I'd like to invite you to close your eyes.
Կխնդրեի փակել Ձեր աչքերը:
Imagine yourself standing outside the front door of your home. I'd like you to notice the color of the door, the material that it's made out of. Now visualize a pack of overweight nudists on bicycles.
Պատկերացրեք, որ կանգնած եք Ձեր տան դռան առջև: Կցանկանայի ուշադրություն դարձնեիք դռան գույնին, և թե ինչ նյութից է այն պատրաստված: Այժմ, երևակայեցեք մի խումբ գեր նուդիստներ հեծանիվների վրա:
(Laughter)
Նրանք մրցում են հեծանվային մրցույթում,
They are competing in a naked bicycle race, and they are headed straight for your front door. I need you to actually see this. They are pedaling really hard, they're sweaty, they're bouncing around a lot. And they crash straight into the front door of your home. Bicycles fly everywhere, wheels roll past you, spokes end up in awkward places. Step over the threshold of your door into your foyer, your hallway, whatever's on the other side, and appreciate the quality of the light. The light is shining down on Cookie Monster. Cookie Monster is waving at you from his perch on top of a tan horse. It's a talking horse. You can practically feel his blue fur tickling your nose. You can smell the oatmeal raisin cookie that he's about to shovel into his mouth. Walk past him. Walk past him into your living room. In your living room, in full imaginative broadband, picture Britney Spears. She is scantily clad, she's dancing on your coffee table, and she's singing "Hit Me Baby One More Time." And then, follow me into your kitchen. In your kitchen, the floor has been paved over with a yellow brick road, and out of your oven are coming towards you Dorothy, the Tin Man, the Scarecrow and the Lion from "The Wizard of Oz," hand-in-hand, skipping straight towards you.
և նրանք առաջանում են ուղիղ դեպի Ձեր դուռը: Ինձ հարկավոր է, որ դուք իրականում տեսնեք այս ամենը: Նրանք ամբողջ ուժով քշում են հեծանիվը, քրտինքի մեջ են, ուժգին թռնում են վերուվար: Եվ նրանք բախվում են ուղիղ Ձեր տան առջևի դռանը: Հեծանիվները թռչում են ամենուրեք, անիվները գլորվում անցնում են Ձեր կողքով, սանդղամատերը հայտնվում են տարօրինակ վայրերում: Անցե՛ք Ձեր շեմքի վրայով դեպի Ձեր ճեմասրահ, միջանցք, կարևոր չէ, թե ինչ է շեմքի հետևում, և գնահատեք լույսի որակը: Լույսը իր շողերն է սփռում Թխվածքաբլիթ հրեշի վրա: Թխվածքաբլիթ հրեշը թափահարում է իր ձեռքը Ձեր ուղղությամբ դարչնագույն ձիու վրա թառած դիրքից: Այն խոսացող ձի է: Դուք իրականում զգում եք, որ նրա կապույտ մորթը խուտուտ է տալիս Ձեր քիթը: Դուք զգում եք չամիչով թխվածքաբլիթի հոտը, որը նա պատրաստվում նետել իր բերանի մեջ: Անցեք նրա կողքով: Անցեք նրա կողքով դեպի հյուրասենյակ Ձեր հյուրասենյակում, լրիվ երևակայական լայնաշերտ Բրիթնի Սփիրսի նկարն է: Նա խղճուկ է հագնված, նա պարում է Ձեր սուրճի սեղանի վրա, և նա երգում է «Հիթ մի բեյբի ուան մոր թայմ» (Մի անգամ էլ սերս): Ապա հետևեք ինձ դեպի խոհանոց: Խոհանոցում հատակը սփռվել է դեղին աղյուսե ճանապարհով և Ձեր վառարանից դեպի Ձեզ են գալիս Դորոթին, Թիթեղագործը, Խրտվիլակը և Առյուծը «Օզի Կախարդը» հեքիաթից ձեռք ձեռքի թռչկոտում են ուղիղ դեպի Ձեզ:
Okay. Open your eyes.
Լավ: Բացեք ձեր աչքերը:
I want to tell you about a very bizarre contest that is held every spring in New York City. It's called the United States Memory Championship. And I had gone to cover this contest a few years back as a science journalist, expecting, I guess, that this was going to be like the Superbowl of savants. This was a bunch of guys and a few ladies, widely varying in both age and hygienic upkeep.
Ես ուզում եմ ձեզ պատմել մի շատ տարօրինակ մրցույթի մասին, որը տեղի է ունենում ամեն գարուն Նյու-Յորք քաղաքում: Այն կոչվում է Միացիալ Նահանգների Հիշողությոան առաջնություն: Եվ ես գնացել էի լուսաբանելու այս մրցույթը մի քանի տարի առաջ, որպես գիտական լրագրող՝ ակնկալելով, որ այն նման կլինի գիտնականների սուպերբոլի: Սրանք մի խումբ տղաներ էին և մի քանի տիկնայք, ովքեր շատ տարբերվում էին և տարիքով և հիգիենիկ մաքրությամբ:
(Laughter)
(Ծիծաղ)
They were memorizing hundreds of random numbers, looking at them just once. They were memorizing the names of dozens and dozens and dozens of strangers. They were memorizing entire poems in just a few minutes. They were competing to see who could memorize the order of a shuffled pack of playing cards the fastest. I was like, this is unbelievable. These people must be freaks of nature.
