In an era of extreme polarization, it's really dangerous to talk about right and wrong. You can be targeted, judged for something you said 10 years ago, 10 months ago, 10 hours ago, 10 seconds ago. And that means that those who think you're wrong may burn you at the stake or those who are on your side that think you're not sufficiently orthodox may try and cancel you. As you're thinking about right and wrong, I want you to consider three ideas. What if right and wrong is something that changes over time. What if right and wrong is something that can change because of technology. What if technology is moving exponentially?
Trong thời đại phân hóa cực đoan, việc nói về đúng và sai thực sự rất nguy hiểm. Bạn có thể bị nhắm mục tiêu, bị đánh giá về vài lời bạn nói mười năm trước, mười tháng trước, mười giờ trước, hay mười giây trước. Và điều đó có nghĩa là những người nghĩ rằng bạn sai có thể sẽ trừng phạt bạn hoặc những người ủng hộ bạn lại nghĩ rằng bạn không đáng tin cậy có thể thử thách và phản đối bạn. Khi suy ngẫm về đúng và sai, tôi muốn bạn cân nhắc ba ý tưởng. Nếu đúng và sai là thứ thay đổi theo thời gian thì sao? Nếu đúng và sai là thứ có thể thay đổi theo công nghệ thì sao? Nếu công nghệ phát triển theo cấp số nhân thì sao?
So as you're thinking about this concept, remember human sacrifice used to be normal and natural. It was a way of appeasing the gods. Otherwise the rain wouldn't come, the sun wouldn't shine. Public executions. They were common, normal, legal. You used to take your kids to watch beheadings in the streets of Paris. One of the greatest wrongs, slavery, indentured servitude, that was something that was practiced for millennia. It was practiced across the Incas, the Mayas, the Chinese, the Indians in North and South America. And as you're thinking about this, one question is why did something so wrong last for so long? And a second question is: why did it go away? And why did it go away in a few short decades in legal terms?
Khi bạn đang suy ngẫm về khái niệm này, hãy nhớ rằng sự hy sinh của con người đã từng bình thường và tự nhiên. Đó là cách để xoa dịu các vị thần. Nếu không, mưa sẽ không rơi, mặt trời sẽ không tỏa sáng. Tử hình công khai. Chúng phổ biến, bình thường, hợp pháp. Bạn đã từng đưa con đi xem chặt đầu ở những đường phố Paris. Một trong những điều sai trái lớn nhất, chế độ nô lệ, lao động có khế ước, đó là điều đã được thi hành trong nhiều thiên niên kỉ. Điều đó được thi hành trên khắp Incas, văn minh Maya, người Trung Quốc, người Ấn Độ, tại Bắc và Nam Mỹ. Và khi bạn suy ngẫm về điều này, có một câu hỏi là vì sao những điều rất sai trái lại tồn tại lâu đến vậy? Và câu hỏi thứ hai là: vì sao nó biến mất? Và vì sao nó biến mất trong một vài thập kỉ ngắn ngủi
Certainly there was a work
về mặt pháp lý?
by extraordinary abolitionists who risked their lives, but there may be something else happening alongside these brave abolitionists. Consider energy and the industrial revolution. A single barrel of oil contains the energy equivalent of the work of five to 10 people. Add that to machines, and suddenly you've got millions of people's equivalent labor at your disposal. You can quit oppressing people and have a doubling in lifespan after a flattened lifespan for millennia. The world economy, which had been flat for millennia, all of a sudden explodes. And you get enormous amounts of wealth and food and other things produced by far fewer hands.
Chắc chắn đã có một tác phẩm về những người theo chủ nghĩa bãi nô phi thường đã bất chấp mạng sống của họ, nhưng có thể có điều gì đó khác đang xảy ra cùng với những người theo chủ nghĩa bãi nô dũng cảm này. Hãy xem xét cuộc cách mạng năng lượng và công nghiệp. Một thùng dầu chứa năng lượng tương đương với công việc của năm đến mười người. Nếu có máy móc, đột nhiên, bạn đã có nguồn lao động tương đương với hàng triệu người theo ý muốn của bạn. Bạn có thể bỏ việc gây áp lực mọi người và tăng gấp đôi tuổi thọ sau nhiều thiên niên kỉ. Kinh tế thế giới, đã bị san bằng sau hàng thiên niên kỉ, tất cả đột ngột bùng nổ. Và bạn nhận được số lượng khổng lồ tài sản và thức ăn và những thứ khác được sản xuất bởi ít lao động tay chân hơn.
