I'm a neuroscientist, a professor at the University of California. And over the past 35 years, I've studied behavior on the basis of everything from genes through neurotransmitters, dopamine, things like that, all the way through circuit analysis. So that's what I normally do. But then, for some reason, I got into something else, just recently. And it all grew out of one of my colleagues asking me to analyze a bunch of brains of psychopathic killers.
Unë jam një neuroshkencëtarë, profesorë në Universitetin e Karlifonisë. Gjatë 35 viteve të kaluara, Unë kam studjuar sjellëjet në baza nga gjithqka duke filluar prej gjeneve nëpermjet neurotransmetuesve, dopamines, gjërave të tilla, deri tek qarku i analizave. Pra kjo është ajo që normalishtë une bejë. Mirpo pastaj, për disa arësyje, kohëve të fundit, hyra në diqka tjetër. Dhe e gjitha shkoi në bazë të një kolegu tim i cili më kërkoi të analizoi disa trunjë të vrasësve psikopatë.
And so this would be the typical talk I would give. And the question is, "How do you end up with a psychopathic killer?" What I mean by psychopathic killer are these people, these types of people. And so some of the brains that I've studied are people you know about. When I get the brains I don't know what I'm looking at. It's blind experiments. They also gave me normal people and everything.
Dhe kjo do të jetë tema e përkryer që do të ipja. Dhe pyetja është, " Si përfundon me vrasësit psikopatë?" Qfar dua të them me vrasës psikopatë janë këtë njerëz, këta lloje njerëzish. Pra disa prej trurve që unë kam studjuarë janë njerëz që dini për ta. Kur unë e marrë një tru, nuk e di se qfar po kërkoj në të. Është eksperiment i verbër. Ata më japin edhe njerëz normal dhe gjdogjë tjetër.
So I've looked at about 70 of these. And what came up was a number of pieces of data. So we look at these sorts of things theoretically, on the basis of genetics, and brain damage, and interaction with environment, and exactly how that machine works. So we're interested in exactly where in the brain, and what's the most important part of the brain. So we've been looking at this: the interaction of genes, what's called epigenetic effects, brain damage, and environment, and how these are tied together. And how you end up with a psychopath, and a killer, depends on exactly when the damage occurs. It's really a very precisely timed thing. You get different kinds of psychopaths.
Pra kam shiquar 70 prej tyre. Dhe ajo që erdhi ishte një numer i disa pjesëve të dhënash. Pra kemi kërkuer këso lloj gjërash teorikisht, në baza të gjenetikës, dhe dëmtimeve trurore, dhe bashkëveprimi me ambientin, dhe saktësia se si makina punonë. Pra ne jemi saktësisht të interesuar se kur në tru, dhe cila është pjesa më e rendësishme e trurit. Pra kem qen duke punuar në këtë: bashkëveprimi i gjeneve, ajo që dëmtimet trurore, dhe ambienti, dhe si këto janë të lidhuar së bashku. Dhe si përfundojmë me një psikopatë dhe një vrasës, varet saktësisht se ku është shkaktuar dëmtimi. Është një gjë me kohë shumë të saktë. Ke të bejë më psikopatë të ndryshem.
So we're going along with this. And here's, just to give you the pattern. The pattern is that those people, every one of them I looked at, who was a murderer, and was a serial killer, had damage to their orbital cortex, which is right above the eyes, the orbits, and also the interior part of the temporal lobe. So there is the pattern that every one of them had, but they all were a little different too. They had other sorts of brain damage. A key thing is that the major violence genes, it's called the MAO-A gene.
Ju vetem kaloni kohë me këtë. Dhe këtu ju vetem jepni konstruksionin tuajë. Konstruksioni për këtë njerëz, secilin prej tyre qe e kam shiquar, që ka qen vrasës, dhe ishe vrasës serikë, kishte demtime dëmtime orbitale, e cila është sipër syve, orbita, dhe gjithashtu pjesa brendshme e trurit kohorë. Pra është një qështje që secili prej tyre kishte, mirpo të gjithë ishin të ndryshem. Ata kishin lloje të ndryshem të demtimeve në tru. Gjëja kryesore është dëmtimet e mëdha të gjeneve, të quajtura MAO-A gjene.
