The story starts: I was at a friend's house, and she had on her shelf a copy of the DSM manual, which is the manual of mental disorders. It lists every known mental disorder. And it used to be, back in the '50s, a very slim pamphlet. And then it got bigger and bigger and bigger, and now it's 886 pages long. And it lists currently 374 mental disorders.
Zaczęło się tak: u znajomej na półce stał egzemplarz podręcznika DSM, klasyfikujący zaburzenia psychiczne. To spis wszelkich znanych zaburzeń psychicznych. W latach 50. była to cienka broszura, która stawała się coraz grubsza, a teraz ma 886 stron. Wymienia obecnie 374 zaburzenia psychiczne.
So I was leafing through it, wondering if I had any mental disorders, and it turns out I've got 12.
Przeglądając zastanawiałem się, czy sam mam jakąś chorobę psychiczną, i okazało się, że mam ich 12.
(Laughter)
(Śmiech)
I've got generalized anxiety disorder, which is a given. I've got nightmare disorder, which is categorized if you have recurrent dreams of being pursued or declared a failure, and all my dreams involve people chasing me down the street going, "You're a failure!"
Mam zespół lęku uogólnionego, co jest oczywiste. Cierpię też na koszmary senne, co klasyfikuje się jako zaburzenie psychiczne, jeśli śnimy, że nas ścigają bądź poniżają, a zawsze śni mi się, że goni mnie tłum, krzycząc: "Jesteś nieudacznikiem!”
(Laughter)
(Śmiech)
I've got parent-child relational problems, which I blame my parents for.
Mam problemy w relacjach rodzic-dziecko, za które obwiniam moich rodziców.
(Laughter)
(Śmiech)
I'm kidding. I'm not kidding. I'm kidding. And I've got malingering. And I think it's actually quite rare to have both malingering and generalized anxiety disorder, because malingering tends to make me feel very anxious.
Żartuję. Nie żartuję. Żartuję. Symuluję także choroby. To raczej rzadkie, żeby symulować a jednocześnie mieć zespół lęku uogólnionego, bo symulowanie zwykle mnie niepokoi.
Anyway, I was looking through this book, wondering if I was much crazier than I thought I was, or maybe it's not a good idea to diagnose yourself with a mental disorder if you're not a trained professional, or maybe the psychiatry profession has a kind of strange desire to label what's essentially normal human behavior as a mental disorder. I didn't know which of these was true, but I thought it was kind of interesting, and I thought maybe I should meet a critic of psychiatry to get their view, which is how I ended up having lunch with the Scientologists.
Przeglądając podręcznik rozmyślałem, czy mam większego fioła niż mi się zdawało, albo że lepiej zostawić diagnozy specjalistom, albo że lepiej zostawić diagnozy specjalistom, albo że psychiatria ma dziwną chęć traktowania normalnych zachowań jako zaburzeń psychicznych. Nie wiedziałem, która z tych myśli była prawdziwa, ale uznałem, że to całkiem interesujące. Postanowiłem porozmawiać z krytykiem psychiatrii, żeby poznać jego opinię. Wylądowałem na lunchu ze scjentologami.
(Laughter)
It was a man called Brian, who runs a crack team of Scientologists who are determined to destroy psychiatry wherever it lies. They're called the CCHR. And I said to him, "Can you prove to me that psychiatry is a pseudo-science that can't be trusted?" And he said, "Yes, we can prove it to you." And I said, "How?" And he said, "We're going to introduce you to Tony." And I said, "Who's Tony?" And he said, "Tony's in Broadmoor." Now, Broadmoor is Broadmoor Hospital. It used to be known as the Broadmoor Asylum for the Criminally Insane. It's where they send the serial killers, and the people who can't help themselves. And I said to Brian, "Well, what did Tony do?" And he said, "Hardly anything. He beat someone up or something, and he decided to fake madness to get out of a prison sentence. But he faked it too well, and now he's stuck in Broadmoor and nobody will believe he's sane. Do you want us to try and get you into Broadmoor to meet Tony?" So I said, "Yes, please."
