Budu mluvit o vědomí. Proč o vědomí? Je to podivně zanedbaný předmět, a to jak ve vědeckém, tak i našem filozofickém prostředí.
I'm going to talk about consciousness. Why consciousness? Well, it's a curiously neglected subject, both in our scientific and our philosophical culture.
Proč je ale zajímavý? Asi proto, že jde o nejdůležitější aspekt našich životů, a to z jednoduchého, logického důvodu, konkrétně, že nezbytnou podmínkou pro cokoli, co je pro nás důležité, je to, abychom byli při vědomí. Zajímáte se o vědu, filozofii, hudbu, umění nebo cokoli dalšího -- to by asi příliš nešlo, kdybyste byli zombie nebo v kómatu, ne? Takže vědomí je na prvním místě. Druhým důvodem je, že když se o něj lidé začnou zajímat, což by dle mého měli, mají tendenci pronášet přímo otřesné věci. A i když neříkají otřesné věci a pokoušejí se ze všech sil provést seriozní výzkum, postupuje to pomalu. Pokrok byl v této oblasti vždy pomalý.
Now why is that curious? Well, it is the most important aspect of our lives for a very simple, logical reason, namely, it's a necessary condition on anything being important in our lives that we're conscious. You care about science, philosophy, music, art, whatever -- it's no good if you're a zombie or in a coma, right? So consciousness is number one. The second reason is that when people do get interested in it, as I think they should, they tend to say the most appalling things. And then, even when they're not saying appalling things and they're really trying to do serious research, well, it's been slow. Progress has been slow.
Když jsem se o tohle začal zajímat poprvé, pomyslel jsem si, že jde o přímočarý biologický problém. Vezměme tyhle mozkové hračičky a zjistěme, jak to v mozku funguje. Takže jsem zašel do UCSF a promluvil jsem si se všemi tamějšími těžce pracujícími neurobiology, ale ti projevili jistou netrpělivost, jakou vědci často projevují, když jim pokládáte trapné otázky. Ale zasáhlo mě, když jeden chlapík, velmi známý neurobiolog, v podráždění řekl: „Podívejte, v mém oboru je v pořádku zajímat se o vědomí, ale nejdřív musíte získat definitivu. Nejdřív získat definitivu."
When I first got interested in this, I thought, well, it's a straightforward problem in biology. Let's get these brain stabbers to get busy and figure out how it works in the brain. So I went over to UCSF and I talked to all the heavy-duty neurobiologists there, and they showed some impatience, as scientists often do when you ask them embarrassing questions. But the thing that struck me is, one guy said in exasperation, a very famous neurobiologist, he said, "Look, in my discipline it's okay to be interested in consciousness, but get tenure first. Get tenure first."
Pracoval jsem na tom dlouhou dobu. Myslím si, že v současnosti můžete získat definitivu, když se budete zabývat vědomím. Takže je-li tomu tak, je to opravdový krok vpřed.
Now I've been working on this for a long time. I think now you might actually get tenure by working on consciousness. If so, that's a real step forward.
Proč se vlastně objevuje tahle podivná neochota a podivné nepřátelství k vědomí? Inu, myslím, že je to kombinace dvou vlastností naší intelektuální kultury, která ráda přemýšlí v protikladech, jež ale ve skutečnosti sdílí společný soubor předpokladů. Jednou z těchto vlastností je tradice náboženského dualismu: Vědomí není součástí fyzikálního světa. Je to součást duchovního světa. Náleží duši, přičemž duše není součástí fyzikálního světa. Je to tradice Boha, duše a nesmrtelnosti. Je tu další tradice, která se vůči ní považuje za protikladnou, ale přijímá ten nejhorší předpoklad. Tato tradice si myslí, že jsme vědečtí materialisté: Vědomí není součástí fyzikálního světa. Ať už neexistuje vůbec, nebo je něčím jiným, počítačovým programem nebo jinou podobně bláznivou věcí, není v žádném případě součástí vědy. Dostával jsem se tak k polemice, ze které jsem míval žaludeční potíže. Vypadalo to následovně: Věda je objektivní, vědomí je subjektivní, tedy nemůže existovat věda o vědomí.
