I grew up to study the brain because I have a brother who has been diagnosed with a brain disorder, schizophrenia. And as a sister and later, as a scientist, I wanted to understand, why is it that I can take my dreams, I can connect them to my reality, and I can make my dreams come true? What is it about my brother's brain and his schizophrenia that he cannot connect his dreams to a common and shared reality, so they instead become delusion?
U rrita duke studiuar trurin sepse kam një vëlla që është diagnostikuar me një sëmundje të trurit: shizofrenia. Dhe si motër, e më vonë edhe si shkencëtare, doja të kuptoja përse unë mundem t'i lidh ëndërrat e mia me realitetin tim, dhe të njëjtat ti kthej në realitet. Çfarë ka truri i vëllaut tim dhe shizofrenia e tij që ai nuk mund të lidhë ëndërrat e tija me një realitet të përbashkët dhe të pergjithshëm por në fakt ato kthehen në deluzione?
So I dedicated my career to research into the severe mental illnesses. And I moved from my home state of Indiana to Boston, where I was working in the lab of Dr. Francine Benes, in the Harvard Department of Psychiatry. And in the lab, we were asking the question, "What are the biological differences between the brains of individuals who would be diagnosed as normal control, as compared with the brains of individuals diagnosed with schizophrenia, schizoaffective or bipolar disorder?"
Prandaj ia dedikova karrierën time, kërkimeve shkencore mbi sëmundjet e rënda mendore. Dhe u shpërngula nga shteti im i Indianës në Boston, ku po punoja në laboratorin e Dr. Francine Benes, në Departamentin e Psikiatrisë në Harvard. Dhe tek laboratori, ne po bënim pyetje si "Cilat janë dallimet biologjike midis trurëve të individëve që diagnostikohen si grupe kontrolli normale, në krahasim me trurët e individëve të diagnostikuar me shizofreni, çrregullime shizo-afektive ose bipolare?
So we were essentially mapping the microcircuitry of the brain: which cells are communicating with which cells, with which chemicals, and then in what quantities of those chemicals? So there was a lot of meaning in my life because I was performing this type of research during the day, but then in the evenings and on the weekends, I traveled as an advocate for NAMI, the National Alliance on Mental Illness.
Pra, në thelb, po ndërtonim një hartë të mikroqarqeve të trurit: cila qeliza komunikonin me cilat dhe nëpërmjet cilave lëndë kimike, dhe në çfarë sasie të këtyre lëndëve kimike? Prandaj jeta ime kishte shumë kuptim sepse po merresha me këto lloj kërkimesh gjatë ditës. Por pastaj mbrëmjeve dhe në fundjava, udhëtoja si një mbështetëse për AKSM, Aleancën Kombëtare për Sëmundjet Mendore.
But on the morning of December 10, 1996, I woke up to discover that I had a brain disorder of my own. A blood vessel exploded in the left half of my brain. And in the course of four hours, I watched my brain completely deteriorate in its ability to process all information. On the morning of the hemorrhage, I could not walk, talk, read, write or recall any of my life. I essentially became an infant in a woman's body.
Por në mëngjesin e 10 Dhjetorit 1996, u zgjova dhe zbulova që truri im kishte një çrregullim të vetin. Një enë gjaku shpërtheu në hemisferën e majtë të trurit tim. Dhe gjatë katër orëve në viijm, vështrova se si truri im e humbi totalisht aftësinë e procesimit të të gjitha informatave. Në mëngjesin e hemorragjisë, nuk mund të ecja, flisja, lexoja, apo të kujtoja diçka mbi jetën time. Në thelb, u bëra një bebe në trupin e një gruaje.
If you've ever seen a human brain, it's obvious that the two hemispheres are completely separate from one another. And I have brought for you a real human brain.
Nëse ju bie rasti të shihni një tru njeriu, është e qartë që të dy hemisferat janë komplet të ndara nga njëra-tjetra. Dhe unë ju kam sjellë një tru të vërtetë njeriu.
