(Circus music) [Ted N' Ed's Carnival] [John Lloyd's Inventory of the Invisible] [Adapted from a TEDTalk given by John Lloyd in 2009] June Cohen: Our next speaker has spent his whole career eliciting that sense of wonder. Please welcome John Lloyd. (Applause) [Hall of Mirrors] The question is, "What is invisible?" There's more of it than you think, actually. Everything, I would say -- everything that matters -- Except every thing, and except matter. We can see matter but we can't see what's the matter. We can see the stars and the planets but we can't see what holds them apart, or what draws them together. With matter as with people, we see only the skin of things, we can't see into the engine room, we can't see what makes people tick, at least not without difficulty, and the closer we look at anything, the more it disappears. In fact, if you look really closely at stuff, if you look at the basic substructure of matter, there isn't anything there. Electrons disappear in a kind of fuzz, and there is only energy. One of the interesting things about invisibility is, the things that we can's see, we also can't understand. Gravity is one thing that we can't see, and which we don't understand. It's the least understood of all the four fundamental forces, and the weakest, and nobody really knows what it is or why it's there. For what it's worth, Sir Isaac Newton, the greatest scientist who ever lived, he thought Jesus came to Earth specifically to operate the levers of gravity. That's what he thought he was there for. So, bright guy, could be wrong on that one, I don't know. (Laughter) Consciousness. I see all your faces; I've no idea what any of you are thinking. Isn't that amazing? Isn't it incredible that we can't read each other's minds, when we can touch each other, taste each other, perhaps, if we get close enough, but we can't read each other's minds. I find that quite astonishing. In the Sufi faith, this great Middle Eastern religion which some claim is the root of all religions, Sufi masters are all telepaths, so they say, but their main exercise of telepathy is to send out powerful signals to the rest of us that it doesn't exist. So that's why we don't think it exists; the Sufi masters working on us. In the question of consciousness and artificial intelligence, artificial intelligence has really, like the study of consciousness, gotten nowhere, we have no idea how consciousness works. Not only have they not created artificial intelligence, they haven't yet created artificial stupidity. (Laughter) The laws of physics: invisible, eternal, omnipresent, all powerful. Remind you of anyone? Interesting. I'm, as you can guess, not a materialist, I'm an immaterialist. And I've found a very useful new word -- ignostic. Okay? I'm an ignostic. [God?] I refuse to be drawn on the question on whether God exists until somebody properly defines the terms. Another thing we can't see is the human genome. And this is increasingly peculiar, because about 20 years ago when they started delving into the genome, they thought it would probably contain around 100 thousand genes. Every year since, it's been revised downwards. We now think there are likely to be just over 20 thousand genes in the human genome. This is extraordinary, because rice -- get this -- rice is known to have 38 thousand genes. Potatoes have 48 chromosomes, two more than people, and the same as a gorilla. (Laughter) You can't see these things, but they are very strange. The stars by day, I always think that's fascinating. The universe disappears. The more light there is, the less you can see. Time. Nobody can see time. I don't know if you know this. There's a big movement in modern physics to decide that time doesn't really exist, because it's too inconvenient for the figures. It's much easier