Is there a real you? This might seem to you like a very odd question. Because, you might ask, how do we find the real you, how do you know what the real you is? And so forth.
Existuje vaše skutočné ja? Toto sa vám môže zdať ako veľmi zvláštna otázka. Pretože sa možno pýtate, ako nájdeme vaše skutočné ja, ako viete, čo je skutočné ja? A tak ďalej.
But the idea that there must be a real you, surely that's obvious. If there's anything real in the world, it's you. Well, I'm not quite sure. At least we have to understand a bit better what that means. Now certainly, I think there are lots of things in our culture around us which sort of reinforce the idea that for each one of us, we have a kind of a core, an essence. There is something about what it means to be you which defines you, and it's kind of permanent and unchanging. The most kind of crude way in which we have it, are things like horoscopes. You know, people are very wedded to these, actually. People put them on their Facebook profile as though they are meaningul, you even know your Chinese horoscope as well. There are also more scientific versions of this, all sorts of ways of profiling personality type, such as the Myers-Briggs tests, for example. I don't know if you've done those. A lot of companies use these for recruitment. You answer a lot of questions, and this is supposed to reveal something about your core personality. And of course, the popular fascination with this is enormous. In magazines like this, you'll see, in the bottom left corner, they'll advertise in virtually every issue some kind of personality thing. And if you pick up one of those magazines, it's hard to resist, isn't it? Doing the test to find what is your learning style, what is your loving style, or what is your working style? Are you this kind of person or that?
Ale predstava, že vaše skutočné ja musí existovať, tá je samozrejme pochopiteľná. Ak je vo svete niečo skutočné, ste to vy. Nuž, nie som si celkom istý. Minimálne musíme lepšie pochopiť, čo to znamená. Myslím, že v našej kultúre je okolo nás mnoho vecí, ktoré upevňujú predstavu, že každý z nás má určité jadro, podstatu. To je niečo, čo znamená, že vy ste vy, čo vás definuje a je to istým spôsobom trvalé a nemenné. Najjednoduchšia forma, v akej to poznáme, sú veci ako horoskopy. Viete, ľudia sa dnes na ne veľmi upínajú. Dávajú si ich na svoj facebookový profil, akoby boli významné, dokonca poznáte aj váš čínsky horoskop. Existujú aj vedeckejšie verzie, všetky druhy analýzy typu osobnosti, ako sú napríklad testy podľa Myersovej a Briggsovej. Neviem, či ste si ich robili. Mnoho spoločností ich využíva pri náboroch. Odpoviete na množstvo otázok a to by malo odhaliť niečo o jadre vašej osobnosti. A samozrejme, všeobecné nadšenie je obrovské. V časopisoch ako je tento zbadáte, v ľavom dolnom rohu, propagujú doslova v každom čísle niečo spojené s osobnosťou. A keď si vyberiete jeden z tých časopisov, je ťažké odolať, však? Urobiť si test, aby ste zistili, aký je váš štýl učenia sa, aký je váš štýl milovania, alebo aký je váš štýl práce? Ste takýto druh človeka alebo taký?
So I think that we have a common-sense idea that there is a kind of core or essence of ourselves to be discovered. And that this is kind of a permanent truth about ourselves, something that's the same throughout life. Well, that's the idea I want to challenge. And I have to say now, I'll say it a bit later, but I'm not challenging this just because I'm weird, the challenge actually has a very, very long and distinguished history. Here's the common-sense idea. There is you. You are the individuals you are, and you have this kind of core. Now in your life, what happens is that you, of course, accumulate different experiences and so forth. So you have memories, and these memories help to create what you are. You have desires, maybe for a cookie, maybe for something that we don't want to talk about at 11 o'clock in the morning in a school. You will have beliefs. This is a number plate from someone in America. I don't know whether this number plate, which says "messiah 1," indicates that the driver believes in the messiah, or that they are the messiah. Either way, they have beliefs about messiahs. We have knowledge. We have sensations and experiences as well. It's not just intellectual things. So this is kind of the common-sense model, I think, of what a person is. There is a person who has all the things that make up our life experiences.