(Groaning, laughter)
So this is a real human brain. This is the front of the brain, the back of brain with the spinal cord hanging down, and this is how it would be positioned inside of my head. And when you look at the brain, it's obvious that the two cerebral cortices are completely separate from one another.
Ky pra është një tru i vërtetë njeriu. Kjo është pjesa e përparme e trurit, pjesa e pasme me palcën kurrizore që varet poshtë, dhe kështu do të qendronte brenda kokës sime. Dhe kur e shikoni trurin, është e qartë që dy kortekset celebrale janë totalisht të ndara njëra nga tjetra.
For those of you who understand computers, our right hemisphere functions like a parallel processor, while our left hemisphere functions like a serial processor. The two hemispheres do communicate with one another through the corpus callosum, which is made up of some 300 million axonal fibers. But other than that, the two hemispheres are completely separate. Because they process information differently, each of our hemispheres think about different things, they care about different things, and, dare I say, they have very different personalities. Excuse me. Thank you. It's been a joy.
Për ata nga ju që marrin vesh nga kompjuterat, hemisfera jonë funksionon si një procesor paralel, kurse hemisfera jonë e majtë funksionon si një procesor i lidhur në seri. Të dy hemisferat komunikojnë me njëra-tjetrën nëpërmjet urës ndërlidhëse (corpus callosum), që përbëhet nga rreth 300 milionë fijesh nervore. Mirëpo, përveç kësaj, të dyja hemisferat janë të ndara nga njëra-tjetra. Meqënëse ato e procesojnë informacionin ndryshe, secila nga hemisferat tona mendon për gjëra të ndryshme, ato kujdesen për gjëra të ndryshme, dhe, guxoj ta them, kanë personalitete të ndryshme. Më falni. Falemnderit. Ishte kënaqësi! (Ndihmësi: Me të vërtetë ishte.)
Assistant: It has been.
(Laughter)
Our right human hemisphere is all about this present moment. It's all about "right here, right now." Our right hemisphere, it thinks in pictures and it learns kinesthetically through the movement of our bodies. Information, in the form of energy, streams in simultaneously through all of our sensory systems and then it explodes into this enormous collage of what this present moment looks like, what this present moment smells like and tastes like, what it feels like and what it sounds like. I am an energy-being connected to the energy all around me through the consciousness of my right hemisphere. We are energy-beings connected to one another through the consciousness of our right hemispheres as one human family. And right here, right now, we are brothers and sisters on this planet, here to make the world a better place. And in this moment we are perfect, we are whole and we are beautiful.
Hemisfera jonë e djathtë përqendrohet vetëm tek e tashmja. Eshtë e gjitha për "këtu, tani." Hemisfera jonë e djathtë mendon përmes imazheve dhe mëson në mënyrë kinestetike përmes lëvizjeve të trurit tonë. Informacioni, në formën e energjisë, rrjedh në të njëjtën kohë përmes tërë sistemit tonë të ndjesive dhe pastaj shpërthen në një kolazh masiv duke na treguar se si ky moment duket, çfarë shije dhe arome ka ky moment në të tashmen, si ndihet dhe çfarë zhurme bën. Unë jam një qënie energjie e lidhur me të gjithë energjinë rreth meje përmes vetëdijes së hemisferës sime të djathtë. Ne jemi qënie njerëzore të lidhura me njëra tjetrën nëpërmjet vetëdijes së hemisferës së djathtë të trurit tonë si një familje njerëzore. Dhe ja këtu, në këtë moment, ne jemi vëllezër dhe motra në këtë planet, për ta bërë këtë botë një vend më të mirë. Dhe në këtë moment ne jemi perfekt, jemi të plotë dhe të bukur.