Okay, now why then is this curious reluctance and curious hostility to consciousness? Well, I think it's a combination of two features of our intellectual culture that like to think they're opposing each other but in fact they share a common set of assumptions. One feature is the tradition of religious dualism: Consciousness is not a part of the physical world. It's a part of the spiritual world. It belongs to the soul, and the soul is not a part of the physical world. That's the tradition of God, the soul and immortality. There's another tradition that thinks it's opposed to this but accepts the worst assumption. That tradition thinks that we are heavy-duty scientific materialists: Consciousness is not a part of the physical world. Either it doesn't exist at all, or it's something else, a computer program or some damn fool thing, but in any case it's not part of science. And I used to get in an argument that really gave me a stomachache. Here's how it went. Science is objective, consciousness is subjective, therefore there cannot be a science of consciousness.
Fajn, tyto tradice nás ochromují. Je totiž velmi obtížné se z nich vymanit. V této přednášce mám pouze jedno vážné poselství, totiž, že vědomí je biologický fenomén, podobně jako fotosyntéza, trávení, buněčné dělení -- všechny tyhle biologické fenomény -- jakmile tohle jednou přijmete, většina, ne však všechny, vážné problémy spojené s vědomím se jednoduše vypaří. Pár z nich si projdeme.
Okay, so these twin traditions are paralyzing us. It's very hard to get out of these twin traditions. And I have only one real message in this lecture, and that is, consciousness is a biological phenomenon like photosynthesis, digestion, mitosis -- you know all the biological phenomena -- and once you accept that, most, though not all, of the hard problems about consciousness simply evaporate. And I'm going to go through some of them.
Slíbil jsem vám, že vám povím některé z těch ošklivých věcí, co se o vědomí řekly. Za prvé: Vědomí neexistuje. Je to jen iluze jako třeba západ slunce. Věda ukázala, že západ slunce a duha jsou iluze. Stejně tak vědomí je iluze. Za druhé: Možná existuje, ale ve skutečnosti je něčím jiným. Je to počítačový program, který běží v mozku. Za třetí: Ne, jediná věc, která skutečně existuje, je chování. Je trapné, jak vlivný behaviorismus byl, ale k tomu se vrátíme. A za čtvrté: Možná vědomí existuje, ale ve světě nehraje roli. Jak by mohlo duchovno něčím pohnout? Kdykoli mi tohle někdo řekne, říkám si: „Chcete vidět, jak duchovno něčím hýbe?" Dívejte se. Vědomě se rozhodnu, že zvednu ruku, a ta zatracená věc se zvedne. (Smích)
Okay, now I promised you to tell you some of the outrageous things said about consciousness. One: Consciousness does not exist. It's an illusion, like sunsets. Science has shown sunsets and rainbows are illusions. So consciousness is an illusion. Two: Well, maybe it exists, but it's really something else. It's a computer program running in the brain. Three: No, the only thing that exists is really behavior. It's embarrassing how influential behaviorism was, but I'll get back to that. And four: Maybe consciousness exists, but it can't make any difference to the world. How could spirituality move anything? Now, whenever somebody tells me that, I think, you want to see spirituality move something? Watch. I decide consciously to raise my arm, and the damn thing goes up. (Laughter)
Navíc si všimněte tohohle: Neříkáme: „Je to jako teplota v Ženevě. Jednou stoupne, jindy ne." Ne. Zvedá se kdykoli já chci.
Furthermore, notice this: We do not say, "Well, it's a bit like the weather in Geneva. Some days it goes up and some days it doesn't go up." No. It goes up whenever I damn well want it to.
