I'm going to talk about how AI and mankind can coexist, but first, we have to rethink about our human values. So let me first make a confession about my errors in my values.
Bugün yapay zekâ ve insanoğlunun nasıl birlikte var olabileceğinden konuşacağım ama öncelikle insani değerlerimiz hakkında yeniden düşünmeliyiz. İzin verin öncelikle kendi değerlerim hakkındaki hataları paylaşayım.
It was 11 o'clock, December 16, 1991. I was about to become a father for the first time. My wife, Shen-Ling, lay in the hospital bed going through a very difficult 12-hour labor. I sat by her bedside but looked anxiously at my watch, and I knew something that she didn't. I knew that if in one hour, our child didn't come, I was going to leave her there and go back to work and make a presentation about AI to my boss, Apple's CEO. Fortunately, my daughter was born at 11:30 --
16 Aralık 1991 tarihinde saat 11'de ilk defa baba olmak üzereydim. Karım Shen-Ling hastane odasında 12 saatlik zorlu bir doğumun henüz başındaydı. Yatağının yanında oturmuş, endişeli bir şekilde saatime bakıyordum çünkü karımdan bir şey saklıyordum. Eğer çocuğumuz bir saat içinde doğmazsa onu orada yalnız bırakıp işe geri dönecek ve Apple'ın CEO'su olan işverenime yapay zekâ hakkında bir sunum yapacaktım. Neyse ki kızım 11:30'da doğdu.
(Laughter)
(Gülme sesleri)
(Applause)
(Alkışlar)
sparing me from doing the unthinkable, and to this day, I am so sorry for letting my work ethic take precedence over love for my family.
o düşünülemez şeyi yapmaktan beni alıkoydu ve bugüne dek hâlâ... ...iş etiğimin ailemin önüne geçmesine izin verdiğim için çok üzgünüm.
(Applause)
(Alkış)
My AI talk, however, went off brilliantly.
Yapay zekâ konuşmam ise harika gitti.
(Laughter)
(Gülüşmeler)
Apple loved my work and decided to announce it at TED1992, 26 years ago on this very stage. I thought I had made one of the biggest, most important discoveries in AI, and so did the "Wall Street Journal" on the following day.
Apple çalışmamı çok beğendi TED1992'de bunu duyurmaya karar verdi, 26 yıl önce bu sahnede. En büyük ve en önemli yapay zekâ keşiflerinden birini yaptığımı sandım, bir sonraki gün Wall Street Journal da öyle düşünmüştü.
But as far as discoveries went, it turned out, I didn't discover India, or America. Perhaps I discovered a little island off of Portugal. But the AI era of discovery continued, and more scientists poured their souls into it. About 10 years ago, the grand AI discovery was made by three North American scientists, and it's known as deep learning.
Fakat bu keşiflerin doğasına bakınca görünen o ki Amerika veya Hindistan'ı keşfetmemiştim. Ama belki Portekiz'in küçük bir adası olabilir. Fakat yapay zekâ çağı keşifleri devam etti ve daha fazla bilim insanı bu konuya kendini adadı. Yaklaşık 10 yıl önce o büyük yapay zekâ keşfi iki Kuzey Amerikalı bilim insanı tarafından yapıldı ve derin öğrenme olarak biliniyor.
Deep learning is a technology that can take a huge amount of data within one single domain and learn to predict or decide at superhuman accuracy. For example, if we show the deep learning network a massive number of food photos, it can recognize food such as hot dog or no hot dog.
Derin öğrenme teknolojisi, çok büyük miktarda veriyi tek bir domain içinde toplayabilir ve süper insan doğruluğuyla karar veya öngörüler gerçekleştirebilir. Örneğin derin öğrenme ağına inanılmaz sayıda yiyecek resmi gösterirsek yiyeceği tanıyarak sosisli sandviç olup olmadığını anlayabilir.
(Applause)
(Alkışlar)
Or if we show it many pictures and videos and sensor data from driving on the highway, it can actually drive a car as well as a human being on the highway. And what if we showed this deep learning network all the speeches made by President Trump? Then this artificially intelligent President Trump, actually the network --
Ya da bir otoyolda sürülen bir arabaya ilişkin fotoğraf ve video ve sensör verilerini gösterirsek bu teknoloji arabayı tıpkı bir insan gibi kendi başına otoyolda sürebilir. Peki ya bu yapay zekâ ağına Başkan Trump'ın tüm konuşmalarını göstersek? o zaman bu yapay zekâlı Trump, demek istediğim ağ,
(Laughter)
(Kahkahalar)
can --
şunu...
(Applause)
(Alkışlar)
You like double oxymorons, huh?
