Θέλω να μιλήσω για το ζήτημα της συμπόνιας. Η συμπόνια έχει πολλά πρόσωπα. Κάποια απ' αυτά είναι άγρια. Kάποια απ' αυτά είναι οργισμένα. Κάποια απ' αυτά είναι στοργικά. Kάποια απ' αυτά είναι σοφά. Κάποτε ο Δαλάι Λάμα είχε πει ότι "η αγάπη κι η συμπόνια είναι ανάγκες". "Δεν είναι πολυτέλειες". "Χωρίς αυτές, η ανθρωπότητα δεν μπορεί να επιβιώσει." Και θα πρόσθετα, ότι δεν είναι μόνο η ανθρωπότητα που δεν θα επιβιώσει, αλλά είναι όλα τα είδη στον πλανήτη, όπως ακούσαμε σήμερα. Είναι τα μεγάλα αιλουροειδή και είναι και το πλαγκτόν.
I want to address the issue of compassion. Compassion has many faces. Some of them are fierce; some of them are wrathful; some of them are tender; some of them are wise. A line that the Dalai Lama once said, he said, "Love and compassion are necessities. They are not luxuries. Without them, humanity cannot survive." And I would suggest, it is not only humanity that won't survive, but it is all species on the planet, as we've heard today. It is the big cats, and it's the plankton.
Πριν δύο εβδομάδες, ήμουνα στο Μπανγκαλόρ στην Ινδία. Ήμουν τόσο τυχερή που μπορούσα να διδάσκω σ' ένα άσυλο στα προάστια του Μπανγκαλόρ. Και νωρίς το πρωί, πήγα στο θάλαμο. Σ' αυτό το άσυλο, υπήρχαν 31 άνδρες και γυναίκες, που όδευαν προς τον θάνατο. Και πήγα στην άκρη του κρεβατιού μιας γριάς γυναίκας η οποία ανάσαινε πολύ γρήγορα, ήταν εύθραυστη, εμφανώς στο τελευταίο στάδιο της προθανάτιας κατάστασης. Κοίταξα το πρόσωπο της. Κοίταξα το πρόσωπο του γιου της που καθόταν δίπλα της και το πρόσωπό του ήταν γεμάτο από θλίψη και σύγχυση.
Two weeks ago, I was in Bangalore in India. I was so privileged to be able to teach in a hospice on the outskirts of Bangalore. And early in the morning, I went into the ward. In that hospice, there were 31 men and women who were actively dying. And I walked up to the bedside of an old woman who was breathing very rapidly, fragile, obviously in the latter phase of active dying. I looked into her face. I looked into the face of her son sitting next to her, and his face was just riven with grief and confusion.
Και θυμήθηκα ένα στίχο από το Μαχαμπχαράτα, το μεγάλο ινδικό έπος: "Ποιο είναι το πιο θαυμαστό πράγμα στον κόσμο, Γιουντισθίρα;" Και ο Γιουντισθίρα απάντησε: "Το πιο θαυμαστό πράγμα στον κόσμο είναι το ότι γύρω μας άνθρωποι μπορεί να πεθαίνουν και δεν συνειδητοποιούμε ότι μπορεί να συμβεί και σε μας." Κοίταξα πάνω. Τους 31 ετοιμοθάνατους ανθρώπους φρόντιζαν νεαρές γυναίκες από τα γύρω χωριά του Μπανγκαλόρ. Κοίταξα το πρόσωπο μιας απ' αυτές τις γυναίκες και είδα στο πρόσωπο της τη δύναμη που εμφανίζεται όταν η φυσική συμπόνια είναι πραγματικά παρούσα. Παρακολουθούσα τα χέρια της καθώς έπλενε έναν γέρο άνδρα.
And I remembered a line from the Mahabharata, the great Indian epic: "What is the most wondrous thing in the world, Yudhisthira?" And Yudhisthira replied, "The most wondrous thing in the world is that all around us people can be dying and we don't realize it can happen to us." I looked up. Tending those 31 dying people were young women from villages around Bangalore. I looked into the face of one of these women, and I saw in her face the strength that arises when natural compassion is really present. I watched her hands as she bathed an old man.
Το βλέμμα μου στράφηκε σε μια άλλη νεαρή γυναίκα όταν σκούπιζε το πρόσωπο ενός ετοιμοθάνατου ανθρώπου. Και μου θύμισε κάτι στο οποίο είχα γίνει μάρτυρας. Περίπου κάθε χρόνο, έχω το προνόμιο να πηγαίνω γιατρούς στα Ιμαλάϊα και στο Θιβετιανό Οροπέδιο. Και λειτουργούμε κλινικές σ' αυτές τις αποκρυμασμένες περιοχές όπου δεν υπάρχει κανενός είδους ιατρική περίθαλψη.