My left hemisphere, our left hemisphere, is a very different place. Our left hemisphere thinks linearly and methodically. Our left hemisphere is all about the past and it's all about the future. Our left hemisphere is designed to take that enormous collage of the present moment and start picking out details, and more details about those details. It then categorizes and organizes all that information, associates it with everything in the past we've ever learned, and projects into the future all of our possibilities. And our left hemisphere thinks in language. It's that ongoing brain chatter that connects me and my internal world to my external world. It's that little voice that says to me, "Hey, you've got to remember to pick up bananas on your way home. I need them in the morning." It's that calculating intelligence that reminds me when I have to do my laundry. But perhaps most important, it's that little voice that says to me, "I am. I am."
Hemisfera ime e majtë - hemisfera jonë e majtë - është një vend totalisht tjetër. Ajo mendon në mënyrë lineare dhe metodike. Hemisfera jonë e majtë përqendrohet tek e kaluara dhe tek e ardhmja. Hemisfera jonë e majtë është dizenjuar për të marrë këtë kolazh masiv të momentit të tanishëm dhe të filloj të përzgjedhë detajet, detajet e detajeve dhe imtësitë e tyre pastaj i kategorizon dhe organizon tërë atë informatë, dhe e ndërlidh me gjithcka në të kaluarën që kemi mësuar ndonjëhere, dhe parashikon në të ardhmen, të gjitha mundësitë tona. Dhe hemisfera jonë e majtë mendon në trajtë gjuhësore. Është ajo biseda e vazhdueshme e trurit që lidh botën time të brendshme me botën time të jashtme. Eshte ai zeri i vogel qe me thote, "Hej, mos harro të blesh banane rrugës për në shtëpi. Me duhen në mëngjes." Është ajo inteligjenca përllogaritëse që më kujton kur duhet të laj rrobat. Por, mbase më e rëndësishmja, është ai zëri i vogël që më thotë, "Unë jam. Unë jam." Dhe menjëherë sapo hemisfera im e majtë me thotë "Unë jam,"
And as soon as my left hemisphere says to me "I am," I become separate. I become a single solid individual, separate from the energy flow around me and separate from you. And this was the portion of my brain that I lost on the morning of my stroke.
Unë ndahem. Bëhem nje individ i vetem dhe i plote, i veçuar nga rrjedha e energjisë rreth meje dhe vecmas ndaj juve. Dhe kjo ishte pjesa e trurit tim që unë humba në mëngjesin kur pësova gjakderdhjen trurore.
On the morning of the stroke, I woke up to a pounding pain behind my left eye. And it was the kind of caustic pain that you get when you bite into ice cream. And it just gripped me -- and then it released me. And then it just gripped me -- and then it released me. And it was very unusual for me to ever experience any kind of pain, so I thought, "OK, I'll just start my normal routine."
Në atë mengjes, unë u zgjova nga një dhimbje e fortë pas syrit tim të majtë. Dhe ishte ajo lloj dhimbjeje-- dhimbje therese -- qe te shkaktohet kur kafshon akullore. Dhe më kapte -- dhe me lëshonte. Dhe pastaj më kapte përsëri-- dhe më lëshonte. Ishte shumë e pazakonshme për mua të ndjeja dhimbje të çfardo lloji, prandaj mendova, dakort, po filloj me rutinën time normale.
So I got up and I jumped onto my cardio glider, which is a full-body, full-exercise machine. And I'm jamming away on this thing, and I'm realizing that my hands look like primitive claws grasping onto the bar. And I thought, "That's very peculiar." And I looked down at my body and I thought, "Whoa, I'm a weird-looking thing." And it was as though my consciousness had shifted away from my normal perception of reality, where I'm the person on the machine having the experience, to some esoteric space where I'm witnessing myself having this experience.
prandaj u ngrita dhe hipa tek tapeti im per ushtrimet kardio, që është një makinë që ushtron të gjithë trupin, Dhe po vazhdoja ushtrimin tek makina, kur e kuptova që duart e mia duken si kthetra primitive që po shtrëngonin fort dorëzat. Dhe mendova, "kjo është shumë e çuditshme." Dhe pastaj pashë trupin tim dhe mendova, "Uau, dukem shume e çuditshme." Dhe ishte sikur vetëdija ime ishte transferuar nga perceptimi im normal i realitet, kur unë jam personi duke patur nje eksperiencë në këtë paisje, drejt një hapësire ezoterike ku unë isha dëshmitare e vetës sime që po kalonte këtë eksperiencë.