Spotkałem się z Brianem, kierownikiem pierwszorzędnej grupy scjentologów, zdeterminowanych, by doszczętnie zniszczyć psychiatrię. Nazywają się CCHR. Zapytałem, czy może mi udowodnić, że psychiatria to pseudonauka, której nie można wierzyć? Odpowiedział, że tak. Zapytałem: "Jak?” Odparł: "Poznamy cię z Tonym”. Spytałem, kto to jest Tony. Powiedział: "Tony jest w Broadmoor”. Czyli w Szpitalu Broadmoor, znanym dawniej jako szpital psychiatryczny dla obłąkanych przestępców. Wysyłano tam seryjnych morderców i ludzi, którzy sobie nie radzili. Zapytałem, za co Tony tam trafił. A on odpowiedział: "Nic takiego. Poturbował kogoś, a potem udawał szaleńca, żeby nie iść do więzienia. Udawanie wyszło mu za dobrze, więc teraz utknął w Broadmoor, bo nikt nie wierzy, że jest zdrowy. Możemy ci pomóc się tam dostać, to poznasz Tony'ego. Chcesz? Odpowiedziałem: "Tak, oczywiście".
So I got the train to Broadmoor. I began to yawn uncontrollably around Kempton Park, which apparently is what dogs also do when anxious, they yawn uncontrollably. And we got to Broadmoor. And I got taken through gate after gate after gate after gate into the wellness center, which is where you get to meet the patients. It looks like a giant Hampton Inn. It's all peach and pine and calming colors. And the only bold colors are the reds of the panic buttons. And the patients started drifting in. And they were quite overweight and wearing sweatpants, and quite docile-looking. And Brian the Scientologist whispered to me, "They're medicated," which, to the Scientologists, is like the worst evil in the world, but I'm thinking it's probably a good idea.
Wsiadłem do pociągu do Broadmoor. W okolicach Kempton Park zacząłem bez opanowania ziewać, co ponoć robią także zaniepokojone psy, ziewają bez opanowania. Dotarliśmy do Broadmoor. Minąłem jedną bramę, a potem wiele następnych, aż do centrum dobrobytu, gdzie można spotykać się z pacjentami. Było tam jak w ogromnym hotelu. Wnętrze w łagodnych kolorach brzoskwini i sosny. Wyróżniały się tylko czerwone przyciski awaryjne. Zaczęli pojawiać się pacjenci. Wszyscy dosyć otyli, w dresach, wyglądali całkiem łagodnie. Brian-scjentolog wyszeptał: "Są na lekach”, co dla scjentologów jest najgorsze na świecie, ale ja pomyślałem, że to pewnie dobry pomysł.
(Laughter)
(Śmiech)
And then Brian said, "Here's Tony." And a man was walking in. And he wasn't overweight, he was in very good physical shape. And he wasn't wearing sweatpants, he was wearing a pinstripe suit. And he had his arm outstretched like someone out of The Apprentice. He looked like a man who wanted to wear an outfit that would convince me that he was very sane.
Wtedy Brian powiedział: "Oto Tony". Do pokoju wchodził mężczyzna. W bardzo dobrej kondycji fizycznej. Nie miał na sobie dresu, ale prążkowany garnitur. I miał wyciągniętą rękę, niczym ktoś z programu "The Apprentice”. Zupełnie jakby chciał ubiorem przekonać, że jest zdrowy umysłowo.
And he sat down. And I said, "So is it true that you faked your way in here?" And he said, "Yep. Yep. Absolutely. I beat someone up when I was 17. And I was in prison awaiting trial, and my cellmate said to me, 'You know what you have to do? Fake madness. Tell them you're mad, you'll get sent to some cushy hospital. Nurses will bring you pizzas, you'll have your own PlayStation.'" I said, "Well, how did you do it?" He said, "Well, I asked to see the prison psychiatrist. And I'd just seen a film called 'Crash,' in which people get sexual pleasure from crashing cars into walls. So I said to the psychiatrist, 'I get sexual pleasure from crashing cars into walls.'" And I said, "What else?" He said, "Oh, yeah. I told the psychiatrist that I wanted to watch women as they died, because it would make me feel more normal." I said, "Where'd you get that from?" He said, "Oh, from a biography of Ted Bundy that they had at the prison library."