Myslím si, že máme všeobecnú predstavu, že existuje typ jadra alebo podstata nás samých, ktorú máme objaviť. A že to je taká trvalá pravda o nás, niečo, čo je po celý život rovnaké. A toto je predstava, ktorú chcem spochybniť. A musím to povedať teraz, poviem to aj trochu neskôr, ale nespochybňujem ju len preto, že som čudný, táto pochybnosť má v skutočnosti veľmi dlhú a významnú minulosť. Tu je všeobecná predstava. Existujete vy. Ste tými jedincami, ktorými ste, a máte takýto typ jadra. Vo vašom živote, samozrejme, zbierate rôzne zážitky a tak podobne. Takže máte spomienky, a tieto spomienky sú pomôckami na tvorbu toho, kým ste. Máte túžby, možno po sladkostiach, možno po niečom, o čom nechceme hovoriť o jedenástej doobeda v škole. Máte presvedčenia. Toto je poznávacia značka niekoho v Amerike. Neviem, či táto značka, na ktorej stojí „mesiáš1“ chce povedať, že vodič verí v mesiáša, alebo, že on sám je mesiáš. Každopádne, má vieru v mesiáša. Máme vedomosti. Takisto máme pocity a skúsenosti. Nie sú to len intelektuálne veci. Toto je taký všeobecný model, podľa mňa, čo je to osoba. Toto je osoba, ktorá má všetko, čo tvorí našu životnú skúsenosť.
But the suggestion I want to put to you today is that there's something fundamentally wrong with this model. And I can show you what's wrong with one click. Which is there isn't actually a "you" at the heart of all these experiences. Strange thought? Well, maybe not. What is there, then? Well, clearly there are memories, desires, intentions, sensations, and so forth. But what happens is these things exist, and they're kind of all integrated, they're overlapped, they're connected in various different ways. They're connecting partly, and perhaps even mainly, because they all belong to one body and one brain. But there's also a narrative, a story we tell about ourselves, the experiences we have when we remember past things. We do things because of other things. So what we desire is partly a result of what we believe, and what we remember is also informing us what we know. And so really, there are all these things, like beliefs, desires, sensations, experiences, they're all related to each other, and that just is you. In some ways, it's a small difference from the common-sense understanding. In some ways, it's a massive one.
Ale návrh, ktorý vám chcem dnes predstaviť, znie, že na tomto modeli je niečo od základu nesprávne. A môžem vám ukázať, čo je zlé, jediným kliknutím. V skutočnosti totiž nie je žiadne „vy“, v strede týchto zážitkov. Zvláštna myšlienka? Nuž, možno nie. Čo je tam teda? Nuž, určite sú tam spomienky, túžby, úmysly, pocity a tak podobne. Ale deje sa to, že tieto veci existujú, a sú svojím spôsobom zjednotené, prekrývajú sa, sú prepojené rôznymi spôsobmi. Sú spojené čiastočne a možno dokonca úplne, pretože všetky patria k jednému telu a jednému mozgu. Ale existuje tiež príbeh, ktorý o sebe hovoríme, zážitky, ktoré máme, keď si spomíname na veci z minulosti. Niečo robíme kvôli niečomu inému. Takže to, po čom túžime, je čiastočne výsledkom toho, čomu veríme, a to, čo si pamätáme, nám tiež hovorí, čo poznáme. Takže v skutočnosti, sú tu všetky tieto veci ako presvedčenia, túžby, pocity, skúsenosti, všetky sú navzájom prepojené, a to ste práve vy. Z jedného pohľadu je tu len malý rozdiel oproti všeobecnému modelu. Z iného pohľadu je ten rozdiel obrovský.
It's the shift between thinking of yourself as a thing which has all the experiences of life, and thinking of yourself as simply that collection of all experiences in life. You are the sum of your parts. Now those parts are also physical parts, of course, brains, bodies and legs and things, but they aren't so important, actually. If you have a heart transplant, you're still the same person. If you have a memory transplant, are you the same person? If you have a belief transplant, would you be the same person? Now this idea, that what we are, the way to understand ourselves, is as not of some permanent being, which has experiences, but is kind of a collection of experiences, might strike you as kind of weird.
