Twelve years ago, I was in the street writing my name to say, "I exist." Then I went to taking photos of people to paste them on the street to say, "They exist." From the suburbs of Paris to the wall of Israel and Palestine, the rooftops of Kenya to the favelas of Rio, paper and glue -- as easy as that.
Mười hai năm trước, tôi ở trên đường viết tên của tôi để nói, "tôi tồn tại." Sau đó tôi đã đi để chụp ảnh của người dân để dán chúng trên đường phố để nói, "Họ tồn tại." Từ các vùng ngoại ô Paris đến những bức tường của Israel và Palestine, các mái nhà của Kenya đến những khu ổ chuột của Rio, giấy và keo - dễ dàng như vậy
I asked a question last year: Can art change the world? Well let me tell you, in terms of changing the world there has been a lot of competition this year, because the Arab Spring is still spreading, the Eurozone has collapsed ... what else? The Occupy movement found a voice, and I still have to speak English constantly. So there has been a lot of change.
Tôi hỏi một câu hỏi năm ngoái: Nghệ thuật có thể thay đổi thế giới? Vâng, hãy để tôi nói cho bạn, về việc thay đổi thế giới đã có rất nhiều cuộc thi năm nay, bởi vì mùa xuân Ả Rập vẫn đang lan rộng, khu vực đồng Euro đã sụp đổ... còn những gì khác? Phong trào chiếm đóng tìm thấy tiếng nói, và tôi vẫn phải nói tiếng Anh liên tục. Vì vậy, đã có rất nhiều thay đổi.
So when I had my TED wish last year, I said, look, I'm going to switch my concept. You are going to take the photos. You're going to send them to me. I'm going to print them and send them back to you. Then you're going to paste them where it makes sense for you to place your own statement.
Vì vậy, năm ngoái khi được giải Điều ước TED năm ngoái Tôi nói, xem này, tôi sẽ chuyển đổi khái niệm của tôi. Bạn sẽ chụp những hình ảnh. Bạn sẽ gửi chúng cho tôi. Tôi sẽ in chúng và gửi chúng trở lại cho bạn. Sau đó bạn sẽ dán chúng vào nơi có ý nghĩa với bạn để đặt lời tuyên bố của riêng bạn.
This is Inside Out. One hundred thousand posters have been printed this year. Those are the kind of posters, let me show you. And we keep sending more every day. This is the size. Just a regular piece of paper with a little bit of ink on it. This one was from Haiti.
Đây là Inside Out (Từ trong ra ngoài). 100.000 tấm áp phích đã được in năm nay. Đó là những loại áp phích, hãy để tôi chỉ cho bạn. Và chúng tôi cứ gửi nhiều hơn mỗi ngày. Đây là kích thước. Chỉ cần một mảnh giấy với một chút chút mực in trên nó. Cái này là từ Haiti.
When I launched my wish last year, hundreds of people stood up and said they wanted to help us. But I say it has to be under the conditions I've always worked: no credit, no logos, no sponsoring. A week later, a handful of people were there ready to rock and empower the people on the ground who wanted to change the world. These are the people I want to talk about to you today.
Khi tôi đưa ra mong muốn của tôi năm ngoái, hàng trăm người đứng dậy và nói rằng họ muốn giúp chúng tôi. Nhưng tôi nói nó phải theo các điều kiện tôi luôn luôn làm không có tín dụng, không có biểu tượng, không có tài trợ. Một tuần sau đó, một số ít người đã ở đó sẵn sàng để hành động và trao quyền cho người dân trên mặt đất những người muốn thay đổi thế giới. Đây là những người tôi muốn nói tới với bạn ngày hôm nay.
Two weeks after my speech, in Tunisia, hundreds of portraits were made. And they pasted [over] every single portrait of the dictator [with] their own photos. Boom! This is what happened. Slim and his friends went through the country and pasted hundreds of photos everywhere to show the diversity in the country. They really make Inside Out their own project. Actually, that photo was pasted in a police station, and what you see on the ground are ID cards of all the photos of people being tracked by the police.
Hai tuần sau khi bài phát biểu của tôi, tại Tunisia, hàng trăm bức chân dung được thực hiện. Và họ dán trên mỗi chân dung của nhà độc tài hình ảnh của họ. Bùm ! Đây là những gì đã xảy ra. Slim và bạn bè của anh đã đi dọc đất nước và dán hàng trăm hình ảnh ở khắp mọi nơi thể hiện sự đa dạng trong cả nước. Họ thực sự đã làm dự án Inside Out (Từ trong ra ngoài) thành của riêng họ. Trên thực tế, hình ảnh đó được dán ở một đồn cảnh sát, và những gì bạn thấy trên mặt đất là loại thẻ ID của tất cả các bức ảnh của người dân đang bị theo dõi bởi cảnh sát.
Russia. Chad wanted to fight against homophobia in Russia. He went with his friends in front of every Russian embassy in Europe and stood there with the photos to say, "We have rights." They used Inside Out as a platform for protest.
Nga. Chad muốn đấu tranh chống hội chứng Ghê Sợ Xu Hướng đồng Tính Luyến ái ở Nga. Ông đã đi với bạn bè của mình, ở phía trước mỗi đại sứ quán Nga ở châu Âu đứng đó với hình ảnh của họ để nói rằng: "Chúng tôi có quyền." Họ sử dụng Inside Out như là một nền tảng để kháng nghị.
Karachi, Pakistan. Sharmeen is actually here. She organized a TEDx action out there and made all the unseen faces of the city on the walls in her town. And I want to thank her today.
