Аз съм еколог, най-вече еколог по коралови рифове. Започнах в залива Чесапийк, ходех да се гмуркам през зимата и станах тропически еколог за една нощ. Наистина беше много забавно за десетина години. Искам да кажа, някой ти плаща да обикаляш, да пътуваш и да разглеждаш някои от най-красивите места на планетата. Това и правех.
I'm an ecologist, mostly a coral reef ecologist. I started out in Chesapeake Bay and went diving in the winter and became a tropical ecologist overnight. And it was really a lot of fun for about 10 years. I mean, somebody pays you to go around and travel and look at some of the most beautiful places on the planet. And that was what I did.
Накрая се оказах в Ямайка, в Западните Индии, където структурно кораловите рифове наистина бяха сред най-изключителните, които някога съм виждал в живота си. Тази снимка тук е наистина интересна - показва две неща. Първо, черно-бяла е, защото водата беше толкова бистра и можеше да се вижда толкова надалеч, а филмът беше толкова бавен през 60-те и началото на 70-те години на ХХ век, че се правеха черно-бели снимки. Другото, което ви показва, е, че макар и да я има тази красива гора от корал, на тази снимка няма риби.
And I ended up in Jamaica, in the West Indies, where the coral reefs were really among the most extraordinary, structurally, that I ever saw in my life. And this picture here, it's really interesting, it shows two things: First of all, it's in black and white because the water was so clear and you could see so far, and film was so slow in the 1960s and early 70s, you took pictures in black and white. The other thing it shows you is that, although there's this beautiful forest of coral, there are no fish in that picture.
Тези рифове в залива Дискавъри, Ямайка бяха най-проучваните коралови рифове в света, за 20 години. Бяхме най-добрите и най-умните. Хората идваха да проучват нашите рифове от Австралия, което е някак странно, защото сега ние ходим на техните. А възгледът на учените за това как действат кораловите рифове, какви трябва да бъдат, се основаваше върху тези рифове без никаква риба. После, през 1980-та имаше един ураган, ураганът Алън. Пренесох половината лаборатория горе в къщата си. Вятърът беше много силен. Вълните бяха високи 25 до 50 фута (7,5 - 15 м). Рифовете изчезнаха и се оформиха нови острови. А ние си помислихме: "Е, наистина сме умни. Знаем, че урагани винаги са се случвали в миналото." И публикуваме статия в "Наука", първият път, когато някой е описвал унищожението на коралов риф от силен ураган. Предрекохме какво би се случило. И объркахме всичко. А причината беше заради прекомерния риболов и фактът, че едно последно пасящо животно, морският таралеж, е измряло. В рамките на няколко месеца след измирането на този морски таралеж, водораслите започнаха да растат. И това е същият риф. Това е същият риф преди 15 години. Това е същият риф днес. Кораловите рифове на северното крайбрежие на Ямайка имат няколко процента живо коралово покритие и много водорасли и тиня. Това е повече или по-малко историята на кораловите рифове на Карибите а трагедията е, че все повече и на кораловите рифове по цял свят.
Those reefs at Discovery Bay, Jamaica were the most studied coral reefs in the world for 20 years. We were the best and the brightest. People came to study our reefs from Australia, which is sort of funny because now we go to theirs. And the view of scientists about how coral reefs work, how they ought to be, was based on these reefs without any fish. Then, in 1980, there was a hurricane, Hurricane Allen. I put half the lab up in my house. The wind blew very strong. The waves were 25 to 50 feet high. And the reefs disappeared, and new islands formed, and we thought, "Well, we're real smart. We know that hurricanes have always happened in the past." And we published a paper in Science, the first time that anybody ever described the destruction on a coral reef by a major hurricane. And we predicted what would happen, and we got it all wrong. And the reason was because of overfishing, and the fact that a last common grazer, a sea urchin, died. And within a few months after that sea urchin dying, the seaweed started to grow. And that is the same reef; that's the same reef 15 years ago; that's the same reef today. The coral reefs of the north coast of Jamaica have a few percent live coral cover and a lot of seaweed and slime. And that's more or less the story of the coral reefs of the Caribbean, and increasingly, tragically, the coral reefs worldwide.