Je to posun od uvažovania o sebe ako o veci, ktorá má všetky životné skúsenosti, k uvažovaniu o sebe jednoducho ako o súbore týchto životných skúseností. Ste súhrnom vašich častí. Tieto časti sú samozrejme aj fyzické časti, mozog, telo a nohy a ďalšie veci, ale v skutočnosti nie sú také dôležité. Ak máte transplantované srdce, ste stále tá istá osoba. Ak máte transplantovanú pamäť, ste tá istá osoba? Ak by ste mali transplantovanú vieru, boli by ste tá istá osoba? Táto predstava čím sme, spôsob chápať samých seba, nie ako nejakú trvalú bytosť so skúsenosťami, ale ako súbor skúseností, vám môže pripadať čudná.
But actually, I don't think it should be weird. In a way, it's common sense. Because I just invite you to think about, by comparison, think about pretty much anything else in the universe, maybe apart from the very most fundamental forces or powers. Let's take something like water. Now my science isn't very good. We might say something like water has two parts hydrogen and one parts oxygen, right? We all know that. I hope no one in this room thinks that what that means is there is a thing called water, and attached to it are hydrogen and oxygen atoms, and that's what water is. Of course we don't. We understand, very easily, very straightforwardly, that water is nothing more than the hydrogen and oxygen molecules suitably arranged. Everything else in the universe is the same. There's no mystery about my watch, for example. We say the watch has a face, and hands, and a mechanism and a battery, But what we really mean is, we don't think there is a thing called the watch to which we then attach all these bits. We understand very clearly that you get the parts of the watch, you put them together, and you create a watch. Now if everything else in the universe is like this, why are we different?
Ale nemyslím si, že by mala byť čudná. Istým spôsobom je to bežné. Navrhujem, aby ste sa, pre porovnanie, zamysleli o takpovediac čomkoľvek inom vo vesmíre, možno okrem úplne najzákladnejších síl a energií. Vezmime si takú vodu. Nie som veľmi dobrý vo vede. Môžeme povedať že voda má dve časti z vodíka a jednu časť z kyslíka, však? Všetci to vieme. Dúfam, že v tejto miestnosti nie je nikto, kto si myslí, že to znamená, že existuje vec zvaná voda, k nej sú pridané atómy vodíka a kyslíka a to je voda. Samozrejme, že nie. Veľmi ľahko a jednoznačne pochopíme, že voda nie je nič viac, než vhodne usporiadané molekuly vodíka a kyslíka. Všetko ostatné vo vesmíre je rovnaké. Napríklad, na mojich hodinkách nie je nič záhadné. Hovoríme, že hodinky majú ciferník, ručičky a mechanizmus a baterku. Ale to vlastne znamená, že si nemyslíme, že je vec zvaná hodinky, ku ktorej potom pridáme všetky tieto kúsky. Veľmi dobre chápeme, že dostanete časti hodiniek, zložíte ich dokopy a vytvoríte hodinky. Takže, ak všetko ostatné vo vesmíre funguje takto, prečo sme my iní?
Why think of ourselves as somehow not just being a collection of all our parts, but somehow being a separate, permanent entity which has those parts? Now this view is not particularly new, actually. It has quite a long lineage. You find it in Buddhism, you find it in 17th, 18th-century philosophy going through to the current day, people like Locke and Hume. But interestingly, it's also a view increasingly being heard reinforced by neuroscience. This is Paul Broks, he's a clinical neuropsychologist, and he says this: "We have a deep intuition that there is a core, an essence there, and it's hard to shake off, probably impossible to shake off, I suspect. But it's true that neuroscience shows that there is no centre in the brain where things do all come together." So when you look at the brain, and you look at how the brain makes possible a sense of self, you find that there isn't a central control spot in the brain. There is no kind of center where everything happens. There are lots of different processes in the brain, all of which operate, in a way, quite independently. But it's because of the way that they relate that we get this sense of self. The term I use in the book, I call it the ego trick. It's like a mechanical trick. It's not that we don't exist, it's just that the trick is to make us feel that inside of us is something more unified than is really there.
