Έχω μια ερώτηση για εσάς: Είστε θρησκευόμενοι; Σας παρακαλώ σηκώστε το χέρι σας τώρα αν θεωρείτε τον εαυτό σας θρησκευόμενο. Για να δούμε, θα έλεγα περίπου ένα τρία με τέσσερα τοις εκατό. Δεν είχα ιδέα ότι υπάρχουν τόσοι πιστοί σε ένα συνέδριο του TED. (Γέλια) Εντάξει, ακόμα μία ερώτηση: Θεωρείτε τον εαυτό σας πνευματικό με οποιοδήποτε τρόπο, μορφή ή έννοια; Σηκώστε το χέρι σας. Οκ, εδώ έχουμε πλειοψηφία.
I have a question for you: Are you religious? Please raise your hand right now if you think of yourself as a religious person. Let's see, I'd say about three or four percent. I had no idea there were so many believers at a TED Conference. (Laughter) Okay, here's another question: Do you think of yourself as spiritual in any way, shape or form? Raise your hand. Okay, that's the majority.
Η ομιλία μου σήμερα έχει να κάνει με το λόγο, ή έναν από τους κύριους λόγους, για τους οποίους οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν τον εαυτό τους πνευματικό με κάποιο τρόπο, μορφή ή έννοια. Η ομιλία μου σήμερα έχει να κάνει με την αυτο-υπέρβαση. Είναι ένα βασικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης πως μερικές φορές ο εαυτός φαίνεται να χάνεται τελείως. Και όταν αυτό συμβαίνει, το συναίσθημα είναι εκστατικό και ψάχνουμε μεταφορές για την άνοδο και την κάθοδο για να εξηγήσουμε αυτά τα συναισθήματα. Λέμε ότι έχουμε εξυψωθεί ή ανυψωθεί.
My Talk today is about the main reason, or one of the main reasons, why most people consider themselves to be spiritual in some way, shape or form. My Talk today is about self-transcendence. It's just a basic fact about being human that sometimes the self seems to just melt away. And when that happens, the feeling is ecstatic and we reach for metaphors of up and down to explain these feelings. We talk about being uplifted or elevated.
Τώρα είναι πραγματικά δύσκολο να σκεφθείτε κάτι τόσο αφηρημένο χωρίς μια συγκεκριμένη μεταφορά. Εδώ λοιπόν είναι η μεταφορά που προσφέρω σήμερα. Σκεφθείτε το μυαλό σαν ένα σπίτι με πολλά δωμάτια, πολλά από τα οποία μας είναι πολύ οικεία. Αλλά μερικές φορές είναι σαν να εμφανίζεται μια πόρτα από το πουθενά η οποία οδηγεί σε μια σκάλα. Ανεβαίνουμε τη σκάλα και βιώνουμε μια κατάσταση διαταραγμένης συνείδησης.
Now it's really hard to think about anything abstract like this without a good concrete metaphor. So here's the metaphor I'm offering today. Think about the mind as being like a house with many rooms, most of which we're very familiar with. But sometimes it's as though a doorway appears from out of nowhere and it opens onto a staircase. We climb the staircase and experience a state of altered consciousness.
Το 1902, ο μεγάλος Αμερικάνος ψυχολόγος Γουίλιαμ Τζέιμς έγραψε για τις πολλές μορφές της θρησκευτικής εμπειρίας. Συγκέντρωσε περιπτώσεις όλων των ειδών. Μνημόνευσε τα λόγια όλων των ανθρώπων που είχαν μια μορφή από αυτές τις εμπειρίες. Μία από τις πιο συναρπαστικές για εμένα είναι ένας νέος άνδρας, ο Στίβεν Μπράντλεϊ, που νόμιζε ότι συνάντησε τον Ιησού το 1820. Και ορίστε τι είπε ο Μπράντλεϊ γι' αυτό.
In 1902, the great American psychologist William James wrote about the many varieties of religious experience. He collected all kinds of case studies. He quoted the words of all kinds of people who'd had a variety of these experiences. One of the most exciting to me is this young man, Stephen Bradley, had an encounter, he thought, with Jesus in 1820. And here's what Bradley said about it.
(Μουσική)
(Music)
(Βίντεο) Στίβεν Μπράντλεϊ: Νομίζω ότι είδα το σωτήρα με ανθρώπινη μορφή για περίπου ένα δευτερόλεπτο στο δωμάτιο, με τα χέρια ανοιχτά, να εμφανίζεται για να μου πει "Έλα". Την επόμενη μέρα έτρεμα από αγαλλίαση. Η ευτυχία μου ήταν τόσο μεγάλη που ήθελα να πεθάνω. Αυτός ο κόσμος δεν είχε χώρο στα συναισθήματά μου. Πριν από αυτό ήμουν πολύ εγωιστής και αυτάρεσκος. Αλλά τώρα επιθυμούσα την ευημερία ολόκληρης της ανθρωπότητας και μπορούσα, με τρυφερή καρδιά, να συγχωρήσω τους χειρότερους εχθρούς μου.
