Γίνομαι 44 ετών τον άλλο μήνα, και έχω την αίσθηση ότι τα 44 θα είναι είναι μια πολύ καλή χρονιά, μια χρονιά εκπλήρωσης, υλοποίησης. Έχω αυτή την αίσθηση, όχι επειδή επιφυλάσσει κάτι ιδιαίτερο για μένα, αλλά επειδή διάβασα ότι θα είναι μια καλή χρονιά σε ένα βιβλίο που έγραψε ο Νόρμαν Μέιλερ το 1968.
I'm turning 44 next month, and I have the sense that 44 is going to be a very good year, a year of fulfillment, realization. I have that sense, not because of anything particular in store for me, but because I read it would be a good year in a 1968 book by Norman Mailer.
«Ένιωθε ότι η ηλικία του, τα 44 ...» έγραφε ο Μέιλερ στο «Οι Στρατιές της Νύχτας», «... ένιωθαν σαν να ήταν μια συμπαγής ενσάρκωση οστών, μυών, καρδιάς, μυαλού κι αισθημάτων να είναι ένας άνδρας σαν να είχε φτάσει».
"He felt his own age, forty-four ..." wrote Mailer in "The Armies of the Night," "... felt as if he were a solid embodiment of bone, muscle, heart, mind, and sentiment to be a man, as if he had arrived."
Ναι, ξέρω ότι ο Μέιλερ δεν έγραφε για μένα. Αλλά επίσης ξέρω ότι έγραφε για όλους εμάς - εσάς, εμένα, τον ήρωα του βιβλίου, ότι γερνάμε με λίγο πολύ τον ίδιο ρυθμό, ότι διάγουμε από τη γέννησή μας την ίδια θαυμάσια διαδρομή: μέσα από τα θαύματα και τους περιορισμούς της παιδικής ηλικίας, μέσα από τη χειραφέτηση και τις απογοητεύσεις της εφηβείας, τις κατακτήσεις και τις ευθύνες της ενήλικης ζωής, τις αναγνωρίσεις και τις παραιτήσεις της τρίτης ηλικίας. Υπάρχουν μοτίβα στη ζωή, και είναι κοινά μεταξύ μας. Όπως έγραψε ο Τόμας Μαν: «Θα συμβεί και σε μένα όπως σ' αυτούς».
Yes, I know Mailer wasn't writing about me. But I also know that he was; for all of us -- you, me, the subject of his book, age more or less in step, proceed from birth along the same great sequence: through the wonders and confinements of childhood; the emancipations and frustrations of adolescence; the empowerments and millstones of adulthood; the recognitions and resignations of old age. There are patterns to life, and they are shared. As Thomas Mann wrote: "It will happen to me as to them."
Δεν ζούμε απλώς αυτά τα μοτίβα. Τα καταχωρούμε επίσης. Τα καταγράφουμε σε βιβλία και γίνονται αφηγήσεις που μετά μπορούμε να διαβάζουμε και να αναγνωρίζουμε. Τα βιβλία μας λένε ποιοι ήμασταν, ποιοι είμαστε, καθώς και ποιοι θα γίνουμε. Το κάνουν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Όπως έγραψε ο Τζέιμς Σάλτερ, «Η ζωή περνάει σε σελίδες, αν τελικά περνάει σε κάτι».
We don't simply live these patterns. We record them, too. We write them down in books, where they become narratives that we can then read and recognize. Books tell us who we've been, who we are, who we will be, too. So they have for millennia. As James Salter wrote, "Life passes into pages if it passes into anything."
Κι έτσι, πριν από έξι χρόνια, μια σκέψη μου ήρθε στο μυαλό: Εάν η ζωή περνούσε στις σελίδες θα υπήρχαν, κάπου, αποσπάσματα που θα έγραφαν για κάθε ηλικία. Αν μπορούσα να τα βρω, θα μπορούσα να τα μοντάρω σε μια αφήγηση. θα μπορούσα να τα συναρμολογήσω σε μια ζωή, μια μακριά ζωή εκατό χρόνων, το σύνολο της ίδιας θαυμάσιας ακολουθίας την οποία περνούν οι τυχερότεροι από εμάς. Ήμουν τότε 37 χρονών, «μια ηλικία περίσκεψης» έγραψε ο Γουίλιαμ Τρέβορ. Είχα την τάση να διαλογίζομαι περί του χρόνου και της ηλικίας. Μια αρρώστια στην οικογένεια και αργότερα ένα τραύμα για μένα μας είχε από καιρό δώσει να καταλάβουμε πως δεν ήταν δεδομένο ότι θα γεράσουμε. Εκτός αυτού, το πέρασμα των χρόνων απλώς ανέβαλλε το αναπόφευκτο, χρόνος που έβλεπε αυτό που δεν έβλεπε η περίσταση. Ήταν αρκετά αποκαρδιωτικό.
And so six years ago, a thought leapt to mind: if life passed into pages, there were, somewhere, passages written about every age. If I could find them, I could assemble them into a narrative. I could assemble them into a life, a long life, a hundred-year life, the entirety of that same great sequence through which the luckiest among us pass. I was then 37 years old, "an age of discretion," wrote William Trevor. I was prone to meditating on time and age. An illness in the family and later an injury to me had long made clear that growing old could not be assumed. And besides, growing old only postponed the inevitable, time seeing through what circumstance did not. It was all a bit disheartening.
