Γιατί θεωρούμε ότι οι ιστορίες από τους άνδρες αφορούν όλους εμάς, και οι ιστορίες των γυναικών αφορούν μόνο τις γυναίκες;
Why do we think that stories by men are deemed to be of universal importance, and stories by women are thought to be merely about women?
Η γιαγιά μου άφησε το σχολείο στα 12. Έκανε 14 παιδιά. Η μητέρα μου άφησε το σχολείο όταν ήταν 15. Ήταν γραμματέας. Εγώ αποφοίτησα από το πανεπιστήμιο και έγινα θεατρική σκηνοθέτης, αυτή η πρόοδος οφείλεται στο γεγονός ότι άνθρωποι που ποτέ δε θα γνωρίσω πολέμησαν για τα δικαιώματα των γυναικών, να ψηφίζουν, να σπουδάζουν, να προοδεύουν. Είμαι διατεθειμένη να κάνω το ίδιο, και προφανώς είστε επίσης κι εσείς. Γιατί όχι;
My grandmother left school when she was 12. She had 14 children. My mother left school when she was 15. She was a secretary. I graduated from university to become a theater director, and that progress is entirely to do with the fact that people I'll never meet fought for women to have rights, get the vote, get education, have progress. And I'm determined to do the same, and obviously you are, too. Why not?
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Έτσι ίδρυσα ένα φεστιβάλ που λέγεται WOW, Γυναίκες του Κόσμου, επτά χρόνια πριν, και τώρα γίνεται σε 20 χώρες στις πέντε ηπείρους. Μία από αυτές τις χώρες είναι η Σομαλία στην Αφρική. Έτσι ταξίδεψα εκεί πέρσι και μέρος της χαράς που ένοιωσα εκεί οφειλόταν σε αυτές τις σπηλιές. Τις σπηλιές του Laas Geel. Αυτά τα σπήλαια λοιπόν περιέχουν μερικές από τις πιο παλιές σπηλαιογραφίες στη γη. Αυτές οι παραστάσεις θεωρούνται ότι είναι περίπου 9.000 με 11.000 ετών. Τέχνη: τι έχει κάνει η ανθρωπότητα από τότε που εξελίχθηκε. Είναι το πώς μιλάμε για τους εαυτούς μας, πώς καταλαβαίνουμε την ταυτότητά μας, πώς κοιτάζουμε το περιβάλλον μας, τι μαθαίνουμε για τους άλλους λόγω του νοήματος που έχουν στη ζωή μας. Γι'αυτό υπάρχει η τέχνη.
So I started a festival called WOW, Women of the World, seven years ago, and it's now in 20 countries across five continents. And one of those countries is Somaliland in Africa. So I traveled there last year, and part of the joy I had in going there was going to these caves. The Laas Geel caves. Now, these caves contain some of the oldest cave paintings in the world. These paintings are thought to be round about 9,000 to 11,000 years old. Art: what humanity has done ever since it evolved. It's how we speak about ourselves, how we understand our identity, how we look at our surroundings, who we find out about each other because of the meaning of our lives. That's what art is for.
Κοιτάξτε λοιπόν αυτή τη μικρή φωτογραφία. Νομίζω ότι είναι ένα μικρό κορίτσι. Νόμιζα ότι ήταν λίγο σαν εμένα όταν ήμουν μικρή. Σκέφτηκα, λοιπόν, ποιος ζωγράφισε αυτή την χαρούμενη, νεανική φιγούρα; Ρώτησα τον επιστάτη των σπηλαίων. Είπα, «Πείτε μου για τους άνδρες και τις γυναίκες που τα ζωγράφισαν». Με κοίταξε σοκαρισμένος και απάντησε, «Δεν τις ζωγράφισαν γυναίκες». «Πάνε 11.000 χρόνια», του είπα, «πώς το ξέρετε;»
So look at this little picture. I think it's a little girl. I thought it was a bit like me when I was a little girl. And I thought, well, who painted this joyful, youthful figure? And I asked the curator of the caves. I said, "Tell me about the men and women who painted these." And he looked at me absolutely askance, and he said, "Women didn't paint these pictures." And I said, "Well, it was 11,000 years ago." I said, "How do you know?"