Նրանք փորձում էին անգիր անել հարյուրավոր պատահական թվեր՝ նայելով դրանց միայն մեկ անգամ: Նրանք անգիր էին անում տասնյակ և տասնյակ անծանոթ մարդկանց անուններ: Նրանք անգիր էին սովորում ամբողջական բանաստեղծություններ մի քանի րոպեների ընթացքում: Նրանք մրցում էին, որ տեսնեն թե ով կարող է ամենաարագ անգիր անել մի տուփ խառնած խաղաքարտերի հերթականությունը: Ես չէի հավատում աչքերիս: Այս մարդիկ կարծես բնության հրեշներ լինեին:
And I started talking to a few of the competitors. This is a guy called Ed Cook, who had come over from England, where he had one of the best-trained memories. And I said to him, "Ed, when did you realize that you were a savant?" And Ed was like, "I'm not a savant. In fact, I have just an average memory. Everybody who competes in this contest will tell you that they have just an average memory. We've all trained ourselves to perform these utterly miraculous feats of memory using a set of ancient techniques, techniques invented 2,500 years ago in Greece, the same techniques that Cicero had used to memorize his speeches, that medieval scholars had used to memorize entire books." And I said, "Whoa. How come I never heard of this before?"
Եվ ես սկսեցի խոսել մրցողներից մի քանիսի հետ: Սա մի տղա է Էդ Քուք անունով, ով եկել էր Անգլիայից, որտեղ նա ուներ լավագույն վարժեցված հիշողություններից մեկը: Եվ ես հարցրեցի նրան, «Էդ, ե՞րբ Դուք հասկացաք, որ դուք գիտնական եք»: Եվ Էդը ասաց․ «Ես գիտնական չեմ»: Իրականում, ես ունեմ միջին ունակության հիշողություն: Բոլորը, ովքեր մասնակցում են այս մրցույթին կասեն Ձեզ, որ նրանք ունեն միայն միջին հիշողություն: Մենք բոլորս էլ վարժեցրել ենք ինքներս մեզ կատարելու այս բոլորովին զարմանահրաշ հիշողության սխրանքները՝ օգտագործելով մի շարք հնադարյան մեթոդներ, մեթոդներ ստեղծված 2500 տարի առաջ Հունաստանում, նույն մեթոդները, որոնք Կիկերոնն էր օգտագործել, իր ճառերը անգիր անելու համար, որոնք միջնադարյան գիտնականները օգտագործում էին ամբողջական գրքեր անգիր սովորելու համար»: Եվ ես ապշած մտածեցի, «Ուոաաա՜: Ինչպե՞ս ես երբեք չեմ լսել սրա մասին»։
And we were standing outside the competition hall, and Ed, who is a wonderful, brilliant, but somewhat eccentric English guy, says to me, "Josh, you're an American journalist. Do you know Britney Spears?" I'm like, "What? No. Why?" "Because I really want to teach Britney Spears how to memorize the order of a shuffled pack of playing cards on U.S. national television. It will prove to the world that anybody can do this."
Եվ մենք կանգնած էինք մրցույթի դահլիճից դուրս և Էդը, ով հրաշալի, փայլուն, բայց որոշ չափով տարօրինակ անգլիացի տղա է, ասում է ինձ, «Ջոշ, Դուք ամերիկյան լրագրող էք. Դուք գիտե՞ք Բրիթնի Սփիրսին:» Ես զարմացած՝ «Ի՞նչ: Ոչ: Ի՞նչու»: «Քանի որ ես իսկապես ուզում եմ սովորեցնել Բրիթնի Սփիրսին ինչպես անգիր անել խառնած մի տուփ խաղաքարտերի հերթականությունը Ամերիկայի ազգային հեռուստակայանով: Այն կապացույցի աշխարհին, որ ամենը կարող են անել այն»:
(Laughter)
(Ծիծաղ)
I was like, "Well, I'm not Britney Spears, but maybe you could teach me. I mean, you've got to start somewhere, right?" And that was the beginning of a very strange journey for me.
Ես պատասխանեցի, «Դե, ես Բրիթնի Սփիրսը չեմ, բայց միգուցե Դուք կարող էիք ինձ սովորեցնել: Չէ որ պետք է որևէ մեկից սկսես, այդպես չէ՞»: Եվ դա իմ համար մի շատ տարօինակ ճանապարհորդության սկիզբն էր:
I ended up spending the better part of the next year not only training my memory, but also investigating it, trying to understand how it works, why it sometimes doesn't work, and what its potential might be.
Ի վերջո ես անցկացրեցի հաջորդ տարվա լավագույն մասը ոչ միայն վարժեցնելով իմ հիշողությունը, այլ նաև ուսումնասիրելով այն, փորձելով հասկանալ, թե ինչպես է այն աշխատում, ինչու այն մեկ-մեկ չի աշխատում, և ինչ ներուժ այն կարող է ունենալ:
And I met a host of really interesting people. This is a guy called E.P. He's an amnesic who had, very possibly, the worst memory in the world. His memory was so bad, that he didn't even remember he had a memory problem, which is amazing. And he was this incredibly tragic figure, but he was a window into the extent to which our memories make us who we are.