Usiadł, a ja spytałem: "Czy naprawdę znalazłeś się tu przez symulację?” Odpowiedział: "Tak. Pobiłem kogoś, gdy miałem 17 lat. W areszcie przed sprawą sądową towarzysz z celi powiedział mi: "Wiesz, co musisz zrobić? Udawać wariata. Wyślą cię do przytulnego szpitala. Pielęgniarki będą ci przynosiły pizzę. Dostaniesz własne Playstation”. Zapytałem: "Jak to zrobiłeś?” Odparł: „Poprosiłem o widzenie z psychiatrą więziennym. Tuż przedtem widziałem film "Crash: Niebezpieczne Pożądanie”, gdzie bohaterów podnieca rozbijanie samochodów. Powiedziałem psychiatrze: "Podniecam się rozbijając samochody o ściany”. Zapytałem: "Co jeszcze?" "Powiedziałem psychiatrze, że chciałbym oglądać umierające kobiety, bo wtedy czułbym się bardziej normalny". Zapytałem: "Skąd ten pomysł?" Odparł: "Z biografii Teda Bundy'ego, którą mieli w więziennej bibliotece".
Anyway, he faked madness too well, he said. And they didn't send him to some cushy hospital. They sent him to Broadmoor. And the minute he got there, said he took one look at the place, asked to see the psychiatrist, said, "There's been a terrible misunderstanding. I'm not mentally ill." I said, "How long have you been here for?" He said, "Well, if I'd just done my time in prison for the original crime, I'd have got five years. I've been in Broadmoor for 12 years."
W każdym razie wyszło mu za dobrze. Nie wysłali go do przytulnego szpitala. Tylko do Broadmoor. Jak tylko tam dotarł, rozejrzał się i poprosił o spotkanie z psychiatrą, mówiąc mu: "To okropne nieporozumienie. Nie jestem wcale psychicznie chory". Zapytałem: "Jak długo już tu jesteś?” Odparł: "Gdybym odsiadywał karę, dostałbym pięć lat. W Broadmoor jestem już od dwunastu".
Tony said that it's a lot harder to convince people you're sane than it is to convince them you're crazy. He said, "I thought the best way to seem normal would be to talk to people normally about normal things like football or what's on TV. I subscribe to New Scientist, and recently they had an article about how the U.S. Army was training bumblebees to sniff out explosives. So I said to a nurse, 'Did you know that the U.S. Army is training bumblebees to sniff out explosives?' When I read my medical notes, I saw they'd written: 'Believes bees can sniff out explosives.'"
Tony powiedział, że dużo trudniej przekonać o zdrowiu psychicznym, niż przekonać o szaleństwie. "Myślałem, że najpewniej wydam się normalny normalne rozmawiając o normalnych rzeczach, jak piłka nożna czy telewizja. Prenumeruję tygodnik naukowy i niedawno pisali jak armia USA trenowała trzmiele do wykrywania węchem materiałów wybuchowych. Powiedziałem pielęgniarce: "Wie pani, że armia trenuje trzmiele, by wyczuwały materiały wybuchowe?" Przeglądając swoją kartę pacjenta, zobaczyłem, że napisali: 'Wierzy, że pszczoły mogą wyczuwać materiały wybuchowe”.
(Laughter)
Oni zawsze szukają
He said, "You know, they're always looking out for nonverbal clues to my mental state. But how do you sit in a sane way? How do you cross your legs in a sane way? It's just impossible." When Tony said that to me, I thought to myself, "Am I sitting like a journalist? Am I crossing my legs like a journalist?"
niewerbalnych wskazówek co do mojego stanu psychicznego. Ale jak siedzi ktoś normalny? Jak skrzyżować nogi w normalny sposób? To po prostu niemożliwe". Kiedy mi to powiedział, pomyślałem: "Czy siedzę jak dziennikarz? Czy krzyżuję nogi jak dziennikarz?”
He said, "You know, I've got the Stockwell Strangler on one side of me, and I've got the 'Tiptoe Through the Tulips' rapist on the other side of me. So I tend to stay in my room a lot because I find them quite frightening. And they take that as a sign of madness. They say it proves that I'm aloof and grandiose." So, only in Broadmoor would not wanting to hang out with serial killers be a sign of madness. Anyway, he seemed completely normal to me, but what did I know?
Powiedział: "Po jednej stronie mam seryjnego mordercę, a z drugiej znanego gwałciciela. Głównie siedzę w pokoju, bo mnie przerażają. A obsługa szpitala sądzi, że to objaw szaleństwa. Twierdzą, że trzymam się na uboczu i jestem pretensjonalny”. Tylko w Broadmoor unikanie seryjnych morderców może być uznane za przejaw szaleństwa. Wydawał mi się zupełnie normalny, ale skąd mogłem to wiedzieć? Z domu napisałem do lekarza Tony'ego, Anthony'ego Madena.