(Γέλια)
(Laughter)
Είπε, «Οι γυναίκες δεν τα κάνουν αυτά, οι άντρες τα έφτιαξαν, όχι οι γυναίκες».
And he said, "Women don't do these things. Men made these marks. Women don't."
Δεν με εξέπληξε ιδιαίτερα, επειδή αυτή είναι μια συμπεριφορά που έχω αντιμετωπίσει συχνά όλη μου τη ζωή σαν θεατρική σκηνοθέτης. Μας είπαν ότι η θεϊκή γνώση προέρχεται από το αρσενικό γένος, από τον ιμάμη, τον παπά, τον ραβίνο, τον ιερέα. Ομοίως, μας είπαν ότι δημιουργική ιδιοφυΐα κατοικεί στο αρσενικό γένος, ότι το αρσενικό γένος θα μπορέσει να μας πει για το ποιοι είμαστε πραγματικά, ότι το αρσενικό γένος θα πει την παγκόσμια ιστορία εκ μέρους όλων μας, ενώ οι γυναίκες καλλιτέχνες θα ασχοληθούν μόνο με γυναικείες εμπειρίες και γυναικεία θέματα που αφορούν αποκλειστικά τις γυναίκες και δεν ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους άνδρες με ελάχιστες εξαιρέσεις. Και αυτή η πεποίθηση που μας δίδαξαν, πιστεύω επηρεάζει πολύ την προθυμία μας να δεχθούμε το ότι οι ιστορίες των γυναικών έχουν πραγματική σημασία. Αν πιστεύουμε ότι οι γυναικείες ιστορίες δεν έχουν σημασία, τότε ούτε και τα γυναικεία δικαιώματα θα έχουν σημασία, και συνεπώς τα πράγματα δεν θα αλλάξουν.
Now, I wasn't really surprised, because that's an attitude that I've seen continuously all my life as a theater maker. We are told that divine knowledge comes down through the masculine, whether it be to the imam, the priest, the rabbi, the holy man. Similarly, we're told that creative genius resides in the masculine, that it is the masculine that will be able to tell us about who we really are, that the masculine will tell the universal story on behalf of all of us, whereas women artists will really just talk about women's experiences, women's issues only really relevant to women and of passing interest to men -- and really only some men. And it's that conviction, that that we are taught, that I think colors so much of whether we're prepared to believe that women's stories really matter. And unless we're prepared to believe that women's stories really matter, then women's rights don't really matter, and then change can't really come.
Θέλω να σας πω για δύο παραδείγματα ιστοριών που θεωρούνται παγκόσμιας σημασίας: τις ιστορίες του E.T. και του Άμλετ.
I want to tell you about two examples of stories that are thought to be of universal importance: "E.T." and "Hamlet."
(Γέλια)
(Laughter)
Πήγα λοιπόν τα δύο μου παιδιά όταν ήταν μικρά-- η Κάρολαϊν ήταν οκτώ και ο Ρόμπι ήταν πέντε-- να δουν τον "E.T." Είναι μια εκπληκτική ιστορία για έναν μικρό εξωγήινο που καταλήγει σε μια αμερικανική οικογένεια με μαμά, δυο αδελφούς και μια αδελφή, όμως εκείνος θέλει να γυρίσει σπίτι. Όχι μόνο αυτό, αλλά κάποιοι πολύ κακοί επιστήμονες ήθελαν να κάνουν πειράματα πάνω του, και τον έψαχναν. Τα παιδιά κατέστρωσαν ένα σχέδιο. Αποφάσισαν να τον γυρίσουν πίσω στο διαστημόπλοιο του όσο πιο γρήγορα μπορούσαν, τον έχωσαν σε ένα καλάθι ποδηλάτου, και ξεκίνησαν τη διαδρομή τους. Δυστυχώς όμως οι κακοί το ανακάλυψαν και τους κυνήγησαν, είχαν σειρήνες και όπλα, είχαν τηλεβόες, ήταν τρομακτικό, πλησίαζαν τα παιδιά, και εκείνα δε θα κατάφερναν να ξεφύγουν. Ξαφνικά, ως δια μαγείας, τα ποδήλατα σηκώθηκαν στον αέρα, πάνω από τα σύννεφα, πάνω από το φεγγάρι, και σώζουν τον "E.T."