Fajn. Řeknu vám, jak je to možné. Zatím jsem vám neřekl definici. Nemůžete se o tohle pokoušet, dokud nemáte definici. Lidé často říkají, že vědomí je velmi těžké definovat. Myslím, že je mnohem snazší jej definovat, když se nepokoušíte podat vědeckou definici. Nejsme připraveni na vědeckou definici, ale máme definici zdravého rozumu. Vědomí se skládá ze všech stavů cítění, uvědomění a vnímání. Začíná ráno, když se budíte z bezesného spánku a pokračuje celý den, dokud neusnete nebo nezemřete, či se nestanete nevědomým jinak. Sny jsou druhem vědomí podle této definice.
Okay. I'm going to tell you how that's possible. Now, I haven't yet given you a definition. You can't do this if you don't give a definition. People always say consciousness is very hard to define. I think it's rather easy to define if you're not trying to give a scientific definition. We're not ready for a scientific definition, but here's a common-sense definition. Consciousness consists of all those states of feeling or sentience or awareness. It begins in the morning when you wake up from a dreamless sleep, and it goes on all day until you fall asleep or die or otherwise become unconscious. Dreams are a form of consciousness on this definition.
Takže to je definice zdravého rozumu. Náš cíl. Pokud nemluvíte o tomhle, nemluvíte o vědomí.
Now, that's the common-sense definition. That's our target. If you're not talking about that, you're not talking about consciousness.
Oni si ale myslí: „Dobře, pokud je to takhle, pak je to otřesný problém. Jak může takováto věc existovat jako součást skutečného světa?"
But they think, "Well, if that's it, that's an awful problem. How can such a thing exist as part of the real world?"
A tohle, pokud jste někdy absolvovali kurz filozofie, tohle je známo jako ten slavný problém mysli a těla. Podle mě má jednoduché řešení. A to vám teď představím. Tady je: Všechny naše vědomé stavy bez výjimky, jsou způsobeny neurobiologickými procesy v mozku na nižších úrovních a poté jsou v mozku realizovány na úrovních vyšších či jako systémové vlastnosti. Je to stejně mysteriozní jako kapalnost vody. Správně? Kapalnost není žádná bonusová šťáva vystříknutá molekulami H2O. Je to stav, ve kterém se systém nachází. Stejně jako plechovka s vodou může přejít z kapalného stavu do pevného v závislosti na chování molekul, tak může váš mozek přecházet z vědomého stavu do stavu nevědomí v závislosti na chování molekul. Takže slavný problém mysli a těla je takhle prostý.
And this, if you've ever had a philosophy course, this is known as the famous mind-body problem. I think that has a simple solution too. I'm going to give it to you. And here it is: All of our conscious states, without exception, are caused by lower-level neurobiological processes in the brain, and they are realized in the brain as higher-level or system features. It's about as mysterious as the liquidity of water. Right? The liquidity is not an extra juice squirted out by the H2O molecules. It's a condition that the system is in. And just as the jar full of water can go from liquid to solid depending on the behavior of the molecules, so your brain can go from a state of being conscious to a state of being unconscious, depending on the behavior of the molecules. The famous mind-body problem is that simple.
Rozumíte? Ale teď se dostáváme ke složitějším otázkám. Pojďme specifikovat přesné vlastnosti vědomí, abychom mohli odpovědět na ony čtyři námitky, které jsem jmenoval.
All right? But now we get into some harder questions. Let's specify the exact features of consciousness, so that we can then answer those four objections that I made to it.