Karachi, Pakistan. Sharmeen thực sự ở đây. Bà tổ chức một hành động TEDx và dán tất cả các khuôn mặt không nhìn thấy của thành phố trên các bức tường trong thành phố của mình. Và hôm nay tôi muốn cảm ơn bà ấy.
North Dakota. Standing Rock Nation, in this Turtle Island, [unclear name] from the Dakota Lakota tribe wanted to show that the Native Americans are still here. The seventh generation are still fighting for their rights. He pasted up portraits all over his reservation. And he's here also today. Each time I get a wall in New York, I use his photos to continue spreading the project.
North Dakota. Khu bảo tồn người da đỏ Standing Rock, trong hòn đảo Rùa này, Digi Tu Geas từ bộ lạc Dakota Lakota muốn cho thấy rằng người Mỹ bản địa vẫn còn ở đây. Thế hệ thứ bảy vẫn đang chiến đấu cho quyền lợi của mình. Ông dán lên bức chân dung trên tất cả lãnh thổ của mình Và ông cũng ở đây ngày hôm nay. Mỗi lần tôi thấy một bức tường tại New York, Tôi sử dụng hình ảnh của ông để tiếp tục lan tỏa dự án.
Juarez: You've heard of the border -- one of the most dangerous borders in the world. Monica has taken thousands of portraits with a group of photographers and covered the entire border. Do you know what it takes to do this? People, energy, make the glue, organize the team. It was amazing.
Juarez: Bạn đã nghe nói về biên giới-- một trong các biên giới nguy hiểm nhất trên thế giới. Monica đã chụp hàng ngàn bức chân dung với một nhóm các nhiếp ảnh gia và bao phủ toàn bộ biên giới. Bạn có biết những gì cần thiết để làm điều này không? Con người, năng lượng, làm keo dán, tổ chức các nhóm. Nó thật tuyệt vời
While in Iran at the same time Abololo -- of course a nickname -- has pasted one single face of a woman to show his resistance against the government. I don't have to explain to you what kind of risk he took for that action.
Trong khi đồng thời ở Iran Abololo--tất nhiên là một biệt hiệu-- đã dán gương mặt của một người phụ nữ để chống lại chính quyền. Tôi không cần phải giải thích cho bạn những nguy hiểm ông nhận lấy cho hành động đó.
There are tons of school projects. Twenty percent of the posters we are receiving comes from schools. Education is so essential. Kids just make photos in a class, the teacher receives them, they paste them on the school. Here they even got the help of the firemen. There should be even more schools doing this kind of project.
Hiện có cả tấn các dự án trường học. Hai mươi phần trăm của các áp phích chúng tôi nhận được đến từ các trường học. Giáo dục là rất cần thiết. Trẻ em tạo các bức ảnh trong lớp học, giáo viên nhận được chúng, họ dán chúng vào các trường học. Ở đây, họ thậm chí đã nhận được sự giúp đỡ của lính cứu hỏa Nên có nhiều trường làm loại dự án này hơn.
Of course we wanted to go back to Israel and Palestine. So we went there with a truck. This is a photobooth truck. You go on the back of that truck, it takes your photo, 30 seconds later take it from the side, you're ready to rock. Thousands of people use them and each of them signs up for a two-state peace solution and then walk in the street. This is march, the 450,000 march -- beginning of September. They were all holding their photo as a statement. On the other side, people were wrapping up streets, buildings. It's everywhere. Come on, don't tell me that people aren't ready for peace out there.
Tất nhiên chúng tôi muốn trở lại Israel và Palestine. Vì vậy, chúng tôi đến đó với một chiếc xe tải. Đây là chiếc xe tải chụp ảnh Bạn đi ra phía sau của chiếc xe tải, nó sẽ chụp ảnh bạn 30 giây sau đó lấy ảnh từ bác tài xế, bạn đã sẵn sàng để hành động. Hàng nghìn người sử dụng chúng và mỗi người trong số họ tham gia cho một giải pháp hai nhà nước hòa bình và sau đó đi bộ trên đường phố. Đây là cuộc hành quân, 450.000 người - bắt đầu từ tháng chín. Họ giữ hình ảnh của mình như một tuyên bố. Mặt khác, mọi người đã dán lên đường phố, các tòa nhà. Nó ở khắp mọi nơi. Thôi nào, đừng nói với tôi rằng mọi người không sẵn sàng cho hòa bình ở đó
These projects took thousands of actions in one year, making hundreds of thousands of people participating, creating millions of views. This is the biggest global art participatory project that's going on.
Các dự án này đã thực hiện hàng ngàn hành động trong một năm, cuốn theo hàng trăm ngàn người tham gia, tạo ra hàng triệu lượt xem. Đây là dự án nghệ thuật có sự tham gia toàn cầu lớn nhất đang diễn ra.
So back to the question, "Can art change the world?" Maybe not in one year. That's the beginning. But maybe we should change the question. Can art change people's lives? From what I've seen this year, yes. And you know what? It's just the beginning. Let's turn the world inside out together. Thank you.
Vì vậy, trở lại câu hỏi, "Nghệ thuật có thể thay đổi thế giới?" Có lẽ không phải trong một năm. Đó chỉ là sự khởi đầu. Nhưng có lẽ chúng ta nên thay đổi câu hỏi. Nghệ thuật có thể thay đổi cuộc sống của mọi người? Từ những gì tôi đã nhìn thấy năm nay, có. Và bạn biết không? Nó chỉ là sự khởi đầu Hãy biến thế giới Từ trong ra ngoài cùng nhau. Cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)