(Video) Stephen Bradley: I thought I saw the savior in human shape for about one second in the room, with arms extended, appearing to say to me, "Come." The next day I rejoiced with trembling. My happiness was so great that I said I wanted to die. This world had no place in my affections. Previous to this time, I was very selfish and self-righteous. But now I desired the welfare of all mankind and could, with a feeling heart, forgive my worst enemies.
Τζ. Χ.: Προσέξτε πως ο ευτελής, ηθικολογικός εαυτός του Μπράντλεϊ απλά πεθαίνει ανεβαίνοντας τη σκάλα. Και στο υψηλότερο επίπεδο γίνεται στοργικός και συγχωρεί. Οι θρησκείες του κόσμου έχουν βρει πάρα πολλούς τρόπους για να βοηθήσουν τους ανθρώπους ν' ανέβουν τη σκάλα. Μερικές σταματούν τον εαυτό μέσω του διαλογισμού. Άλλες χρησιμοποιούν ψυχεδελικά ναρκωτικά. Αυτό είναι από έναν Αζτέκικο πάπυρο του 16ου αιώνα και δείχνει έναν άνθρωπο να τρώει ένα μανιτάρι ψιλοκυβίνης και την ίδια στιγμή σύρεται πάνω στη σκάλα από έναν θεό. Άλλες χρησιμοποιούν το χορό, το στροβιλισμό και την περιστροφή για να προάγουν την αυτο-υπέρβαση. Αλλά δεν χρειάζεται μια θρησκεία για ν' ανεβείτε τη σκάλα. Πολλοί άνθρωποι βρίσκουν την αυτο-υπέρβαση στη φύση. Άλλοι υπερβαίνουν τον εαυτό τους παραληρώντας.
JH: So note how Bradley's petty, moralistic self just dies on the way up the staircase. And on this higher level he becomes loving and forgiving. The world's many religions have found so many ways to help people climb the staircase. Some shut down the self using meditation. Others use psychedelic drugs. This is from a 16th century Aztec scroll showing a man about to eat a psilocybin mushroom and at the same moment get yanked up the staircase by a god. Others use dancing, spinning and circling to promote self-transcendence. But you don't need a religion to get you through the staircase. Lots of people find self-transcendence in nature. Others overcome their self at raves.
Αλλά αυτό είναι το πιο παράξενο μέρος απ' όλα: ο πόλεμος. Πάρα πολλά βιβλία για τον πόλεμο λένε το ίδιο πράγμα, ότι τίποτα δεν ενώνει τους ανθρώπους περισσότερο από τον πόλεμο. Και αυτή η ένωση δίνει τη δυνατότητα για εξαιρετικές εμπειρίες αυτο-υπέρβασης. Θα σας παραθέσω ένα απόσπασμα από ένα βιβλίο του Γκλεν Γκρέι. Ο Γκρέι ήταν στρατιώτης του Αμερικανικού στρατού στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Και μετά τον πόλεμο πήρε συνέντευξη από πολλούς στρατιώτες και έγραψε για τις εμπειρίες τους στη μάχη. Εδώ είναι ένα απόσπασμα κλειδί όπου στην ουσία περιγράφει τη σκάλα.
But here's the weirdest place of all: war. So many books about war say the same thing, that nothing brings people together like war. And that bringing them together opens up the possibility of extraordinary self-transcendent experiences. I'm going to play for you an excerpt from this book by Glenn Gray. Gray was a soldier in the American army in World War II. And after the war he interviewed a lot of other soldiers and wrote about the experience of men in battle. Here's a key passage where he basically describes the staircase.
(Βίντεο) Γκλεν Γκρέι: Πολλοί βετεράνοι θα παραδεχθούν ότι η εμπειρία της συλλογικής προσπάθειας στη μάχη ήταν το σημαντικότερο στοιχείο της ζωής τους. Το "εγώ" γίνεται ασυναίσθητα "εμείς" το "δικό μου" γίνεται "δικό μας" και μια ατομική πίστη χάνει την κεντρική της σημασία. Πιστεύω ότι δεν είναι τίποτα λιγότερο από την επιβεβαίωση της αθανασίας που κάνει την αυτοθυσία εκείνες τις στιγμές τόσο σχετικά εύκολη. Μπορεί να πέφτω, αλλά δεν πεθαίνω, γιατί αυτό που υπάρχει μέσα μου μεταφέρεται και συνεχίζει να ζει στους συντρόφους για τους οποίους έδωσα τη ζωή μου.
(Video) Glenn Gray: Many veterans will admit that the experience of communal effort in battle has been the high point of their lives. "I" passes insensibly into a "we," "my" becomes "our" and individual faith loses its central importance. I believe that it is nothing less than the assurance of immortality that makes self-sacrifice at these moments so relatively easy. I may fall, but I do not die, for that which is real in me goes forward and lives on in the comrades for whom I gave up my life.