První vlastnost je, že je skutečné a neredukovatelné. Nemůžete se ho zbavit. Abyste to pochopili, rozlišení mezi realitou a iluzí je rozlišením mezi tím, jak se nám věci vědomě jeví, a tím, jaké skutečně jsou. Vědomě se nám jeví, jako že zde je -- mám rád francouzské „arc en ciel" (duha) -- jeví se nám, že je na obloze oblouk, nebo se nám jeví, že se Slunce schovává za hory. Tohle se nám vědomě jeví, ale ve skutečnosti se to neděje. Ale co se týče rozlišení mezi tím, jak se věci vědomě jeví, a tím, jaké skutečně jsou, nemůžete jej aplikovat u samotné existence vědomí, protože kdykoli je samotná existence vědomí zvažována, tak pokud se vám vědomě jeví, že jste při vědomí, jste při vědomí. Pokud za mnou dojde parta expertů a řeknou mi: „Jsme neurobiologové a provedli jsme na Vás studii a jsme přesvědčeni, že nemáte vědomí, jste jen velmi mazaně sestrojený robot," tak si nepomyslím: „Možná mají tihle chlapíci pravdu." Nepomyslím si to ani na okamžik, protože Descartes se mohl dopustit mnoha chyb, ale v tomhle měl pravdu. Nemůžete pochybovat o existenci svého vlastního vědomí. Fajn, tohle je první vlastnost vědomí. Je reálné a neredukovatelné. Nemůžete se jej zbavit tím, že ukážete, že je iluzí, tak jak to můžete udělat s běžnými iluzemi.
Well, the first feature is, it's real and irreducible. You can't get rid of it. You see, the distinction between reality and illusion is the distinction between how things consciously seem to us and how they really are. It consciously seems like there's -- I like the French "arc-en-ciel" — it seems like there's an arch in the sky, or it seems like the sun is setting over the mountains. It consciously seems to us, but that's not really happening. But for that distinction between how things consciously seem and how they really are, you can't make that distinction for the very existence of consciousness, because where the very existence of consciousness is concerned, if it consciously seems to you that you are conscious, you are conscious. I mean, if a bunch of experts come to me and say, "We are heavy-duty neurobiologists and we've done a study of you, Searle, and we're convinced you are not conscious, you are a very cleverly constructed robot," I don't think, "Well, maybe these guys are right, you know?" I don't think that for a moment, because, I mean, Descartes may have made a lot of mistakes, but he was right about this. You cannot doubt the existence of your own consciousness. Okay, that's the first feature of consciousness. It's real and irreducible. You cannot get rid of it by showing that it's an illusion in a way that you can with other standard illusions.
Fajn, druhá vlastnost je ta, která byla zdrojem už mnoha potíží, tedy že všechny naše vědomé stavy mají kvalitativní povahu. Existuje například pocit, jaké je to pít pivo, což není jako pocit při počítání daně z příjmu nebo poslouchání hudby, přičemž tento kvalitativní pocit automaticky vytváří třetí vlastnost, a to že vědomé stavy jsou už z definice subjektivní ve smyslu, že existují pouze jako zakoušené určitým člověkem nebo zvířecím subjektem, nějakým „já", které je zakouší. Možná budeme schopni vytvořit vědomý stroj. Ale dokud nebudeme vědět, jak toho dosahují naše mozky, nejsme ve stavu, abychom takový stroj sestrojili.
Okay, the second feature is this one that has been such a source of trouble to us, and that is, all of our conscious states have this qualitative character to them. There's something that it feels like to drink beer which is not what it feels like to do your income tax or listen to music, and this qualitative feel automatically generates a third feature, namely, conscious states are by definition subjective in the sense that they only exist as experienced by some human or animal subject, some self that experiences them. Maybe we'll be able to build a conscious machine. Since we don't know how our brains do it, we're not in a position, so far, to build a conscious machine.
Fajn, další vlastností vědomí je, že přichází ve sjednocených vědomých polích. Nemám odděleně vjem lidí přede mnou, zvuku svého hlasu, tlaku mých bot na podlahu, ale jeví se mi jako součást jednotného většího vědomého pole, které se rozpíná dopředu a dozadu. Tohle je klíč k porozumění enormní síly vědomí. Prozatím jsme toho nebyli schopni dosáhnout u robota. Neúspěchy robotiky se odvíjejí od faktu, že nevíme, jak stvořit vědomého robota. Nemáme stroj, který by dokázal takovéto věci.