Tezat sanatını seviyorsunuz demek?
(Laughter)
(Kahkahalar)
(Applause)
(Alkışlar)
So this network, if given the request to make a speech about AI, he, or it, might say --
Eğer bu ağdan yapay zekâ hakkında konuşma yapmasını isterseniz bunları söyleyebilir:
(Recording) Donald Trump: It's a great thing to build a better world with artificial intelligence.
(Ses kaydı) Donald Trump: Yapay zekâ ile daha iyi bir dünya yaratıyor olabilmek harika bir şey.
Kai-Fu Lee: And maybe in another language?
Kai-Fu Lee: Veya başka bir dilde
DT: (Speaking Chinese)
DT: (Çince konuşuyor)
(Laughter)
(Gülüşmeler)
KFL: You didn't know he knew Chinese, did you?
KFL: Çince bildiğini bilmiyordunuz değil mi?
So deep learning has become the core in the era of AI discovery, and that's led by the US. But we're now in the era of implementation, where what really matters is execution, product quality, speed and data. And that's where China comes in. Chinese entrepreneurs, who I fund as a venture capitalist, are incredible workers, amazing work ethic. My example in the delivery room is nothing compared to how hard people work in China. As an example, one startup tried to claim work-life balance: "Come work for us because we are 996." And what does that mean? It means the work hours of 9am to 9pm, six days a week. That's contrasted with other startups that do 997.
Sonuç olarak derin öğrenme yapay zekâ keşif çağının temeli oldu ve bunun öncüsü ABD. Fakat artık uygulama çağındayız, burada önemli olan işi yapmak, ürün kalitesi, hız ve veri. İşte bu noktada Çin devreye giriyor. Çinli girişimciler, ki ben de riskli yatırımlarla destekliyorum, inanılmaz çalışıyorlar, harika bir iş etikleri var. Benim doğum odası örneğim Çin'in çalışkan insanları yanında önemsiz kalır. Örneğin bir girişimci, iş ve hayat dengesini şu şekilde anlatmaya çalışmış: "Gelin bizim için çalışın çünkü bizler 9-9-6 'yız." Peki bu ne anlama geliyor? Bu, sabah 9'dan akşam 9'a haftada altı gün anlamına geliyor. Diğer girişimcilerin 9-9-7'lerine karşı ürettikleri bir fikir.
And the Chinese product quality has consistently gone up in the past decade, and that's because of a fiercely competitive environment. In Silicon Valley, entrepreneurs compete in a very gentlemanly fashion, sort of like in old wars in which each side took turns to fire at each other.
Çin ürünlerinin kalitesi son 10 yıl içinde istikrarlı bir şekilde artmakta ve bunun sebebi oradaki istikrarlı rekabet ortamı. Silikon Vadisi'nde girişimciler, çok centilmen bir edada rekabet ediyorlar, her bir tarafın birbirine ateş etmek için sıra beklediği eski savaşlardaki gibi.
(Laughter)
(Kahkahalar)
But in the Chinese environment, it's truly a gladiatorial fight to the death. In such a brutal environment, entrepreneurs learn to grow very rapidly, they learn to make their products better at lightning speed, and they learn to hone their business models until they're impregnable. As a result, great Chinese products like WeChat and Weibo are arguably better than the equivalent American products from Facebook and Twitter.
Fakat Çin ortamında, gerçekten gladyatörler gibi ölümüne savaş var. Böyle acımasız ortamlarda, girişimciler çok hızlı büyümeyi öğreniyorlar, ürünlerini daha iyi yapmayı ışık hızında öğreniyorlar, iş modellerini yıkılamaz olana kadar geiiştirmeyi öğreniyorlar. Sonuç olarak da Çin'in WeChat ve Weibo gibi ürünleri, Facebook ve Twitter gibi eş değerdeki Amerikan ürünlerinden çok daha iyi.
And the Chinese market embraces this change and accelerated change and paradigm shifts. As an example, if any of you go to China, you will see it's almost cashless and credit card-less, because that thing that we all talk about, mobile payment, has become the reality in China. In the last year, 18.8 trillion US dollars were transacted on mobile internet, and that's because of very robust technologies built behind it. It's even bigger than the China GDP. And this technology, you can say, how can it be bigger than the GDP? Because it includes all transactions: wholesale, channels, retail, online, offline, going into a shopping mall or going into a farmers market like this. The technology is used by 700 million people to pay each other, not just merchants, so it's peer to peer, and it's almost transaction-fee-free. And it's instantaneous, and it's used everywhere. And finally, the China market is enormous. This market is large, which helps give entrepreneurs more users, more revenue, more investment, but most importantly, it gives the entrepreneurs a chance to collect a huge amount of data which becomes rocket fuel for the AI engine. So as a result, the Chinese AI companies have leaped ahead so that today, the most valuable companies in computer vision, speech recognition, speech synthesis, machine translation and drones are all Chinese companies.