And it was all very peculiar, and my headache was just getting worse. So I get off the machine, and I'm walking across my living room floor, and I realize that everything inside of my body has slowed way down. And every step is very rigid and very deliberate. There's no fluidity to my pace, and there's this constriction in my area of perception, so I'm just focused on internal systems. And I'm standing in my bathroom getting ready to step into the shower, and I could actually hear the dialogue inside of my body. I heard a little voice saying, "OK. You muscles, you've got to contract. You muscles, you relax."
Dhe gjithcka ishte tepër e veçant, kurse dhimbja ime e kokes sa vinte e përkeqësohej. Prandaj zbrita nga makina, dhe po kaloja nga njëra anë e dhomës se ndenjës tek tjetra, dhe po kuptoj që gjithçka brenda trupit tim ishte ngadalësuar shumë. Dhe çdo hap ishte shume i ngurtë dhe shumë i matur. Nuk kishte asnjë rrjedhshmëri të lëvizjeve të mia, dhe kisha një shtrëngim në hapësirën time të përceptimeve, dhe isha e fokusuar vetëm në sistemet e mia të brendshme. Dhe po rrija në banjë duke u përgatitur për tu futur në dush, mund të dëgjoja dialogun brenda trupit tim. Dëgjova një zë të vogël që tha, "OK. Ju muskuj tani, duhet te kontraktoheni. Ju muskujt e tjerë, çlodhuni."
And then I lost my balance, and I'm propped up against the wall. And I look down at my arm and I realize that I can no longer define the boundaries of my body. I can't define where I begin and where I end, because the atoms and the molecules of my arm blended with the atoms and molecules of the wall. And all I could detect was this energy -- energy.
Dhe pastaj humba ekuilibrin, dhe u mbështeta në mur. Pashë poshtë nga krahu im dhe e kuptova që nuk munda më ti përcaktoja kufijtë e trupit tim. Nuk mundja t'a përkufizoja dot ku filloja dhe ku mbaroja, sepse atomet dhe molekulat e krahut tim u përzien me atomet dhe molekulat e murit. Dhe gjithçka që mund të ndjeja ishte një energji -- energji.
And I'm asking myself, "What is wrong with me? What is going on?" And in that moment, my left hemisphere brain chatter went totally silent. Just like someone took a remote control and pushed the mute button. Total silence. And at first I was shocked to find myself inside of a silent mind. But then I was immediately captivated by the magnificence of the energy around me. And because I could no longer identify the boundaries of my body, I felt enormous and expansive. I felt at one with all the energy that was, and it was beautiful there.
Dhe po pyesja veten, "Çfarë nuk shkon me mua?" Çfarë po ndodh?" Dhe në atë moment, gumëzhima e trurit tim -- ajo gumëzhima e hemisferës sime të majtë -- ra në qetësi totale. Tamam sikur dikush të kishte marrë një telekomandë dhe të kishte shypur butonin MUTE(PA ZË). Qetësi totale. Dhe në fillim u trondita kur u gjenda brenda një mendjeje të qetë. Por pastaj menjëherë më tërhoqi madhështia e energjisë rreth meje. Dhe meqë nuk mund të dalloja më kufijtë e trupit tim, u ndjeva e madhe dhe e përhapur. Ndihesha njësh me të gjithë energjinë që ishte, dhe ishe shumë bukur aty.
Then all of a sudden my left hemisphere comes back online and it says to me, "Hey! We've got a problem! We've got to get some help." And I'm going, "Ahh! I've got a problem!"
