dối từ rất sớm và là những kẻ nói dối tinh vi. Hóa ra, hai khả năng này cũng rất quan trọng với tất cả chúng ta để có thể hoạt động tốt trong xã hội. Thực tế, sự suy kém trong khả năng tự chủ và đọc suy nghĩ liên quan đến những vấn đề nguy hiểm trong sự phát triển, như là hội chứng tự kỷ hay rối loạn tăng động giảm chú ý. Cho nên, nếu bạn phát hiện ra đứa con hai tuổi của bạn nói dối lần đầu, thay vì trở nên cảnh giác, bạn nên ăn mừng
(Laughter)
(Cười lớn)
because it signals that your child has arrived at a new milestone of typical development.
bởi vì đó là dấu hiệu con bạn đã bước sang một cột mốc mới của sự phát triển thông thường.
Now, are children poor liars? Do you think you can easily detect their lies? Would you like to give it a try? Yes? OK. So I'm going to show you two videos. In the videos, the children are going to respond to a researcher's question, "Did you peek?" So try to tell me which child is lying and which child is telling the truth. Here's child number one. Are you ready?
Và bây giờ, trẻ em có phải là những kẻ nói dối tệ? Bạn nghĩ rằng bạn có thể dễ dàng nhận ra chúng nói dối? Các bạn có muốn thử không? Có? OK. Bây giờ tôi sẽ chiếu hai đoạn phim. Trong hai đoạn phim này, hai đứa trẻ sẽ trả lời câu hỏi của nhà khoa học, "Con có nhìn lén không?" Bạn hãy thử nói cho tôi biết đứa trẻ nào nói dối và đứa trẻ nào nói thật. Đây là đứa trẻ đầu tiên. Các bạn sẵn sàng chưa?
(Video) Adult: Did you peek? Child: No.
Người lớn: Con có nhìn lén không Trẻ em: Không.
Kang Lee: And this is child number two.
Kang Lee: Và đây là đứa trẻ thứ hai.
(Video) Adult: Did you peek? Child: No.
Người lớn: Con có nhìn lén không Trẻ em: Không.
KL: OK, if you think child number one is lying, please raise your hand. And if you think child number two is lying, please raise your hand. OK, so as a matter of fact, child number one is telling the truth, child number two is lying. Looks like many of you are terrible detectors of children's lies.
Kang Lee: Nếu bạn nghĩ đứa trẻ đầu tiên nói dối, hãy giơ tay lên. Và nếu bạn nghĩ đứa trẻ thứ hai nói dối, hãy giơ tay lên. Và sự thật là, đứa trẻ đầu tiên nói thật, đứa trẻ thứ hai nói dối. Có vẻ là rất nhiều các bạn là những kẻ nhận biết trẻ em nói dối tệ.
(Laughter)
(Cười)
Now, we have played similar kinds of games with many, many adults from all walks of life. And we show them many videos. In half of the videos, the children lied. In the other half of the videos, the children told the truth. And let's find out how these adults performed. Because there are as many liars as truth tellers, if you guess randomly, there's a 50 percent chance you're going to get it right. So if your accuracy is around 50 percent, it means you are a terrible detector of children's lies.
Chúng tôi đã chơi trò chơi tương tự với rất nhiều người lớn đến từ nhiều tầng lớp khác nhau. Và chúng tôi cho họ xem rất nhiều đoạn băng. Trẻ em nói dối trong một nửa số băng. Và trong nửa còn lại, trẻ em nói thật. Và hãy xem những người lớn này làm ra sao. Bởi vì số kẻ nói dối bằng số kẻ nói thật, Nếu bạn đoán bừa, tỉ lệ đoán trúng của bạn sẽ là 50:50 Cho nên nếu bạn đoán đúng tầm 50 phần trăm bạn là một kẻ nhận biết trẻ em nói dối tệ.
So let's start with undergrads and law school students, who typically have limited experience with children. No, they cannot detect children's lies. Their performance is around chance.
Hãy bắt đầu với sinh viên đại học và sinh viên luật, những người có ít kinh nghiệm với trẻ em. Không, họ không đoán được trẻ em nói dối. Kết quả của họ chỉ tầm ngẫu nhiên.
Now how about social workers and child-protection lawyers, who work with children on a daily basis? Can they detect children's lies? No, they cannot.
Vậy còn những nhân viên xã hội và luật sư bảo vệ quyền trẻ em thì sao, những người làm việc với trẻ em hằng ngày? Liệu họ có nhận biết được trẻ em nói dối? Không, họ không thể.
(Laughter)
(Cười)
What about judges, customs officers and police officers, who deal with liars on a daily basis? Can they detect children's lies? No, they cannot.