Okay. Another feature of consciousness is that it comes in unified conscious fields. So I don't just have the sight of the people in front of me and the sound of my voice and the weight of my shoes against the floor, but they occur to me as part of one single great conscious field that stretches forward and backward. That is the key to understanding the enormous power of consciousness. And we have not been able to do that in a robot. The disappointment of robotics derives from the fact that we don't know how to make a conscious robot, so we don't have a machine that can do this kind of thing.
Fajn, další vlastností vědomí po těchto podivuhodných sjednocených polích vědomí je, že funguje v našem chování kauzálně. Dám vám vědeckou demonstraci tím, že zvednu ruku, ale jak je to možné? Jak se stane, že nějaká myšlenka v mém mozku může hýbat materiálními předměty? Prozradím vám to. Tedy spíše, neznáme kompletní odpověď, ale víme základní část odpovědi, tedy to, že sekvence neuronů přerušuje svou aktivitu v místě, kde se vylučuje acetylcholin, tedy na konci axonu motorických neuronů. Omlouvám se za používání filozofické terminologie, ale když dochází k jeho vylučování na konci axonu motorických neuronů, děje se v iontových kanálech celá skupina podivuhodných věcí, takže se ta zatracená ruka zvedne. Přemýšlejte o tom, co jsem vám právě řekl. Jiná a stejná událost: Moje vědomé rozhodnutí zvednout ruku má úroveň popisu, kde má všechny tyto hmatové duševní kvality. Je to myšlenka v mém mozku, ale současně je to spojené s vylučováním acetylcholinu a děláním celé řady dalších věcí, zatímco se to propracovává z motorického kortexu dolů přes nervová vlákna do ruky. To nám říká, že náš tradiční slovník pro diskusi o těchto věcech je naprosto zastaralý. Jedna stejná událost má úroveň popisu v neurobiologických pojmech a jinou úroveň popisu v mentálních pojmech a to jde o tu samou událost. Takhle příroda funguje. Takhle je možné, aby vědomí fungovalo kauzálně.
Okay, the next feature of consciousness, after this marvelous unified conscious field, is that it functions causally in our behavior. I gave you a scientific demonstration by raising my hand, but how is that possible? How can it be that this thought in my brain can move material objects? Well, I'll tell you the answer. I mean, we don't know the detailed answer, but we know the basic part of the answer, and that is, there is a sequence of neuron firings, and they terminate where the acetylcholine is secreted at the axon end-plates of the motor neurons. Sorry to use philosophical terminology here, but when it's secreted at the axon end-plates of the motor neurons, a whole lot of wonderful things happen in the ion channels and the damned arm goes up. Now, think of what I told you. One and the same event, my conscious decision to raise my arm has a level of description where it has all of these touchy-feely spiritual qualities. It's a thought in my brain, but at the same time, it's busy secreting acetylcholine and doing all sorts of other things as it makes its way from the motor cortex down through the nerve fibers in the arm. Now, what that tells us is that our traditional vocabularies for discussing these issues are totally obsolete. One and the same event has a level of description where it's neurobiological, and another level of description where it's mental, and that's a single event, and that's how nature works. That's how it's possible for consciousness to function causally.
Takže když tohle víme, tohle všechno o různých vlastnostech vědomí, vraťme se zpět a zodpovězme některé z původních námitek.
Okay, now with that in mind, with going through these various features of consciousness, let's go back and answer some of those early objections.
První, kterou jsem zmiňoval, zněla, že vědomí neexistuje, že je to iluze. To jsem už zodpověděl. Nemyslím si, že se tím musíme znepokojovat. Ale ta druhá měla neuvěřitelný vliv a může nás stále pronásledovat, totiž: „Pokud vědomí existuje, je ve skutečnosti něčím jiným. Je to počítačový program, který běží v našem mozku, takže abychom vytvořili vědomí, musíme vytvořit správný program. Zapomeňte na hardware. Jakýkoli hardware bude stačit, pokud bude dostatečně velký a stabilní, aby tento program udržel."