Por pastaj, përnjëherë hemisfera ime e majtë u rikthye në linjë dhe me tha, " Hej! Kemi nje problem! Kemi nje problem! Duhet të kërkojmë ndihmë." Dhe unë po thoja, "AAAA! Kam një problem.
(Laughter)
Kam nje problem." Situata ishte, "OK OK Kam nje problem."
So it's like, "OK, I've got a problem." But then I immediately drifted right back out into the consciousness -- and I affectionately refer to this space as La La Land. But it was beautiful there. Imagine what it would be like to be totally disconnected from your brain chatter that connects you to the external world.
Por pastaj menjëherë u ktheva pas aty ku isha jashte ne vetedijen - dhe me dashuri une e quaj këtë hapësirë Toka La La. Por ishte shume bukur aty. Imagjinojeni çfarë do të ishte sikur të ishit totalisht të veçuar nga komunikimi i trurit tuaj që ju lidh me botën e jashtme.
So here I am in this space, and my job, and any stress related to my job -- it was gone. And I felt lighter in my body. And imagine all of the relationships in the external world and any stressors related to any of those -- they were gone. And I felt this sense of peacefulness. And imagine what it would feel like to lose 37 years of emotional baggage! (Laughter) Oh! I felt euphoria -- euphoria. It was beautiful.
Prandaj ja ku jam në këtë hapësirë, dhe puna ime -- dhe çdo stres që ka lidhje me punën time --janë zhdukur fare. E ndieja trupin shumë më të lehtë. Dhe imagjinova: për të gjitha marrëdhëniet në botën e jashtme dhe çdo strese që kishin lidhje me ato marrëdhënie - ishin zhdukur. Dhe unë ndieja një lloj paqeje. Dhe imagjinoni se si do të ndiheshe po të hiqje qafe 37 vjet bagazhi emoctional! (qeshje) Oh! Ndjeva një eufori! Euforia. Ishte e mahnitshme!
And again, my left hemisphere comes online and it says, "Hey! You've got to pay attention. We've got to get help." And I'm thinking, "I've got to get help. I've got to focus." So I get out of the shower and I mechanically dress and I'm walking around my apartment, and I'm thinking, "I've got to get to work. Can I drive?"
Dhe përsëri, hemisfera e majtë e trurit tim u fut në punë dhe tha, "Hej, ti duhet të jesh e vëmendshme. Duhet të kërkosh ndihmë."Dhe unë po mendoja, "Duhet të gjej ndihmë. Më duhet të përqendrohem." Prandaj dola nga dushi dhe mekanikisht u vesha dhe po vija vërdallë apartamentit tim, dhe po mendoja, "Duhet të shkoj në punë. Duhet të shkoj në punë
And in that moment, my right arm went totally paralyzed by my side. Then I realized, "Oh my gosh! I'm having a stroke!" And the next thing my brain says to me is, Wow! This is so cool!
A mund t'a ngas makinën? A mund t'a ngas makinen?" Dhe në atë moment krahu im i djathtë u paralizua totalisht. Dhe pastaj e kuptova, "O Zot! Po përjetoj një sulm në tru! Po përjetoj një sulm në tru! Dhe gjëja tjetër që truri im më thotë është, "Uau!
(Laughter)
Kjo është shumë e veçantë!" (qeshje) "Kjo është kaq shumë e veçantë!
This is so cool! How many brain scientists have the opportunity to study their own brain from the inside out?"
Sa shkencëtarë të trurit kanë mundësi të studiojnë trurin e tyre nga jashtë-brenda?"
(Laughter)
(Qeshje)
And then it crosses my mind, "But I'm a very busy woman!"
Dhe pastaj më ra ndërmend: "Por une jam një grua shumë e zënë!"
(Laughter)
(qeshje) "Nuk kam kohë për një sulm në tru!"