My gaze went to another young woman as she wiped the face of another dying person. And it reminded me of something that I had just been present for. Every year or so, I have the privilege of taking clinicians into the Himalayas and the Tibetan Plateau. And we run clinics in these very remote regions where there's no medical care whatsoever.
Και την πρώτη μέρα στο Simikot στην Humla, δυτικά στην άκρη του Νεπάλ την πιο εξαθλιωμένη περιοχή του Νεπάλ, μπήκε μέσα ένας γέρος άνδρας κρατώντας σφιχτά ένα μπόγο με κουρέλια. Και μπήκε μέσα, και κάποιος του είπε κάτι, καταλάβαμε ότι ήταν κουφός και κοιτάξαμε μέσα στα κουρέλια κι εκεί υπήρχαν δυο μάτια. Τα κουρέλια τα είχαν πάρει από ένα κοριτσάκι του οποίου το σώμα είχε σοβαρά εγκαύματα. Πάλι, τα μάτια και τα χέρια του Αβαλοκιτεσβάρα. Ήταν οι νέες γυναίκες, οι νοσηλεύτριες, που καθάρισαν τις πληγές αυτού του μωρού και έντυσαν τις πληγές.
And on the first day at Simikot in Humla, far west of Nepal, the most impoverished region of Nepal, an old man came in clutching a bundle of rags. And he walked in, and somebody said something to him, we realized he was deaf, and we looked into the rags, and there was this pair of eyes. The rags were unwrapped from a little girl whose body was massively burned. Again, the eyes and hands of Avalokiteshvara. It was the young women, the health aids, who cleaned the wounds of this baby and dressed the wounds.
Γνωρίζω αυτά τα χέρια και τα μάτια. Μ' έχουν αγγίξει κι εμένα. Με άγγιξαν τότε. Με άγγιζαν σ' όλη τη διάρκεια των 68 χρόνων της ζωής μου. Με άγγιξαν όταν ήμουν τεσσάρων κι είχα χάσει την όραση μου κι είχα μερική παράλυση. Και η οικογένεια μου έφερε μια γυναίκα της οποίας η μητέρα ήταν σκλάβα να με φροντίσει. Κι εκείνη η γυναίκα δεν είχε συναισθηματική συμπόνια. Είχε εκπληκτική δύναμη. Και πραγματικά ήταν η δύναμή της, πιστεύω, που έγινε εκείνο το είδος δύναμης που ήταν το φως που με οδηγούσε στη ζωή μου.
I know those hands and eyes; they touched me as well. They touched me at that time. They have touched me throughout my 68 years. They touched me when I was four and I lost my eyesight and was partially paralyzed. And my family brought in a woman whose mother had been a slave to take care of me. And that woman did not have sentimental compassion. She had phenomenal strength. And it was really her strength, I believe, that became the kind of mudra and imprimatur that has been a guiding light in my life.
Κι έτσι αναρωτιόμαστε: Από τι αποτελείται η συμπόνια; Και υπάρχουν διάφορες όψεις. Υπάρχει η αναφορική και η μη-αναφορική συμπόνια. Αλλά, αρχικά, η συμπόνια αποτελείται από εκείνη την ικανότητα να βλέπεις ξεκάθαρα την φύση του πόνου. Είναι εκείνη η ικανότητα να παραμένεις πραγματικά δυνατός και ν' αναγνωρίζεις επίσης ότι δεν χωρίζεσαι από τον πόνο. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό, επειδή η συμπόνια, η οποία ενεργοποιεί τον κινητικό φλοιό, σημαίνει ότι επιδιώκουμε πραγματικά επιδιώκουμε να μεταμορφώσουμε τον πόνο. Κι αν είμαστε τόσο ευλογημένοι, ασχολούμαστε με δραστηριότητες που μεταμορφώνουν τον πόνο. Αλλά η συμπόνια έχει κι ένα άλλο συστατικό, το οποίο είναι πραγματικά ουσιώδες. Αυτό το συστατικό είναι ότι δεν μπορούμε να προσκολληθούμε στο αποτέλεσμα.
