I love my food. And I love information. My children usually tell me that one of those passions is a little more apparent than the other. (Laughter)
E dua ushqimin. Dhe i dua informacionet. Fëmijët e mi zakonisht më thonë se njëri prej pasioneve të tyre është më i dukshëm se të tjerët. (Qeshje)
But what I want to do in the next eight minutes or so is to take you through how those passions developed, the point in my life when the two passions merged, the journey of learning that took place from that point. And one idea I want to leave you with today is what would would happen differently in your life if you saw information the way you saw food?
Mirëpo në 8 minutat e ardhshëm dua të ju tregoj se si këto pasione zhvillohen, periudhën kohore në jetën time kur dy pasione u bashkuan, dhe ushëtimin e mësimit që filloi nga ajo pikë. Ideja me të cilën dua t'ju lë sot është se cfarë do ndhodhte ndryshe në jetën tuaj po qe se do vështroni informacionin në të njëjtën mënyrë sic e shihni ushqimin?
I was born in Calcutta -- a family where my father and his father before him were journalists, and they wrote magazines in the English language. That was the family business. And as a result of that, I grew up with books everywhere around the house. And I mean books everywhere around the house. And that's actually a shop in Calcutta, but it's a place where we like our books. In fact, I've got 38,000 of them now and no Kindle in sight.
Kam lindur në Kalkutë -- në një familje ku babai dhe gjyshi im ishin gazetarë, dhe shkruanin nëpër revista në gjuhën angleze. Ishin bisnesi i familjes. Si rezultat i kësaj, u rrita në një shtëpi të mbushur me libra. Shtëpi të mbushur me libra në plotëkuptimin e fjalës. Ky është një dyqan në Kalkutë, dhe është një vend ku na pëlqen të kemi libra. Në fakt, kam 38 000 libra tani dhe nuk kam lexues elekronik (Kindle)
But growing up as a child with the books around everywhere, with people to talk to about those books, this wasn't a sort of slightly learned thing.
Të rritesh me libra kudo përreth, dhe me njerëz me të cilët të flasësh për këta libra, nuk ishte dicka e mësuar.
By the time I was 18, I had a deep passion for books. It wasn't the only passion I had. I was a South Indian brought up in Bengal. And two of the things about Bengal: they like their savory dishes and they like their sweets. So by the time I grew up, again, I had a well-established passion for food. Now I was growing up in the late '60s and early '70s, and there were a number of other passions I was also interested in, but these two were the ones that differentiated me. (Laughter)
Kur isha 18 vjec, kisha një pasion të thellë për libra. Nuk ishte pasioni i vetëm që kisha. Isha e Indisë Jugore e rritur në Bengal. Dy gjëra rreth Bengalit: u pëlqen ushqimi i shijshëm dhe ëmbëlsirat. Kur u rrita, sërish, kisha një pasion të përforcuar për ushqimin U rrita gjatë 60-tave të vona dhe fillimit të viteve 70, dhe kishte një numër të ndryshëm pasionesh, por keto dyja ishin ato që më dallonin mua. (Qeshje)
And then life was fine, dandy. Everything was okay, until I got to about the age of 26, and I went to a movie called "Short Circuit." Oh, some of you have seen it. And apparently it's being remade right now and it's going to be coming out next year. It's the story of this experimental robot which got electrocuted and found a life. And as it ran, this thing was saying, "Give me input. Give me input."
Në atë kohë jeta ishte e mirë, e shkëlqyer. Cdo gjë ishte në rregull, deri sa u bëra 26 vjeç, dhe shkova të shoh një film të quajtur "Qarku i shkurtër." Disa prej jush e keni parë. Si duket janë duke e ribërë tani dhe do jetë i gatshëm vitin tjetër. Eshtë tregimi rreth një roboti eksperimental që vdiq nga rryma dhe gjeti një jetë të re. Dhe perderisa po vraponte, thoshte "Më jepni të dhëna. Më jepni të dhëna."
And I suddenly realized that for a robot both information as well as food were the same thing. Energy came to it in some form or shape, data came to it in some form or shape. And I began to think, I wonder what it would be like to start imagining myself as if energy and information were the two things I had as input -- as if food and information were similar in some form or shape.
Dhe papritur e kuptova që për një robot informacioni dhe ushqimi janë e njëjta gjë. Energjia për të ngjet në një formë ose model të dhënat vinë në po të njëjtën mënyrë. Fillova të mendoja, të pyes veten se si do ishte po të filloja të imagjinoja veten sikur energjia dhe informacioni ishin dy të dhëna -- sikur ushqimi dhe informacioni ishin të ngjajshme në një formë ose model.