"I don't have time for a stroke!" So I'm like, "OK, I can't stop the stroke from happening, so I'll do this for a week or two, and then I'll get back to my routine. OK. So I've got to call help. I've got to call work." I couldn't remember the number at work, so I remembered, in my office I had a business card with my number. So I go into my business room, I pull out a three-inch stack of business cards. And I'm looking at the card on top and even though I could see clearly in my mind's eye what my business card looked like, I couldn't tell if this was my card or not, because all I could see were pixels. And the pixels of the words blended with the pixels of the background and the pixels of the symbols, and I just couldn't tell. And then I would wait for what I call a wave of clarity. And in that moment, I would be able to reattach to normal reality and I could tell that's not the card... that's not the card. It took me 45 minutes to get one inch down inside of that stack of cards. In the meantime, for 45 minutes, the hemorrhage is getting bigger in my left hemisphere. I do not understand numbers, I do not understand the telephone, but it's the only plan I have.
Prandaj mendova, "Ok, nuk mund ta ndaloj sulmin në tru, prandaj po e bëj këtë për një ose dy javë, dhe pastaj do t'i kthehem rutinës sime. OK. Prandaj më duhet të thërras për ndihmë. Me duhet t'i telefonoj punës." Nuk mund të kujtoja numrin e punës, dhe u kujtova qe në zyrë kisha një kartëvizitë me numrin tim aty. Prandaj shkova tek studioja e punës, dhe mora një pirg 7-8 cm të lartë me kartëvizita. Po shikoja kartën e sipërme dhe ndonëse e shikoja me syrin e mendjes se si dukej një kartëvizitë nuk mund të tregoja nëse kjo ishte karta ime apo jo sepse gjithçka që mund të shihja ishin piksela. Dhe pikselat e fjalëve përziheshin me pikselat e sfondit dhe me ato të simboleve, dhe unë nuk mund të dalloja asgjë. Prandaj prita për atë që unë e quaj një dallgë qartësie. Dhe në atë moment mund të lidhesha me realitetin normal dhe mund të thoja kjo nuk është kartëvizita ime... kjo nuk është kartëvizita ime Mu deshën 45 minuta për të kaluar 1/3 e kartëvizitave të pirgut të kartëvizitave. Ndërkohë, për 45 minuta, hemoragjia ishte zmadhuar në hemisferen time të majtë. Nuk i kuptoja numrat. Nuk i kuptoja telefonat, por ishte i vetmi plan që kisha.
So I take the phone pad and I put it right here. I take the business card, I put it right here, and I'm matching the shape of the squiggles on the card to the shape of the squiggles on the phone pad. But then I would drift back out into La La Land, and not remember when I came back if I'd already dialed those numbers. So I had to wield my paralyzed arm like a stump and cover the numbers as I went along and pushed them, so that as I would come back to normal reality, I'd be able to tell, "Yes, I've already dialed that number."
Prandaj e mora aparatin e telefonit dhe e vura mu këtu. Mora kartëviziten, dhe e vura mu këtu, dhe Po lidhja formën dhe shkarravinat në kartëvizitë me formën dhe shkarravinat në aparatin e telefonit. Por pastaj kthehesha përsëri në Token La La, dhe nuk mbaja mend kur kthehesha nëse e kisha shtypur atë numër deri tani. Prandaj mu desh t'a detyroja krahun tim të paralizuar dhe të mbuloja numrat ndërkohë që shtypja ashtuqë kur tëkthehesha në realitetin normal të mund të thoja "Po, e kam shtypur këtë numër."
Eventually, the whole number gets dialed and I'm listening to the phone, and my colleague picks up the phone and he says to me, "Woo woo woo woo." (Laughter)
Më në fund, të gjitha numrat u shtypën dhe po degjoja telefonin dhe kolegu im e ngriti në anën tjetër dhe më përshëndeti "Uuuu Uuuuu Uuuu." (qeshje) Dhe po mendoja me vete,
(Laughter)
And I think to myself, "Oh my gosh, he sounds like a Golden Retriever!"