And there is a variant of this gene that is in the normal population. Some of you have this. And it's sex-linked. It's on the X chromosome. And so in this way you can only get it from your mother. And in fact this is probably why mostly men, boys, are psychopathic killers, or are very aggressive. Because a daughter can get one X from the father, one X from the mother, it's kind of diluted out. But for a son, he can only get the X chromosome from his mother.
Dhe është një varjant i një gjeni i cili është edhe në popullësin normale. Disa prej jush keni këtë. Dhe sex-lidhurë. Është në kromozonin X. Dhe në këtë menyr ju mund ta përfitoni atë nga nëna juaj. Faktikisht kjo është ndoshta edhe arsyeja pse shumica e djemve, janë vrasës psikopatë, apo shumë agresivë. Sepse një vajzë merr një X nga babai, një nga nëna, është një lloje shperbërje. Mirpo për një djalë, ai mundet të trashegoi kromozonin X veten nga nëna e tijë.
So this is how it's passed from mother to son. And it has to do with too much brain serotonin during development, which is kind of interesting because serotonin is supposed to make you calm and relaxed. But if you have this gene, in utero your brain is bathed in this, so your whole brain becomes insensitive to serotonin, so it doesn't work later on in life.
Pra kjo është menyra si transferohet nga nëna tek djali. Dhe kjo ka shumë të bej me lëvizjet e trurit gjatë zhvillimit. e cila është interesante sepse serotoni ( levizjet e trurit) është ndërtuar për t'ju berë juve të butë dhe relakësuar. Mirpo nese e keni këtë gjen në utero truri juaj është i mbyllur në këtë, pra i gjithë truri behet i pandjeshem në seroton, pra nuk funksionon më vonë në jetë.
And I'd given this one talk in Israel, just this past year. And it does have some consequences. Theoretically what this means is that in order to express this gene, in a violent way, very early on, before puberty, you have to be involved in something that is really traumatic -- not a little stress, not being spanked or something, but really seeing violence, or being involved in it, in 3D. Right? That's how the mirror neuron system works.
Kam japur këtë prezentim në Izrael, vitin e kaluarë. Dhe pat disa konsekuenca. Teorikisht qfar kuptim ka kjo është që për arësyje të paraqitjes së kësaj gjene, në një menyr të dhunëshme, shumë herët, përapa pobertetit, ju duhet të jeni të përfshir në diqka që është traumatike -- jo në pak stresë, jo të qenit i ngacmuar apo diqka të till mirpo të inkuadruarit në dhunë të vërtet, apo të qenit i involvuar në 3D. Apo jo? Pra kështu funksionon sistemi neuro.
And so, if you have that gene, and you see a lot of violence in a certain situation, this is the recipe for disaster, absolute disaster. And what I think might happen in these areas of the world, where we have constant violence, you end up having generations of kids that are seeing all this violence. And if I was a young girl, somewhere in a violent area, you know, a 14 year old, and I want to find a mate, I'd find some tough guy, right, to protect me. Well what the problem is this tends to concentrate these genes. And now the boys and the girls get them. So I think after several generations, and here is the idea, we really have a tinderbox.
Pra, nese e keni atë gjenë, keni parë shumë dhunë në disa situata, ky është receptori për shkatrrim, shkatrrim apsolutë. Dhe atë që une mendoj se ndodh në këto vende të botës, ku kemi një dhunë të vazhdueshme, ju përfundoni të keni gjenerata të fëmijeve të cilet e kanë parë të gjithë këtë dhunë. Dhe po të isha një vajzë e vogël, diku në një zonë të dhunëshme, e merrni me mend, një 14 vjeqare, dhe dëshiroj të gjejë një bashkëshortë, do të gjeja diku të fortë, apo jo, për të më mbrojtur mua. Mirpo qfar është problemi sepse tendon ti koncentroi këto gjene. Tani djemet dhe vajzat i marrin ato. Unë mendoj se pas disa gjenerata, dhe këtu është ideja e vërtet e një kutie druri.
So that was the idea. But then my mother said to me, "I hear you've been going around talking about psychopathic killers. And you're talking as if you come from a normal family." I said, "What the hell are you talking about?" She then told me about our own family tree. Now she blamed this on my father's side, of course. This was one of these cases, because she has no violence in her background, but my father did.
