Twelve years ago, I was in the street writing my name to say, "I exist." Then I went to taking photos of people to paste them on the street to say, "They exist." From the suburbs of Paris to the wall of Israel and Palestine, the rooftops of Kenya to the favelas of Rio, paper and glue -- as easy as that.
دوازده سال پیش، من تو خیابان اسمم رو می نوشتم تا بگم که، " من وجود دارم." دوازده سال پیش، من تو خیابان اسمم رو می نوشتم تا بگم که، " من وجود دارم." بعدش رفتم و از مردم عکس گرفته و تو خیابون چسبوندم تا بگم که، "اونا وجود دارند." بعدش رفتم و از مردم عکس گرفته و تو خیابون چسبوندم تا بگم که، "اونا وجود دارند." از حومه های شهر پاریس گرفته تا دیوارهای اسرائیل و فلسطین، از سقف خانه های کنیا تا شهر کلبه ای فاولاس در ریو، از سقف خانه های کنیا تا شهر کلبه ای فاولاس در ریو، کاغذ و چسب -- به همین راحتی.
I asked a question last year: Can art change the world? Well let me tell you, in terms of changing the world there has been a lot of competition this year, because the Arab Spring is still spreading, the Eurozone has collapsed ... what else? The Occupy movement found a voice, and I still have to speak English constantly. So there has been a lot of change.
من سال گذشته سوالی پرسیدم: آیا هنر می تونه دنیا رو عوض کنه؟ خُب بزارید بهتون بگم، امسال رقابتهای بسیاری در زمینۀ تغییر دادن دنیا وجود داشته، چون جنبش دنیای عرب در حال گسترش است، منطقه یورو از هم فرو پاشیده... دیگه چی؟ جنبش اعتراض علیه نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی، جهت گرفته و من هنوز باید دائم انگلیسی صحبت کنم. پس تغییرات بسیاری بوجود آمده.
So when I had my TED wish last year, I said, look, I'm going to switch my concept. You are going to take the photos. You're going to send them to me. I'm going to print them and send them back to you. Then you're going to paste them where it makes sense for you to place your own statement.
خُب وقتی من پارسال در مورد برنامه ام درTED فکر کردم، گفتم، ببین، من می خوام ایده ام را تغییر جهت بدم. این شما هستید که عکس می گیرید اونا رو برام می فرستید من اونا رو چاپ کرده و مجدد براتون می فرستم. بعدش شما اونا رو جایی که فکر می کنید برای ابراز نظرتون مناسبه، می چسبونید. بعدش شما اونا رو جایی که فکر می کنید برای ابراز نظرتون مناسبه، می چسبونید.
This is Inside Out. One hundred thousand posters have been printed this year. Those are the kind of posters, let me show you. And we keep sending more every day. This is the size. Just a regular piece of paper with a little bit of ink on it. This one was from Haiti.
این اسمش Inside Out ( از این رو به اون رو) است. امسال صد هزار پوستر چاپ شد. پوستر ها اینطوری هستند، بزارید بهتون نشون بدم. و ما هر روز تعداد بیشتری می فرستیم. این اندازه است. خیلی ساده، یه اندازه معمولی کاغذ با مقداری جوهر روی اون. این یکی از هایتی بود.
When I launched my wish last year, hundreds of people stood up and said they wanted to help us. But I say it has to be under the conditions I've always worked: no credit, no logos, no sponsoring. A week later, a handful of people were there ready to rock and empower the people on the ground who wanted to change the world. These are the people I want to talk about to you today.
وقتی پارسال خواسته ام را عنوان کردم، صدها نفر برخواسته و اعلام کمک کردند. اما من گفتم که باید تحت شرایطی باشه که من همیشه کار کردم: اما من گفتم که باید تحت شرایطی باشه که من همیشه کار کردم: هیچ عنوان یا اسم نباشه، هیچ علامت تجاری و هیچ حمایت مالی نباشه. یه هفته بعد، کلی آدم اونجا آماده بودند تا بترکونند و به مردم روی زمین که خواهان تغییر دنیا بودند، نیرو و انرژی بدهند. و به مردم روی زمین که خواهان تغییر دنیا بودند، نیرو و انرژی بدهند. اینها مردمی هستند که می خوام ازشون امروز براتون صحبت کنم.