So we can ask: What is compassion comprised of? And there are various facets. And there's referential and non-referential compassion. But first, compassion is comprised of that capacity to see clearly into the nature of suffering. It is that ability to really stand strong and to recognize also that I'm not separate from this suffering. But that is not enough, because compassion, which activates the motor cortex, means that we aspire, we actually aspire to transform suffering. And if we're so blessed, we engage in activities that transform suffering. But compassion has another component, and that component is really essential. That component is that we cannot be attached to outcome.
Έχω δουλέψει με ετοιμοθάνατους ανθρώπους για περισσότερο από 40 χρόνια. Είχα το προνόμιο να δουλέψω με θανατοποινίτες σε φυλακές υψίστης ασφαλείας για έξι χρόνια. Και συνειδητοποίησα τόσο καθαρά ότι μέσα από την προσωπική μου εμπειρία στη ζωή, από τη δουλειά με τους ετοιμοθάνατους και την εκπαίδευση ανθρώπων που προσφέρουν φροντίδα, ότι κάθε προσκόλληση στο αποτέλεσμα θα στρέβλωνε βαθιά τη δική μου ικανότητα να είμαι πλήρως παρούσα σε όλη τη καταστροφή.
Now I worked with dying people for over 40 years. I had the privilege of working on death row in a maximum security [prison] for six years. And I realized so clearly in bringing my own life experience, from working with dying people and training caregivers, that any attachment to outcome would distort deeply my own capacity to be fully present to the whole catastrophe.
Κι όταν δούλεψα στο σωφρονιστικό σύστημα μου ήταν τόσο ξεκάθαρο ότι: Σε πολλούς από μας σ' αυτό το δωμάτιο και σχεδόν σε όλους τους θανατοποινίτες με τους οποίους δούλεψα, οι σπόροι της δικής τους συμπόνιας δεν είχαν ποτέ ποτιστεί. Ότι η συμπόνια είναι στην ουσία μια εγγενής ανθρώπινη ιδιότητα. Είναι εκεί, μέσα σε κάθε ανθρώπινο πλάσμα. Αλλά οι συνθήκες για να ενεργοποιηθεί η συμπόνια, να αφυπνιστεί, είναι συγκεκριμένες συνθήκες. Πέρασα μια τέτοια κατάσταση, μέχρις ενός σημείου, από την δική μου ασθένεια στα παιδικά μου χρόνια. Η Eve Ensler, την οποία θα ακούσετε αργότερα, είχε ενεργοποιήσει αυτή την συνθήκη καταπληκτικά στο πέρασμά της από τα διάφορα επίπεδα πόνου που έχει περάσει.
And when I worked in the prison system, it was so clear to me, this: that many of us in this room, and almost all of the men that I worked with on death row, the seeds of their own compassion had never been watered. That compassion is actually an inherent human quality. It is there within every human being. But the conditions for compassion to be activated, to be aroused, are particular conditions. I had that condition, to a certain extent, from my own childhood illness. Eve Ensler, whom you'll hear later, has had that condition activated amazingly in her through the various waters of suffering that she has been through.
Αυτό που είναι συναρπαστικό είναι το ότι η συμπόνια έχει εχθρούς κι αυτοί οι εχθροί είναι πράγματα όπως ο οίκτος, η ηθική προσβολή, ο φόβος. Και ξέρετε, έχουμε μια κοινωνία, έναν κόσμο, που έχει παραλύσει από τον φόβο. Και σ' αυτή τη παράλυση, φυσικά, η ικανότητά μας για συμπόνια έχει επίσης παραλύσει. H ίδια η λέξη τρόμος είναι παγκόσμια. Το ίδιο το συναίσθημα του τρόμου είναι παγκόσμιο. Έτσι η δουλειά μας, κατά ένα τρόπο, είναι να μιλήσουμε γι' αυτή την εξιδανίκευση, αυτό το είδος αρχέτυπου που έχει εισχωρήσει στην ψυχή ολόκληρης της υφηλίου.
And what is fascinating is that compassion has enemies, and those enemies are things like pity, moral outrage, fear. And you know, we have a society, a world, that is paralyzed by fear. And in that paralysis, of course, our capacity for compassion is also paralyzed. The very word terror is global. The very feeling of terror is global. So our work, in a certain way, is to address this imago, this kind of archetype that has pervaded the psyche of our entire globe.
Τώρα ξέρουμε από την νευρολογία ότι η συμπόνια έχει κάποιες αξιοσημείωτες ιδιότητες. Για παράδειγμα: Ένας άνθρωπος που καλλιεργεί την συμπόνια, όταν βρίσκεται σε κατάσταση πόνου, νιώθει ότι ο πόνος του είναι πολύ μεγαλύτερος απ' αυτόν των άλλων ανθρώπων. Παρόλ' αυτά, επιστρέφουν στην αρχική κατάσταση πολύ νωρίτερα. Αυτό ονομάζεται προσαρμοστικότητα. Πολλοί από μας πιστεύουν ότι η συμπόνια μάς εξαντλεί, αλλά σας υπόσχομαι ότι είναι κάτι που μας αναζωογονεί.