Vậy còn các thẩm phán, các nhân viên hải quan, và cảnh sát, những người phải đối mặt với những kẻ nói dối hằng ngày? Liệu họ có biết được trẻ em nói dối? Không, họ không thể.
What about parents? Can parents detect other children's lies? No, they cannot.
Vậy còn bố mẹ thì sao? Liệu bố mẹ có biết được con của người khác nói dối? Không, họ không thể.
What about, can parents detect their own children's lies? No, they cannot.
Vậy chứ bố mẹ có thể nhận biết được chính con mình đang nói dối không? Không, họ không thể.
(Laughter) (Applause)
(Cười lớn) (Vỗ tay)
So now you may ask why children's lies are so difficult to detect. Let me illustrate this with my own son, Nathan. This is his facial expression when he lies.
Vậy bây giờ bạn sẽ hỏi tại sao lại khó nhận ra trẻ em nói dối như vậy. Để tôi minh họa điều này với chính con trai tôi, Nathan. Đây là biểu cảm gương mặt của nó khi nó nói dối.
(Laughter)
(Cười lớn)
So when children lie, their facial expression is typically neutral. However, behind this neutral expression, the child is actually experiencing a lot of emotions, such as fear, guilt, shame and maybe a little bit of liar's delight.
Khi trẻ em nói dối, biểu cảm mặt của chúng khá bình thản. Tuy nhiên, bên dưới vẻ ngoài bình thản, đứa trẻ thật ra đang trải qua rất nhiều cung bậc cảm xúc, như là sợ hãi, tội lỗi, xấu hổ và có thể là một chút vui thú của nói dối.
(Laughter)
(Cười)
Unfortunately, such emotions are either fleeting or hidden. Therefore, it's mostly invisible to us.
Rủi thay, những cảm xúc đó rất thoáng qua hoặc được ẩn giấu. Vì vậy, chúng hầu như vô hình với chúng ta.
So in the last five years, we have been trying to figure out a way to reveal these hidden emotions. Then we made a discovery.
Cho nên, trong suốt năm năm qua, chúng tôi đã cố gắng tìm ra cách để làm lộ diện những cảm xúc tiềm ẩn này. Và chúng tôi đã có được đột phá
We know that underneath our facial skin, there's a rich network of blood vessels. When we experience different emotions, our facial blood flow changes subtly. And these changes are regulated by the autonomic system that is beyond our conscious control. By looking at facial blood flow changes, we can reveal people's hidden emotions. Unfortunately, such emotion-related facial blood flow changes are too subtle to detect by our naked eye. So to help us reveal people's facial emotions, we have developed a new imaging technology we call "transdermal optical imaging."
Chúng tôi biết rằng bên dưới lớp da mặt, có một hệ thống mạch máu dày đặc. Khi chúng ta trải qua những cảm xúc khác nhau, lưu lượng máu ở mặt chúng ta thay đổi nhẹ. Và những thay đổi này được điều khiển bởi một hệ thống tự động vượt qua khỏi sự tự chủ của chúng ta. Bằng việc quan sát sự thay đổi của lưu lượng máu trên mặt, ta có thể biết được các cảm xúc tiềm ẩn của con người. Rủi thay, những thay đổi lưu lượng máu trên mặt do cảm xúc này quá nhỏ để có thể phát hiện ra được bằng mắt thường. Vì vậy, để giúp chúng ta có thể nhận ra cảm xúc trên khuôn mặt con người, chúng tôi đã phát triển một công nghệ hình ảnh mới được gọi là "nhận dạng hình ảnh dưới da."
To do so, we use a regular video camera to record people when they experience various hidden emotions. And then, using our image processing technology, we can extract transdermal images of facial blood flow changes. By looking at transdermal video images, now we can easily see facial blood flow changes associated with the various hidden emotions. And using this technology, we can now reveal the hidden emotions associated with lying, and therefore detect people's lies. We can do so noninvasively, remotely, inexpensively, with an accuracy at about 85 percent, which is far better than chance level.
Để tạo ra công nghệ này, chúng tôi dùng máy quay phim để thu biểu hiện con người khi họ trải qua các cảm xúc ẩn giấu khác nhau. Sau đó, sử dụng công nghệ xử lý hình ảnh, chúng tôi trích ra những hình ảnh dưới da của các thay đổi về lưu lượng máu trên mặt Qua các hình ảnh dưới da này, chúng ta có thể dễ dàng thấy được những thay đổi của lưu lượng máu trên mặt liên hệ với các cảm xúc tiềm ẩn khác nhau. Nhờ công nghệ này, chúng ta có thể biết được các cảm xúc liên hệ với việc nói dối, và nhờ vậy có thể phát hiện được khi một người nói dối. Chúng ta có thể làm vậy mà không xâm phạm đến họ, cách biệt họ, không tốn kém, và với độ chính xác cao đến 85 phần trăm, cao hơn rất nhiều với xác suất ngẫu nhiên.