Technology changes the way we interact with each other in fundamental ways. New technologies like the machine gun completely changed the nature of warfare in World War I. It drove people into trenches. You were in the British trench, or you were in the German trench. Anything in between was no man's land. You entered no man's land. You were shot. You were killed. You tried to leave the trench in the other direction. Then your own side would shoot you because you were a deserter.
Công nghệ thay đổi cách chúng ta tương tác lẫn nhau theo những cách thức cơ bản. Những công nghệ mới như súng máy thay đổi hoàn toàn bản chất của chiến tranh trong Thế Chiến 1. Nó dồn mọi người vào chiến hào. Bạn hoặc đã ở chiến hào Anh, hoặc đã ở chiến hào Đức. Bất cứ thứ gì ở giữa đều là vùng đất không người. Bạn bước vào vùng đất không người, bạn sẽ bị bắn, bị giết. Bạn cố gắng thoát khỏi chiến hào theo hướng khác. Sau đó phe của chính bạn sẽ bắn bạn bởi vì bạn là kẻ đào ngũ.
In a weird way, today's machine guns are narrowcast social media. We're shooting at each other. We're shooting at those we think are wrong with posts, with tweets, with photographs, with accusations, with comments. And what it's done is it's created these two trenches where you have to be either in this trench or that trench. And there's almost no middle ground to meet each other, to try and find some sort of a discussion between right and wrong.
Một cách kỳ lạ, ngày nay, súng máy là phương tiện truyền thông hạn chế. Chúng ta bắn giết lẫn nhau. Chúng ta bắn vào những ai mà ta cho rằng họ sai với các bài đăng, bài tweet, hình ảnh, lời buộc tội, những bình luận. Và những gì điều đó làm là tạo dựng hai chiến hào bạn phải đứng ở phe này hoặc phe kia. Và hầu như không có điểm trung gian để gặp mặt nhau, để cố gắng và tìm vài cách thảo luận giữa đúng và sai.
As you drive around the United States, you see signs on lawns. Some say, "Black Lives Matter." Others say, "We support the police." You very rarely see both signs on the same lawn. And yet if you ask people, most people would probably support Black Lives Matter and they would also support their police. So as you think of these polarized times, as you think of right and wrong, you have to understand that right and wrong changes and is now changing in exponential ways.
Khi lái xe vòng quanh Hoa Kỳ, bạn nhìn thấy các bảng hiệu trên cỏ. Một số ghi: “Người da đen đáng được sống.” Một số khác ghi: “Chúng tôi ủng hộ cảnh sát.” Bạn hiếm khi thấy cả hai bảng hiệu trên cùng một bãi cỏ. Và nếu bạn hỏi người dân, hầu hết có lẽ sẽ ủng hộ “Người da đen đáng được sống” và họ có thể cũng sẽ ủng hộ cảnh sát. Vì vậy, khi nghĩ đến những khoảng thời gian phân cực này, khi bạn nghĩ về đúng và sai, bạn phải hiểu những thay đổi đúng và sai đó và chúng hiện đang thay đổi theo cấp số nhân.
Take the issue of gay marriage. In 1996, two-thirds of the US population was against gay marriage. Today two-thirds is for. It's almost 180-degree shift in the opinion. In part, this is because of protests, because people came out of the closet, because of AIDS, but a great deal of it has to do with social media. A great deal of it has to do with people out in our homes, in our living rooms, through television, through film, through posts, through people being comfortable enough, our friends, our neighbors, our family, to say, "I'm gay." And this has shifted opinion even in some of the most conservative of places. Take the Pope. As Cardinal in 2010, he was completely against gay marriage. He becomes Pope. And three years after the last sentence he comes out with "Who am I to judge?" And then today, he's in favor of civil unions.
Đặt vấn đề về hôn nhân đồng tính. Vào năm 1996, 2/3 dân số nước Mỹ phản đối hôn nhân đồng tính. Ngày nay, 2/3 số dân ủng hộ. Họ gần như thay đổi 180 độ về quan điểm. Một phần, điều này là do các cuộc biểu tình bởi vì mọi người mong muốn công khai xu hướng tính dục, bởi vì AIDS, nhưng đa số điều này liên quan đến phương tiện truyền thông. Có rất nhiều việc phải làm với những người bên ngoài nhà chúng ta, trong phòng khách, qua ti-vi, qua phim ảnh, qua các bài đăng, qua những người mà ta cảm thấy thân gần, bạn bè chúng ta, hàng xóm, gia đình chúng ta, để nói rằng, “Tôi là người đồng tính.” Và điều này đã làm thay đổi quan điểm ngay cả một số khu vực bảo thủ nhất. Nói về Giáo hoàng. Tại Cardinal vào năm 2010, ông phản đối mãnh liệt việc kết hôn đồng giới. Ông trở thành Giáo hoàng. Và ba năm sau tuyên án cuối cùng ông nói rằng “Tôi là ai để phán xét?” Và hiện tại, ông ủng hộ các liên minh dân sự.