Τζ. Χ.: Το κοινό που έχουν λοιπόν όλες αυτές οι περιπτώσεις είναι ότι ο εαυτός φαίνεται να υποχωρεί, να χάνεται και είναι ένα ωραίο, ένα πολύ ωραίο συναίσθημα εντελώς διαφορετικό από οτιδήποτε αισθανόμαστε στην κανονική μας ζωή. Είναι κάπως εμψυχωτικό. Η ιδέα ότι ανεβαίνουμε προς τα πάνω ήταν κεντρική στο έργο του μεγάλου Γάλλου κοινωνιολόγου Εμίλ Ντιρκέμ. Ο Ντιρκέμ μας αποκαλούσε Homo duplex, ή άνθρωπο δύο επιπέδων. Το χαμηλότερο επίπεδο το ονόμαζε επίπεδο των εγκοσμίων. Τα εγκόσμια είναι το αντίθετο του θείου. Απλά σημαίνει κοινό ή συνηθισμένο. Και στις συνηθισμένες μας ζωές υπάρχουμε ως άτομα. Θέλουμε να ικανοποιήσουμε τις ατομικές μας επιθυμίες. Ακολουθούμε τους ατομικούς μας στόχους. Αλλά μερικές φορές συμβαίνει κάτι που πυροδοτεί μια αλλαγή φάσης. Τα άτομα ενώνονται σε μια ομάδα, ένα κίνημα ή ένα έθνος, το οποίο είναι κάτι πολύ περισσότερο από το άθροισμα των μελών του.
JH: So what all of these cases have in common is that the self seems to thin out, or melt away, and it feels good, it feels really good, in a way totally unlike anything we feel in our normal lives. It feels somehow uplifting. This idea that we move up was central in the writing of the great French sociologist Emile Durkheim. Durkheim even called us Homo duplex, or two-level man. The lower level he called the level of the profane. Now profane is the opposite of sacred. It just means ordinary or common. And in our ordinary lives we exist as individuals. We want to satisfy our individual desires. We pursue our individual goals. But sometimes something happens that triggers a phase change. Individuals unite into a team, a movement or a nation, which is far more than the sum of its parts.
Ο Ντιρκέμ ονόμαζε αυτό το επίπεδο το επίπεδο του θείου επειδή πίστευε ότι η λειτουργία της θρησκείας ήταν να ενώνει τους ανθρώπους σε μια ομάδα, σε μια ηθική κοινότητα. Ο Ντιρκέμ πίστευε ότι οτιδήποτε μας ενώνει παίρνει μια πνοή ιερότητας. Και μόλις οι άνθρωποι συγκεντρωθούν γύρω από κάποιο ιερό αντικείμενο ή αξία, θα εργασθούν ως ομάδα και θα παλέψουν να το υπερασπισθούν. Ο Ντιρκέμ έγραψε για ένα σύνολο έντονων συλλογικών συναισθημάτων που επιτελούν το θαύμα του E pluribus unum, της δημιουργίας μιας ομάδας από άτομα. Σκεφθείτε την ομαδική χαρά στη Βρετανία την ημέρα που έληξε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Σκεφθείτε την ομαδική οργή στην Πλατεία Ταχρίρ η οποία έριξε ένα δικτάτορα. Και σκεφθείτε την ομαδική θλίψη στις Ηνωμένες Πολιτείες που νιώσαμε όλοι, που μας ένωσε όλους, μετά την 11η Σεπτεμβρίου.
Durkheim called this level the level of the sacred because he believed that the function of religion was to unite people into a group, into a moral community. Durkheim believed that anything that unites us takes on an air of sacredness. And once people circle around some sacred object or value, they'll then work as a team and fight to defend it. Durkheim wrote about a set of intense collective emotions that accomplish this miracle of E pluribus unum, of making a group out of individuals. Think of the collective joy in Britain on the day World War II ended. Think of the collective anger in Tahrir Square, which brought down a dictator. And think of the collective grief in the United States that we all felt, that brought us all together, after 9/11.
Θα συνοψίσω που είμαστε. Λέω ότι η ικανότητα για αυτο-υπέρβαση είναι ένα βασικό κομμάτι της ανθρώπινης φύσης. Φέρνω τη μεταφορά της σκάλας στο μυαλό. Λέω ότι είμαστε Homo duplex και η σκάλα μας οδηγεί από το επίπεδο των εγκοσμίων στο επίπεδο του θείου. Όταν ανεβαίνουμε αυτή τη σκάλα, η ιδιοτέλεια χάνεται, γινόμαστε απλά λιγότερο ιδιοτελείς και αισθανόμαστε καλύτεροι, πιο μεγαλόψυχοι και κάπως εξυψωμένοι.
So let me summarize where we are. I'm saying that the capacity for self-transcendence is just a basic part of being human. I'm offering the metaphor of a staircase in the mind. I'm saying we are Homo duplex and this staircase takes us up from the profane level to the level of the sacred. When we climb that staircase, self-interest fades away, we become just much less self-interested, and we feel as though we are better, nobler and somehow uplifted.