Ένας κατάλογος όμως θα διαρκούσε. Για να δώσω το χρονικό μιας ζωής, χρόνο με το χρόνο θα έπρεπε να αδράξω και να βάλω κάτω κάτι που ήταν περαστικό, ήταν να δώσω σε μένα και στους άλλους μια γεύση από το μέλλον, είτε καταφέρναμε να φτάσουμε εκεί είτε όχι. Και όταν άρχισα να συντάσσω τη λίστα μου, πολύ γρήγορα παθιάστηκα, ψάχνοντας σελίδες επί σελίδων για ηλικίες επί ηλικιών. Φτάσαμε λοιπόν με ετήσιο βήμα έως τα πρώτα μας πενήντα χρόνια. «Είκοσι επτά ... καιρός για αιφνίδιες αποκαλύψεις», «εξήντα δύο ... για διακριτικές μειώσεις».
A list, though, would last. To chronicle a life year by vulnerable year would be to clasp and to ground what was fleeting, would be to provide myself and others a glimpse into the future, whether we made it there or not. And when I then began to compile my list, I was quickly obsessed, searching pages and pages for ages and ages. Here we were at every annual step through our first hundred years. "Twenty-seven ... a time of sudden revelations," "sixty-two, ... of subtle diminishments."
Είχα υπόψιν όμως ότι τέτοιες απόψεις ήταν σχετικές. Κατ' αρχάς, πλέον ζούμε περισσότερο, κι έτσι γερνάμε πιο αργά. Ο Κρίστοφερ Ίσεργουντ χρησιμοποίησε τη φράση «κίτρινο φύλλο» για να περιγράψει τον άνθρωπο στα 53, μόνο 100 χρόνια αφού ο Λόρδος Βύρωνας με αυτή περιέγραψε τον εαυτό του στα 36.
I was mindful, of course, that such insights were relative. For starters, we now live longer, and so age more slowly. Christopher Isherwood used the phrase "the yellow leaf" to describe a man at 53, only one century after Lord Byron used it to describe himself at 36.
(Γέλια)
(Laughter)
Είχα επίσης υπόψιν ότι η ζωή μπορεί να έχει ξαφνικές και απρόβλεπτες διακυμάνσεις χρονιά με τη χρονιά, κι ότι οι άνθρωποι μπορεί να βιώνουν διαφορετικά την ίδια ηλικία. Ακόμα κι έτσι όμως, όπως η λίστα έπαιρνε μορφή, το ίδιο ξεκάθαρα πάνω στη σελίδα -σαν εικόνα από καθρέφτη- εμφανιζόταν και η ζωή που εγώ ζούσα: ανακαλύπτοντας στα 20 ότι, «... κάποιος αρχίζει να αμφιβάλει για το ποιος είναι», φτάνοντας στα 30 από την «... άγονη γη της προετοιμασίας στη δραστήρια ζωή», μαθαίνοντας στα 40 «... να κλείνει ήσυχα τις πόρτες στα δωμάτια [που εγώ] δεν θα ξαναγύριζε». Εκεί ήμουνα.
I was mindful, too, that life can swing wildly and unpredictably from one year to the next, and that people may experience the same age differently. But even so, as the list coalesced, so, too, on the page, clear as the reflection in the mirror, did the life that I had been living: finding at 20 that "... one is less and less sure of who one is;" emerging at 30 from the "... wasteland of preparation into active life;" learning at 40 "... to close softly the doors to rooms [I would] not be coming back to." There I was.
Φυσικά, εκεί είμαστε όλοι. Ο Μίλτον Γκλέιζερ, ο μεγάλος γραφίστας, τις πανέμορφες εικονογραφήσεις του οποίου βλέπετε εδώ, και ο οποίος σήμερα είναι 85 - όλα αυτά τα χρόνια «... ένα μέστωμα και μια αποθέωση» έγραψε ο Ναμπόκοφ - μου επεσήμανε ότι, όπως η τέχνη και το χρώμα, η λογοτεχνία μας βοηθάει να θυμηθούμε τι έχουμε βιώσει.
Of course, there we all are. Milton Glaser, the great graphic designer whose beautiful visualizations you see here, and who today is 85 -- all those years "... a ripening and an apotheosis," wrote Nabokov -- noted to me that, like art and like color, literature helps us to remember what we've experienced.
Και πραγματικά, όταν έδειξα τη λίστα στον παππού μου έγνεψε ότι την αναγνώριζε. Ήταν τότε 95 και σύντομα θα πέθαινε, το οποίο, έγραψε ο Ρομπέρτο Μπολάνιο, «... είναι το ίδιο σαν να μην πεθαίνεις ποτέ». Και θυμάμαι μου είπε ότι, ναι, ο Προυστ είχε δίκιο ότι στα 22 είμαστε σίγουροι ότι δεν θα πεθάνουμε, όπως είχε δίκιο ένας θανατολόγος ονόματι Έντγουιν Σνάιντμαν πως στα 90 είμαστε σίγουροι ότι θα πεθάνουμε. Είχε συμβεί και σ' αυτόν, όπως και σ' αυτούς.
And indeed, when I shared the list with my grandfather, he nodded in recognition. He was then 95 and soon to die, which, wrote Roberto Bolaño, "... is the same as never dying." And looking back, he said to me that, yes, Proust was right that at 22, we are sure we will not die, just as a thanatologist named Edwin Shneidman was right that at 90, we are sure we will. It had happened to him, as to them.
Τώρα η λίστα τελείωσε: εκατό χρόνια. Και ξανακοιτάζοντάς την, ξέρω ότι εγώ δεν τελείωσα. Έχω ακόμα να ζήσω τη ζωή μου, ακόμη έχω πολλές σελίδες να περάσω. Και ενθυμούμενος τον Μέιλερ, προσδοκώ τα 44.
Now the list is done: a hundred years. And looking back over it, I know that I am not done. I still have my life to live, still have many more pages to pass into. And mindful of Mailer, I await 44.
Σας ευχαριστώ.
Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)