Това е малката ми, потискаща история. Всички ние, 60- и 70-годишните имаме сравнимо потискащи истории. Има десетки хиляди от тези истории. И е много трудно да се призовава към усет за добруване, просто защото става все по-зле. А причината да става все по-зле е, че след природно бедствие като ураган преди е имало някакъв вид последваща серия за възстановяване, но това, което става сега, е, че прекомерният риболов, замърсяването и климатичнате промени взаимодействат по начин, който предотвратява това. И така, някак ще мина през тези три неща и ще говоря за тях.
Now, that's my little, depressing story. All of us in our 60s and 70s have comparable depressing stories. There are tens of thousands of those stories out there, and it's really hard to conjure up much of a sense of well-being, because it just keeps getting worse. And the reason it keeps getting worse is that after a natural catastrophe, like a hurricane, it used to be that there was some kind of successional sequence of recovery, but what's going on now is that overfishing and pollution and climate change are all interacting in a way that prevents that. And so I'm going to sort of go through and talk about those three kinds of things.
Слушаме много за срива на треската. Трудно е да си представим, че две, или според някои историци - три световни войни са били водени през колониалната ера за контрол над треската. Треската изхранвала повечето народи от Западна Европа. Тя изхранвала робите, водени в Антилите. Песента "Сбогом, Ямайка" - "Солените риби с ориз са вкусни" - е символ на важността на солената треска от североизточна Канада. Всичко това се срива през 80-те и 90-те години. 35 000 души губят работните си места. И това е началото на един вид серийно изчерпване от по-големи и по-вкусни видове към по-малки и не толкова вкусни видове, от видове, близо до дома, към видове, които ги има по целия свят, които и вие имате. Малко е трудно да се разбере това, защото можеш да отидеш в "Костко" в Съединените щати и да купиш евтина риба. Трябва да прочетеш етикета, за да видиш откъде е дошла, но все пак е евтина и всички си мислят, че е добра.
We hear a lot about the collapse of cod. It's difficult to imagine that two, or some historians would say three world wars were fought during the colonial era for the control of cod. Cod fed most of the people of Western Europe. It fed the slaves brought to the Antilles, the song "Jamaica Farewell" -- "Ackee rice salt fish are nice" -- is an emblem of the importance of salt cod from northeastern Canada. It all collapsed in the 80s and the 90s: 35,000 people lost their jobs. And that was the beginning of a kind of serial depletion from bigger and tastier species to smaller and not-so-tasty species, from species that were near to home to species that were all around the world, and what have you. It's a little hard to understand that, because you can go to a Costco in the United States and buy cheap fish. You ought to read the label to find out where it came from, but it's still cheap, and everybody thinks it's okay.
Трудно е да се комуникира това. И така, един наистина интересен според мен начин е да се говори за спортния риболов, защото хората обичат да ходят на риболов. Едно от онези неща. Тази снимка тук показва рибата-трофей, най-голямата риба, уловена от хора, които плащат много пари, за да се качат на кораб, да отидат на някое място до Кий Уест във Флорида, да пият много бира, да хвърлят много куки и корди във водата, да се върнат с най-голямата и най-хубавата риба, и шампионът риба-трофей се слага на тази дъска, където хората си правят снимка, а този човек очевидно е наистина развълнуван от тази риба. Е, сега е така, но ето как е било през 50-те години на ХХ век, от същата лодка на същото място на същата дъска на същия док. И рибите-трофеи били толкова големи, че не можело да се качи нито една от онези малки риби на нея. А средната риба-трофей тежала от 250 до 300 либри (113 кг - 136 кг) , голиат гропър. А ако искаш да излезеш и да убиеш нещо, спокойно можело да разчиташ, че ще успееш да уловиш една от онези риби. И били наистина вкусни. А хората плащали по-малко в долари от 1950-та, за да ловят това, отколкото плащат хората сега, за да ловят тези малки, дребни рибки. И така е навсякъде.
It's hard to communicate this, and one way that I think is really interesting is to talk about sport fish, because people like to go out and catch fish. It's one of those things. This picture here shows the trophy fish, the biggest fish caught by people who pay a lot of money to get on a boat, go to a place off of Key West in Florida, drink a lot of beer, throw a lot of hooks and lines into the water, come back with the biggest and the best fish, and the champion trophy fish are put on this board, where people take a picture, and this guy is obviously really excited about that fish. Well, that's what it's like now, but this is what it was like in the 1950s from the same boat in the same place on the same board on the same dock. The trophy fish were so big that you couldn't put any of those small fish up on it. And the average size trophy fish weighed 250 to 300 pounds, goliath grouper, and if you wanted to go out and kill something, you could pretty much count on being able to catch one of those fish. And they tasted really good. And people paid less in 1950 dollars to catch that than what people pay now to catch those little, tiny fish. And that's everywhere.