"Oh Zot, më ngjan me një qenush!"
(Laughter)
And so I say to him -- clear in my mind, I say to him: "This is Jill! I need help!" And what comes out of my voice is, "Woo woo woo woo woo." I'm thinking, "Oh my gosh, I sound like a Golden Retriever." So I couldn't know -- I didn't know that I couldn't speak or understand language until I tried. So he recognizes that I need help and he gets me help.
Dhe i them atij -- sipas mendjes sime të qartë, i them: "Jam Jill! Kam nevojë për ndihmë!" Dhe ajo që doli nga zëri im ishte, "Uuuuuuu uuuuuuu uuuu uuu." Po mendoja, "O Zot, edhe unë ngjaj me një qenush." Prandaj nuk mund ta dija, nuk e dija që nuk mund të flisja apo kuptoja gjuhën deri kur provova. Kolegu e kuptoi që kisha nevojë për ndihmë dhe thirri ndihmën e shpejtë.
And a little while later, I am riding in an ambulance from one hospital across Boston to [Massachusetts] General Hospital. And I curl up into a little fetal ball. And just like a balloon with the last bit of air, just right out of the balloon, I just felt my energy lift and just I felt my spirit surrender.
Pak me vonë, isha në një ambulancë nga një spital i Bostonit tek Spitali i Përgjithshëm (Masachusets) Dhe u mblodha në pozicionin fetal. Dhe si një tullumbace me pak ajër brenda, që sapo po dilte nga tullumbacja, e ndjeva energjinë që mu ngrit dhe e ndjeva shpirtin tim që u dorëzua.
And in that moment, I knew that I was no longer the choreographer of my life. And either the doctors rescue my body and give me a second chance at life, or this was perhaps my moment of transition.
Dhe në atë moment e dija që unë nuk isha me koreografja e jetës sime. Dhe ose doktorët do të më shpëtonin trupin dhe të më jepnin një mundësi të dytë për jetën, ose kjo ishte mbase momenti im i kalimit.
When I woke later that afternoon, I was shocked to discover that I was still alive. When I felt my spirit surrender, I said goodbye to my life. And my mind was now suspended between two very opposite planes of reality. Stimulation coming in through my sensory systems felt like pure pain. Light burned my brain like wildfire, and sounds were so loud and chaotic that I could not pick a voice out from the background noise, and I just wanted to escape. Because I could not identify the position of my body in space, I felt enormous and expansive, like a genie just liberated from her bottle. And my spirit soared free, like a great whale gliding through the sea of silent euphoria. Nirvana. I found Nirvana. And I remember thinking, there's no way I would ever be able to squeeze the enormousness of myself back inside this tiny little body.
Kur u zgjova ate pasdite, u trondita kur zbulova se isha akoma gjalle. Kur e ndjeva që shpirti mu dorëzua, i thashë mirupafshim jetës sime. Dhe mendja ime ishte pezull midis dy planeve të kundërta të realitetit . Stimulimin që vinte nga sistemi im i ndjesive më dukej si dhimbje e pastër. Drita m'a digjte trurin si zjarr i pakontrolluar, dhe zhurmat ishin aq të larta dhe kaotike sa nuk mund të dalloja një zë nga zhurmat e sfondit, dhe unë vetem doja të shpetoja. Sepse nuk mund të dalloja pozicionin e trupit tim në hapësirë, dhe ndihesha e stërmadhe dhe e përhapur, si një xhind i sapoliruar nga shishja e vetë. Dhe shpirti im u ngjit i lirë, si një balenë e madhe që rrëshket në detin e qetë të euforisë! Nirvana. Gjeta Nirvanen. Dhe mbaj mend që mendova, është e pamundur që mund të shtypja stërmadhësinë time dhe ta fusja në trupin tim të vogël.