Two weeks after my speech, in Tunisia, hundreds of portraits were made. And they pasted [over] every single portrait of the dictator [with] their own photos. Boom! This is what happened. Slim and his friends went through the country and pasted hundreds of photos everywhere to show the diversity in the country. They really make Inside Out their own project. Actually, that photo was pasted in a police station, and what you see on the ground are ID cards of all the photos of people being tracked by the police.
دو هفته بعد از سخنرانیم در تونس، صدها عکس درست شد. و عکس خودِ مردم روی دونه به دونه عکس دیکتاتور چسبونده شد. و عکس خودِ مردم روی دونه به دونه عکس دیکتاتور چسبونده شد. بوووم! این اتفاق افتاد. اسلیم و دوستانش سرتاسر کشور رفتند و هر جایی صدها عکس چسبوندند تا گوناگونی کشور را نشان بدهند. و هر جایی صدها عکس چسبوندند تا گوناگونی کشور را نشان بدهند. اونا در واقع پروژه Inside Out را از خودشون دونستند. اون عکس در واقع در یک ایستگاه پلیس چسبانده شد، و چیزی که روی زمین می بینید کارتهای شناسایی همه کسانی است که تحت تعقیب پلیس هستند.
Russia. Chad wanted to fight against homophobia in Russia. He went with his friends in front of every Russian embassy in Europe and stood there with the photos to say, "We have rights." They used Inside Out as a platform for protest.
روسیه. چاد می خواست علیه هوموفوبیا در روسیه مبارزه کند. او بهمراه دوستانش در مقابل تک تک سفارتهای روسیه در اروپا رفت و در حالیکه عکسهایی را در دست داشتند، اونجا ایستاده و گفتند، " ما حق و حقوق داریم." و در حالیکه عکسهایی را در دست داشتند، اونجا ایستاده و گفتند، " ما حق و حقوق داریم." اونها از این پروژه برای ابراز مخالفت خود استفاده کردند.
Karachi, Pakistan. Sharmeen is actually here. She organized a TEDx action out there and made all the unseen faces of the city on the walls in her town. And I want to thank her today.
کراچی، پاکستان. شارمین در واقع اینجاست. او یک گردهمایی تد (TEDx) را در اونجا برگزار کرد و تمام چهره های ناشناخته شهر را روی دیوارهای شهرش قرار داد. و تمام چهره های ناشناخته شهر را روی دیوارهای شهرش قرار داد. و امروز مایلم ازش تشکر کنم.
North Dakota. Standing Rock Nation, in this Turtle Island, [unclear name] from the Dakota Lakota tribe wanted to show that the Native Americans are still here. The seventh generation are still fighting for their rights. He pasted up portraits all over his reservation. And he's here also today. Each time I get a wall in New York, I use his photos to continue spreading the project.
داکاتای شمالی. قبیله استدینگ راک در این جزیره ترتل (لاک پشت)، یه نفر از قبیله داکاتا لاکوتا می خواست نشون بده بومیان آمریکائی هنوز اونجا هستند. نسل هفتم هنوز برای حق و حقوقشان در حال جنگ هستند. او پوسترهای عکس را دور تا دور قرارگاهش نصب کرد. و اونم امروز اینجاست. هر بار که دیواری در نیویورک را برای کار انتخاب می کنم، برای گسترس پروژۀ او، از عکسهایش استفاده می کنم.
Juarez: You've heard of the border -- one of the most dangerous borders in the world. Monica has taken thousands of portraits with a group of photographers and covered the entire border. Do you know what it takes to do this? People, energy, make the glue, organize the team. It was amazing.
خوارِز: چیزی در بارۀ مرز، یکی از خطرناک ترین مرزها در دنیا شنیده اید. خوارِز: چیزی در بارۀ مرز، یکی از خطرناک ترین مرزها در دنیا شنیده اید. مونیکا بهمراه گروهی از عکاسان، هزاران عکس گرفته و سرتاسر اون مرز را پوشاندند. مونیکا بهمراه گروهی از عکاسان، هزاران عکس گرفته و سرتاسر اون مرز را پوشاندند. می دونید چقدر کار بُرد؟ مردم، انرژی، درست کردن چسب، سازمان دادن گروه. فوق العاده بود.