Не само рибата обаче изчезва. Индустриалният риболов използва големи неща, едра машинерия. Използваме мрежи, дълги по 20 мили (32 км). Използваме дълги въдици, които имат един милион или два милиона куки. И използваме тралове, тоест, вземаме нещо с размера на трактор с ремарке, тежащо хиляди и хиляди паундове, слагаме го на голяма верига и го влачим по дъното на морето, за да разравяме дъното и да ловим рибата. Мислете за него като за разравяне с булдозер на град или гора, защото го разчиства. А унищожението на жизнената среда е невероятно. Това е снимка, типична снимка на това как изглеждат континенталните шелфове на света. Виждате редовете по дъното, както се виждат редове в току-що разорана нива за засяване на царевица. А това е било гора от гъби и корали, която е жизненоважна среда за развитие на риба. А сега е кал. Районът от океанското дъно, трансформирано от гора в пласт кал, в паркинг, е еквивалентно на целия район от всички гори, някога изсичани по цялата земя в историята на човечеството. И сме успели да направим това за последните 100 до 150 години.
It's not just the fish, though, that are disappearing. Industrial fishing uses big stuff, big machinery. We use nets that are 20 miles long. We use longlines that have one million or two million hooks. And we trawl, which means to take something the size of a tractor trailer truck that weighs thousands and thousands of pounds, put it on a big chain, and drag it across the sea floor to stir up the bottom and catch the fish. Think of it as being kind of the bulldozing of a city or of a forest, because it clears it away. And the habitat destruction is unbelievable. This is a photograph, a typical photograph, of what the continental shelves of the world look like. You can see the rows in the bottom, the way you can see the rows in a field that has just been plowed to plant corn. What that was, was a forest of sponges and coral, which is a critical habitat for the development of fish. What it is now is mud, and the area of the ocean floor that has been transformed from forest to level mud, to parking lot, is equivalent to the entire area of all the forests that have ever been cut down on all of the earth in the history of humanity. We've managed to do that in the last 100 to 150 years.
Склонни сме да мислим за маслени разливи и живак и тези дни слушаме много за пластмаса. Всичко това наистина е отвратително, но наистина коварното е биологичното замърсяване, което се случва заради величината на промените, които причинява в цели екосистеми. Ще говоря съвсем кратко за два вида биологично замърсяване. Едниният са въведени видове, а другият е онова, което идва от хранителни елементи. Това са позорно известните caulerpa taxifolia, така наречените водорасли-убийци. За тях е написана книга. Малко е притеснително. Те били пуснати случайно от аквариума в Монако. Отглеждани са да издържат на студ, за да си ги слагат хората в аквариумите. Много са красиви и бързо започват да задушават някога много богатото биоразнообразие на северозападното Средиземноморие. Не знам колко от вас помнят филма "Малкият магазин на ужасите", но това е растението от "Малкият магазин на ужасите". Само че, вместо да поглъща хората в магазина, то поглъща и задушава практически целия живот по дъното на цялото северозападно Средиземно море. Не ни е познато нищо, което ги яде. Опитваме с всякакви видове генетика да преценим какво може да се направи, но се оказва, че това е адско чудовище, с което никой не знае как да се справи.
We tend to think of oil spills and mercury and we hear a lot about plastic these days. And all of that stuff is really disgusting, but what's really insidious is the biological pollution that happens because of the magnitude of the shifts that it causes to entire ecosystems. And I'm going to just talk very briefly about two kinds of biological pollution: one is introduced species and the other is what comes from nutrients. So this is the infamous Caulerpa taxifolia, the so-called killer algae. A book was written about it. It's a bit of an embarrassment. It was accidentally released from the aquarium in Monaco, it was bred to be cold tolerant to have in peoples aquaria. It's very pretty, and it has rapidly started to overgrow the once very rich biodiversity of the northwestern Mediterranean. I don't know how many of you remember the movie "The Little Shop of Horrors," but this is the plant of "The Little Shop of Horrors." But, instead of devouring the people in the shop, what it's doing is overgrowing and smothering virtually all of the bottom-dwelling life of the entire northwestern Mediterranean Sea. We don't know anything that eats it, we're trying to do all sorts of genetics and figure out something that could be done, but, as it stands, it's the monster from hell, about which nobody knows what to do.