Çin pazarı da buna sahip çıkıyor ve değişiklikleri ve paradigma dönüşlerini hızlandırdı. Örneğin Çin'e giderseniz neredeyse kartsız ve nakit parasız bir yaşam görürsünüz çünkü bugün konuştuğumuz mobil ödeme, orada gerçek oldu bile. Geçen sene, 18,8 trilyon ABD doları mobil internette işlem gördü ve bunun sebebi bunun arkasında inşa edilen güçlü teknolojiler. Bu, Çin'in GSYİH'sinden bile fazla. Bu teknolojinin nasıl olur da GSYİH'den daha fazla olduğunu sorabilirsiniz. Çünkü tüm işlemleri kapsıyor: toptan ve perakende satışlar, ödeme kanalları, online ve offline, AVM veya pazar alışverişleri... Bu teknoloji 700 milyon kişi tarafından sadece satıcılara değil birbirlerine ödemede de kullanılıyor, o yüzden peer-to-peer sistemi var ve tüm işlemler neredeyse ücretsiz. Ayrıca anlık kullanılabiliyor ve her yerde kullanılabilmekte. Ve son olarak Çin pazara devasa. Bu pazar çok geniş, bu da girişimcilere daha fazla kullanıcı ve gelir, daha fazla yatırım sağlıyor ama en önemlisi de girişimcilere çok büyük miktarda veriyi toplayarak yapay zekâ için yakıt olarak kullanma şansı sunuyor. Bu sebeple Çinli yapay zekâ şirketleri büyük bir sıçrama yaptı ve bugün en değerli şirketler, ses tanımlama, bilgisayar görüşü, konuşma sentezleme, makine çevirisi ve drone şirketlerinin hepsi Çinli şirketler.
So with the US leading the era of discovery and China leading the era of implementation, we are now in an amazing age where the dual engine of the two superpowers are working together to drive the fastest revolution in technology that we have ever seen as humans. And this will bring tremendous wealth, unprecedented wealth: 16 trillion dollars, according to PwC, in terms of added GDP to the worldwide GDP by 2030. It will also bring immense challenges in terms of potential job replacements. Whereas in the Industrial Age it created more jobs because craftsman jobs were being decomposed into jobs in the assembly line, so more jobs were created. But AI completely replaces the individual jobs in the assembly line with robots. And it's not just in factories, but truckers, drivers and even jobs like telesales, customer service and hematologists as well as radiologists over the next 15 years are going to be gradually replaced by artificial intelligence. And only the creative jobs --
ABD'nin bu keşif çağına, Çin de uygulama çağına öncülük ettiği muhteşem bir çağ içindeyiz, iki süper gücün iki çalışma sistemi birlikte çalışarak biz insanların daha önce hiç tanık olmadığı teknolojideki en hızlı devrimi gerçekleştiriyorlar. Bu bizlere büyük bir zenginlik getirecek, tahmin edilmeyen bir zenginlik: PwC'ye göre 16 trilyon dolar, 2030 yılında dünya çapında eklenmiş GSYİH olarak. Aynı zamanda iş değişikli sebebiyle beraberinde inanılmaz zorluklar getirecek. Sanayi Çağı'nda daha fazla iş ortaya çıkmıştı çünkü zanaatkârların işleri seri üretim hatlarına ayrıldı, o yüzden de daha çok iş ortaya çıktı. Fakat yapay zekâ, üretim hattındaki robotlarla bireysel işlerin tamamen yerini alıyor. Bu sadece fabrikalarda değil kamyon ve otomobik sürücüleri ve hatta tele satışlar ve müşteri hizmetleri ve hematologlar ve radyologlar gelecek 15 yıl içinde adım adım yapay zekâ ile yer değiştirecek. Sadece işi yaratıcılık olan...
(Laughter)
(Gülüşmeler)
I have to make myself safe, right? Really, the creative jobs are the ones that are protected, because AI can optimize but not create.
Kendimi güvenceye almalıyım değil mi? Gerçekten de yaratıcılık meslekleri güvence altında olacak çünkü yapay zekâ bir işi en uygun hâle getirebilir ama yaratamaz.