Ես հանդիպեցի մի շարք իրոք հետաքրքիր մարդկանց: Սա մի տղա է, ում անունն է Ի.Փի: Նա ամնեզիայով տառապող մարդ է, ով ունի հնարավոր է ամենավատ հիշողությունը աշխարհում: Նրա հիշողությունն այնքան վատն էր, որ նա նույնիսկ չէր հիշում, որ ուներ հիշողության խնդիր, ինչը զարմանահրաշ է։ Եվ նա այս անհավատալիորեն ողբերգական կերպարն էր, սակայն նա մի վառ օրինակ էր այնքանով, որքանով մեր հիշողությունները ներկայացնում են, թե ով ենք մենք:
At the other end of the spectrum, I met this guy. This is Kim Peek, he was the basis for Dustin Hoffman's character in the movie "Rain Man." We spent an afternoon together in the Salt Lake City Public Library memorizing phone books, which was scintillating.
Սպեկտրի մյուս կողմում ես հանդիպեցի այս տղային: Սա Քիմ Փիքն է: Նա Դասթին Հոֆմանի պատկերի հիմքն էր «Անձրևի Մարդ» ֆիլմի մեջ: Մենք անցկացրեցինք մի ամբողջ օր միասին Սոլթ Լեյք քաղաքի հանրային գրադարանում անգիր անելով հեռախոսագրքերը, ինչը հանճարեղ էր:
(Laughter)
(Ծիծաղ)
And I went back and I read a whole host of memory treatises, treatises written 2,000-plus years ago in Latin, in antiquity, and then later, in the Middle Ages. And I learned a whole bunch of really interesting stuff. One of the really interesting things that I learned is that once upon a time, this idea of having a trained, disciplined, cultivated memory was not nearly so alien as it would seem to us to be today. Once upon a time, people invested in their memories, in laboriously furnishing their minds.
Եվ ես վերադարձա և կարդացի մի շարք հիշողության գիտական աշխատություններ, աշխատություններ՝ գրված 2000 տարուց ավելի առաջ լատիներենով հնադարում և ավելի ուշ՝ միջնադարում: Եվ ես սովորեցի մի քանի հետաքրքիր բան: Իսկապես հետաքրքիր բաներից մեկն այն է որ ժամանակին, վարժեցված, կարգապահ, մշակված հիշողություն ունենալու այս գաղափարը այնքան խորթ չէր, ինչքան այն թվում է մեզ այսօր: Ժամանակին, մարդիկ ջանք էին ներդնում իրենց հիշողությունների մեջ, ջանասիրաբար զարգացնելով իրենց հիշողությունը:
Over the last few millenia, we've invented a series of technologies -- from the alphabet, to the scroll, to the codex, the printing press, photography, the computer, the smartphone -- that have made it progressively easier and easier for us to externalize our memories, for us to essentially outsource this fundamental human capacity. These technologies have made our modern world possible, but they've also changed us. They've changed us culturally, and I would argue that they've changed us cognitively. Having little need to remember anymore, it sometimes seems like we've forgotten how.
Վերջին մի քանի հազարամյակների ընթացքում մենք ստեղծել ենք մի շարք տեխնոլոգիաներ. այբուբենից մինչև ձեռագրեր, մինչև գրքեր, մամուլի տպագրություն, լուսանկարչություն, համակարգիչ, սմարթֆոն որոնք աստիճանաբար ավելի են հեշտացրել և դյուրացրել մեզ համար մեր հիշողությունները այլ տեղում պահելը, դրդելով մեզ էապես հրաժարվել այս հիմնարար մարդկային կարողությունից: Այս տեխնոլոգիաները մեր ժամանակակից աշխարհը հնարավոր են դարձրել, բայց նրանք նաև մեզ փոխել են: Նրանք փոխել են մեր մշակույթը և ես կասեի, որ նրանք փոխել են մեզ իմացության մակարդակի վրա: Այլեւս ստիպված չլինելով հիշել, մենք գրեթե մոռացել ենք ինչպես են դա անում:
One of the last places on Earth where you still find people passionate about this idea of a trained, disciplined, cultivated memory, is at this totally singular memory contest. It's actually not that singular, there are contests held all over the world. And I was fascinated, I wanted to know how do these guys do it.
Աշխարհի միակ վայրերը, որտեղ դուք դեռ կարող եք գտնել մարդկանց, ովքեր տարված են հիշողության վարժեցման և մշակման գաղափարով, այս ամբողջովին եզակի հիշողության մրցույթն է: Իրականում այն այդքան էլ եզակի չէ, այդպիսի մրցույթներ անցկացվում են ամբողջ աշխահով մեկ: Եվ ես հիացած էի, ես ուզում էի իմանալ՝ ինչպես են այս տղաները անում դա:
A few years back a group of researchers at University College London brought a bunch of memory champions into the lab. They wanted to know: Do these guys have brains that are somehow structurally, anatomically different from the rest of ours? The answer was no. Are they smarter than the rest of us? They gave them a bunch of cognitive tests, and the answer was: not really.