And when I got home I emailed his clinician, Anthony Maden. I said, "What's the story?" And he said, "Yep. We accept that Tony faked madness to get out of a prison sentence, because his hallucinations -- that had seemed quite cliche to begin with -- just vanished the minute he got to Broadmoor. However, we have assessed him, and we've determined that what he is is a psychopath." And in fact, faking madness is exactly the kind of cunning and manipulative act of a psychopath. It's on the checklist: cunning, manipulative. So, faking your brain going wrong is evidence that your brain has gone wrong. And I spoke to other experts, and they said the pinstripe suit -- classic psychopath -- speaks to items one and two on the checklist: glibness, superficial charm and grandiose sense of self-worth. And I said, "Well, but why didn't he hang out with the other patients?" Classic psychopath -- it speaks to grandiosity and also lack of empathy. So all the things that had seemed most normal about Tony was evidence, according to his clinician, that he was mad in this new way. He was a psychopath.
Zapytałem, co z nim jest. Odparł: Przyjmujemy, że symulował, by uniknąć wyroku, bo zaburzenia, które od początku brzmiały jak wymyślone, zniknęły zaraz po przyjeździe do Broadmoor. Ale po zbadaniu uznaliśmy, że w rzeczy samej jest psychopatą". Otóż udawanie szaleństwa jest właśnie przebiegłym manipulatorstwem psychopaty. Psychopata powinien być przebiegłym manipulatorem. Udawanie zaburzeń mózgu to dowód na zaburzenie mózgu. Inni eksperci też powiedzieli, że garnitur w paski to oznaka klasycznego psychopaty. Odnosi się do dwóch pierwszych punktów na liście: swada, powierzchowny wdzięk i wybujałe poczucie własnej wartości. Zapytałem: "A fakt, że nie chciał przebywać z innymi pacjentami?” Klasyczna psychopatia - pretensjonalność i brak empatii. To, co wydawało się w nim normalne, według lekarza dowodziło, że to szaleniec. Był psychopatą.
And his clinician said to me, "If you want to know more about psychopaths, you can go on a psychopath-spotting course run by Robert Hare, who invented the psychopath checklist." So I did. I went on a psychopath-spotting course, and I am now a certified -- and I have to say, extremely adept -- psychopath spotter.
Ten lekarz powiedział mi: "Jeśli chcesz lepiej poznać psychopatów, możesz iść na kurs o tym, jak ich rozróżniać. Prowadzi go Robert Hare, twórca listy cech psychopatów". Więc poszedłem. Zapisałem się na kurs rozpoznawania psychopatów, ukończyłem go i muszę przyznać, że jestem niezwykle biegły w rozpoznawaniu psychopatów.
So, here's the statistics: One in a hundred regular people is a psychopath. So there's 1,500 people in his room. Fifteen of you are psychopaths. Although that figure rises to four percent of CEOs and business leaders, so I think there's a very good chance there's about 30 or 40 psychopaths in this room. It could be carnage by the end of the night.
Oto statystyki: jedna na sto osób jest psychopatą. Jeśli na tej sali jest 1500 osób, 15 z was jest psychopatami. Wśród dyrektorów i czołowych biznesmenów liczba ta wzrasta do 4%. Są więc bardzo duże szanse, że na sali mamy 30-40 psychopatów. Do wieczora może się tu zrobić rzeź.
(Laughter)
(Śmiech) (Śmieje się)
Hare said the reason why is because capitalism at its most ruthless rewards psychopathic behavior -- the lack of empathy, the glibness, cunning, manipulative. In fact, capitalism, perhaps at its most remorseless, is a physical manifestation of psychopathy. It's like a form of psychopathy that's come down to affect us all. Hare said, "You know what? Forget about some guy at Broadmoor who may or may not have faked madness. Who cares? That's not a big story. The big story," he said, "is corporate psychopathy. You want to go and interview yourself some corporate psychopaths."