Now we know from neuroscience that compassion has some very extraordinary qualities. For example: A person who is cultivating compassion, when they are in the presence of suffering, they feel that suffering a lot more than many other people do. However, they return to baseline a lot sooner. This is called resilience. Many of us think that compassion drains us, but I promise you it is something that truly enlivens us.
Κάτι άλλο για την συμπόνια είναι ότι ενισχύει αυτό που ονομάζεται ολοκλήρωση των νεύρων. Συνδέει όλα τα μέρη του εγκεφάλου. Κάτι άλλο που ανακαλύφθηκε από διάφορους ερευνητές στο Emory και στο Davis και λοιπά, είναι ότι η συμπόνια ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ε, ζούμε σ' ένα βλαβερό κόσμο. (Γέλιο) Οι περισσότεροι από μας συρρικνωνόμαστε μπροστά στα ψυχο-κοινωνικά και σωματικά δηλητήρια, στις τοξίνες του κόσμου μας. Αλλά η συμπόνια, η παραγωγή συμπόνιας, στην πραγματικότητα κινητοποιεί την ανοσία μας.
Another thing about compassion is that it really enhances what's called neural integration. It hooks up all parts of the brain. Another, which has been discovered by various researchers at Emory and at Davis and so on, is that compassion enhances our immune system. Hey, we live in a very noxious world. (Laughter) Most of us are shrinking in the face of psycho-social and physical poisons, of the toxins of our world. But compassion, the generation of compassion, actually mobilizes our immunity.
Ξέρετε, αν η συμπόνια είναι τόσο καλή για εμάς, έχω μια απορία. Γιατί δεν εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας στην συμπόνια; (Χειροκρότημα) Αν η συμπόνια είναι τόσο καλή για μας, γιατί δεν εκπαιδεύουμε τους ειδικούς υγείας στην συμπόνια έτσι ώστε να κάνουν αυτό που πρέπει να κάνουν, που στην πραγματικότητα είναι να μεταμορφώσουν τον πόνο; Κι αν η συμπόνια είναι τόσο καλή για μας, γιατί δεν ψηφίζουμε την συμπόνια; Γιατί δεν ψηφίζουμε ανθρώπους να μας κυβερνήσουν με βάση την συμπόνια; Έτσι ώστε να έχουμε έναν καλύτερο κόσμο. Στον Βουδισμό, λέμε: "χρειάζεται δυνατή πλάτη και μαλακό πρόσωπο". Χρειάζεται τρομερή δύναμη στην πλάτη για να κρατηθείς εν μέσω των καταστάσεων. Κι αυτή είναι η πνευματική αρετή της γαλήνης.
You know, if compassion is so good for us, I have a question. Why don't we train our children in compassion? (Applause) If compassion is so good for us, why don't we train our health care providers in compassion so that they can do what they're supposed to do, which is to really transform suffering? And if compassion is so good for us, why don't we vote on compassion? Why don't we vote for people in our government based on compassion, so that we can have a more caring world? In Buddhism, we say, "it takes a strong back and a soft front." It takes tremendous strength of the back to uphold yourself in the midst of conditions. And that is the mental quality of equanimity.
Αλλά επίσης χρειάζεται και μαλακό πρόσωπο -- την ικανότητα να μπορείς να είσαι ανοιχτός στον κόσμο ως έχει, να έχεις μια καρδιά χωρίς άμυνες. Και το αρχέτυπο αυτό στο Βουδισμό είναι το Αβαλοκιτεσβάρα, της Κουάν Γιν. Είναι ένα θηλυκό αρχέτυπο: εκείνη που αντιλαμβάνεται τις κραυγές του πόνου στον κόσμο. Στέκεται με 10.000 χέρια και σε κάθε χέρι, υπάρχει ένα όργανο απελευθέρωσης και στην παλάμη του κάθε χεριού, υπάρχουν μάτια κι αυτά είναι τα μάτια της σοφίας. Το λέω αυτό, για χιλιάδες χρόνια, υπήρξαν γυναίκες που έζησαν και έγιναν υπόδειγμα και πλησίασαν το αρχέτυπο του Αβαλοκιτεσβάρα, της Κουάν Γιν, εκείνης που αφουγκράζεται τις κραυγές του κόσμου που υποφέρει.