if it's not really there. You can't see the future, obviously, and you can't see the past, except in your memory. One of the interesting things about the past is you particularly can't see -- my son asked me this the other day, "Dad, can you remember what I was like when I was two? And I said, "Yes." He said, "Why can't I?" Isn't that extraordinary? You cannot remember what happened to you earlier than the age of two or three. Which is great news for psychoanalysts, because otherwise they'd be out of a job. Because that's where all the stuff happens (Laughter) that makes you who you are. Another thing you can't see is the grid on which we hang. This is fascinating. You probably know, some of you, that cells are continually renewed. Skin flakes off, hairs grow, nails, that kind of stuff -- but every cell in your body is replaced at some point. Taste buds, every ten days or so. Livers and internal organs take a bit longer. Spine takes several years. But at the end of seven years, not one cell in your body remains from what was there seven years ago. The question is: who then are we? What are we? What is this thing that we hang on? That is actually us? Atoms, can't see them. Nobody ever will. They're smaller than the wavelength of light. Gas, can't see that. Interesting, somebody mentioned 1600 recently. Gas was invented in 1600 by a Dutch chemist called van Helmont. It's said to be the most successful ever invention of a word by a known individual. Quite good. He also invented a word called "blas," meaning astral radiation. Didn't catch on, unfortunately. (Laughter) But well done, him. Light -- you can't see light. When it's dark, in a vacuum, if a person shines a beam of light straight across your eyes, you won't see it. Slightly technical, some physicists will disagree with this. But it's odd that you can't see the beam of light, you can only see what it hits. Electricity, can't see that. Don't let anyone tell you they understand electricity, they don't. Nobody knows what it is. (Laughter) You probably think the electrons in an electric wire move instantaneously down a wire, don't you, at the speed of light, when you turn the light on, they don't. Electrons bumble down the wire, about the speed of spreading honey, they say. Galaxies -- hundred billion of them, estimated in the universe. Hundred billion. How many can we see? Five. Five, out of a hundred billion galaxies, with the naked eye. And one of them is quite difficult to see, unless you've got very good eyesight. Radio waves. There's another thing. Heinrich Hertz, when he discovered radio waves, in 1887, he called them radio waves because they radiated. Somebody said to him, "What's the point of these, Heinrich? What's the point of these radio waves that you've found?" And he said, "Well, I've no idea, but I guess somebody will find a use for them someday. The biggest thing that's invisible to us is what we don't know. It is incredible how little we know. Thomas Edison once said, "We don't know one percent of one millionth about anything." And I've come to the conclusion -- because you ask this other question: "What's another thing we can't see?" The point, most of us. What's the point? The point -- what I've got it down to is there are only two questions really worth asking. "Why are we here?", and "What should we do about it while we are?" To help you, I've got two things to leave you with, from two great philosophers, perhaps two of the greatest philosopher thinkers of the 20th century. One a mathematician and engineer, and the other a poet. The first is Ludwig Wittgenstein, who said, "I don't know why we are here, but I am pretty sure it's not in order to enjoy ourselves." (Laughter) He was a cheerful bastard, wasn't he? (Laughter) And secondly, and lastly, W.H. Auden, one of my favorite poets, who said, "We are here on Earth to help others. What the others are here for, I've no idea." (Laughter) (Applause) (Circus music) [Get your souvenir photo here!] [Continue your journey into the unknown!] (Circus music)