Αυτή είναι λοιπόν η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου δολαρίων για τους κοινωνικούς επιστήμονες σαν εμένα: Είναι η σκάλα ένα χαρακτηριστικό του εξελικτικού μας σχεδιασμού; Είναι ένα παράγωγο φυσικής επιλογής, όπως τα χέρια μας; Ή μήπως είναι ένας ιός, ένα λάθος στο σύστημα - αυτό το θρησκευτικό πράγμα είναι κάτι που συμβαίνει όταν τα καλώδια διασταυρώνονται στο μυαλό - η Τζιλ παθαίνει εγκεφαλικό και έχει αυτή την θρησκευτική εμπειρία, πρόκειται απλά για λάθος;
So here's the million-dollar question for social scientists like me: Is the staircase a feature of our evolutionary design? Is it a product of natural selection, like our hands? Or is it a bug, a mistake in the system -- this religious stuff is just something that happens when the wires cross in the brain -- Jill has a stroke and she has this religious experience, it's just a mistake?
Λοιπόν, πολλοί επιστήμονες που μελετούν τη θρησκεία ασπάζονται αυτή την άποψη. Οι Νέοι Άθεοι για παράδειγμα, ισχυρίζονται ότι η θρησκεία είναι ένα σύνολο μιμιδίων, ένα είδος παρασιτικών μιμιδίων, που εισέρχονται στο μυαλό μας και μας αναγκάζουν να κάνουμε όλων των ειδών τις θρησκευτικές τρέλες, αυτοκαταστροφικές κινήσεις, όπως επιθέσεις αυτοκτονίας. Και εξάλλου, πώς θα μπορούσε ποτέ να είναι καλό για εμάς να χάνουμε τον εαυτό μας; Πώς θα μπορούσε ποτέ να προσαρμοστεί ένας οργανισμός ώστε να υπερβεί την ιδιοτέλεια; Επιτρέψτε μου να σας δείξω.
Well many scientists who study religion take this view. The New Atheists, for example, argue that religion is a set of memes, sort of parasitic memes, that get inside our minds and make us do all kinds of crazy religious stuff, self-destructive stuff, like suicide bombing. And after all, how could it ever be good for us to lose ourselves? How could it ever be adaptive for any organism to overcome self-interest? Well let me show you.
Στην "Καταγωγή του Ανθρώπου", ο Κάρολος Δαρβίνος έγραψε πολλά σχετικά με την εξέλιξη των ηθών - από πού προήλθαν, γιατί τα έχουμε. Ο Δαρβίνος παρατήρησε ότι πολλές από τις αρετές μας έχουν ελάχιστη χρήση για τον εαυτό μας, αλλά έχουν σημαντική χρήση για τις ομάδες μας. Έγραψε επίσης για το σενάριο στο οποίο δύο φυλές πρώιμων ανθρώπων θα έρχονταν σε επαφή και ανταγωνισμό. Είπε: "Αν η μία φυλή διέθετε έναν μεγάλο αριθμό θαρραλέων, συμπονετικών και πιστών μελών, που είναι πάντα έτοιμα να βοηθήσουν και να υπερασπιστούν το ένα το άλλο αυτή η φυλή θα είχε μεγαλύτερη επιτυχία και θα κατακτούσε την άλλη". Συνέχισε λέγοντας ότι "οι εγωιστές και οι εριστικοί άνθρωποι δεν θα έχουν συνοχή, και χωρίς συνοχή τίποτα δεν μπορεί να επιτευχθεί." Με άλλα λόγια, ο Κάρολος Δαρβίνος πίστευε στην ομαδική επιλογή.
In "The Descent of Man," Charles Darwin wrote a great deal about the evolution of morality -- where did it come from, why do we have it. Darwin noted that many of our virtues are of very little use to ourselves, but they're of great use to our groups. He wrote about the scenario in which two tribes of early humans would have come in contact and competition. He said, "If the one tribe included a great number of courageous, sympathetic and faithful members who are always ready to aid and defend each other, this tribe would succeed better and conquer the other." He went on to say that "Selfish and contentious people will not cohere, and without coherence nothing can be effected." In other words, Charles Darwin believed in group selection.
Τώρα αυτή η ιδέα αποτελεί πεδίο διαμάχης τα τελευταία 40 χρόνια, αλλά πρόκειται να επιστρέψει δριμύτερη φέτος, ιδίως μετά την κυκλοφορία του βιβλίου του Ε.Ο. Γουίλσον τον Απρίλιο, ο οποίος δείχνει με σοβαρά επιχειρήματα ότι εμείς, και μερικά ακόμα είδη, είμαστε παράγωγα της ομαδικής επιλογής. Αλλά πραγματικά ο τρόπος για να το σκεφτούμε αυτό είναι ως πολυεπίπεδη επιλογή.
Now this idea has been very controversial for the last 40 years, but it's about to make a major comeback this year, especially after E.O. Wilson's book comes out in April, making a very strong case that we, and several other species, are products of group selection. But really the way to think about this is as multilevel selection.