So I took my two children when they were little -- Caroline was eight and Robby was five -- to see "E.T." And it's a fantastic story of this little alien who ends up in an American family with a mum, two brothers and a sister, but he wants to go home. Not only that, but some really bad scientists want to do some experiments on him, and they're looking for him. So the children have a plot. They decide they're going to take him back to his spaceship as soon as they can, and they plop him in a bicycle basket, and off they ride. But unfortunately, the baddies have found out, and they're catching up and they've got sirens and they've got their guns, they've got the loud-hailers, it's terribly frightening, and they're closing up on the children, and the children are never going to make it. And then all of a sudden, magically, the bikes fly up in the air, over the clouds, over the moon, and they're going to save "E.T."
Γύρισα να δω τα πρόσωπα των παιδιών μου, και ο Ρόμπι ήταν κατενθουσιασμένος, ήταν εκεί μαζί τους, σώζει τον E.T., ήταν πολύ χαρούμενος. Γύρισα να κοιτάξω την Κάρολαϊν και έκλαιγε με λυγμούς. «Τι συμβαίνει;» την ρώτησα. Μου λέει, «Γιατί δεν μπορώ να σώσω κι εγώ τον E.T.; Γιατί δεν μπορώ να πάω;» Ξαφνικά συνειδητοποίησα: δεν ήταν παιδιά αλλά αγόρια! Όλοι τους αγόρια. Η Κάρολαϊν, που είχε επενδύσει τόσο πολύ στον E.T., δεν είχε προσκληθεί να τον σώσει, κι ένιωσε ταπεινωμένη και περιφρονημένη.
So I turn to see my children's faces, and Robby is enraptured, he's there with them, he's saving E.T., he's a happy boy. And I turn to Caroline, and she's crying her eyes out. And I said, "What's the matter?" And she said, "Why can't I save E.T.? Why can't I come?" And then all of a sudden I realized: they weren't children; they were boys -- all boys. And Caroline, who had invested so much in E.T., well, she wasn't invited to save him, and she felt humiliated and spurned.
Έτσι έγραψα στον Στίβεν Σπίλμπεργκ--
So I wrote to Steven Spielberg --
(Γέλια) (Χειροκρότημα)
(Laughter) (Applause)
και είπα, «Δεν ξέρω αν καταλαβαίνετε την ψυχολογική σημασία του τι έχει συμβεί, και αν είστε διατεθειμένος να καλύψετε τα έξοδα του ψυχολόγου».
and I said, "I don't know if you understand the psychological importance of what's happened, and are you prepared to pay for the therapy bills?"
(Γέλια)
(Laughter)
Είκοσι χρόνια αργότερα δεν έχω πάρει καμία απάντηση, αλλά είμαι αισιόδοξη.
Twenty years later, I haven't had a word back from him, but I'm still hopeful.