Well, the first one I said was, consciousness doesn't exist, it's an illusion. Well, I've already answered that. I don't think we need to worry about that. But the second one had an incredible influence, and may still be around, and that is, "Well, if consciousness exists, it's really something else. It's really a digital computer program running in your brain and that's what we need to do to create consciousness is get the right program. Yeah, forget about the hardware. Any hardware will do provided it's rich enough and stable enough to carry the program."
Teď už víme, že tohle je špatně. Každý, kdo o počítačích něco ví, může vidět, že je to špatně, protože výpočet je definován jako manipulace se symboly, obvykle pomocí jedniček a nul, ale může to být cokoli. Můžete naprogramovat algoritmus ve dvojkové soustavě, což je definující stopa počítačového programu. Ale víme, že je to čistě syntaktické. Symbolické. Víme, že skutečné lidské vědomí má něco víc než jen tohle. K syntaxi má navíc význam. Má sémantiku.
Now, we know that that's wrong. I mean, anybody who's thought about computers at all can see that that's wrong, because computation is defined as symbol manipulation, usually thought of as zeros as ones, but any symbols will do. You get an algorithm that you can program in a binary code, and that's the defining trait of the computer program. But we know that that's purely syntactical. That's symbolic. We know that actual human consciousness has something more than that. It's got a content in addition to the syntax. It's got a semantics.
Teď k té polemice, vymyslel jsem ji před 30 -- ach můj bože, nechci na to ani pomyslet -- před více než 30 lety, ale je tu i hlubší polemika implicitně obsažena v tom, co jsem vám už řekl, a chci vám ji alespoň stručně představit: Vědomí vytváří realitu nezávislou na pozorovateli. Vytváří realitu peněz, vlastnictví, vlády, manželství, konferencí v CERNu, koktejlových večírků a letních dovolených, přičemž všechno tohle je výtvorem vědomí. Jejich existence je vůči pozorovateli relativní. Je relativní vůči vědomým agentům, že kus papíru jsou peníze, že skupina budov je univerzita.
Now that argument, I made that argument 30 -- oh my God, I don't want to think about it — more than 30 years ago, but there's a deeper argument implicit in what I've told you, and I want to tell you that argument briefly, and that is, consciousness creates an observer-independent reality. It creates a reality of money, property, government, marriage, CERN conferences, cocktail parties and summer vacations, and all of those are creations of consciousness. Their existence is observer-relative. It's only relative to conscious agents that a piece of paper is money or that a bunch of buildings is a university.
Nyní se zamyslete nad výpočty. Jsou absolutní, podobně jako síla, hmotnost či gravitační přitažlivost? Anebo jsou relativní vůči pozorovateli? Některé výpočty jsou vnitřní. Sečtu dva a dva a dostanu čtyři. To platí nezávisle na tom, co si o tom kdokoli myslí. Ale když vytáhnu svoji kalkulačku a provedu výpočet, jediný vnitřní fenomén je elektronický obvod a jeho chování. To je jediný absolutní fenomén. Zbytek je námi interpretovaný. Výpočet existuje pouze relativně vůči vědomí. Ať už vykonává výpočet vědomý agent, anebo používá nějaký nástroj, interpretaci výpočtu provádí vždy on. To neznamená, že výpočet je nahodilý, za tenhle nástroj jsem dal hodně peněz. Ale cloumá s námi tento přetrvávající zmatek mezi objektivitou a subjektivitou jakožto vlastností reality a objektivitou a subjektivitou jakožto vlastností tvrzení. Závěr mé přednášky zní takto: Můžete disponovat zcela objektivní vědou, vědou, kdy tvoříte zcela objektivně pravdivá tvrzení o sférách, jejichž existence je subjektivní, jejichž existence je v lidském mozku, který se skládá ze subjektivních stavů vnímání, pociťování nebo uvědomění. Takže námitka, že nemůžete disponovat objektivní vědou o vědomí, protože je subjektivní, kdežto věda je objektivní, je jen slovní hříčkou. Je to špatná slovní hříčka o objektivitě a subjektivitě. Můžete pronášet objektivní tvrzení o sféře, která je v oblasti existence subjektivní, to ostatně neurologové běžně dělají. Vezměte si pacienty, kteří trpí bolestmi, a zkuste si na ně aplikovat objektivní vědu.