Σκεφτείτε το έτσι: Υπάρχει ανταγωνισμός εντός και μεταξύ των ομάδων. Εδώ είναι μια ομάδα ανθρώπων σε μια ομάδα κωπηλασίας κολεγίου. Εντός της ομάδας υπάρχει ανταγωνισμός. Τα μέλη της συναγωνίζονται το ένα το άλλο. Οι πιο αργοί κωπηλάτες, οι πιο αδύναμοι κωπηλάτες θα αποκοπούν από την ομάδα. Και μόνο μερικοί από αυτούς θα συνεχίσουν το άθλημα. Ίσως ένας από αυτούς να καταφέρει να φθάσει στους Ολυμπιακούς. Έτσι, εντός της ομάδας τα συμφέροντά τους συγκρούονται μεταξύ τους. Και μερικές φορές θα ήταν ωφέλιμο για κάποιο από τα μέλη να προσπαθήσει να σαμποτάρει τους υπολοίπους. Ίσως να συκοφαντήσει τον κύριο αντίπαλό του στον προπονητή. Αλλά ενώ ο ανταγωνισμός υφίσταται εντός του σκάφους, ο ανταγωνισμός συνεχίζεται και μεταξύ των σκαφών. Και μόλις βάλεις τους κωπηλάτες σ' ένα σκάφος που συναγωνίζεται με άλλο σκάφος, δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να συνεργαστούν επειδή βρίσκονται όλοι στο ίδιο σκάφος. Μπορούν να νικήσουν μόνο αν συνεργαστούν ως ομάδα. Εννοώ, αυτά τα πράγματα ακούγονται κοινότοπα, αλλά είναι βαθιές εξελικτικές αλήθειες.
So look at it this way: You've got competition going on within groups and across groups. So here's a group of guys on a college crew team. Within this team there's competition. There are guys competing with each other. The slowest rowers, the weakest rowers, are going to get cut from the team. And only a few of these guys are going to go on in the sport. Maybe one of them will make it to the Olympics. So within the team, their interests are actually pitted against each other. And sometimes it would be advantageous for one of these guys to try to sabotage the other guys. Maybe he'll badmouth his chief rival to the coach. But while that competition is going on within the boat, this competition is going on across boats. And once you put these guys in a boat competing with another boat, now they've got no choice but to cooperate because they're all in the same boat. They can only win if they all pull together as a team. I mean, these things sound trite, but they are deep evolutionary truths.
Το βασικό επιχείρημα εναντίον της ομαδικής επιλογής ήταν πάντοτε ότι, σίγουρα, θα ήταν ωραία να υπήρχε μια ομάδα συνεργατών, αλλά αμέσως μόλις δημιουργηθεί η ομάδα συνεργατών, θα υποταχθούν στα "αρπαχτικά", άτομα που θα εκμεταλλευτούν τη σκληρή δουλειά των άλλων. Θα σας το καταστήσω σαφές. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε μια ομάδα μικρών οργανισμών - μπορεί να είναι βακτήρια, χάμστερ, δεν έχει σημασία - και ας υποθέσουμε ότι αυτή η μικρή ομάδα εξελίχθηκε ώστε να συνεργάζεται. Αυτό είναι υπέροχο. Ξύνουν, υπερασπίζονται ο ένας τον άλλο, εργάζονται μαζί, παράγουν πλούτο. Και όπως θα δείτε σ' αυτή την προσομοίωση, καθώς αλληλεπιδρούν κερδίζουν πόντους, μεγαλώνουν και όταν διπλασιαστούν σε μέγεθος, θα τους δείτε να χωρίζονται και έτσι αναπαράγονται και αυξάνεται ο πληθυσμός.
The main argument against group selection has always been that, well sure, it would be nice to have a group of cooperators, but as soon as you have a group of cooperators, they're just going to get taken over by free-riders, individuals that are going to exploit the hard work of the others. Let me illustrate this for you. Suppose we've got a group of little organisms -- they can be bacteria, they can be hamsters; it doesn't matter what -- and let's suppose that this little group here, they evolved to be cooperative. Well that's great. They graze, they defend each other, they work together, they generate wealth. And as you'll see in this simulation, as they interact they gain points, as it were, they grow, and when they've doubled in size, you'll see them split, and that's how they reproduce and the population grows.
Αλλά ας υποθέσουμε ότι κάποιο από αυτά μεταλλάσσεται. Υπάρχει μια μετάλλαξη στο γονίδιο και κάποιο μεταλλάσσεται και ακολουθεί μια εγωιστική στρατηγική. Εκμεταλλεύεται τους υπολοίπους. Και όταν ένα πράσινο αλληλεπιδρά με ένα μπλε, βλέπετε ότι το πράσινο μεγαλώνει και το μπλε μικραίνει. Δείτε πώς λειτουργούν τα πράγματα. Ξεκινάμε με ένα μόνο πράσινο, και καθώς αλληλεπιδρά αυτό αποκτά πλούτο, πόντους ή φαγητό. Και σύντομα, οι συνεργάτες έχουν εξαφανιστεί. Τα αρπαχτικά έχουν κυριαρχήσει. Αν μια ομάδα δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα των αρπαχτικών τότε δεν μπορεί να δρέψει τους καρπούς της συνεργασίας και η ομαδική επιλογή δεν μπορεί να ξεκινήσει.
But suppose then that one of them mutates. There's a mutation in the gene and one of them mutates to follow a selfish strategy. It takes advantage of the others. And so when a green interacts with a blue, you'll see the green gets larger and the blue gets smaller. So here's how things play out. We start with just one green, and as it interacts it gains wealth or points or food. And in short order, the cooperators are done for. The free-riders have taken over. If a group cannot solve the free-rider problem then it cannot reap the benefits of cooperation and group selection cannot get started.