But what's more serious than the loss of jobs is the loss of meaning, because the work ethic in the Industrial Age has brainwashed us into thinking that work is the reason we exist, that work defined the meaning of our lives. And I was a prime and willing victim to that type of workaholic thinking. I worked incredibly hard. That's why I almost left my wife in the delivery room, that's why I worked 996 alongside my entrepreneurs. And that obsession that I had with work ended abruptly a few years ago when I was diagnosed with fourth stage lymphoma. The PET scan here shows over 20 malignant tumors jumping out like fireballs, melting away my ambition. But more importantly, it helped me reexamine my life. Knowing that I may only have a few months to live caused me to see how foolish it was for me to base my entire self-worth on how hard I worked and the accomplishments from hard work. My priorities were completely out of order. I neglected my family. My father had passed away, and I never had a chance to tell him I loved him. My mother had dementia and no longer recognized me, and my children had grown up.
Fakat iş kaybından daha önemlisi anlam kaybı çünkü Sanayi Çağı'nın iş ahlakı iş için var olduğumuz konusunda beyinlerimizi yıkadı, işin hayatlarımızı tanımladığı konusunda. Ben de bu işkolik düşünce türüne en önde ve istekli olarak kapıldım. İnanılmaz çok çalıştım. Aslında bu yüzden karımı doğum odasında neredeyse bıraktım, bu yüzden girişimcilerimle 9-9-6 çalıştım. İşle alakalı bu takıntım birkaç yıl önce kati olarak sonlandı, dördüncü evresinde lenfomaya yakalandım. Tomografi sonucuma göre 20'nin üzerinde kötü huylu tümör, ateş topu gibi fırlıyor, azmimi baltalıyor. Fakat bundan daha önemlisi, hayatımı tekrar sorgulamamı sağladı. Sadece birkaç ay ömrümün kaldığını öğrenmek, tüm kişisel değerlerimi çok çalışmaya ve çok çalışmaktan doğan başarılara dayandırmanın ne kadar aptalca olduğunu gösterdi. Önceliklerim tamamen yanlıştı. Ailemi ihmal etmiştim. Babam hayatını kaybetmişti ve onu çok sevdiğimi söyleyecek şansım olmamıştı. Annemde demans vardı ve beni artık tanıyamıyordu ve çocuklarım artık büyümüştü.
During my chemotherapy, I read a book by Bronnie Ware who talked about dying wishes and regrets of the people in the deathbed. She found that facing death, nobody regretted that they didn't work hard enough in this life. They only regretted that they didn't spend enough time with their loved ones and that they didn't spread their love.
Kemoterapi sırasında, Bronnie Ware'in bir kitabını okudum, ölüm döşeğindeki insanların dilekleri ve pişmanlıkları hakkındaydı. Ölümle yüzleşirken kimsenin çalışmadığı için pişman olmadığını bulmuştu. Bu insanlar sadece sevdikleriyle yeteri kadar vakit geçirmedikleri ve sevgilerini paylaşmadıkları için pişman oluyorlardı.
So I am fortunately today in remission.
Neyse ki iyileşme dönemine girdim.
(Applause)
(Alkışlar)
So I can be back at TED again to share with you that I have changed my ways. I now only work 965 -- occasionally 996, but usually 965. I moved closer to my mother, my wife usually travels with me, and when my kids have vacation, if they don't come home, I go to them. So it's a new form of life that helped me recognize how important it is that love is for me, and facing death helped me change my life, but it also helped me see a new way of how AI should impact mankind and work and coexist with mankind, that really, AI is taking away a lot of routine jobs, but routine jobs are not what we're about.
Bu yüzden de yeniden TED sahnesindeyim, hayatımdaki değişimleri sizlerle paylaşabilmek için. Şimdileri ara sıra 9-9-6 olsa da genellikle 9-6-5 çalışıyorum. Anneme daha yakın bir yere taşındım, eşim artık benimle seyahat ediyor. Çocuklar tatildeyken eve gelemiyorlarsa ben onlara gidiyorum. Bu yeni yaşam biçimi sevginin ne kadar önemli olduğunu anlamamı sağladı ve ölümle yüzleşmek hayatımda değişiklik yapmamı ama aynı zamanda yeni bir yol görmemi sağladı; yapay zekânın insanoğlunu nasıl etkileyeceği ve insan türüyle nasıl birlikte var olabileceği. Gerçekten de yapay zekâ çok sayıda rutin işi elimizden alıyor ama rutin işler için yaşamıyoruz.
Why we exist is love. When we hold our newborn baby, love at first sight, or when we help someone in need, humans are uniquely able to give and receive love, and that's what differentiates us from AI.
Bizim var oluş sebebimiz sevgi. Yeni doğmuş bir bebeği kucakladığınız zaman, ilk görüşte aşk veya birine yardım ettiğimiz zaman, insanlar eşsiz bir sevgi alış verişi yetisine sahip ve bizi yapay zekâdan farklı kılan da bu.