(Nhạc rạp xiếc) [Lễ hội Ted và Edl] [Phát minh về sự vô hình của John Lloyd] [Dựa trên TEDTalk của John Lloyd năm 2009] June Cohen: Diễn giả tiếp theo đã dành toàn bộ cuộc đời mình tìm ra điều tuyệt vời đó. Xin chào đón John Lloyd. (vỗ tay) [Hội trường gương] Câu hỏi được đặt ra: "Thế nào là vô hình?" Thật sự có nhiều điều vô hình hơn chúng ta nghĩ. Mọi thứ tôi nói, mọi thứ có nghĩa Ngoại trừ mọi thứ, và ngoại trừ vật chất. Chúng ta thấy được vấn đề nhưng không thấy "chuyện gì đang xảy ra?". Ta có thể nhìn thấy các hành tinh nhưng ta không thể thấy cái tách chúng ra. hay cái gì đã gắn kết chúng lại. Với vật chất hay con người, chúng ta chỉ thấy bề nổi của nó. Ta không thể xem bên trong , ta không thấy bên trong con người, ít nhất là không dễ dàng. Chúng ta càng nhìn gần, mọi thứ lại càng biến mất. Thực tế là, nếu bạn nhìn thật gần vào một vật, nếu bạn quan sát kĩ kết cấu cơ bản của vật chất, thực sự chả có gì ở đó cả. Electron biến mất trong chớp nhoáng, và chỉ còn lại năng lượng. Một điều thú vị về sự vô hình chính là, điều gì ta không thấy thì không thể hiểu được. Trọng lực là thứ chúng ta không thể thấy, và cũng không thể hiểu. Trọng lực là thứ khó hiểu nhất trong bốn lực cơ bản, và là lực yếu nhất không ai thực sự biết nó là gì hay tại sao nó tồn tại. Để giải thích giá trị của trọng lực, Issac Newton - nhà khoa học vĩ đại nhất, ông ấy đã nghĩ rằng Chúa đã đến Trái Đất để vận hành các đòn bẩy của lực hấp dẫn Đó là cách ông ấy nghĩ về sứ mệnh của Ngài. Vậy, người sáng dạ cũng có thể sai về nó, tôi đoán thế. (Tiếng cười) Nhận thức. Tôi thấy mặt của bạn nhưng không biết bạn đang nghĩ gì. Nó không tuyệt sao? Thật tuyệt diệu khi ta không thể đọc suy nghĩ của nhau khi chúng ta chạm vào nhau, ngửi hay liếm nhau nếu ta đủ thân, nhưng ta vẫn không thể nào đọc được ý nghĩ đối phương. Tôi lấy đó làm lạ. Trong tín ngưỡng Sufi, một tôn giáo tuyệt vời vùng Trung Đông được cho là nguồn gốc của mọi tôn giáo, các bậc thầy Sufi đều là nhà ngoại cảm, họ nói vậy, nhưng bài tập luyện cách cảm chính của họ là gửi đi những tín hiệu mạnh mẽ mà những người khác không cảm được. Vậy nên ta không nghĩ nó tồn tại; các bậc thầy Sufi đang áp dụng lên ta. Nhân tiện bàn về ý thức và trí thông minh nhân tạo, trí thông minh nhân tạo giống như nghiên cứu về ý thức, chẳng đi tới đâu, chúng ta không biết nguyên lý của nó. Họ chưa tạo ra được trí thông minh nhân tạo, thậm chí còn chưa tạo được sự ngu si nhân tạo nữa. (cười) Các định luật vật lý: vô hình, bất diệt, toàn tại, toàn năng. Có gợi nhớ bạn đến người nào không? Thú vị. Tôi không phải người duy vật, tôi là người theo thuyết phi vật chất. Tôi phát hiện ra một từ mới rất hữu dụng - thuyết vô thần Đúng chứ? Tôi là kẻ bất ngộ đạo. [Chúa?] Tôi từ chối trả lời câu hỏi Chúa có tồn tại hay không đến khi những thuật ngữ ấy được giải thích rõ ràng. Một thứ mà ta không thấy được nữa là bộ gen người. Và điều này trở nên khác thường hơn, vì khoảng 20 năm trước khi người ta bắt đầu nghiên cứu kỹ gen, người ta nghĩ rằng có khoảng khoảng 100,000 gien. Kể từ đó, mỗi năm, con số này lại giảm đi. Bây giờ chúng ta chỉ nghĩ có khoảng 20,000 gen trong bộ gen người. Thật lạ vì lúa được biết có đến 38,000 gen. Khoai tây có 48 nhiễm sắc thể, nhiều hơn người 2 cái và bằng số nhiễm sắc thể của khỉ đột. (cười) Bạn không thể thấy những thứ này, nhưng chúng lại rất kỳ lạ. Những vì sao xuất hiện ban ngày, tôi luôn nghĩ nó thật tuyệt. Vũ trụ biến mất. Càng sáng thì bạn thấy càng ít. Thời gian. Không ai thấy được thời gian. Tôi không rõ các bạn biết không. Một phong trào lớn trong vật lý hiện đại cho rằng thời gian không