Մի քանի տարի առաջ մի խումբ հետազոտողներ Լոնդոնի համալսարանական քոլեջում իրենց լաբորատորիա էին բերել մի խումբ հիշողության չեմպիոններ: Նրանք ուզում էին իմանալ՝ արդյո՞ք այս տղաների ուղեղները, իրենց ձևով ու կառուցվածքով տարբեր են մեր ուղեղներից: Պատասխանը ոչ էր: Նրանք ավելի խելացի՞ են քան մենք: Նրանց հանձնարարեցին մի շարք կոգնիտիվ թեստեր, և պատասխանը իսկապես ոչ էր:
There was, however, one really interesting and telling difference between the brains of the memory champions and the control subjects that they were comparing them to. When they put these guys in an fMRI machine, scanned their brains while they were memorizing numbers and people's faces and pictures of snowflakes, they found that the memory champions were lighting up different parts of the brain than everyone else. Of note, they were using, or they seemed to be using, a part of the brain that's involved in spatial memory and navigation. Why? And is there something that the rest of us can learn from this?
Սակայն կար մի իսկապես հետաքրքիր տարբերություն այս հիշողության չեմպիոնների և սովորական մարդկանց ուղեղների միջև, որոնց հետ նրանց համեմատում էին: Երբ նրանք դրեցին այս տղաներին Ֆունկցիոնալ մագնիսա-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի մեքենայի մեջ, սկան արեցին իրենց ուղեղները մինչ նրանք անգիր էին անում թվեր, մարդկանց դեմքեր ու ձյան փաթիլների նկարներ, նրանք հայտնաբերեցին, որ հիշողության չեմպիոնների ուղեղները լուսավորում էին այլ մասերում քան մյուս մարդկանց ուղեղները: Արժե նշել, որ նրանք օգտագործում էին, կամ թվում էր թե օգտագործում էին ուղեղի այն մասը, որը պատասխանատու է տարածական հիշողության համար: Ինչու՞: Եվ կա՞ ինչ-որ մի բան, որ մենք կարող են սովորել սրանից:
The sport of competitive memorizing is driven by a kind of arms race where, every year, somebody comes up with a new way to remember more stuff more quickly, and then the rest of the field has to play catch-up.
Մրցակցային հիշողության սպորտը նման է ռազմական մրցավազքի, որտեղ ամեն տարի մեկը հնարում է մի նոր ձև ավելի շատ նյութ, ավելի արագ հիշելու համար, իսկ հետո մնացած մրցակիցները պետք է կարողանան անել նույնը:
This is my friend Ben Pridmore, three-time world memory champion. On his desk in front of him are 36 shuffled packs of playing cards that he is about to try to memorize in one hour, using a technique that he invented and he alone has mastered. He used a similar technique to memorize the precise order of 4,140 random binary digits in half an hour.
Սա իմ ընկեր Բեն Փրիդմորն է, աշխարհի հիշողության եռակի չեմպիոնը: Նրա առջև իր գրասեղանի վրա կան խառնած խաղաքարտերի 36 տուփ, որը նա պատրաստվում է փորձել անգիր անել մեկ ժամում, օգտագործելով մի մեթոդ, որը նա էր հնարել և միայն նա էր տիրապետում դրան: Նա օգտագործել էր նմանատիպ մի մեթոդ հիշելու ճիշտ կարգը 4,140 պատահական երկուական նիշերի
(Laughter)
կես ժամվա ընթացքում:
Yeah.
Այո:
And while there are a whole host of ways of remembering stuff in these competitions, everything, all of the techniques that are being used, ultimately come down to a concept that psychologists refer to as "elaborative encoding."
Եվ թեև կան մի շարք ձևեր նյութը հիշելու այս մրցույթներում, բոլոր մեթոդները, որոնք օգտագործվում են, ի վերջո հանգում են մի հայեցակարգի, որը հոգեբանները կոչում են զարգացող կոդավորում:
And it's well-illustrated by a nifty paradox known as the Baker/baker paradox, which goes like this: If I tell two people to remember the same word, if I say to you, "Remember that there is a guy named Baker." That's his name. And I say to you, "Remember that there is a guy who is a baker." Okay? And I come back to you at some point later on, and I say, "Do you remember that word that I told you a while back? Do you remember what it was?" The person who was told his name is Baker is less likely to remember the same word than the person was told his job is a baker. Same word, different amount of remembering; that's weird. What's going on here?