Ωστόσο, υπάρχουν λύσεις για το πρόβλημα των αρπαχτικών. Δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα. Στην πραγματικότητα, η φύση το έχει λύσει πολλές φορές. Και η αγαπημένη λύση της φύσης είναι να τους βάζει όλους στο ίδιο σκάφος. Για παράδειγμα, γιατί τα μιτοχόνδρια σε κάθε κελί έχουν το δικό τους DNA, εντελώς ξεχωριστό από το DNA του πυρήνα; Επειδή παλαιότερα ήταν ξεχωριστά ανεξάρτητα βακτήρια και ενώθηκαν και έγιναν ένας υπερ-οργανισμός. Με κάποιον τρόπο - ίσως το ένα κατάπιε το άλλο, δεν θα μάθουμε ποτέ γιατί ακριβώς - αφότου τα κάλυψε μια μεμβράνη, ήταν όλα στην ίδια μεμβράνη, τώρα όλη η διαίρεση της εργασίας που δημιουργήθηκε από τον πλούτο, όλο το μεγαλείο που δημιουργήθηκε από τη συνεργασία, παραμένει κλειδωμένο στη μεμβράνη και έχουμε έναν υπερ-οργανισμό.
But there are solutions to the free-rider problem. It's not that hard a problem. In fact, nature has solved it many, many times. And nature's favorite solution is to put everyone in the same boat. For example, why is it that the mitochondria in every cell has its own DNA, totally separate from the DNA in the nucleus? It's because they used to be separate free-living bacteria and they came together and became a superorganism. Somehow or other -- maybe one swallowed another; we'll never know exactly why -- but once they got a membrane around them, they were all in the same membrane, now all the wealth-created division of labor, all the greatness created by cooperation, stays locked inside the membrane and we've got a superorganism.
Τώρα ας ξανακάνουμε την προσομοίωση βάζοντας έναν από αυτούς τους υπερ-οργανισμούς σ' έναν πληθυσμό αρπαχτικών, αποστατών, απατεώνων και ας δούμε τι θα συμβεί. Ένας υπερ-οργανισμός μπορεί βασικά να πάρει ό,τι θέλει. Είναι τόσο μεγάλος, ισχυρός και αποτελεσματικός που μπορεί να πάρει πόρους από τους πράσινους, τους αποστάτες, τους απατεώνες. Πολύ σύντομα, ολόκληρος ο πληθυσμός θα αποτελείται απ' αυτούς τους νέους υπερ-οργανισμούς. Αυτό που σας έδειξα εδώ ορισμένες φορές ονομάζεται μεγάλη μετάβαση στην εξελικτική ιστορία. Οι νόμοι του Δαρβίνου δεν αλλάζουν, αλλά τώρα υπάρχει ένα νέο είδος παίκτη στο γήπεδο και τα πράγματα φαίνονται διαφορετικά.
And now let's rerun the simulation putting one of these superorganisms into a population of free-riders, of defectors, of cheaters and look what happens. A superorganism can basically take what it wants. It's so big and powerful and efficient that it can take resources from the greens, from the defectors, the cheaters. And pretty soon the whole population is actually composed of these new superorganisms. What I've shown you here is sometimes called a major transition in evolutionary history. Darwin's laws don't change, but now there's a new kind of player on the field and things begin to look very different.
Τώρα αυτή η μετάβαση δεν ήταν ένα μοναδικό λάθος της φύσης που απλά συνέβη με ορισμένα βακτήρια. Συνέβη ξανά περίπου 120 ή 140 εκατομμύρια χρόνια πριν όταν μερικές μοναχικές σφήκες άρχισαν να δημιουργούν μικρές, πρωτόγονες φωλιές ή κυψέλες. Μόλις συγκεντρώθηκαν μερικές σφήκες στην ίδια κυψέλη, δεν είχαν άλλη επιλογή, παρά να συνεργαστούν επειδή σύντομα θα αντιμετώπιζαν ανταγωνισμό από άλλες κυψέλες. Και οι πιο συνεκτικές κυψέλες νίκησαν, ακριβώς όπως είπε ο Δαρβίνος.
Now this transition was not a one-time freak of nature that just happened with some bacteria. It happened again about 120 or a 140 million years ago when some solitary wasps began creating little simple, primitive nests, or hives. Once several wasps were all together in the same hive, they had no choice but to cooperate, because pretty soon they were locked into competition with other hives. And the most cohesive hives won, just as Darwin said.