I started doing some research then, and this was the 25-year journey, and started finding out that actually human beings as primates have far smaller stomachs than should be the size for our body weight and far larger brains.
Fillova të hulumtoja, dhe ky ishte rrugëtimi 25 vjecar, dhe filloja të zbuloja se njerëzit si primatë kanë stomakë më të vegjël sesa do duhej të ishin për masën tonë trupore dhe trurë më të mëdhenj.
And as I went to research that even further, I got to a point where I discovered something called the expensive tissue hypothesis. That actually for a given body mass of a primate the metabolic rate was static. What changed was the balance of the tissues available. And two of the most expensive tissues in our human body are nervous tissue and digestive tissue. And what transpired was that people had put forward a hypothesis that was apparently coming up with some fabulous results by about 1995. It's a lady named Leslie Aiello.
Përderisa po hulumtoja këtë më tutje, arrita në një pikë ku zbulova dicka të njohur si hipoteza e indeve të shtrenjta. Sipas kësaj, shkalla e metabolizmit është e pandryshueshme për një masë të dhënë trupore. Ndryshimi është në balancin e indeve në dispozicion. Dy prej indeve më të shtrenjta në trupin e njeriut janë indet nervore dhe indet që ndihmojnë tretjen e ushqimit. Ndodhi që njerëzit kishin paraqitur një hipotezë që po sillte rezultate të mrekullueshme rreth vitin 1995. Ishte një zonjë e quajtur Leslie Aiello.
And the paper then suggested that you traded one for the other. If you wanted your brain for a particular body mass to be large, you had to live with a smaller gut.
Artikulli sugjeronte se ne shkëmbejmë njërën për tjetrën. Nëse dëshiron të kesh një tru të madh për një masë të caktuar trupore, duhet të jetosh me një sistem të tretjes më të vogël.
That then set me off completely to say, Okay, these two are connected. So I looked at the cultivation of information as if it were food and said, So we were hunter-gathers of information. We moved from that to becoming farmers and cultivators of information.
Kjo më ndërroi drejtimin dhe më bëri të mendoj që këto dy gjëra janë të ndërlidhura. Fillova të shikoja kultivimin e informacionit sikur të ishte ushqim dhe thashë me vete "Ne ishim gjuetarë-mbledhës të informacioneve" U shkëputëm nga ajo për tu bërë farmerë dhe kultivues të informacionit.
Does that really explain what we're seeing with the intellectual property battles nowadays? Because those people who were hunter-gatherers in origin wanted to be free and roam and pick up information as they wanted, and those that were in the business of farming information wanted to build fences around it, create ownership and wealth and structure and settlement. So there was always going to be a tension within that. And everything I saw in the cultivation said there were huge fights amongst the foodies between the cultivators and the hunter-gatherers. And this is happening here.
A e shpjegon kjo atë që po shohim sot me betejat intelektuale të pronësisë? Ata njerëz që ishin gjuetarë-mbledhës me prejardhje dëshiruan të ishin të lirë të bridhnin dhe të mbledhnin informacione sic u kishte qejfi, dhe ata që merreshin me mbledhjen e informacioneve donin të ndërtonin gardhe rreth kësaj, të krijonin pronësi dhe pasuri dhe stukturë dhe vendbanime. Kjo do shkaktonte tendosje përbrenda. Cdo gjë që lexova mbi kultivimin fliste për përleshje të mëdha ndërmjet pëlqyesve të ushqimit mes kultivuesve dhe gjuetarëve-mbledhësve. Kjo po ndodh edhe këtu.
When I moved to preparation, this same thing was true, expect that there were two schools. One group of people said you can distill your information, you can extract value, separate it and serve it up, while another group turned around and said no, no you can ferment it. You bring it all together and mash it up and the value emerges that way. The same is again true with information.
Kur u vendosa të shkollë parapërgatitëse, e njëjta gjë ishte e vërtetë, përvec se ishin 2 shkolla. Një grup njerëzish thonin se mund të distilosh informacionet, mund të nxjerrësh vlerë, ta ndash dhe ta shërbesh, përderisa grupi tjetër i kundërvihej dhe thoshte jo, nuk mund ta tharmosh. E bën tok, e shtyp dhe e shndërron në një masë të butë dhe kështu i del në shesh vlera. E njëjta gjë është e vërtetë për informacionet.