But then I realized, "But I'm still alive! I'm still alive, and I have found Nirvana. And if I have found Nirvana and I'm still alive, then everyone who is alive can find Nirvana." And I pictured a world filled with beautiful, peaceful, compassionate, loving people who knew that they could come to this space at any time. And that they could purposely choose to step to the right of their left hemispheres -- and find this peace. And then I realized what a tremendous gift this experience could be, what a stroke of insight this could be to how we live our lives. And it motivated me to recover.
Por pastaj kuptova, "Jam akoma gjallë! Jam akoma gjallë! dhe kam gjetur Nirvanen. Dhe nëse kam arritur Nirvanën dhe jam akoma gjallë, atehere çdokush që është i gjallë mund të arrije Nirvanen." Dhe e imagjinova botën të mbushur me njerëz dashamirës, të bukur, paqësor, njerëz të dashur që e dinë që mund të vinin tek kjo hapësirë në çdo moment të mundur. Dhe që ata mund të zgjidhnin qëllimisht të shkelnin në të djathtë të hemisferen e tyre të majtë dhe të gjenin këtë paqe. Dhe pastaj e kuptova çfarë dhurate e madhe mund të ishte kjo përvojë, çfare goditje marramendëse mund të ishte për mënyrën që ne jetojmë jetën tone. Dhe më motivoj të shërohem.
Two and a half weeks after the hemorrhage, the surgeons went in, and they removed a blood clot the size of a golf ball that was pushing on my language centers. Here I am with my mama, who is a true angel in my life. It took me eight years to completely recover.
Dy javë e gjysëm pas hemorragjisë, kirurgët më hoqën mpiksjen e gjakut me madhësinë e një topi golfi që po me shtypte qendrat e gjuhës. Dhe ja ku jam tani me mamanë time që është një ëngjëll në jetën time. Mu deshën 8 vite të shërohem plotësisht.
So who are we? We are the life-force power of the universe, with manual dexterity and two cognitive minds. And we have the power to choose, moment by moment, who and how we want to be in the world. Right here, right now, I can step into the consciousness of my right hemisphere, where we are. I am the life-force power of the universe. I am the life-force power of the 50 trillion beautiful molecular geniuses that make up my form, at one with all that is. Or, I can choose to step into the consciousness of my left hemisphere, where I become a single individual, a solid. Separate from the flow, separate from you. I am Dr. Jill Bolte Taylor: intellectual, neuroanatomist. These are the "we" inside of me. Which would you choose? Which do you choose? And when? I believe that the more time we spend choosing to run the deep inner-peace circuitry of our right hemispheres, the more peace we will project into the world, and the more peaceful our planet will be. And I thought that was an idea worth spreading.
Pra, kush jemi ne? Ne jemi forca e pushtetshme e jetës në univers, me zhdërvjellësi manuale dhe dy mendje njohëse. Dhe ne kemi pushtetin të zgjedhim, në çdo moment, kush dhe si duam të jemi në këtë botë. Në këtë vend, në këtë moment, mund të shkel në vetëdijen e hemisferes simë të djathtë, aty ku jemi. Une jam forca e jetës së universit. Une jam forca e jetes e 50 bilione molekulave gjeniale që formojnë formën time në njësh me gjithçka që ekziston. Ose, mund të zgjedh të shkel tek vetëdija e hemisferës sime të majtë, ku behem një individ i vetëm, një trup i ngurtë. I ndarë nga rrjedha, i ndarë nga ju. Une jam Dr. Jill Bolte Taylor: intelektuale, neuroanatomiste. Këto janë "NE" brenda meje. Cilën do të zgjidhnit ju? Cilën zgjidhni ju? Dhe kur? Unë besoj që sa më shumë kohë harxhojmë duke zgjedhur rrjetin e paqes së brendshme të hemisferës sonë të djathtë, aq më shumë paqe do të projektojmë në botë, dhe akoma më në paqe do të jetë planeti yne. Andaj mendova që kjo ishte një ide që ia vlente t'a shpërndanim.
Thank you.
(Applause)