Αυτές οι πρώιμες σφήκες προκάλεσαν την εμφάνιση μελισσών και μυρμηγκιών που γέμισαν τον κόσμο και άλλαξαν τη βιόσφαιρα. Και συνέβη ξανά, ακόμα πιο θεαματικά, τα τελευταία 500 χιλιάδες χρόνια όταν οι πρόγονοί μας έγιναν πολιτιστικά πλάσματα, και συγκεντρώθηκαν γύρω από μια εστία ή μια φωτιά χώρισαν τις δουλειές, άρχισαν να βάφουν τα κορμιά τους, μιλούσαν τις δικές τους διαλέκτους και τελικά λάτρευαν τους δικούς τους θεούς. Από τη στιγμή που ήταν όλοι στην ίδια φυλή, μπορούσαν να κρατήσουν κλειδωμένα τα οφέλη της συνεργασίας. Και ξεκλείδωσαν την πιο ισχυρή δύναμη που γνώρισε ποτέ αυτός ο πλανήτης, η οποία είναι η ανθρώπινη συνεργασία, μια δύναμη για κατασκευή και καταστροφή.
These early wasps gave rise to the bees and the ants that have covered the world and changed the biosphere. And it happened again, even more spectacularly, in the last half-million years when our own ancestors became cultural creatures, they came together around a hearth or a campfire, they divided labor, they began painting their bodies, they spoke their own dialects, and eventually they worshiped their own gods. Once they were all in the same tribe, they could keep the benefits of cooperation locked inside. And they unlocked the most powerful force ever known on this planet, which is human cooperation -- a force for construction and destruction.
Φυσικά, οι ανθρώπινες ομάδες δεν είναι σε καμία περίπτωση τόσο συνεκτικές όσο οι κυψέλες των μελισσών. Οι ανθρώπινες ομάδες μπορεί να μοιάζουν με κυψέλες για λίγο, αλλά τείνουν να διαχωρίζονται. Δεν είμαστε ταγμένοι στη συνεργασία όπως οι μέλισσες και τα μυρμήγκια. Στην πραγματικότητα, συχνά, όπως είδαμε να συμβαίνει σε πολλές από τις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης, συχνά αυτοί οι διαχωρισμοί συγκλίνουν με τις θρησκευτικές γραμμές. Ωστόσο, όταν οι άνθρωποι ενώνονται, και βάζουν τους εαυτούς τους στο ίδιο κίνημα, μπορούν να μετακινήσουν βουνά.
Of course, human groups are nowhere near as cohesive as beehives. Human groups may look like hives for brief moments, but they tend to then break apart. We're not locked into cooperation the way bees and ants are. In fact, often, as we've seen happen in a lot of the Arab Spring revolts, often those divisions are along religious lines. Nonetheless, when people do come together and put themselves all into the same movement, they can move mountains.
Κοιτάξτε τους ανθρώπους στις φωτογραφίες που σας δείχνω. Πιστεύετε ότι κυνηγούν την ιδιοτέλεια; Ή κυνηγούν το κοινό συμφέρον, το οποίο απαιτεί να χάσουν τον εαυτό τους και να γίνουν απλά μέρος ενός συνόλου;
Look at the people in these photos I've been showing you. Do you think they're there pursuing their self-interest? Or are they pursuing communal interest, which requires them to lose themselves and become simply a part of a whole?
Εντάξει, αυτή ήταν η Ομιλία μου που έγινε σύμφωνα με τον τρόπο του TED. Και τώρα θα ξαναπώ ολόκληρη την Ομιλία από την αρχή σε τρία λεπτά με πιο ολοκληρωμένο τρόπο.
Okay, so that was my Talk delivered in the standard TED way. And now I'm going to give the whole Talk over again in three minutes in a more full-spectrum sort of way.
(Μουσική)
(Music)
(Βίντεο) Τζόναθαν Χέιντ: Εμείς οι άνθρωποι έχουμε πολλά είδη θρησκευτικής εμπειρίας, όπως εξήγησε και ο Γουίλιαμ Τζέιμς. Ένα από τα πιο κοινά είναι όταν ανεβαίνουμε τη μυστική σκάλα και χάνουμε τον εαυτό μας. Η σκάλα μας ανεβάζει από την εμπειρία της ζωής ως κοσμική ή συνηθισμένη στη εμπειρία της ζωής ως ιερή ή βαθιά διασυνδεδεμένη. Είμαστε Homo duplex, όπως εξήγησε ο Ντιρκέμ. Και είμαστε Homo duplex επειδή εξελιχθήκαμε από την πολυεπίπεδη επιλογή, όπως εξήγησε ο Δαρβίνος. Δεν μπορεί να είναι σίγουρο αν η σκάλα είναι προσαρμογή αντί για ιός, αλλά αν είναι προσαρμογή τότε οι επιπτώσεις είναι βαθιές. Αν είναι προσαρμογή, τότε εξελιχθήκαμε για να είμαστε θρησκευόμενοι.
(Video) Jonathan Haidt: We humans have many varieties of religious experience, as William James explained. One of the most common is climbing the secret staircase and losing ourselves. The staircase takes us from the experience of life as profane or ordinary upwards to the experience of life as sacred, or deeply interconnected. We are Homo duplex, as Durkheim explained. And we are Homo duplex because we evolved by multilevel selection, as Darwin explained. I can't be certain if the staircase is an adaptation rather than a bug, but if it is an adaptation, then the implications are profound. If it is an adaptation, then we evolved to be religious.