Według Hare'a to kapitalizm, w najbardziej bezwzględnej formie, wynagradza psychopatyczne zachowanie: brak empatii, łatwość wypowiedzi, przebiegłość, manipulację. Bezwzględny kapitalizm jest fizyczną manifestacją psychopatii. Jest formą psychopatii, która dotyka nas wszystkich. Hare powiedział: "Zapomnij o gościu z Broadmoor, który może udawał, może nie. Z tego niewiele wynika. Lepiej zajmij się psychopatią w korporacjach. Porozmawiaj z korporacyjnymi psychopatami".
So I gave it a try. I wrote to the Enron people. I said, "Could I come and interview you in prison, to find out it you're psychopaths?"
Spróbowałem. Zapytałem ludzi z Enronu, w więzieniach, czy mogę z nimi porozmawiać. o tym, czy są psychopatami.
(Laughter)
Nie odpowiedzieli.
And they didn't reply.
(Laughter)
Zmieniłem więc kurs.
So I changed tack. I emailed "Chainsaw Al" Dunlap, the asset stripper from the 1990s. He would come into failing businesses and close down 30 percent of the workforce, just turn American towns into ghost towns. And I emailed him and I said, "I believe you may have a very special brain anomaly that makes you ... special, and interested in the predatory spirit, and fearless. Can I come and interview you about your special brain anomaly?" And he said, "Come on over!"
Napisałem do Alberta J. Dunlapa, który w latach 90. wyprzedawał aktywa nabytych spółek. W upadających firmach zwalniał po 30% pracowników, zamieniając miasta USA w miasta duchów. W liście do niego napisałem: "Sądzę, że anomalia mózgu czyni pana wyjątkowym, nieugiętym i walecznym. Czy mogę przeprowadzić z panem wywiad na temat tej niezwykłej anomalii mózgu?” Odpowiedział: "Przyjeżdżaj”.
(Laughter)
So I went to Al Dunlap's grand Florida mansion. It was filled with sculptures of predatory animals. There were lions and tigers -- he was taking me through the garden -- there were falcons and eagles, he was saying, "Over there you've got sharks and --" he was saying this in a less effeminate way -- "You've got more sharks and you've got tigers." It was like Narnia.
Rezydencja Ala Dunlapa na Florydzie jest pełna rzeźb drapieżnych zwierząt. Były tam lwy i tygrysy. Zabrał mnie na spacer po ogrodzie. Były tam sokoły i orły. Powiedział mi: "Tam masz rekiny". Mówił to mniej zniewieściale. "Tam więcej rekinów, a tam tygrysy". Zupełnie jak w Narnii.
(Laughter)
(Śmiech)
And then we went into his kitchen. Now, Al Dunlap would be brought in to save failing companies, he'd close down 30 percent of the workforce. And he'd quite often fire people with a joke. Like, for instance, one famous story about him, somebody came up to him and said, "I've just bought myself a new car." And he said, "Well, you may have a new car, but I'll tell you what you don't have -- a job."
Później przeszliśmy do kuchni. Al Dunlap trudnił się ratowaniem upadających spółek. Zwalniał 30% pracowników. Często robił to żartując. Według znanej anegdoty ktoś powiedział mu, że właśnie kupił nowy samochód. Na co on: "Może i masz nowy samochód, ale nie masz pracy".
So in his kitchen -- he was in there with his wife, Judy, and his bodyguard, Sean -- and I said, "You know how I said in my email that you might have a special brain anomaly that makes you special?" He said, "Yeah, it's an amazing theory, it's like Star Trek. You're going where no man has gone before." And I said, "Well --" (Clears throat)
Stał w kuchni z żoną i ochroniarzem. Powiedziałem: "Pamiętasz, że pisałem, że może to anomalia mózgu czyni cię wyjątkowym?” Odpowiedział: „Tak, to niesamowita teoria. Jak w "Star Trek". Idziesz tam, gdzie nikt dotąd nie dotarł". Ja na to: "Niektórzy psychologowie powiedzieliby,
(Laughter)
Some psychologists might say that this makes you --" (Mumbles)
że to czyni cię ...” (Mamrocze)
(Laughter)
(Śmiech)
And he said, "What?" And I said, "A psychopath." And I said, "I've got a list of psychopathic traits in my pocket. Can I go through them with you?"
Zapytał: "Czym?” Odpowiedziałem: "Psychopatą Mam tu listę cech psychopatów, czy mógłbym je z tobą omówić?”
And he looked intrigued despite himself, and he said, "Okay, go on." And I said, "Okay. Grandiose sense of self-worth." Which I have to say, would have been hard for him to deny, because he was standing under a giant oil painting of himself.