Եվ այս մեթոդը լավ ներկայացված է հիանալի պարադոքսի միջոցով հայտնի որպես Հացթուխ/հացթուխ պարադոքս, որը, հետևյալն է. եթե ես խնդրեմ երկու մարդու հիշել նույն բառը, եթե ես ասեմ մեկին «Հիշիր, որ կա մի տղա Հացթուխ անունով»: Դա իր անունն է: Իսկ մյուսին ասեմ, «Հիշիր, որ կա մի տղա, որը հացթուխ է»: Եվ որոշ ժամանակ հետո ես վերադառնամ իրենց և ասեմ, «Դուք հիշու՞մ եք այն բառը, որը ես ասել էի ձեզ մի քիչ առաջ։ Դուք հիշու՞մ եք այն»: Անձը, ում ասել էի, որ իր անունը Հացթուխ է ավելի քիչ հավանական է, որ կհիշեր նույն բառը քան այն անձը ում ասել էի, որ իր աշխատանքն է հացթուխ լինելը: Նույն բառն է, բայց տարօրինակ է, որ մի դեպքում հիշվում է, իսկ մյուս դեպքում՝ ոչ: Ի՞նչ է տեղի ունենում այստեղ:
Well, the name Baker doesn't actually mean anything to you. It is entirely untethered from all of the other memories floating around in your skull. But the common noun "baker" -- we know bakers. Bakers wear funny white hats. Bakers have flour on their hands. Bakers smell good when they come home from work. Maybe we even know a baker. And when we first hear that word, we start putting these associational hooks into it, that make it easier to fish it back out at some later date. The entire art of what is going on in these memory contests, and the entire art of remembering stuff better in everyday life, is figuring out ways to transform capital B Bakers into lower-case B bakers -- to take information that is lacking in context, in significance, in meaning, and transform it in some way, so that it becomes meaningful in the light of all the other things that you have in your mind.
Հացթուխ անունն իրականում ոչինչ չի նշանակում Ձեզ համար: Այն ամբողջովին հեռու է Ձեր գլխում պտտվող բոլոր մյուս հիշողություններից: Բայց բոլորը գիտեն հացթուխ գոյականը, մենք ճանաչում ենք հացթուխների: Հացթուխները կրում են ծիծաղաշարժ սպիտակ գլխարկներ: Հացթուխների ձեռքերը ալյուրի մեջ են: Հացթուխներից լավ հոտ է գալիս, երբ նրանք վերադառնում են տուն: Միգուցե մենք նույնիսկ ճանաչում ենք հացթուխի: Եվ երբ մենք առաջին անգամ լսում ենք այդ բառը, մենք անմիջապես սկսում ենք կառուցել ասոցիացիաներ, որոնք ավելի ուշ օգնում են մեզ ավելի հեշտ հիշել այդ բառը: Հիշելու ամբողջ արվեստը, որի վրա հիմնված են այս մրցույթները, ինչպես նաև փաստերը ավելի լավ հիշելու արվեստը առօրյա կյանքում, հանգում է մեծատառ Հ-ով Հացթուխներին փոքրատառ հ-ով հացթուխների փոխակերպելուն, վերցնելով տեղեկատվությունը, որը բացակայում է համատեքստում նշանակությամբ ու իմաստաով, և փոխակերպել այն այնպես, որ այն դառնա իմաստալից Ձեր գլխում եղած մնացած ինֆորմացիայի հետ:
One of the more elaborate techniques for doing this dates back 2,500 years to Ancient Greece. It came to be known as the memory palace. The story behind its creation goes like this:
Այս անելու համար ավելի մշակված մեթոդներից մեկը ստեղծվել է 2500 տարի առաջ հին Հունաստանում: Այն հայտնի էր հիշողության պալատ անունով: Ահա դրա ստեղծման պատմությունը:
There was a poet called Simonides, who was attending a banquet. He was actually the hired entertainment, because back then, if you wanted to throw a really slamming party, you didn't hire a D.J., you hired a poet. And he stands up, delivers his poem from memory, walks out the door, and at the moment he does, the banquet hall collapses. Kills everybody inside. It doesn't just kill everybody, it mangles the bodies beyond all recognition. Nobody can say who was inside, nobody can say where they were sitting. The bodies can't be properly buried. It's one tragedy compounding another. Simonides, standing outside, the sole survivor amid the wreckage, closes his eyes and has this realization, which is that in his mind's eye, he can see where each of the guests at the banquet had been sitting. And he takes the relatives by the hand, and guides them each to their loved ones amid the wreckage.
Կար մի բանաստեղծ Սիմոնիդես անունով, ով գնացել էր հանդիսավոր ճաշկերույթի: Իրականում նրան վարձել էին զվարճանքի համար, քանի որ այն ժամանակ, եթե Դուք ցանկանում էիք կազմակերպել յուրահատուկ խնջույք, Դուք չէիք վարձում դիջեյ, Դուք վարձում էիք բանաստեղծ: Եվ նա կանգնում է, ասմունքում իր բանաստեղծությունը, դուրս գալիս սրահի դռնից, և այդ պահին, ամբողջ ճաշկերույթի սրահը փլուզվում է՝ սպանելով ներսում գտնվող բոլորին: Այն ոչ միայն սպանում է բոլորին, այլ անճանաչելիորեն աղավաղում է բոլորի մարմինները: Ոչ ոք չի կարող ասել, թե ով կար ներսում, ոչ ոք չի կարող ցույց տալ, թե ով որտեղ էր նստած: Մարմինները չեն կարող պատշաճ կերպով թաղված լինել: Դա մի ողբերգություն է, որին գումարվել է մեկ այլ ողբերգություն: Սիմոնիդեսը, դուրսը կանգնած, ավերակների մեջ միակ ողջ մնացածը, փակում է իր աչքերը և գիտակցում է, որ իր մտքում նա կարող է տեսնել, թե ճաշկերույթի սրահում յուրաքանչյուր հյուրը որտեղ է նստած է եղել: Եվ նա բռնում է զոհվածների հարազատներին ձեռքերից ու ուղղորդում նրանց ավերակների միջով իրենց սիրելիների մոտ:
What Simonides figured out at that moment, is something that I think we all kind of intuitively know, which is that, as bad as we are at remembering names and phone numbers, and word-for-word instructions from our colleagues, we have really exceptional visual and spatial memories. If I asked you to recount the first 10 words of the story that I just told you about Simonides, chances are you would have a tough time with it. But, I would wager that if I asked you to recall who is sitting on top of a talking tan horse in your foyer right now, you would be able to see that.