tồn tại, bởi nó quá bất tiện để tính toán số liệu. Sẽ dễ hơn rất nhiều nếu nó không tồn tại. Rõ ràng bạn không thể thấy trước tương lai, và bạn cũng không thể thấy quá khứ, trừ những hồi ức. Một điều thú vị về quá khứ là bạn không thể nào thấy được. Vài ngày trước, con trai tôi hỏi, "Bố ơi! Bố nhớ con thế nào hồi hai tuổi không?" "Có" Nhóc hỏi: "Sao con không?" Rất phi thường, nhỉ? Bạn không thể nhớ được điều gì đã xảy ra trước khi bạn 2,3 tuổi. Đó là tin tốt cho những nhà tâm lý học, vì lẽ bạn nhớ thì họ sẽ thất nghiệp mất! Đó là nơi tất cả mọi điều xảy ra (cười) đã tạo nên con người bạn. Một điều nữa ta không thấy là cái chúng ta đang bám lấy. Thật hấp dẫn. Có thể một vài người đã biết, rằng các tế bào liên tục thay mới. Da bong tróc, tóc mọc dài, cả móng tay, đại loại vậy nhưng tất cả tế bào trong cơ thể đều thay mới ở thời điểm nào đó. Vị giác - khoảng chục ngày một lần. Gan và các nội tạng thì lâu hơn một chút. Cột sống thì mất một vài năm. Nhưng qua bảy năm, không còn một tế bào nào trong cơ thể bạn vẫn còn ở đó từ bảy năm trước. Câu hỏi đặt ra: Chúng ta là ai? Chúng ta là cái gì? Chúng ta bám lấy cái gì? Cái gì mới thực sự là "ta"? Nguyên tử, không thể thấy. Sẽ không ai có thể thấy. Chúng nhỏ hơn cả bước sóng ánh sáng. Khí ga, không thể thấy nó. Lý thú. Vừa có người nhắc tới năm 1600. Ga được phát kiến vào năm 1600 bởi một nhà hóa học tên Van Helmont. Nó được cho là cái tên hay nhất được đặt. Khá là hay. Ông ấy còn sáng tạo ra từ "blas", nghĩa là bức xạ thiên thể. Đáng tiếc là không đi tới đâu. (cười) Nhưng thế là tốt rồi. Ánh sáng, bạn không thể thấy ánh sáng. Khi trời tối, trong chân không. Nếu một người chiếu một tia sáng ngang qua bạn, bạn sẽ không thấy nó. Hơi chuyên môn, một số nhà vật lý sẽ bất đồng với điều này. Kì lạ rằng bạn không thấy tia sáng, chỉ thấy được vật chúng chiếu. Điện, không thể thấy chúng. Đừng nghe ai nói họ hiểu hết điện, họ không biết đâu. Không ai biết nó là cái gì. (Tiếng cười) Bạn có lẽ cho rằng các electron trong dây điện di chuyển tức khắc trong dây dẫn, với vận tốc ánh sáng, đúng không, Khi bạn bật đèn lên, không phải như vậy. Electron va chạm trong dây dẫn, với tốc độ phết mật ong, họ nói vậy. Thiên hà -- có tới hàng trăm triệu được ước tính trong vũ trụ. Hàng trăm triệu. Ta có thể thấy bao nhiêu? Năm. Năm trong tổng số hàng trăm triệu thiên hà, với mắt thường. Và một trong số đó khá khó để thấy, trừ khi mắt bạn rất tốt. Sóng vô tuyến. Lại thêm một cái nữa. Heinrich Hertz, khi ông tìm ra sóng vô tuyến, vào năm 1887, Ông gọi nó là sóng radio vì chúng phát ra bức xạ. Có người nói với ông, "Chúng để làm gì hả Heinrich? Cái sóng radio mà ông tìm ra có tác dụng gì chứ?" Và ông nói, "Thì, tôi không rõ, nhưng có lẽ sau này ai đó sẽ tìm ra cách dùng." Thứ vô hình lớn nhất là cái ta chưa biết. Không tưởng tượng được chúng ta lại biết ít tới vậy. Thomas Edison từng nói, "Chúng ta còn không biết tới một phần triệu của mọi thứ." Và tôi đã đưa ra kết luận -- bởi bạn sẽ hỏi một câu khác: "Vậy còn gì ta không thấy nữa?" Vấn đề, hầu hết ta đều vậy. Vấn đề là gì? Kết luận những gì tôi rút ra là hai câu thực sự đáng hỏi. "Vì sao ta tồn tại?", và "Chúng ta nên làm gì khi còn tồn tại?" Để giúp bạn trả lời, tôi sẽ để lại đây lời từ hai nhà triết học vĩ đại, có lẽ là hai người vĩ đại nhất của thế kỉ 20. Một là nhà toán học kiêm kỹ sư, và một là nhà thơ. Người đầu tiên là Ludwig Wittgenstein, đã nói, "Tôi cũng không rõ sao ta tồn tại, nhưng tôi chắc chắn rằng không phải để chúng ta tận hưởng." (cười) Một lão khốn nạn yêu đời, nhỉ? (cười) Thứ hai và cũng là cuối cùng, W.H. Auden, một trong số nhà thơ tôi mến, đã nói, "Chúng ta có mặt trên Trái Đất để giúp đỡ mọi người. Còn mọi người tồn tại vì cái gì, tôi cũng không rõ." (cười) (vỗ tay) (Nhạc rạp xiếc) [Lấy ảnh lưu niệm tại đây!] [Hành trình về miền chưa biết!] (Nhạc rạp xiếc)