And in addition, we discovered a Pinocchio effect. No, not this Pinocchio effect.
Hơn nữa, chúng tôi còn phát hiện ra hiệu ứng Pinocchio. Không, không phải hiệu ứng Pinocchio này.
(Laughter)
(Cười)
This is the real Pinocchio effect. When people lie, the facial blood flow on the cheeks decreases, and the facial blood flow on the nose increases.
Đây mới là hiệu ứng Pinocchio thật. Khi con người nói dối, lưu lượng máu ở má giảm, và lưu lượng máu ở mũi tăng.
Of course, lying is not the only situation that will evoke our hidden emotions. So then we asked ourselves, in addition to detecting lies, how can our technology be used? One application is in education. For example, using this technology, we can help this mathematics teacher to identify the student in his classroom who may experience high anxiety about the topic he's teaching so that he can help him. And also we can use this in health care. For example, every day I Skype my parents, who live thousands of miles away. And using this technology, I can not only find out what's going on in their lives but also simultaneously monitor their heart rate, their stress level, their mood and whether or not they are experiencing pain. And perhaps in the future, their risks for heart attack or hypertension. And you may ask: Can we use this also to reveal politicians' emotions?
Dĩ nhiên, nói dối không phải là trường hợp duy nhất khiến chúng ta bộc lộ các cảm xúc tiềm ẩn. Vậy chúng ta tự hỏi bản thân, ngoài việc phát hiện ra nói dối, công nghệ này có thể dùng cho các mục đích nào nữa? Một ứng dụng khác là trong học đường. Ví dụ, với công nghệ này, chúng ta có thể giúp giáo viên toán này phát hiện ra học sinh nào trong lớp đang lo lắng cực độ về chủ đề mà anh ta đang dạy để anh có thể giúp em học sinh đó Chúng ta cũng có thể sử dụng công nghệ này trong y tế. Ví dụ, mỗi ngày tôi skype với bố mẹ tôi, sống cách đây hàng ngàn dặm. Với công nghệ này, tôi không những có thể biết cuộc sống của họ như thế nào mà còn đồng thời biết được nhịp tim, độ stress của họ, tâm trạng của họ và họ có đang bị đau không. Và có thể trong tương lai, nguy cơ họ bị đau tim hoặc tăng huyết áp. Bạn có thể tiếp tục hỏi: Liệu chúng ta có thể dùng công nghệ này để nhận biết cảm xúc của các chính trị gia
(Laughter)
(Cười)
For example, during a debate. Well, the answer is yes. Using TV footage, we could detect the politicians' heart rate, mood and stress, and perhaps in the future, whether or not they are lying to us. We can also use this in marketing research, for example, to find out whether or not people like certain consumer products. We can even use it in dating. So for example, if your date is smiling at you, this technology can help you to determine whether she actually likes you or she is just trying to be nice to you. And in this case, she is just trying to be nice to you.
Ví dụ, trong một cuộc tranh luận. Câu trả lời là có. Qua các băng thu hình TV, chúng ta có thể biết được nhịp tim của các chính trị gia, tâm trạng và độ stress, và có thể trong tương lai, liệu họ có đang nói dối chúng ta không. Chúng ta có thể dùng công nghệ này trong nghiên cứu thị trường. ví dụ như, để tìm ra nhóm người thích loại sản phẩm nhất định. Chúng ta còn có thể dùng nó trong hẹn hò. Ví dụ như, nếu như bạn hẹn của bạn đang cười với bạn, công nghệ này có thể giúp bạn biết được liệu cô ấy thật sự thích bạn hay cô ấy chỉ đang tỏ ra lịch sự với bạn. Và trong trường hợp này, cô ấy chỉ đang tỏ ra lịch sự với bạn.
(Laughter)
(Cười lớn)
So transdermal optical imaging technology is at a very early stage of development. Many new applications will come about that we don't know today. However, one thing I know for sure is that lying will never be the same again.
Công nghệ nhận dạng hình ảnh dưới da này còn đang trong giai đoạn đầu phát triển. Có rất nhiều ứng dụng sẽ được tìm ra mà chúng ta không biết đến hôm nay. Tuy nhiên, một điều tôi biết chắc rằng nói dối sẽ không bao giờ còn như xưa nữa.
Thank you very much.
Xin cám ơn rất nhiều.
Xiè xie.
Xin cám ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)