Był zaintrygowany wbrew sobie i powiedział: "Pewnie, spróbujmy". Powiedziałem: "Ogromne poczucie własnej wartości". Trudno byłoby mu się tego wyprzeć, bo stał pod własnym portretem olejnym.
(Laughter)
(Śmiech)
He said, "Well, you've got to believe in you!" And I said, "Manipulative." He said, "That's leadership."
Powiedział: "Trzeba wierzyć w siebie!”. Kontynuowałem: "Manipuluje ludźmi". Odpowiedział: "To umiejętność przewodzenia".
(Laughter)
And I said, "Shallow affect, an inability to experience a range of emotions." He said, "Who wants to be weighed down by some nonsense emotions?" So he was going down the psychopath checklist, basically turning it into "Who Moved My Cheese?"
Powiedziałem: "Brak reakcji emocjonalnych, niezdolność do odczuwania wielu emocji". Odparł: "Kto chciałby się obciążać bezsensownymi emocjami?” Przebrnął ze mną przez tę listę, zamieniając ją w "Kto zabrał mój ser?”
(Laughter)
(Śmiech)
But I did notice something happening to me the day I was with Al Dunlap. Whenever he said anything to me that was kind of normal -- like he said "no" to juvenile delinquency, he said he got accepted into West Point, and they don't let delinquents in West Point. He said "no" to many short-term marital relationships. He's only ever been married twice. Admittedly, his first wife cited in her divorce papers that he once threatened her with a knife and said he always wondered what human flesh tasted like, but people say stupid things to each other in bad marriages in the heat of an argument, and his second marriage has lasted 41 years. So whenever he said anything to me that just seemed kind of non-psychopathic, I thought to myself, well I'm not going to put that in my book. And then I realized that becoming a psychopath spotter had kind of turned me a little bit psychopathic. Because I was desperate to shove him in a box marked "Psychopath." I was desperate to define him by his maddest edges.
Podczas tej wizyty coś się ze mną działo. Kiedy mówił coś całkiem normalnego, na przykład, że nie był młodocianym przestępcą, albo że dostał się do West Point, gdzie nie przyjmują przestępców, albo że nie zawierał krótkich małżeństw. Był żonaty tylko dwa razy. Co prawda, pierwsza żona napisała w pozwie że groził jej raz nożem, mówiąc że zawsze ciekawiło go, jak smakuje ludzkie mięso. Ale ludzie mówią różne głupie rzeczy podczas kłótni. A jego drugie małżeństwo trwało już 41 lat. Kiedy mówił do mnie coś, co wydawało się dość normalne, myślałem: "Nie będę przecież tego notował”. Zrozumiałem, że ucząc odróżniać psychopatów, sam zacząłem przejawiać psychopatyczne zachowania. Desperacko chciałem zaszufladkować go jako psychopatę, przypisać mu najbardziej szalone cechy.
And I realized, my God -- this is what I've been doing for 20 years. It's what all journalists do. We travel across the world with our notepads in our hands, and we wait for the gems. And the gems are always the outermost aspects of our interviewee's personality. And we stitch them together like medieval monks, and we leave the normal stuff on the floor. And you know, this is a country that over-diagnoses certain mental disorders hugely. Childhood bipolar -- children as young as four are being labeled bipolar because they have temper tantrums, which scores them high on the bipolar checklist.
Pojąłem, że postępuję tak od 20 lat. Właśnie to robią wszyscy dziennikarze. Przemierzamy świat z notatnikami i czekamy na coś wyjątkowego, czyli najbardziej ekstremalne cechy naszych rozmówców. Łączymy je skrupulatnie, niczym średniowieczni mnisi, pomijając wszystko, co normalne. Za często diagnozuje się u nas pewne zaburzenia psychiczne. Na przykład chorobę maniakalno-depresyjną. Wykrywa się ją nawet u czterolatków, bo mają napady złości, co sugeruje, że mogą mieć tę chorobę.
When I got back to London, Tony phoned me. He said, "Why haven't you been returning my calls?" I said, "Well, they say that you're a psychopath." And he said, "I'm not a psychopath." He said, "You know what? One of the items on the checklist is lack of remorse, but another item on the checklist is cunning, manipulative. So when you say you feel remorse for your crime, they say, 'Typical of the psychopath to cunningly say he feels remorse when he doesn't.' It's like witchcraft, they turn everything upside-down." He said, "I've got a tribunal coming up. Will you come to it?" So I said okay.