Սիմոնիդեսը հասկանում է այդ պահին մի բան, որ ես կարծում էմ մենք բոլորս բնազդաբար գիտենք, որ չնայած նրա, որ մենք տկար ենք անուններ ու հեռախոսահամարներ անգիր անելու մեջ և մեր գործընկերներից բառացի հրահանգներ հիշելու գործում, մենք ունենք իսկապես բացառիկ տեսողական և տարածական հիշողություն: Եթե ես խնդրեմ ձեզ ասել ինձ առաջին 10 բառը այն պատմության, որը ես ձեզ պատմեցի Սիմոնիդիսի մասին հնարավոր է, որ ձեզ շատ դժվար լինի անել այն: Բայց ես կարող եմ գրազ գալ, որ եթե ես խնդրեի Ձեզ հիշել, թե ով է նստած թուխ խոսացող ձիու վրա ձեր ֆոյեյում հենց հիմա, դուք կկարողանաք տեսնել դա։
The idea behind the memory palace is to create this imagined edifice in your mind's eye, and populate it with images of the things that you want to remember -- the crazier, weirder, more bizarre, funnier, raunchier, stinkier the image is, the more unforgettable it's likely to be. This is advice that goes back 2,000-plus years to the earliest Latin memory treatises.
Հիշողության պալատի գաղափարը այս երևակայական երևույթ Ձեր մտքում ստեղծելու և այն պատկերներով լցնելու մեջ է, որոնք Դուք ուզում եք հիշել՝ ինչքան ավելի խենթ, ավելի տարօրինակ, ավելի արտառոց, ավելի զվարճալի, ավելի անպարկեշտ, ավելի նողկալի է պատկերը ավելի անմոռանալի այն կլինի։ Ահա մի խորհուրդ, որը 2000 տարուց ավելի հին է, որը կարելի է գտնել ամենավաղ լատինական հիշողության պայմանագրերում:
So how does this work? Let's say that you've been invited to TED center stage to give a speech, and you want to do it from memory, and you want to do it the way that Cicero would have done it, if he had been invited to TEDxRome 2,000 years ago.
Այսպիսով, ինպե՞ս է այն գործում: Ասենք թե Ձեզ հրավիրել են TED-ի բեմ ելույթ ունենալու և Դուք ուզում եք այն անգիր սովորել և Դուք ուզում եք անել այն այնպես, ինչպես Կեկերոնը կաներ, եթե նա հրավիրված լիներ TEDxRome-ին 2000 տարի առաջ:
(Laughter)
Դուք կարող եք
What you might do is picture yourself at the front door of your house. And you'd come up with some sort of crazy, ridiculous, unforgettable image, to remind you that the first thing you want to talk about is this totally bizarre contest.
պատկերացնել ինքներդ Ձեզ Ձեր տան դռան առջև: Եվ Դուք կարող եք պատկերացնել մի ինչ-որ ամբողջովին խենթ, անհեթեթ, անմոռանալի պատկեր, որը կհիշացնի Ձեզ այն բանի մասին, ինչի մասին, որ Դուք ուզում էք խոսել առաջինը, այն է՝ այս ամբողջովին արտառոց մրցույթը:
(Laughter)
Եվ հետո Դուք կմտնեք Ձեր տուն
And then you'd go inside your house, and you would see an image of Cookie Monster on top of Mister Ed. And that would remind you that you would want to then introduce your friend Ed Cook. And then you'd see an image of Britney Spears to remind you of this funny anecdote you want to tell. And you'd go into your kitchen, and the fourth topic you were going to talk about was this strange journey that you went on for a year, and you'd have some friends to help you remember that.
և կտեսնեք Թխվածքաբլիթ հրեշին պարոն Էդի վրա: Եվ այն կհիշեցնի Ձեզ, որ Դուք ուզում եք ներկայացնել Ձեր ընկեր Էդ Քուքին: Եվ հետո Դուք կտեսնեք Բրիթնի Սփիրսի մի նկար, որը կհիշեցնի Ձեզ այս ծիծաղաշարժ կատակը, որը Դուք ուզում եք պատմել: Եվ Դուք մտնում եք խոհանոց, և չորրորդ թեման, որի մասին դուք պատրաստվում եք խոսել այս տարօրինակ ճանապարհորդությունն էր, որին Դուք մասնակից եք դարձել մեկ տարի, և Դուք ունեք ընկերներ, որոնք կօգնեն Ձեզ հիշել այն:
This is how Roman orators memorized their speeches -- not word-for-word, which is just going to screw you up, but topic-for-topic. In fact, the phrase "topic sentence" -- that comes from the Greek word "topos," which means "place." That's a vestige of when people used to think about oratory and rhetoric in these sorts of spatial terms. The phrase "in the first place," that's like "in the first place of your memory palace."