(Γέλια)
(Laughter)
Όμως το βρήκα ενδιαφέρον, γιατί σύμφωνα με τον ίδιο, το μήνυμα που ήθελε να περάσει με τον E.T., ήταν πολύ συγκεκριμένο: «Ήθελα να καταλάβει ο κόσμος ότι πρέπει να αγαπήσουμε και να αγκαλιάσουμε τη διαφορετικότητα». Και όμως, στο σκεπτικό του δεν συμπεριέλαβε την διαφορετικότητα των κοριτσιών. Εκείνος πίστευε ότι έγραφε μια ιστορία για όλη την ανθρωπότητα. Η Κάρολαϊν πίστευε ότι περιθωριοποίησε το ήμισυ της ανθρωπότητας. Εκείνος πίστευε ότι έγραφε μια ιστορία για την ανθρώπινη καλοσύνη εκείνη νόμιζε ότι έγραφε μια αγορίστικη ηρωική περιπέτεια.
But I thought it was interesting, because if you read reviews of what he intended with E.T., he says very specifically, "I wanted the world to understand that we should love and embrace difference." But somehow he didn't include the idea of girls' difference in this thinking. He thought he was writing a story about all humanity. Caroline thought he was marginalizing half of humanity. He thought he was writing a story about human goodness; she thought he was writing a lad's heroic adventure.
Είναι σύνηθες. Οι άνδρες πιστεύουν ότι τους έχουν δοθεί τα ηνία της καθολικής επικοινωνίας, αλλά πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτό; Γράφουν μέσα από την ανδρική τους εμπειρία και από την ανδρική οπτική γωνία. Μπορούμε να το δούμε από μόνοι μας, να εξετάσουμε όλα τα βιβλία και τις ταινίες μας, όλα τα αγαπημένα μας πράγματα, και να πούμε, «Πράγματι, αυτό γράφτηκε από άνδρα καλλιτέχνη όχι από έναν καλλιτέχνη». Πρέπει να δούμε ότι πολλές από αυτές τις ιστορίες είναι γραμμένες μέσα από την ανδρική προοπτική. Κανένα πρόβλημα, όμως τότε οι γυναίκες πρέπει να έχουν το 50 τοις 100 των δικαιωμάτων για τη σκηνή, την ταινία, το βιβλίο, το μέρος της δημιουργίας.
And this is common. Men feel they have been given the mantle for universal communication, but of course, how could they be? They are writing from male experience through male's eyes. We have to have a look at this ourselves. We have to be prepared to go back through all our books and our films, all our favorite things, and say, "Actually, this is written by a male artist -- not an artist. We have to see that so many of these stories are written through a male perspective. Which is fine, but then females need to have 50 percent of the rights for the stage, the film, the novel, the place of creativity.
Ας μιλήσουμε για τον Άμλετ. «Να ζει κανείς ή να μη ζει. Ιδού η απορία». Όμως δεν είναι η δική μου απορία. Η απορία μου είναι: γιατί δίδασκαν σε ένα νεαρό κορίτσι ότι αυτή ήταν η πεμπτουσία του παραδείγματος του ανθρώπινου διλήμματος και της ανθρώπινης εμπειρίας; Είναι μία εξαίρετη ιστορία, όμως μιλάει για έναν νέο που φοβάται ότι δε θα τα καταφέρει σαν παντοδύναμη φιγούρα σε έναν ανδρικό κόσμο εκτός αν πάρει εκδίκηση για το φόνο του πατέρα του. Μας μιλάει εκτεταμένα για την αυτοκτονία σαν επιλογή, όμως στην πραγματικότητα το πρόσωπο που πράγματι αυτοκτονεί, η Οφηλία, αφού ταπεινώθηκε και κακοποιήθηκε από αυτόν, δεν έχει ποτέ την ευκαιρία να μιλήσει στο κοινό για τα δικά της συναισθήματα. Και όταν τελείωσε με την Οφηλία, στρέφεται στη μητέρα του, επειδή βασικά είχε την τόλμη να ερωτευθεί τον θείο του και να απολαύσει το σεξ.