But it also takes a soft front -- the capacity to really be open to the world as it is, to have an undefended heart. And the archetype of this in Buddhism is Avalokiteshvara, Kuan-Yin. It's a female archetype: she who perceives the cries of suffering in the world. She stands with 10,000 arms, and in every hand, there is an instrument of liberation, and in the palm of every hand, there are eyes, and these are the eyes of wisdom. I say that, for thousands of years, women have lived, exemplified, met in intimacy, the archetype of Avalokitesvara, of Kuan-Yin, she who perceives the cries of suffering in the world.
Οι γυναίκες, εδώ και χιλιάδες χρόνια, έχουν δείξει τη δύναμη που πηγάζει από την συμπόνια μ' έναν αφιλτράριστο, άμεσο τρόπο στο να αντιλαμβάνονται τον πόνο όπως είναι. Έχουν τροφοδοτήσει τις κοινωνίες με καλοσύνη, κι έχουμε πραγματικά νιώσει ότι καθώς όλες οι γυναίκες που στάθηκαν σ' αυτή τη σκηνή την τελευταία μιάμιση μέρα. Κι έχουν πραγματοποιήσει την συμπόνια μέσα από την άμεση πράξη. Η Jody Williams το ονόμασε: Είναι καλό να διαλογιζόμαστε. Λυπάμαι, Jody, αλλά θα πρέπει να κάνεις κάτι παραπάνω απ' αυτό. Κάνε λίγο πίσω κι άφησε ήσυχη την μητέρα σου, εντάξει.
Women have manifested for thousands of years the strength arising from compassion in an unfiltered, unmediated way in perceiving suffering as it is. They have infused societies with kindness, and we have really felt that as woman after woman has stood on this stage in the past day and a half. And they have actualized compassion through direct action. Jody Williams called it: It's good to meditate. I'm sorry, you've got to do a little bit of that, Jody. Step back, give your mother a break, okay.
(Γέλιο)
(Laughter)
Αλλά η άλλη πλευρά της εξίσωσης είναι ότι πρέπει να βγεις από την σπηλιά σου. Πρέπει να βγεις έξω στον κόσμο όπως έκανε ο Ασάνγκα, ο οποίος προσπαθούσε να συναντήσει τον Μαϊτρέγια Βούδα μετά από 12 χρόνια στη σπηλιά. Είπε: "Φεύγω από δω". Ακολουθεί το μονοπάτι. Βλέπει κάτι στο μονοπάτι. Βλέπει ότι είναι ένας σκύλος, πέφτει στα γόνατα. Βλέπει ότι ο σκύλος έχει μια μεγάλη πληγή στο πόδι του. Αυτή η πληγή είναι γεμάτη μόνο με σκουλήκια. Βγάζει έξω τη γλώσσα του, έτσι ώστε ν' απομακρύνει τα σκουλήκια, χωρίς να τα βλάψει. Κι εκείνη τη στιγμή, ο σκύλος μετατράπηκε στο Βούδα της αγάπης και της καλοσύνης.
But the other side of the equation is you've got to come out of your cave. You have to come into the world like Asanga did, who was looking to realize Maitreya Buddha after 12 years sitting in the cave. He said, "I'm out of here." He's going down the path. He sees something in the path. He looks, it's a dog, he drops to his knees. He sees that the dog has this big wound on its leg. The wound is just filled with maggots. He puts out his tongue in order to remove the maggots, so as not to harm them. And at that moment, the dog transformed into the Buddha of love and kindness.
Πιστεύω ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια σήμερα πρέπει να συνεργαστούν με έναν ισχυρό τρόπο με τους άνδρες -- με τους πατεράδες τους, τους γιους τους, τους αδερφούς τους, τους υδραυλικούς, τους εργάτες, τους ανθρώπους που φροντίζουν, τους γιατρούς, τους δικηγόρους, με τον πρόεδρο μας, με όλα τα πλάσματα. Οι γυναίκες μέσα σ' αυτό το δωμάτιο είναι λωτοί σε μια θάλασσα φωτιάς. Μακάρι να ενεργοποιήσουμε αυτή την ικανότητα για τις γυναίκες παντού.
I believe that women and girls today have to partner in a powerful way with men -- with their fathers, with their sons, with their brothers, with the plumbers, the road builders, the caregivers, the doctors, the lawyers, with our president, and with all beings. The women in this room are lotuses in a sea of fire. May we actualize that capacity for women everywhere.
Σας ευχαριστώ.
Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)