Prečo o sebe uvažujeme nie ako o súbore našich častí, ale ako o oddelenej, trvalej bytosti, ktorá má tieto časti? V skutočnosti tento pohľad nie je až taký nový. Má dosť dlhý rodokmeň. Nájdete ho v budhizme, nájdete ho vo filozofii 17. a 18. storočia, odkiaľ prešiel až do súčasnosti, vďaka ľuďom ako Locke a Hume. Je zaujímavé, že tento pohľad, je stále viac podporovaný neurovedou. Toto je Paul Broks, je klinický neuropsychológ a tvrdí: „Máme hlboké tušenie, že existuje jadro, podstata, a je ťažké sa ho zbaviť, predpokladám, že pravdepodobne nemožné. Je však pravda, že neuroveda potvrdzuje, že v mozgu nie je žiadne centrum, kde sa všetky veci spájajú.“ Takže keď sa pozriete na mozog a na to, ako mozog umožňuje vnímanie samého seba, zistíte, že v mozgu nie je centrálny kontrolný bod. Nie je tam nič také ako centrum všetkého diania. V mozgu je množstvo rôznych procesov, z ktorých každý prebieha svojím spôsobom celkom nezávisle. Ale vďaka spôsobu, ktorým sa spájajú, získavame vedomie o samom sebe. V knihe na to používam termín ego trik. Je to taký automatický trik. Nie je to tak, že by sme neexistovali, trik je v tom, že v nás navodzuje pocit, že v našom vnútri je niečo jednotnejšie ako tam naozaj je.
Now you might think this is a worrying idea. You might think that if it's true, that for each one of us there is no abiding core of self, no permanent essence, does that mean that really, the self is an illusion? Does it mean that we really don't exist? There is no real you. Well, a lot of people actually do use this talk of illusion and so forth. These are three psychologists, Thomas Metzinger, Bruce Hood, Susan Blackmore, a lot of these people do talk the language of illusion, the self is an illusion, it's a fiction. But I don't think this is a very helpful way of looking at it. Go back to the watch. The watch isn't an illusion, because there is nothing to the watch other than a collection of its parts. In the same way, we're not illusions either. The fact that we are, in some ways, just this very, very complex collection, ordered collection of things, does not mean we're not real. I can give you a very sort of rough metaphor for this. Let's take something like a waterfall. These are the Iguazu Falls, in Argentina. Now if you take something like this, you can appreciate the fact that in lots of ways, there's nothing permanent about this. For one thing, it's always changing. The waters are always carving new channels. with changes and tides and the weather, some things dry up, new things are created. Of course the water that flows through the waterfall is different every single instance. But it doesn't mean that the Iguazu Falls are an illusion. It doesn't mean it's not real. What it means is we have to understand what it is as something which has a history, has certain things that keep it together, but it's a process, it's fluid, it's forever changing.
Môžete si myslieť, že táto predstava je znepokojujúca. Môžete si myslieť, že ak je to pravda, potom pre nikoho z nás neexistuje žiadne nepominuteľné jadro, žiadna trvalá podstata, znamená to, že vlastné ja je ilúzia? Znamená to, že vlastne neexistujeme? Nie je žiadne skutočné vy. Ale mnoho ľudí stále verí týmto rečiam o ilúzii a podobne. Toto sú traja psychológovia, Thomas Metzinger, Bruce Hood, Susan Blackmoreová, veľa týchto ľudí hovorí o ilúzii, vlastné ja je ilúzia, je to fikcia. Ale nemyslím si, že toto je veľmi nápomocný uhol pohľadu na vec. Späť k hodinkám. Hodinky nie sú ilúzia, pretože nie sú ničím iným ako súborom ich častí. Rovnakým spôsobom ani my nie sme ilúzia. Fakt, že sme v istom ohľade veľmi, veľmi komplexným súborom, organizovaným súborom častí, neznamená, že nie sme skutoční. Môžem vám na to povedať veľmi kostrbatú metaforu. Zoberme si taký vodopád. V Argentíne sú vodopády Iguazú. Ak sa zamyslíte nad niečím takýmto, uznáte, že v mnohých ohľadoch, na tomto nie je nič trvalé. Už len tým, že sa to stále mení. Voda si stále hĺbi nové kanály, vplyvom zmien, prúdov a počasia, niektoré sa vysušia, iné vytvoria. Samozrejme, voda, ktorá prechádza vodopádom, je iná v každom okamihu. Ale to neznamená, že vodopády Iguazú sú ilúzia. To neznamená, že nie sú skutočné. Znamená to, že ich musíme chápať ako niečo, čo má minulosť, čo má určité prvky, ktoré to držia pohromade, ale je to proces, je to plynulé a stále sa meniace.