Pra ajo ishte ideja. Mirpo pastaj mamaja më tha mu, "Kam dëshuar se ke shëtitur dhe folur rreth vrasësve psikopatë. Dhe ti po flet sikuse ke ardhur nga një familje normale." Unë thash, "Qfar dreqin po fletë?" Ajo më tregoj për trungun e familjes së saj. Tashi, ajo më fajsoi mua për shkak të krahut të babit, sigurishtë. Kjo ishte njëra nga rastet, spese ajo nuk kishte dhunë në prapavinë e sajë, mirpo babai imë kishte.
Well she said, "There is good news and bad news. One of your cousins is Ezra Cornell, founder of Cornell university. But the bad news is that your cousin is also Lizzie Borden.
Mirpo ajo tha, "Ka lajme të mira dhe të këqija. Njëri nga kusherinjët e tu është Ezra Cronell, themeluesi i Universitetit të Cornellit Mirpo lajmi i keqë është se kusherinju yt është gjithashtu Lizzie Borden.
Now I said, "Okay, so what? We have Lizzie."
Unë i thash, "Në rregull atëher qfarë? Kush është Lizzie."
She goes, "No it gets worse, read this book."
Ajo vahzon, "Bëhet edhe më keq, lexo këtë libër."
And here is this "Killed Strangely," and it's this historical book. And the first murder of a mother by a son was my great-great-great-great-great-great-grandfather. Okay, so that's the first case of matricide. And that book is very interesting. Because it's about witch trials, and how people thought back then.
Dhe këtu është "Killed Strangely," dhe është ky libër historik. Dhe vrasësi i parë i një mamaje nga djali i sajë ishte stër-stër-stër-stër-stër-stër-stër-stër-stër-stër-stër-stër-stër-gjyshi. Në rregullë, pra ky është rasti i parë i vrasësit të mamasë. Dhe ai libër është shumë interesant. Sepse është magjistarë, dhe se si njerëzit mendonin atëher.
But it doesn't stop there. There were seven more men, on my father's side, starting then, Cornells, that were all murderers. Okay, now this gives one a little pause. (Laughter) Because my father himself, and my three uncles, in World War II, were all conscientious objectors, all pussycats. But every once in a while, like Lizzie Borden, like three times a century, and we're kind of due. (Laughter)
Mirpo nuk ndalet aty. ishin shtatë djema të tjerë, në krahun e babit tim, duke filluar atëher, Cornells, ata ishin të gjithë vrasës. Në rregull, kjo më dha një pauz të vogël. (Qeshen) Sepse babi imë, dhe tre gjagjallarët e mi, në luftën e dytë botërore, të gjithë ishin që kishin refuzuar ushtrinë, Mirpo secili nganjëherë, sikurse Lizzie Borden, sikurse tri herë në një shekull, dhe ne jemi në një llojë fundi. (Qeshen)
So the moral of the story is: people in glass houses shouldn't throw stones. But more likely is this. (Laughter) And we had to take action. Now our kids found out about it. And they all seemed to be OK. But our grandkids are going to be kind of concerned here. So what we've done is I've started to do PET scans of everybody in the family. (Laughter) We started to do PET scans, EEGs and genetic analysis to see where the bad news is. Now the only person -- it turns out one son and one daughter, siblings, didn't get along and their patterns are exactly the same. They have the same brain, and the same EEG. And now they are close as can be. But there's gonna be bad news somewhere. And we don't know where it's going to pop up. So that's my talk. (Laughter)
Pra morali i këtij tregimi është: njerëzit në shtëpi me gjama s'duhet të gjuajn gurë. Mirpo pothuajse është kështu. (Qeshen) Dhe ne duhet të marrim përgjegjësi. Tani fëmijet tanë e kan zbuluar Dhe ata duken të jenë në rregull. Mirpo fëmijet e fëmive tan do të jenë të brengosur këtu. Pra atë që ne kemi filluar të bejmë është ti hedhim një sy secilit në familje. (Qeshen) Kemi filluar ti hedhim një sy, Eeg dhe analiza gjenetike për të parë se ku është lajmi i keq. Tani i vetmi përson -- duhet të jetë një djali dhe një vajzë, vëlla e motër, nuk shkuan mirë dhe analizat e tyre janë të njejta. Ata kanë të njejtin tru, dhe të njejtin EEG. Dhe tani ata janë afër sa mund të jenë. Mirpo do të jetë një lajm i keq diku. Dhe ne nuk e dim se ku do të shfaqet. Pra ky ishte fjalimi imë. (Qeshen)