Let me talk about "Hamlet." To be or not to be. That is the question. But it's not my question. My question is: Why was I taught as a young woman that this was the quintessential example of human dilemma and human experience? It's a marvelous story, but actually, it's about a young man fearful that he won't be able to make it as a powerful figure in a male world unless he takes revenge for his father's murder. He talks a great deal to us about suicide being an option, but the reality is that the person who actually commits suicide, Ophelia, after she's been humiliated and abused by him, never gets a chance to talk to the audience about her feelings. And then when he's finished with Ophelia, he turns on his mum, because basically she has the audacity to fall in love with his uncle and enjoy sex.
(Γέλια)
(Laughter)
Είναι μια υπέροχη ιστορία, αλλά μια ιστορία για την ανδρική διένεξη, το ανδρικό δίλημμα, την ανδρική πάλη. Διδάχθηκα όμως ότι ήταν μια ιστορία για ανθρώπινα όντα, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν μόνο δύο γυναίκες σ'αυτήν. Εκτός κι αν αναμορφώσω τον εαυτό μου, πάντα όμως θα σκέφτομαι ότι οι γυναικείες ιστορίες έχουν λιγότερη σημασία από εκείνες των ανδρών. Μια γυναίκα θα μπορούσε να είχε γράψει τον "Άμλετ", όμως θα το είχε γράψει διαφορετικά και δεν θα είχε παγκόσμια αναγνώριση. Όπως λέει η συγγραφέας Μάργκαρετ Άρτγουντ, «Όταν ένας άνδρας γράφει ότι πλένει τα πιάτα, είναι ρεαλισμός. Όταν μια γυναίκα γράφει γι'αυτό, είναι μια ατυχής γενετική διάθεση».
It is a great story, but it is a story about male conflict, male dilemma, male struggle. But I was told this was the story of human beings, despite the fact that it only had two women in it. And unless I reeducate myself, I am always going to think that women's stories matter less than men's. A woman could have written "Hamlet," but she would have written it differently, and it wouldn't have had global recognition. As the writer Margaret Atwood says, "When a man writes about doing the dishes, it's realism. When a woman writes about doing it, it's an unfortunate genetic disposition."
(Γέλια)
(Laughter)
Αυτό δεν είναι κάτι που ανήκει μόνο στο τότε. Εννοώ, ότι όταν ήμουν μικρή, ήθελα απελπισμένα να γίνω θεατρική σκηνοθέτης, να τι μου είπε ένας άνδρας λέκτορας: «Λοιπόν Τζουντ, υπάρχουν τρεις γυναίκες σκηνοθέτες στη Βρετανία», μου είπε, «Η Τζόαν Νάιτ, που είναι λεσβία, η Τζόαν Λίτλγουντ, που συνταξιοδοτήθηκε, και η Μπαζ Γκουντμπόντι, που μόλις αυτοκτόνησε. Ποια από τις τρεις θα ήθελες να είσαι;»
Now, this is not just something that belongs to then. I mean, when I was a young girl, wanting desperately to be a theater director, this is what my male lecturer said to me: "Well, there are three women directors in Britain," he said, "Jude." "There's Joan Knight, who's a lesbian, there's Joan Littlewood, who's retired, and there's Buzz Goodbody, who's just killed herself. So, which of those three would you like to be?"
(Γέλια)
(Laughter)
Αφήνοντας στην άκρη την απαράδεκτη προσβολή για τις γκέι γυναίκες, το γεγονός ήταν, ότι ήθελε να με ταπεινώσει. Θεωρούσε ότι ήταν ανόητο που ήθελα να γίνω σκηνοθέτης. Το είπα στη φίλη μου Μαρίν Άλσοπ, τη συνθέτη, και εκείνη είπε, «Ναι, λοιπόν, και ο καθηγητής μου στη μουσική είπε ακριβώς το ίδιο. Είπε ότι οι γυναίκες δεν διευθύνουν ορχήστρα». Όμως όλα αυτά τα χρόνια έχουμε αφήσει το στίγμα μας. Πιστεύετε, «Λοιπόν, θα είναι διαφορετικά τώρα». Φοβάμαι ότι δεν είναι διαφορετικά. Ο σημερινός επικεφαλής του Κοσνερβατορίου στο Παρίσι δήλωσε πρόσφατα, «Χρειάζεται εξαιρετική σωματική δύναμη για να διευθύνεις μια συμφωνία, και οι γυναίκες είναι πολύ αδύναμες».