While in Iran at the same time Abololo -- of course a nickname -- has pasted one single face of a woman to show his resistance against the government. I don't have to explain to you what kind of risk he took for that action.
همون زمان در ایران، ابولولو -- البته اسمش مستعاره -- برای ابراز مخالفتش با حکومت، یه عکس از چهرۀ یه زن را نصب کرد. برای ابراز مخالفتش با حکومت، یه عکس از چهرۀ یه زن را نصب کرد. نیازی نیست بهتون بگم که او برای انجام اینکار چه خطری را به جون خرید.
There are tons of school projects. Twenty percent of the posters we are receiving comes from schools. Education is so essential. Kids just make photos in a class, the teacher receives them, they paste them on the school. Here they even got the help of the firemen. There should be even more schools doing this kind of project.
یه عالمه پروژه های مدارس هست. 20 درصد پوسترهایی که بدستمون می رسه، از طرف مدارس است. تحصیل خیلی ضروریه. بچه ها خیلی ساده عکسها را تو کلاس درست کرده و معلم عکسها رو گرفته و بعدش در مدرسه نصب می کنند. بچه ها خیلی ساده عکسها را تو کلاس درست کرده و معلم عکسها رو گرفته و بعدش در مدرسه نصب می کنند. در اینجا حتی آتش نشانها بهشون کمک می کنند. مدارس بیشتری حتما" دارند این جور پروژه ها را انجام می دهند.
Of course we wanted to go back to Israel and Palestine. So we went there with a truck. This is a photobooth truck. You go on the back of that truck, it takes your photo, 30 seconds later take it from the side, you're ready to rock. Thousands of people use them and each of them signs up for a two-state peace solution and then walk in the street. This is march, the 450,000 march -- beginning of September. They were all holding their photo as a statement. On the other side, people were wrapping up streets, buildings. It's everywhere. Come on, don't tell me that people aren't ready for peace out there.
البته می خواستیم به اسرائیل و فلسطین برگردیم. بنابراین با یک کامیون به اونجا رفتیم. این یه کامیون حامل کابین عکاسی است. شما وارد عقب کامیون می شوید، اونجا عکستون گرفته می شه 30 ثانیه بعد، اونو از درِ بغل کامیون تحویل می گیرید -- آماده اید تا بترکونید. هزاران نفر از اونا استفاده می کنند و هریک از اونا در یه راه حل صلح دو مرحله ای ثبت نام کرده و سپس در خیابانها راه می افتند. و هریک از اونا در یه راه حل صلح دو مرحله ای ثبت نام کرده و سپس در خیابانها راه می افتند. این راه پیمایی است-- راه پیمایی 450,000 نفره -- اوایل سپتامبر. همه اونا عکسهاشون را به نشان بیانیه بالا گرفته اند. اونطرف، مردم در خیابانها و ساختمانها در جوش و خروش بودند. همه جا غلغله است. خوبه دیگه، بهم نگید که مردم در اون بیرون آمادۀ صلح نیستند.
These projects took thousands of actions in one year, making hundreds of thousands of people participating, creating millions of views. This is the biggest global art participatory project that's going on.
هزاران نیرو در عرض یکسال صرف این پروژه ها شده. صدها هزار نیروی انسانی را برای شرکت بکار گرفته، و میلیونها بیننده را بوجود آورده. این بزرگترین پروژه شراکتی هنری جهانی است که در جریانه.
So back to the question, "Can art change the world?" Maybe not in one year. That's the beginning. But maybe we should change the question. Can art change people's lives? From what I've seen this year, yes. And you know what? It's just the beginning. Let's turn the world inside out together. Thank you.
خُب برگردیم به پرسشمون:" آیا هنر قادره دنیا را تغییر بده؟" شاید نه در یکسال. اون شروع کاره. اما شاید باید سوال را عوض کنیم. آیا هنر می تونه زندگی آدما رو تغییر بده؟ از آنچه که در طی امسال دیدم، بله. و می دونید چیه؟ این تازه شروعشه. بیایید دنیا را از این رو به اون رو کنیم. متشکرم.
(Applause)
... تشویق حاضرین...