Δεν εννοώ ότι εξελιχθήκαμε για να γίνουμε μέλη γιγαντιαίων οργανωμένων θρησκειών. Αυτά τα πράγματα προέκυψαν πολύ πρόσφατα. Εννοώ ότι εξελιχθήκαμε για να δούμε την ιερότητα γύρω μας και να ενωθούμε με άλλους σε ομάδες και να μαζευτούμε γύρω από ιερά αντικείμενα, ανθρώπους και ιδέες. Γι' αυτόν το λόγο η πολιτική είναι τόσο φυλετική. Η πολιτική είναι εν μέρει κοσμική, εν μέρει ιδιοτελής αλλά η πολιτική έχει να κάνει επίσης με την ιερότητα. Έχει να κάνει με την ένωση με τους άλλους για να ακολουθήσουμε ηθικές ιδέες. Έχει να κάνει με την αιώνια πάλη του καλού και του κακού και όλοι πιστεύουμε ότι είμαστε στην ομάδα του καλού.
I don't mean that we evolved to join gigantic organized religions. Those things came along too recently. I mean that we evolved to see sacredness all around us and to join with others into teams and circle around sacred objects, people and ideas. This is why politics is so tribal. Politics is partly profane, it's partly about self-interest, but politics is also about sacredness. It's about joining with others to pursue moral ideas. It's about the eternal struggle between good and evil, and we all believe we're on the good team.
Και κυρίως, αν η σκάλα είναι αληθινή, εξηγεί το διαρκές λανθάνον ρεύμα του ανικανοποίητου στη σύγχρονη ζωή. Επειδή τα ανθρώπινα όντα είναι, σε κάποιον βαθμό ομαδικά πλάσματα, όπως οι μέλισσες. Είμαστε μέλισσες. Το σκάσαμε από την κυψέλη την περίοδο του Διαφωτισμού. Καταρρίψαμε τους παλιούς θεσμούς και φέραμε ελευθερία στους καταπιεσμένους. Απελευθερώσαμε την δημιουργικότητα που άλλαξε τη Γη και δημιουργήσαμε τεράστιο πλούτο και ανέσεις.
And most importantly, if the staircase is real, it explains the persistent undercurrent of dissatisfaction in modern life. Because human beings are, to some extent, hivish creatures like bees. We're bees. We busted out of the hive during the Enlightenment. We broke down the old institutions and brought liberty to the oppressed. We unleashed Earth-changing creativity and generated vast wealth and comfort.
Σήμερα πετάμε σαν ξεχωριστές μέλισσες που πανηγυρίζουμε την ελευθερία μας. Αλλά μερικές φορές αναρωτιόμαστε: Μόνο αυτά υπάρχουν; Τι πρέπει να κάνω με τη ζωή μου; Τι λείπει; Αυτό που λείπει είναι ότι είμαστε Homo duplex, αλλά η σύγχρονη, κοσμική κοινωνία είναι χτισμένη ώστε να ικανοποιεί τον κατώτερο, κοσμικό εαυτό μας. Είναι πολύ άνετα εδώ κάτω, στο κατώτερο επίπεδο. Ελάτε, καθίστε στο οικιακό μου κέντρο ψυχαγωγίας.
Nowadays we fly around like individual bees exulting in our freedom. But sometimes we wonder: Is this all there is? What should I do with my life? What's missing? What's missing is that we are Homo duplex, but modern, secular society was built to satisfy our lower, profane selves. It's really comfortable down here on the lower level. Come, have a seat in my home entertainment center.
Μια μεγάλη πρόκληση της σύγχρονης ζωής είναι να βρεις τη σκάλα ανάμεσα σε όλα τα σκουπίδια και μετά να κάνεις κάτι καλό και μεγαλόψυχο μόλις φτάσεις στην κορυφή. Βλέπω την επιθυμία στους μαθητές μου στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια. Όλοι θέλουν να βρουν μια αιτία ή ένα κάλεσμα στο οποίο να μπορούν να ριχτούν. Όλοι ψάχνουν για τη σκάλα τους. Και αυτό μου δίνει ελπίδα επειδή οι άνθρωποι δεν είναι αμιγώς εγωιστές.
One great challenge of modern life is to find the staircase amid all the clutter and then to do something good and noble once you climb to the top. I see this desire in my students at the University of Virginia. They all want to find a cause or calling that they can throw themselves into. They're all searching for their staircase. And that gives me hope because people are not purely selfish.
Οι περισσότεροι επιθυμούν να ξεπεράσουν τη μικροπρέπεια και να αποτελέσουν μέρος ενός μεγαλύτερου πράγματος. Και αυτό εξηγεί την εντυπωσιακή αντήχηση αυτής της απλής μεταφοράς που εμφανίστηκε σχεδόν 400 χρόνια πριν. "Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί πλήρες και αυτάρκες. Κάθε άνθρωπος είναι ένα τμήμα της ηπείρου, ένα κομμάτι της στεριάς."
Most people long to overcome pettiness and become part of something larger. And this explains the extraordinary resonance of this simple metaphor conjured up nearly 400 years ago. "No man is an island entire of itself. Every man is a piece of the continent, a part of the main."
Σας ευχαριστώ.
JH: Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)