Друга форма на замърсяване е биологичното замърсяване, което се случва от излишни хранителни вещества. Зелената революция, всички тези изкуствени азотни торове, използвали сме ги твърде много. Те са субсидирани, което е една от причините да използваме твърде много от тях. Стичат се по реките и хранят планктона, малките микроскопични растителни клетки в крайбрежната вода. Но тъй като сме изяли всички стриди и сме изяли всички риби, които биха яли планктона, няма нищо, което да яде планктона. Има все повече и повече от него, така че той умира от старост, нечувано за планктона. А когато умре, пада на дъното и тогава гние, което значи, че бактериите го разрушават. А при този процес изразходват целия кислород. А като изразходват целия кислород, правят средата напълно смъртоносна за всичко, което не може да отплува. И така, в крайна сметка се получава микробен зоопарк, в който доминират бактерии и медузи, както виждате вляво пред вас. И единственият останал риболов, а това е търговски риболов, е медузният риболов, виждате вдясно, където някога имаше скариди. Дори в Нюфаундленд, където някога сме ловили треска, сега имаме медузен риболов.
Now another form of pollution that's biological pollution is what happens from excess nutrients. The green revolution, all of this artificial nitrogen fertilizer, we use too much of it. It's subsidized, which is one of the reasons we used too much of it. It runs down the rivers, and it feeds the plankton, the little microscopic plant cells in the coastal water. But since we ate all the oysters and we ate all the fish that would eat the plankton, there's nothing to eat the plankton and there's more and more of it, so it dies of old age, which is unheard of for plankton. And when it dies, it falls to the bottom and then it rots, which means that bacteria break it down. And in the process they use up all the oxygen, and in using up all the oxygen they make the environment utterly lethal for anything that can't swim away. So, what we end up with is a microbial zoo dominated by bacteria and jellyfish, as you see on the left in front of you. And the only fishery left -- and it is a commercial fishery -- is the jellyfish fishery you see on the right, where there used to be prawns. Even in Newfoundland where we used to catch cod, we now have a jellyfish fishery.
А друга версия на този тип неща е онова, което често се наричат червени приливи или токсични цъфтежи. Тази снимка е просто зашеметяваща за мен. Говорил съм за нея милион пъти, но е невероятна. Горе вдясно на тази снимка отляво е почти делтата на Мисисипи, а долу вляво на онази снимка е границата между Тексас и Мексико. Гледате целия северозападен Мексикански залив. Гледате един токсичен динофлагелатен цъфтеж, който може да убива риба, създаден от това красиво малко създание долу вдясно. А горе вдясно виждате нещо подобно на черен облак да се движи към брега. Това е същият вид. А щом стигне до брега, вятърът духа и когато малките капчици вода попадат във въздуха, спешните отделения на всички болници се напълват с хора с остра дихателна недостатъчност. А там са старческите домове по западното крайбрежие на Флорида. С един приятел направихме това нещо в Холивуд - свикахме океанска нощ в Холивуд. Опитвах се да измисля как да обясня на актьорите какво става. И казах: "Представете си, че участвате във филм, озаглавен "Бягство от Малибу", защото всички красиви хора са се преселили в Северна Дакота, където е чисто и безопасно. А единствените хора, останали там, са хората, които не могат да си позволят да се преместят далеч от крайбрежието, защото крайбрежието, вместо да е рай, е вредно за вашето здраве."
And another version of this sort of thing is what is often called red tides or toxic blooms. That picture on the left is just staggering to me. I have talked about it a million times, but it's unbelievable. In the upper right of that picture on the left is almost the Mississippi Delta, and the lower left of that picture is the Texas-Mexico border. You're looking at the entire northwestern Gulf of Mexico; you're looking at one toxic dinoflagellate bloom that can kill fish, made by that beautiful little creature on the lower right. And in the upper right you see this black sort of cloud moving ashore. That's the same species. And as it comes to shore and the wind blows, and little droplets of the water get into the air, the emergency rooms of all the hospitals fill up with people with acute respiratory distress. And that's retirement homes on the west coast of Florida. A friend and I did this thing in Hollywood we called Hollywood ocean night, and I was trying to figure out how to explain to actors what's going on. And I said, "So, imagine you're in a movie called 'Escape from Malibu' because all the beautiful people have moved to North Dakota, where it's clean and safe. And the only people who are left there are the people who can't afford to move away from the coast, because the coast, instead of being paradise, is harmful to your health."