Now, leaving aside the disgusting slur on gay women, the fact is, he wanted to humiliate me. He thought it was silly that I wanted to be a director. And I told my friend Marin Alsop, the conductor, and she said, "Oh yes, well, my music teacher said exactly the same. He said, 'Women don't conduct.'" But all these years later, we've made our mark. You think, "Well, it'll be different now." I'm afraid it's not different now. The current head of the Paris Conservatoire said recently, "It takes great physical strength to conduct a symphony, and women are too weak."
(Γέλια)
(Laughter)
Ο καλλιτέχνης Τζόρτζ Μπάσελιτζ είπε, «Είναι γεγονός ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να ζωγραφίσουν, ή τουλάχιστον όχι πολύ καλά».
The artist George Baselitz said, "Well, the fact is women can't paint. Well -- they can't paint very well."
Ο συγγραφέας Β.Σ Νάιπολ είπε δύο χρόνια πριν, «Με τις πρώτες παραγράφους ξέρω αν το βιβλίο το έγραψε γυναίκα, και τότε σταματάω να διαβάζω γιατί δεν αξίζει την προσοχή μου».
The writer V.S. Naipaul said two years ago, "I can read two paragraphs and know immediately if it's written by a woman, and I just stop reading, because it's not worthy of me."
(Κοινό): Γουόα!
Audience: Whoa!
Και άλλα πολλά.
And it goes on.
Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο για να πάψουν τα κορίτσια και οι γυναίκες να νιώθουν ότι οι ιστορίες τους όχι μόνο δεν θεωρούνται σημαντικές, αλλά δεν μπορούν και να τις αφηγηθούν. Επειδή όταν καταλάβεις ότι δεν μπορείς να σταθείς στο κέντρο της σκηνής και να μιλήσεις εκ μέρους του κόσμου, θα νιώσεις ότι μπορείς να προσφέρεις μόνο σε μια μικρή, επίλεκτη ομάδα. Θα έχεις την τάση να κάνεις μικρότερη δουλειά σε μικρότερες σκηνές, η οικονομική σου δύναμη θα είναι χαμηλότερη, το βεληνεκές σου στο κοινό θα είναι λιγότερο, και η αξία σου σαν καλλιτέχνης θα είναι λιγότερη. Δίνουμε μια απίστευτα επιφανή θέση στους καλλιτέχνες μας, επειδή είναι οι αφηγητές της ιστορίας μας.
We have to find a way of stopping young girls and women feeling not only that their story doesn't matter, but they're not allowed to be the storyteller. Because once you feel that you can't stand in the central space and speak on behalf of the world, you will feel that you can offer your goods up to a small, select group. You will tend to do smaller work on smaller stages, your economic power will be less, your reach of audiences will be less, and your credit will be less as an artist. And we do finally give artists these incredible, prominent spaces in the world,
Γιατί έχει σημασία αυτό για σας, που δεν είστε καλλιτέχνες;
because they are our storytellers.
Ας υποθέσουμε ότι είστε τραπεζικοί ή επιχειρηματίες ή γιατροί, ή επιστήμονες. Θα πρέπει να σας ενδιαφέρουν οι γυναίκες καλλιτέχνες; Πρέπει οπωσδήποτε να σας ενδιαφέρουν, επειδή όπως είδαμε από τις σπηλαιογραφίες, όλοι οι πολιτισμοί, όλη η ανθρωπότητα έχει βασιστεί σε καλλιτέχνες που είπαν την ανθρώπινη ιστορία κι αν η ανθρώπινη ιστορία ειπωθεί τελικά από άνδρες πιστέψτε με, θα αφορά άνδρες.