As you're thinking about technology changing ethics, you also have to consider that technology is now moving exponentially. As right and wrong changes, if you take the position, "I know right. And if you completely disagree with me, if you partially disagree with me, if you even quibble with me, then you're wrong," then there's no discussion, no tolerance, no evolution, and certainly no learning.
Khi bạn đang suy ngẫm về công nghệ thay đổi đạo đức, bạn cũng phải cân nhắc rằng công nghệ đó hiện đang tăng lên theo cấp số nhân. Vì đúng và sai thay đổi, nếu bạn đảm nhận vị trí “Tôi biết thế nào là đúng và nếu bạn hoàn toàn bất đồng với tôi, nếu bạn bất đồng một phần với tôi, thậm chí nếu bạn lý sự với tôi, thì bạn sai rồi.” thì sẽ không có cuộc thảo luận nào cả, không khoan nhượng, không tiến triển, và chắc chắn là không học hỏi được gì.
Most of us are not vegetarians yet. Then again, we haven't had a whole lot of faster, better, cheaper alternatives to meat. But now that we're getting synthetic meats, as the price drops from 380,000 dollars in 2013 to 9 dollars today, a great big chunk of people are going to start becoming vegetarian or quasi-vegetarian. And then in retrospect, these pictures of walking into the fanciest, most expensive restaurants in town and walking past racks of bloody steaks is going to look very different in 10 years, in 20 years and 30 years.
Hầu hết chúng ta chưa phải là người ăn chay. Và rồi, một lần nữa, chúng ta không có những sự thay thế nhanh hơn, tốt hơn, rẻ hơn cho thịt. Tuy nhiên, hiện tại, chúng ta đang có thịt tổng hợp, khi giá thịt giảm từ 380 000 đô la vào năm 2013, còn 9 đô la hôm nay, rất nhiều người sẽ bắt đầu trở thành người ăn chay hoặc người ăn chay linh hoạt. Và sau này khi nhìn lại, những hình ảnh bước vào những nhà hàng đắt đỏ nhất thành phố và bước qua những kệ bít tết đẫm máu trông sẽ rất khác vào 10 năm, 20 năm và 30 năm sau.
In these polarized times, I'd like to revive two words you rarely hear today: humility and forgiveness. When you judge the past, your ancestors, your forefathers, do so with a little bit more humility, because perhaps if you'd been educated in that time, if you'd lived in that time, you would've done a lot of things wrong. Not because they're right. Not because we don't see they're wrong today, but simply because our notions, our understanding of right and wrong change across time.
Trong thời đại phân hóa cực đoan này, tôi muốn khơi lại hai từ mà bạn hiếm khi nghe hiện nay: khiêm tốn và thứ tha. Khi bạn đánh giá quá khứ, tổ tiên của bạn, ông bà của bạn, hãy làm điều đó với một chút lòng khiêm tốn, vì có lẽ nếu bạn được dạy dỗ vào thời điểm đó, nếu bạn sống vào thời gian đó, bạn sẽ làm rất nhiều điều sai trái. Không phải vì họ đúng. Không phải chúng ta không thấy hiện tại họ sai, nhưng chỉ đơn giản bởi vì định kiến của chúng ta, sự hiểu biết của chúng ta về đúng và sai thay đổi theo thời gian.
The second word, forgiveness. Forgiveness is incredibly important these days. You cannot cancel somebody for saying the wrong word, for having done something 10 years ago, for having triggered you and not being a hundred percent right. To build a community, you have to build it and talk to people and learn from people who may have very different points of view from yours. You have to allow them a space instead of creating a no man's land. A middle ground, a creation and a space of empathy. This is a time to build community. This is not a time to continue ripping nations apart.
Từ thứ hai, sự tha thứ. Sự tha thứ thật sự rất quan trọng hiện nay. Bạn không thể phản đối ai đó nếu họ nói những lời không đúng, hay họ đã làm gì đó mười năm trước, hay họ đả kích bạn và họ không hoàn toàn đúng. Để xây dựng một cộng đồng, bạn phải gây dựng nó và giao tiếp với mọi người và học hỏi từ người khác, những người có thể có quan điểm khác bạn. Bạn phải cho phép họ có một không gian thay vì tạo dựng một vùng đất không người. Phạm vi thỏa hiệp, nơi dành cho sự đồng cảm. Đây là lúc để xây dựng cộng đồng, không phải lúc tiếp tục chia cắt các quốc gia.
Thank you very much.
Chân thành cảm ơn.