Ահա ինչպես են Հռոմեկան հռետորները անգիր արել իրենց ճառերը. ոչ բառ առ բառ, որը Ձեզ պարզապես կխենթացնի, այլ թեմա առ թեմա: Իրականում, «Թեմատիկ նախադասություն» արտահայտությունը, գալիս է հունական «topos» բառից, որը նշանակում է «տեղ»: Սա հետք է այն ժամանակվա, երբ մարդիկ մտածում էին հռետորության և հայտարարության արվեստի մասին այս տեսակի տարածական տերմիններով: «Առաջին հերթին» արտահայտությունը նշանակում է Ձեր հիշողության պալատի առաջին հերթը:
I thought this was just fascinating, and I got really into it. And I went to a few more of these memory contests, and I had this notion that I might write something longer about this subculture of competitive memorizers. But there was a problem. The problem was that a memory contest is a pathologically boring event.
Ես մտածեցի, որ սա հրաշալի էր, և իսկապես տարվեցի դրանով: Եվ ես հաճախեցի մի քանի հիշողության մրցույթներ: Եվ ես հասկացա, որ ուզում եմ ինչ-որ մի ավելի երկար բան գրել այս մրցակցային հիշողների ենթամշակույթի մասին: Սակայն կար խնդիր: Խնդիրը նրանում էր, որ հիշողության մրցույթը ահավոր ձանձրալի միջոցառում է:
(Laughter)
(Ծիծաղ)
Truly, it is like a bunch of people sitting around taking the SATs -- I mean, the most dramatic it gets is when somebody starts massaging their temples. And I'm a journalist, I need something to write about. I know that there's incredible stuff happening in these people's minds, but I don't have access to it.
Իրավ, այն նման է մի խումբ մարդկանց, ովքեր դպրոցական քննական թեստ են հանձնում: Ամենադրամատիկն պահն այն ժամանակն է, երբ ինչ որ մեկը սկսում է մերսել իր քունքերը: Եվ ես լրագորղ եմ, ինձ պետք է ինչ որ մի բանի մասին գրել: Ես գիտեմ, որ այս մարդկանց ուղեղում տեղի է ունենում անհավատալի գործընթաց, բայց այն մատչելի չէ ինձ համար:
And I realized, if I was going to tell this story, I needed to walk in their shoes a little bit. And so I started trying to spend 15 or 20 minutes every morning, before I sat down with my New York Times, just trying to remember something. Maybe it was a poem, maybe it was names from an old yearbook that I bought at a flea market. And I found that this was shockingly fun. I never would have expected that. It was fun because this is actually not about training your memory. What you're doing, is you're trying to get better and better at creating, at dreaming up, these utterly ludicrous, raunchy, hilarious, and hopefully unforgettable images in your mind's eye. And I got pretty into it.
Եվ ես հասկացա, եթե ես ուզում եմ պատմել այս պատմությունը, ես պետք է մի քիչ իրենց նման լինեմ։ Եվ այսպիսով ես սկսեցի փորձել անցկացնել 15 կամ 20 րոպե ամեն առավոտ մինչ Նյու-Յորք Թայմս կարդալը պարզաես փորձելով հիշել ինչ-որ մի բան: Միգուցե բանաստեղծություն: Միգուցե անուններ հին տարեգրքից, որը ես գնել էի շուկայից: Եվ ես հայտնաբերեցի, որ այն ահավոր հետաքրքիր է: Ես երբեք չէի ակնկալի դա։ Այն հետաքրքիր էր, քանի որ այն իրականում հիշողության վարժեցման մասին չէ: Դուք փորձում եք ավելի ու ավելի կատարելագործվել ստեղծագործելու այս ամբողջովին անհեթեթ, անպարկեշտ, զվարճալի և անմոռանալի պատկերները Ձեր մտքում: Եվ ես սրանով շատ տարվեցի:
This is me wearing my standard competitive memorizer's training kit.
Սա ես եմ իմ ստանդարտ մրցակցային հիշողություն ունեցողի վարժեցման հանդերձանքով:
(Laughter)
Դրանք մի զույգ ձայնամեկուցացնող ականջակալներ են,
It's a pair of earmuffs and a set of safety goggles that have been masked over except for two small pinholes, because distraction is the competitive memorizer's greatest enemy.
և մի զույգ քողարկված պաշտպանիչ ակնոցներ, որոնք ունեն երկու փոքր ծակ, քանի որ շեղումը հիշողության մրցակիցների ամենամեծ թշնամին է:
I ended up coming back to that same contest that I had covered a year earlier, and I had this notion that I might enter it, sort of as an experiment in participatory journalism. It'd make, I thought, maybe a nice epilogue to all my research. Problem was, the experiment went haywire. I won the contest --
Ի վերջո ես վերադարձա նույն մրցույթին, որը ես լուսաբանել էի մեկ տարի առաջ: Եվ ես հասկանում էի, որ կարող եմ մասնակցել այդ մրցույթին որպես լրագրության մի փորձ։ Կարծում էի, որ այն կարող է լինել մի գեղեցիկ վերջաբան իմ ամբողջ ուսումնասիրության համար: Խնդիրը նրանում էր, որ փորձը հաջողվեց: Ես հաղթեցի մրցույթը,
(Laughter)
which really wasn't supposed to happen.