Now, why should it matter to you if you're not an artist? Supposing you're an accountant or an entrepreneur or a medic or a scientist: Should you care about women artists? Absolutely, you must, because as you can see from the cave paintings, all civilizations, all of humanity have relied upon artists to tell the human story, and if the human story is finally told by men, take my word for it, it will be about men.
Ας κάνουμε λοιπόν μια αλλαγή. Ας αλλάξουμε όλους μας τους θεσμούς, και όχι μόνο στη Δύση. Μην ξεχνάτε ότι αυτό το μήνυμα περί της ανικανότητας των γυναικών να εκφράσουν την δημιουργική ιδιοφυΐα μεταδίδεται σε κορίτσια και γυναίκες στη Νιγηρία, στην Κίνα, στη Ρωσία, στην Ινδονησία. Σε όλο τον κόσμο λένε στα κορίτσια και τις γυναίκες ότι δεν μπορούν να συλλάβουν την ιδέα της καλλιτεχνικής έμπνευσης. Θέλω να σας ρωτήσω, εσείς το πιστεύετε αυτό; Πιστεύετε ότι οι γυναίκες μπορούν να είναι δημιουργικές ιδιοφυΐες;
So let's make a change. Let's make a change to all our institutions, and not just in the West. Don't forget -- this message of incapability of women to hold creative genius is being told to girls and women in Nigeria, in China, in Russia, in Indonesia. All over the world, girls and women are being told that they can't finally hold the idea of creative inspiration. And I want to ask you: Do you believe that? Do you believe that women can be a creative genius?
(Χειροκρότημα και ευφημισμοί)
(Applause and cheers)
Τότε λοιπόν, παρακαλώ από δω και μπρος, στηρίξτε τις γυναίκες καλλιτέχνες, αγοράστε τα έργα τους, επιμείνετε ότι η φωνή τους πρέπει να ακούγεται, βρείτε πλατφόρμες στις οποίες η φωνή τους θα ακουστεί. Και να θυμάστε αυτό: κατά κάποιο τρόπο, αν αφήσουμε αυτή τη στιγμή να περάσει σε έναν κόσμο όπου ξέρουμε ότι είμαστε άνισες, εναπόκειται στους καλλιτέχνες να φανταστούν έναν κόσμο διαφορετικό. Καλώ όλους τους καλλιτέχνες, γυναίκες και άνδρες, να φανταστούν έναν κόσμο διαφυλετικά ίσο. Ας τον ζωγραφίσουμε, ας τον σχεδιάσουμε, ας γράψουμε γι' αυτόν, ας τον κάνουμε ταινία. Αν μπορέσουμε να τον φανταστούμε, τότε θα έχουμε την ενέργεια και το σθένος να τον φτιάξουμε.
Well then, please go forward, support women artists, buy their work, insist that their voices are heard, find platforms on which their voices will be made. And remember this: that in a sense, if we're going to get past this moment of a world where we know that we are unequal, it's artists who have to imagine a different world. And I'm calling on all artists, women and men, to imagine a gender-equal world. Let's paint it. Let's draw it. Let's write about it. Let's film it. And if we could imagine it, then we would have the energy and the stamina to work towards it.
Όταν βλέπω αυτό το κοριτσάκι, από 11.000 χιλιάδες χρόνια πριν, θέλω να ξέρω ότι αυτό το κοριτσάκι σήμερα θα έχει το δικαίωμα να κάνει όνειρα, και να αποφασίζει για το μέλλον της, και θα έχει δικαίωμα να μιλήσει εκ μέρους όλου του κόσμου, να αναγνωριστεί γι' αυτό και να χειροκροτηθεί.
When I see this little girl, 11,000 years ago, I want to know that the little girl now can stand there and think she's entitled to her dreams, she's entitled to her destiny and she's entitled to speak on behalf of the whole world, be recognized for it and applauded.
Σας ευχαριστώ.
Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)