А това е изумително. Беше, когато бях във ваканция миналата ранна есен във Франция. Това е от брега на Британия, обвит в една зелена, водораслова тиня. Причината това да привлече толкова внимание, освен факта, че е отвратително, е, че морските птици, летящи над нея, се задушават от миризмата и умират, един фермер също починал от нея и можете да си представите размера на скандала. Затова сега има война между фермерите и рибарите за всичко това. А крайният резултат е, че плажовете на Британия трябва да бъдат почиствани от това редовно с булдозери.
And then this is amazing. It was when I was on holiday last early autumn in France. This is from the coast of Brittany, which is being enveloped in this green, algal slime. The reason that it attracted so much attention, besides the fact that it's disgusting, is that sea birds flying over it are asphyxiated by the smell and die, and a farmer died of it, and you can imagine the scandal that happened. And so there's this war between the farmers and the fishermen about it all, and the net result is that the beaches of Brittany have to be bulldozed of this stuff on a regular basis.
А после, разбира се, идват климатичните промени - всички знаем за климатичните промени. Предполагам, че символът за това е топенето на леда в арктическото море. Помислете за хилядите и хиляди хора, загинали при опити за откриване на Северозападния път. Е, Северозападът вече е там. Според мен е някак странно, на сибирското крайбрежие е. Може би руснаците ще искат такси. Световните правителства обсъждат това много сериозно. Военните от арктическите нации го приемат наистина сериозно. Тъй като цялото отрицание на климатичните промени от правителствените лидери, ЦРУ, военните флотове на Норвегия, на САЩ и Канада са заети в мисли за това как да осигурят територията си при тази неизбежност от тяхна гледна точка. И, разбира се, арктическите общности са свършени.
And then, of course, there's climate change, and we all know about climate change. I guess the iconic figure of it is the melting of the ice in the Arctic Sea. Think about the thousands and thousands of people who died trying to find the Northwest Passage. Well, the Northwest Passage is already there. I think it's sort of funny; it's on the Siberian coast, maybe the Russians will charge tolls. The governments of the world are taking this really seriously. The military of the Arctic nations is taking it really seriously. For all the denial of climate change by government leaders, the CIA and the navies of Norway and the U.S. and Canada, whatever are busily thinking about how they will secure their territory in this inevitability from their point of view. And, of course, Arctic communities are toast.
Други видове ефекти от климатичните промени... обезцветяването на коралите. Красива картина, нали? Всички тези бели корали. Само дето би трябвало да са кафяви. И онова, което се случва, е, че коралите са симбиоза и в тях има едни малки клетки от водорасли, които живеят вътре в тях. Водораслите дават на коралите захар, а коралите дават на водораслите хранителни вещества и закрила. Но когато стане твърде горещо, водораслите не могат да образуват захарта. Коралите казват: "Вие мамите. Не си платихте наема." Изритват ги, и тогава те умират. Не всички умират; някои от тях оцеляват. И повече оцеляват, но това е много лоша новина. За да се опитам да ви дам усет за това, представете си, че отивате на къмпинг през юли някъде в Европа или в Северна Америка, събуждате се на другата сутрин, оглеждате се наоколо и виждате, че на 80 процента от дърветата, доколкото виждате, са им опадали листата и са голи. Прибирате се вкъщи и откривате, че на 80 процента от всички дървета в Северна Америка и в Европа са им опадали листата. А след няколко седмици четете във вестника - о, между другото, една четвърт от тях са загинали. Е, това се случи в Индийския океан по време на "Ел Ниньо" през 1998-а - един район, далеч по-огромен от площта на Северна Америка и Европа, когато 80 процента от всички корали се обезцветяват и една четвърт от тях умират.
The other kinds of effects of climate change -- this is coral bleaching. It's a beautiful picture, right? All that white coral. Except it's supposed to be brown. What happens is that the corals are a symbiosis, and they have these little algal cells that live inside them. And the algae give the corals sugar, and the corals give the algae nutrients and protection. But when it gets too hot, the algae can't make the sugar. The corals say, "You cheated. You didn't pay your rent." They kick them out, and then they die. Not all of them die; some of them survive, some more are surviving, but it's really bad news. To try and give you a sense of this, imagine you go camping in July somewhere in Europe or in North America, and you wake up the next morning, and you look around you, and you see that 80 percent of the trees, as far as you can see, have dropped their leaves and are standing there naked. And you come home, and you discover that 80 percent of all the trees in North America and in Europe have dropped their leaves. And then you read in the paper a few weeks later, "Oh, by the way, a quarter of those died." Well, that's what happened in the Indian Ocean during the 1998 El Nino, an area vastly greater than the size of North America and Europe, when 80 percent of all the corals bleached and a quarter of them died.