Now, ask yourself about computation. Is that absolute, like force and mass and gravitational attraction? Or is it observer-relative? Well, some computations are intrinsic. I add two plus two to get four. That's going on no matter what anybody thinks. But when I haul out my pocket calculator and do the calculation, the only intrinsic phenomenon is the electronic circuit and its behavior. That's the only absolute phenomenon. All the rest is interpreted by us. Computation only exists relative to consciousness. Either a conscious agent is carrying out the computation, or he's got a piece of machinery that admits of a computational interpretation. Now that doesn't mean computation is arbitrary. I spent a lot of money on this hardware. But we have this persistent confusion between objectivity and subjectivity as features of reality and objectivity and subjectivity as features of claims. And the bottom line of this part of my talk is this: You can have a completely objective science, a science where you make objectively true claims, about a domain whose existence is subjective, whose existence is in the human brain consisting of subjective states of sentience or feeling or awareness. So the objection that you can't have an objective science of consciousness because it's subjective and science is objective, that's a pun. That's a bad pun on objectivity and subjectivity. You can make objective claims about a domain that is subjective in its mode of existence, and indeed that's what neurologists do. I mean, you have patients that actually suffer pains, and you try to get an objective science of that.
Fajn, slíbil jsem, že zneškodním všechny tyhle námitky, a už mi na to nezbývá zrovna moc času, ale dovolte mi pár z nich ještě zneškodnit. Řekl jsem, že behaviorismus měl být jednou z největších trapností naší intelektuální kultury, protože odmítá moment, kdy o něm přemýšlíte. Jsou vaše mentální stavy identické s vaším chováním? Přemýšlejte o rozdílu mezi pociťováním bolesti a samotným chováním při bolesti. Nechci předvádět toto chování, ale mohu vám říct, že mě teď nic nebolí. Takže je to očividný omyl. Jak se mohli takové chyby dopustit? Tou chybou bylo -- a můžete si o tomhle přečíst mnoho článků a budete se s tím setkávat stále dokola -- že si mysleli, že když přijmete neredukovatelnou existenci vědomí, vzdáváte se vědy. Vzdáváte se 300 let lidského pokroku a lidských nadějí a všech těchto věcí. Zpráva, kterou bych chtěl za sebou zanechat, zní: Vědomí musí být přijato jako ryzí biologický fenomén a musí se stát předmětem vědecké analýzy stejně jako ostatní fenomény v biologii nebo ostatně ve vědě jakožto celku.
Okay, I promised to refute all these guys, and I don't have an awful lot of time left, but let me refute a couple more of them. I said that behaviorism ought to be one of the great embarrassments of our intellectual culture, because it's refuted the moment you think about it. Your mental states are identical with your behavior? Well, think about the distinction between feeling a pain and engaging in pain behavior. I won't demonstrate pain behavior, but I can tell you I'm not having any pains right now. So it's an obvious mistake. Why did they make the mistake? The mistake was — and you can go back and read the literature on this, you can see this over and over — they think if you accept the irreducible existence of consciousness, you're giving up on science. You're giving up on 300 years of human progress and human hope and all the rest of it. And the message I want to leave you with is, consciousness has to become accepted as a genuine biological phenomenon, as much subject to scientific analysis as any other phenomenon in biology, or, for that matter, the rest of science.
Děkuji mnohokrát.
Thank you very much.
(Potlesk)
(Applause)