Gdy wróciłem do Londynu, zadzwonił do mnie Tony. Zapytał: "Czemu nie odbierasz, jak dzwonię?” Odparłem: "Mówią, że jesteś psychopatą”. On na to; "Nie jestem psychopatą. Jedną z cech psychopatów jest brak wyrzutów sumienia, a do tego przebiegłość i manipulatorstwo. Jeśli mówisz, że masz wyrzuty sumienia lekarze mówią: "Typowy psychopata, chytrze udaje wyrzuty sumienia". To jak czarna magia. Wszystko stawiają na głowie". Powiedział: "Niedługo mam przesłuchanie. Przyjdziesz?” Zgodziłem się.
So I went to his tribunal. And after 14 years in Broadmoor, they let him go. They decided that he shouldn't be held indefinitely because he scores high on a checklist that might mean that he would have a greater than average chance of recidivism. So they let him go. And outside in the corridor he said to me, "You know what, Jon? Everyone's a bit psychopathic." He said, "You are, I am. Well, obviously I am." I said, "What are you going to do now?" He said, "I'm going to go to Belgium. There's a woman there that I fancy. But she's married, so I'm going to have to get her split up from her husband."
Poszedłem na jego przesłuchanie. Po 14 latach w Broadmoor w końcu go wypuścili. Zdecydowali, że nie będą go dłużej trzymać, bo znaleźli u niego wiele cech psychopaty, co zwiększało szanse na recydywę. Więc go wypuścili. Już na korytarzu, powiedział do mnie: "Wiesz co, Jon? Każdy ma coś z psychopaty". Powiedział: Ty masz. Ja mam. Pewnie, że mam". Zapytałem go: "Co zrobisz teraz?” Odpowiedział: "Jadę do Belgii, bo mieszka tam kobieta, która mi się podoba. Jest mężatką, więc muszę ją skłócić z mężem”.
(Laughter)
(Śmiech)
Anyway, that was two years ago, and that's where my book ended. And for the last 20 months, everything was fine. Nothing bad happened. He was living with a girl outside London. He was, according to Brian the Scientologist, making up for lost time, which I know sounds ominous, but isn't necessarily ominous. Unfortunately, after 20 months, he did go back to jail for a month. He got into a "fracas" in a bar, he called it. Ended up going to jail for a month, which I know is bad, but at least a month implies that whatever the fracas was, it wasn't too bad.
To było dwa lata temu, i na tym zakończyłem książkę. Przez ostatnie 20 miesięcy wszystko było w porządku. Nie wydarzyło się nic złego. Tony mieszkał z dziewczyną pod Londynem. Jak mówił Brian, scjentolog, nadrabiał stracony czas, co brzmi złowieszczo, ale wcale nie musi być złowieszcze. Niestety, po 20 miesiącach Tony wrócił na miesiąc do więzienia. Rozpętał jakąś burdę w barze i wylądował na miesiąc w więzieniu. Wiem, że to źle, ale skoro trafił tam tylko na miesiąc, to nie mogło to być nic poważnego.
And then he phoned me. And you know what, I think it's right that Tony is out. Because you shouldn't define people by their maddest edges. And what Tony is, is he's a semi-psychopath. He's a gray area in a world that doesn't like gray areas. But the gray areas are where you find the complexity. It's where you find the humanity, and it's where you find the truth. And Tony said to me, "Jon, could I buy you a drink in a bar? I just want to thank you for everything you've done for me." And I didn't go. What would you have done?
Później do mnie zadzwonił. To chyba dobrze, że jest na wolności. Bo nie należy charakteryzować ludzi według najbardziej szalonych cech. A Tony jest tylko na wpół psychopatą. Jest czymś nieokreślonym w świecie, który nie lubi nieokreślonych rzeczy. Ale w nieokreślonych rzeczach odnajdujemy złożoność, odnajdujemy człowieczeństwo, i to w nich można znaleźć prawdę. Tony zapytał mnie czy może mnie zaprosić na drinka, bo chciałby podziękować za pomoc. Nie poszedłem. A wy byście poszli?
Thank you.
Dziękuję.
(Applause)
(Brawa)