Despite what science fiction may portray, I can responsibly tell you that AI has no love. When AlphaGo defeated the world champion Ke Jie, while Ke Jie was crying and loving the game of go, AlphaGo felt no happiness from winning and certainly no desire to hug a loved one.
Bilim kurgunun tasvir ettikleri şöyle dursun, yapay zekâda sevgi yetisi olmadığını size söyleyebilirim. AlphaGo, Dünya şampiyonu Ke Jie'yi yendiğinde Ke Jie o oyunu hâlâ seviyor ve ağlıyordu, AlphaGo ise ne kazandığı için mutluydu ne de sevdiği birine sarılmak istiyordu.
So how do we differentiate ourselves as humans in the age of AI? We talked about the axis of creativity, and certainly that is one possibility, and now we introduce a new axis that we can call compassion, love, or empathy. Those are things that AI cannot do. So as AI takes away the routine jobs, I like to think we can, we should and we must create jobs of compassion. You might ask how many of those there are, but I would ask you: Do you not think that we are going to need a lot of social workers to help us make this transition? Do you not think we need a lot of compassionate caregivers to give more medical care to more people? Do you not think we're going to need 10 times more teachers to help our children find their way to survive and thrive in this brave new world? And with all the newfound wealth, should we not also make labors of love into careers and let elderly accompaniment or homeschooling become careers also?
Peki biz insanlar yapay zekâ çağında kendimizi nasıl farklı kılabiliriz? Yaratıcılık ekseni hakkında konuştuk ve kesinlikle olasılıklardan biri bu ve şimdi de yeni bir eksen var; şefkat, sevgi ve empati ekseni. Bunlar yapay zekânın yapamayacağı şeyler. Yapay zekâ rutin işleri yok ettikçe bizler şefkate dayalı işler yapabiliriz ve yapmalıyız. Bunlardan kaç tane var olduğunu sorabilirsiniz Ama size sormak istiyorum: Bizler bu değişime yardım için çok sayıda soyal çalışana ihtiyaç duymayacak mıyız? İnsanlara tıbbı destek vermek için çok sayıda şefkatli bakıcıya ihtiyaç duymuyor muyuz? İleride çocuklarımızın kendi yollarını çizmelerine bu yeni dünyada gelişmelerine yardım edecek on kat daha fazla öğretmene ihtiyaç duymayacak mıyız? Bu yeni kazanılmış zenginlikle sevgi gerektiren bu işleri kariyerlere dönüştürmemiz ve olgun insanları da dâhil etmemiz veya ev eğitimini de kariyerleştirmemiz gerekmez mi?
(Applause)
(Alkışlar)
This graph is surely not perfect, but it points at four ways that we can work with AI. AI will come and take away the routine jobs and in due time, we will be thankful. AI will become great tools for the creatives so that scientists, artists, musicians and writers can be even more creative. AI will work with humans as analytical tools that humans can wrap their warmth around for the high-compassion jobs. And we can always differentiate ourselves with the uniquely capable jobs that are both compassionate and creative, using and leveraging our irreplaceable brains and hearts. So there you have it: a blueprint of coexistence for humans and AI.
Bu grafik elbette mükemmel değil fakat yapay zekâyla çalışabileceğimiz dört noktaya değiniyor. Yapay zekâ rutin işlerimizi bizlerden alacak ve biz zamanla onlara teşekkür edeceğiz. Yapay zekâ yaratıcılar için harika araçlara dönüşecek, böylelikle bilim insanları, sanatçılar, müzisyenler ve yazarlar çok daha yaratıcı olabilecekler. Yapay zekâ insanlarla analitik bir araç olarak çalışacak, insanlar da sevgi ve sıcaklıklarını şefkat gerektiren işlere yönlendirebilecek. Bu eşsiz yetiyi gerektiren işlerle her zaman kendimizi farklı kılabiliriz, şefkat ve yaratıcılık gerektiren işlerle, yerini hiçbir şeyin alamayacağı akıl ve kalbimizi kullanarak. İşte her şey ortada: İnsanoğlu ve yapay zekânın birlikte yaşaması için bir plan.
AI is serendipity. It is here to liberate us from routine jobs, and it is here to remind us what it is that makes us human. So let us choose to embrace AI and to love one another.
Yapay zekâ güzel bir tesadüf. Bizi rutin işlerden kurtarmak ve bizi insan yapan şeyi bize hatırlatmak için burada. Birbirimizi sevmek için yapay zekâya kucak açalım.
Thank you.
Teşekkür ederim.
(Applause)
(Alkışlar)