А наистина плашещото във всичко това - прекомерния риболов, замърсяването и климатичната промяна е, че всяко от тези неща не се случва във вакуум, а ги има онези, както ги наричаме, позитивни обратни връзки. Синергиите между тях, които правят цялото далеч по-огромно от сумата от частите. А огромното научно предизвикателство за хора като мен при мисленето за всичко това е дали знаем как да сглобим отново Хъмпти Дъмпти? Имам предвид, че ние, на този етап, не можем да го предпазим. Но какво означава това? Всъщност не знаем.
And then the really scary thing about all of this -- the overfishing, the pollution and the climate change -- is that each thing doesn't happen in a vacuum. But there are these, what we call, positive feedbacks, the synergies among them that make the whole vastly greater than the sum of the parts. And the great scientific challenge for people like me in thinking about all this, is do we know how to put Humpty Dumpty back together again? I mean, because we, at this point, we can protect it. But what does that mean? We really don't know.
Тогава какво ще представляват океаните след 20 или 50 години? Ами, няма да има никаква риба, освен лещанка, а водата ще бъде доста мръсна и всички тези неща, пълна с живак, и т.н., и т.н. А зоните на смъртта ще се разширяват все повече и повече и ще започнат да се сливат. Можем да си представим нещо като превръщането на глобалния, крайбрежен океан в мъртва зона. Тогава със сигурност рибата, отгледана там, няма да става за ядене, защото би била един вид гастрономическа руска рулетка. Понякога има токсичен цъфтеж; понякога няма. Така не става.
So what are the oceans going to be like in 20 or 50 years? Well, there won't be any fish except for minnows, and the water will be pretty dirty, and all those kinds of things and full of mercury, etc., etc. And dead zones will get bigger and bigger and they'll start to merge, and we can imagine something like the dead-zonification of the global, coastal ocean. Then you sure won't want to eat fish that were raised in it, because it would be a kind of gastronomic Russian roulette. Sometimes you have a toxic bloom; sometimes you don't. That doesn't sell.
Наистина плашещите неща обаче са физичните, химичните, океанографичните неща, които се случват. Със затоплянето на повърхността на океана водата е по-лека, когато е по-топла, става все по-трудно и по-трудно да се осъществява обем в океана. Ние казваме, че той става по-силно стратифициран. Следствието от това е, че всички тези хранителни съставки, които подхранват огромния риболов на анчовета, на сардините от Калифорния, или в Перу, или каквото и да е, те се забавят и този риболов се срива. А в същото време вода от повърхността, богата на кислород, не стига до долу и океанът се превръща в пустиня.
The really scary things though are the physical, chemical, oceanographic things that are happening. As the surface of the ocean gets warmer, the water is lighter when it's warmer, it becomes harder and harder to turn the ocean over. We say it becomes more strongly stratified. The consequence of that is that all those nutrients that fuel the great anchoveta fisheries, of the sardines of California or in Peru or whatever, those slow down and those fisheries collapse. And, at the same time, water from the surface, which is rich in oxygen, doesn't make it down and the ocean turns into a desert.
Затова въпросът е: Как всички ние ще откликнем на това? Можем да правим всякакви неща, за да решим проблема, но в последния анализ онова, което наистина е нужно да поправим, сме самите ние. Не става дума за рибата; не става дума за замърсяването; не става дума за климатичната промяна. Проблемът е в нас, в нашата алчност, нуждата ни от растеж и неспособността ни да си представим свят, различен от себичния свят, в който живеем днес. Затова въпросът е: Ще откликнем ли на това, или не? Бих казал, че бъдещето на живота и достойнството на човешките същества зависи от това да го сторим.
So the question is: How are we all going to respond to this? And we can do all sorts of things to fix it, but in the final analysis, the thing we really need to fix is ourselves. It's not about the fish; it's not about the pollution; it's not about the climate change. It's about us and our greed and our need for growth and our inability to imagine a world that is different from the selfish world we live in today. So the question is: Will we respond to this or not? I would say that the future of life and the dignity of human beings depends on our doing that.
Благодаря.
Thank you. (Applause)