ինչն իրականում չպետք է պատահեր:
(Applause)
(Ծափահարություններ)
Now, it is nice to be able to memorize speeches and phone numbers and shopping lists, but it's actually kind of beside the point. These are just tricks. They work because they're based on some pretty basic principles about how our brains work. And you don't have to be building memory palaces or memorizing packs of playing cards to benefit from a little bit of insight about how your mind works.
Հիմա շատ հաճելի է անգիր անել ճառերը, հեռախոսահամարներն ու գնումների ցուցակները, սակայն կարևորը դա չէ։ Սրանք պարզապես հնարքներ են: Դրանք աշխատող հնարքներ են, քանի որ դրանք հիմնված են մի քանի բավականին տարրական սկզբունքների վրա այն բանի մասին, թե ինչպես է մեր ուղեղը աշխատում: Եվ կարիք չունեք կառուցել հիշողության պալատներ կամ անգիր անել խաղաքարտերի տուփեր, որպեսզի կարողանաք օգտվել այս փոքր գաղափարից, այն մասին,
We often talk about people with great memories
թե ինչպես է աշխատում Ձեր ուղեղը:
as though it were some sort of an innate gift, but that is not the case. Great memories are learned. At the most basic level, we remember when we pay attention. We remember when we are deeply engaged. We remember when we are able to take a piece of information and experience, and figure out why it is meaningful to us, why it is significant, why it's colorful, when we're able to transform it in some way that makes sense in the light of all of the other things floating around in our minds, when we're able to transform Bakers into bakers.
Մենք հաճախ խոսում ենք մեծ հիշողություն ունեցող մարդկանց մասին, կարծես այն իրենց բնածին պարգևն է, բայց դա այդպես չէ: Լավ հիշողությունը վարժեցնում են: Ամենատարրական մակարդակում, մենք հիշում ենք, երբ մենք կենտրոնանում ենք: Մենք հիշում ենք երբ, որ մենք ուժեղ հետաքրքրված ենք: Մենք հիշում ենք, երբ մենք կարող ենք ընկալել ինֆորմացիան և փորձը և հասկանում ենք, թե ինչու է այն իմաստալից մեզ համար, ինչու է այն կարևոր, երբ որ մենք կարող ենք վերափոխել այն ինչ-որ կերպ, որ այն իմաստ ունենա մեր գլխում պտտվող մնացած բոլոր ինֆորմացիայի հետ, երբ մենք կարող են փոխակերպել Հացթուխները հացթուների:
The memory palace, these memory techniques -- they're just shortcuts. In fact, they're not even really shortcuts. They work because they make you work. They force a kind of depth of processing, a kind of mindfulness, that most of us don't normally walk around exercising. But there actually are no shortcuts. This is how stuff is made memorable.
Հիշողության պալատը, մեթոդները պարզապես դյուրացնող հնարքներ են: Իրականում, նրանք նույնիսկ իրական հնարքներ չեն: Նրանք աշխատում են, քանի որ նրանք ստիպում են Ձեզ աշխատել: Նրանք մի տեսակ հոգեբանական խորը ազդեցություն են թողնում, ստիպելով մեզ խորհել, որը մեզանից շատերը սովորաբար չեն անում: Բայց դրանք իրականում դյուրին հնարքներ չեն: Ահա այսպես է նյութը հիշելի դառնում:
And I think if there's one thing that I want to leave you with, it's what E.P., the amnesic who couldn't even remember he had a memory problem, left me with, which is the notion that our lives are the sum of our memories. How much are we willing to lose from our already short lives, by losing ourselves in our Blackberries, our iPhones, by not paying attention to the human being across from us who is talking with us, by being so lazy that we're not willing to process deeply?
Եվ կարծում եմ, կա մի բան, որը ես կուզենայի, որ Դուք հիշեիք դա այն է ինչ Է.Փ-ին, ամնեզիայով տառապող մարդը, ով նույնիսկ չէր կարող հիշել որ նա հիշողության խնդիր ունի, փոխանցել էր ինձ, այն է, որ մեր կյանքը մեր հիշողությունների գումարն է: Որքա՞ն ենք մենք ցանկանում կորցնել արդեն իսկ մեր կարճատև կյանքերից մոռանալով մեզ մեր Բլեքբերիներում, այՖոներում, ուշադրություն չդարձնելով մարդուն, ով խոսում է մեզ հետ, լինելով այնքան ծույլ, որ մենք չենք կամենում խորը մտածել այս ամենի մասին:
I learned firsthand that there are incredible memory capacities latent in all of us. But if you want to live a memorable life, you have to be the kind of person who remembers to remember.
Ես իմ փորձից սովորեցի, որ աննախադեպ հիշողության կարողություններ թաքնված են մեզ բոլորիս մեջ: Եվ եթե Դուք ուզում եք վարել կյանք լի հիշողություններով, Դուք պետք է լինեք այնպիսի մարդ, ով հիշում է հիշել:
Thank you.
Շնորհակալություն:
(Applause)
(Ծափահարություն)