Now that, I think, is a model for understanding ourselves, and I think it's a liberating model. Because if you think that you have this fixed, permanent essence, which is always the same, throughout your life, no matter what, in a sense you're kind of trapped. You're born with an essence, that's what you are until you die, if you believe in an afterlife, maybe you continue. But if you think of yourself as being, in a way, not a thing as such, but a kind of a process, something that is changing, then I think that's quite liberating. Because unlike the the waterfalls, we actually have the capacity to channel the direction of our development for ourselves to a certain degree. Now we've got to be careful here, right? If you watch the X-Factor too much, you might buy into this idea that we can all be whatever we want to be. That's not true. I've heard some fantastic musicians this morning, and I am very confident that I could in no way be as good as them. I could practice hard and maybe be good, but I don't have that really natural ability. There are limits to what we can achieve. There are limits to what we can make of ourselves. But nevertheless, we do have this capacity to, in a sense, shape ourselves. The true self, as it were then, is not something that is just there for you to discover, you don't sort of look into your soul and find your true self, What you are partly doing, at least, is actually creating your true self. And this, I think, is very, very significant, particularly at this stage of life you're at. You'll be aware of the fact how much of you changed over recent years. If you have any videos of yourself, three or four years ago, you probably feel embarrassed because you don't recognize yourself.
Myslím si, že to je model, ako chápať nás samých, a je to oslobodzujúci model. Pretože ak si myslíte, že máte pevnú trvalú podstatu, ktorá je stále rovnaká počas vášho života, za každých okolností, ste istým spôsobom uväznení. Narodíte sa s podstatou, tou ste, až pokým nezomriete, ak veríte v posmrtný život, možno aj potom. Ale ak o sebe uvažujete ako o bytosti, nie o veci ako takej, ale ako o type procesu, o niečom, čo sa mení, je to celkom oslobodzujúce. Pretože na rozdiel od vodopádov, máme schopnosť do určitej miery nasmerovať náš rozvoj. Musíme však byť opatrní, že? Ak príliš veľa pozeráte X-Factor, môžete podľahnúť predstave, že my všetci môžeme byť čímkoľvek, čím chceme byť. To nie je pravda. Dnes ráno som počul výborných muzikantov, a plne si uvedomujem, že v žiadnom prípade nemôžem byť taký dobrý ako oni. Mohol by som tvrdo trénovať a možno byť dobrý, ale nemám tú skutočnú prirodzenú schopnosť. V tom, čo môžeme dosiahnuť, sú limity. Limity sú aj v tom, čo môžeme urobiť z nás samých. Napriek tomu, máme túto schopnosť, v istom zmysle sa formovať. Pravé ja teda, takpovediac, nie je niečo, čo by ste mali objaviť, nepozriete sa do svojej duše a nenájdete svoje pravé ja. Čo čiastočne robíte, je, prinajmenšom, že vlastne vytvárate vaše pravé ja. A toto si myslím, že je veľmi významné, hlavne v tejto fáze života, v ktorej ste. Budete si vedomí skutočnosti, koľko sa na vás zmenilo za posledné roky. Ak máte nejaké vaše videá spred troch alebo štyroch rokov, cítite sa pravdepodobne trápne, pretože sa na nich nespoznávate.
So I want to get that message over, that what we need to do is think about ourselves as things that we can shape, and channel and change. This is the Buddha, again: "Well-makers lead the water, fletchers bend the arrow, carpenters bend a log of wood, wise people fashion themselves." And that's the idea I want to leave you with, that your true self is not something that you will have to go searching for, as a mystery, and maybe never ever find. To the extent you have a true self, it's something that you in part discover, but in part create. and that, I think, is a liberating and exciting prospect. Thank you very much.
Preto chcem rozšíriť správu, že to, čo potrebujeme robiť, je uvažovať o nás ako o veciach, ktoré môžeme tvarovať, smerovať a meniť. Toto je Budhov citát: „Kopáči studní vedú vodu, výrobcovia šípov ohýbajú šípy, tesári ohýbajú drevené poleno, múdri ľudia upravujú samých seba.“ A to je myšlienka, ktorou končím, vaše pravé ja nie je niečo, po čom musíte pátrať, ako po tajomstve, a možno vôbec nič nezistíte. Pokiaľ máte vaše pravé ja, je to niečo, čo sčasti odhalíte, ale sčasti vytvoríte, a to je podľa mňa, oslobodzujúca a vzrušujúca vyhliadka. Ďakujem vám veľmi pekne.