But consumption was where it started getting really enjoyable. Because what I began to see then was there were so many different ways people would consume this. They'd buy it from the shop as raw ingredients. Do you cook it? Do you have it served to you? Do you go to a restaurant? The same is true every time as I started thinking about information.
Por konsumimi është pika ku e tërë kjo filloi të bëhej me të vërtetë e kënaqshme. Atëherë fillova të vëreja se ka mënyra të ndryshme se si njerëzit mund të konsumojnë këtë. Do e blenin nga dyqani si përbërës të papërpunuar. A e gatuan? A ta shërben dikush? A shkon në një restoran? E njëjta gjë është e vërtetë cdo herë që filloj të mendoj për informacionet.
The analogies were getting crazy -- that information had sell-by dates, that people had misused information that wasn't dated properly and could really make an effect on the stock market, on corporate values, etc. And by this time I was hooked. And this is about 23 years into this process.
Analogjitë ishin jashtë kontrollit -- informacionet kishin data të shitjes, njerëzit kishin keqpërdorur informacione që nuk ishin datuar sic duhet dhe mund të kenë ndikim në tregun e aksioneve, në vlerat e korporatave, e të tjera. Tashmë isha futur thellë në këtë. Ky ishte një proces 23 vjecar.
And I began to start thinking of myself as we start having mash-ups of fact and fiction, docu-dramas, mockumentaries, whatever you call it. Are we going to reach the stage where information has a percentage for fact associated with it? We start labeling information for the fact percentage? Are we going to start looking at what happens when your information source is turned off, as a famine?
Fillova të mendoja per veten se përderisa kemi përzierje të fakteve dhe trillimeve, dramave dokumentare, dokumentarëve të bazuar në trillime, cfarëdo që ju e quani. A do arrijmë pikën ku informacioni ka sadopak fakt në të? A do fillojmë të emërtojmë informacionet në bazë të përqindjes së fakteve që përmbajnë? A do fillojmë të hulumtojmë se cfarë ndodh kur burimi i informacionit fiket, sikur kriza e urisë?
Which brings me to the final element of this. Clay Shirky once stated that there is no such animal as information overload, there is only filter failure. I put it to you that information, if viewed from the point of food, is never a production issue; you never speak of food overload. Fundamentally it's a consumption issue. And we have to start thinking about how we create diets within ourselves, exercise within ourselves, to have the faculties to be able to deal with information, to have the labeling to be able to do it responsibly. In fact, when I saw "Supersize Me," I starting thinking of saying, What would happen if an individual had 31 days nonstop Fox News? (Laughter) Would there be time to be able to work with it?
Kjo më sjell tek elementet e fundit të kësaj. Clay Shirky njëherë tha se nuk ka kafshë të tillë sikur mbingarkesa e infomacionit, ka vetëm dështim të filterit. Une ju them se informacioni, po qe se shikohet nga këndvështrimi i ushqimit, nuk është cështje prodhimi; nuk flitet kurrë për mbingarkesë ushqimi. Në thellësi është një cështje konsumimi. Duhet të fillojmë të mendojmë se si të krijojmë dieta brenda vetvetes, të ushtrojmë brenda vetvetes, të kemi aftësi për tu marrë me informacione, të bëjmë emërtime në mënyrë të përgjegjshme. Në fakt, kur e pashë "Supersize me", fillova të mendoja se cfarë do ndodhte nëse një person do shikonte lajmet në Fox News për 31 ditë rresht? (Qeshje) A do kemi kohë të merremi me këtë?
So you start really understanding that you can have diseases, toxins, a need to balance your diet, and once you start looking, and from that point on, everything I have done in terms of the consumption of information, the production of information, the preparation of information, I've looked at from the viewpoint of food. It has probably not helped my waistline any because I like practicing on both sides.
Kjo të bën të kuptosh që mund të vuash nga sëmundjet, helmet, nga nevoja të balancosh dietën, dhe kur fillon ta vështrosh nga afër cdo gjë që kam bërë lidhur me konsumimin e informacionit, prodhimin e informacionit, përgatitjen e informacionit, që e kam shikuar nga këndvështrimi i ushqimit. Ndoshta nuk i ka ndihmuar shumë belit tim sepse më pëlqen të ushtrojë në të dy anët.
But I'd like to leave you with just that question: If you began to think of all the information that you consume the way you think of food, what would you do differently?
Dua të ju lë me po këtë pyetje: Nëse mendoni për informacionin që konsumoni në mënyrën në të cilën mendoni për ushqimin, cfarë do ndryshonit?
Thank you very much for your time.
Ju faleminderit për kohën qe me kushtuat.
(Applause)
(Duartrokitje)