Jako náctiletá jsem mívala příšernou menstruaci. Měla jsem ochromující křeče, krev mi protékala na oblečení a na ložní prádlo a měla jsem průjem. Každý měsíc jsem jeden až dva dny chyběla ve škole a vzpomínám si, jak jsem s nahřívací lahví seděla na gauči a pomyslela jsem si: „Co se to děje?" Když jsem jedla, nevytékaly mi ze slinných žláz sliny. Když jsem se šla projít, nevytékala mi z kolen kloubní tekutina. Proč byla menstruace tak jiná?
When I was a teen, I had terrible periods. I had crippling cramps, I leaked blood onto my clothes and onto my bed sheets, and I had period diarrhea. And I had to miss school one to two days a month, and I remember sitting on the couch with my heating pads, thinking, "What's up with this?" When I ate food, I didn't leak saliva from my salivary glands. When I went for a walk, I didn't leak fluid from my knees, "joint fluid." Why was menstruation so different?
Chtěla jsem na své otázky odpovědi, ale neměla jsem se koho zeptat. Moje máma o menstruaci nic nevěděla, tedy kromě toho, že je to špinavé a trapné a že bych o tom neměla mluvit. Ptala jsem se kamarádek a každá mluvila v eufemismech. A když jsem konečně sebrala odvahu, šla k doktorovi a hovořila o své strašné menstruaci, bylo mi řečeno, ať jím játra.
I wanted answers to these questions but there was no one for me to ask. My mother knew nothing about menstruation except that it was dirty and shameful and I shouldn't talk about it. I asked girlfriends and everybody spoke in euphemisms. And finally, when I got the courage to go to the doctor and talk about my heavy periods, I was told to eat liver.
(smích)
(Laughter)
A když jsem šla do lékárny, abych si koupila hygienické potřeby, své balení 48 supervelkých vložek, tehdy, kdy byla jedna vložka velikosti balíčku papírových kapesníků -
And when I went to the drug store to buy my menstrual products, my 48-pack of super maxi pads, back in the day when they were the size of a tissue box, each pad --
(smích)
(Laughter)
Vy víte, o čem mluvím. Ani nevíte, jak moc postoupily absorpční technologie.
You know what I'm talking about. You have no idea how far absorbent technology has come.
(smích)
(Laughter)
Kupovala jsem si své hygienické potřeby v uličce s dámskou hygienou. Vzpomínám, jak jsem tam stála a říkala si: „Proč se neprodává toaletní papír v uličce s anální hygienou?"
I used to have to buy my menstrual products in the feminine hygiene aisle. And I remember standing there, thinking, "Well, why don't I buy toilet paper in the anal hygiene aisle?"
(smích)
(Laughter)
O co jde? Proč nemůžeme mluvit o menstruaci? A není to kvůli krvi, jak by vám řekl Freud, protože kdyby to tak bylo, pak by tu teď byl chirurg z ORL a mluvil by o tabu okolo krvácení z nosu. A není to dokonce ani o menstruaci, protože jinak bychom během menopauzy se ztrátou toxické a ostudné menstruace získaly vyšší sociální status.
Like, what's up with that? Why can't we talk about periods? And it's not about the blood, as Freud would have you say, because if it were, there would be an ear, nose and throat surgeon up here right now, talking about the taboos of nose bleeds, right? And it's not even about periods, because otherwise, when we got rid of our toxic, shameful periods when we became menopausal, we'd be elevated to a higher social status.
(smích)
(Laughter)
(potlesk)
(Applause)
Tahle patriarchální společnost se podílí na utlačování žen a v různých obdobích našich životů k tomu využívá různé věci. Menstruaci pak v době, kterou v medicíně označujeme jako reprodukční věk. Prakticky už od počátku věků mnoho kultur věřilo, že ženy mohou zkazit úrodu, mléko nebo že kvůli nim vadnou květiny. A když pak přišlo náboženství, ještě to zhoršily mýty o čistotě. Ani medicína nijak nepomáhala. Ve 20. a 30. letech 20. století se věřilo, že ženy vytvářejí něco, co tehdy nazývali menotoxin. Kdybychom jen prošly kolem květin, uvadly by.
It's just a patriarchal society is invested in oppressing women, and at different points in our lives, different things are used. And menstruation is used during what we in medicine call the reproductive years. It's been around since pretty much the beginning of time, many cultures thought that women could spoil crops or milk, or wilt flowers. And then when religion came along, purity myths only made that worse. And medicine wasn't any help. In the 1920s and '30s there was the idea that women elaborated something called a menotoxin. We could wilt flowers just by walking by.
(smích)
(Laughter)
A k tomuhle dochází, když chybí názorová rozmanitost. Protože tam nebyla žádná žena, jež by se ozvala a řekla: „No, tohle se vlastně vůbec neděje." A když nemůžete mluvit o něčem, co se děje s vaším tělem, jak potom takové mýty zbořit? Protože na to přece nemusíte být doktor, abyste věděli, že menstruace není toxická. Kdyby taková byla, proč by se embryo implantovalo do toxické břečky? A kdybychom všechny měly tajný menotoxin, uměly bychom pustošit úrodu a kazit mléko.
And that's what happens when there's no diversity, right. Because there was no woman to put her hand up and go, "Well, actually, that doesn't happen." And when you can't talk about what's happening to your body, how do you break these myths? Because you don't even need to be a doctor to say that periods aren't toxic. If they were, why would an embryo implant in a toxic swill? And if we all had this secret menotoxin, we could be laying waste to crops and spoiling milk.
(smích)
(Laughter)
Proč bychom nevyužily své superschopnosti, abychom získaly volební právo dříve?
Why would we have not used our X-Women powers to get the vote sooner?
(smích)
(Laughter)
(potlesk)
(Applause)
A dokonce i dnes, když tweetuji o svém menstruačním průjmu, jak se to běžně dělá,
Even now, when I tweet about period diarrhea, as one does,
(smích)
(Laughter)
uvádím, že to postihuje 28 % žen. A pokaždé ke mně někdo přijde a řekne: „Myslela jsem si, že jsem jediná." Tak efektivní je tahle kultura hanby, že ženy nemohou své zkušenosti sdílet.
I mention that it affects 28 percent of women. And every single time, someone approaches me and says, "I thought I was the only one." That's how effective that culture of shame is, that women can't even share their experiences.
A tak jsem si začala říkat: „Co kdyby každý věděl o menstruaci tolik, co gynekolog? Nebylo by to skvělé?" Pak byste všechny věděly to, co vím já, věděly byste, že menstruace je mezi savci docela unikátní fenomén. Většina savců má říji. Jen lidé, někteří primáti, někteří netopýři, bércouni a bodlinatky menstruují. Při menstruaci mozek aktivuje vaječník a ten začne vytvářet vajíčko. Uvolní se estrogen a ten začne budovat výstelku dělohy, buňku po buňce, jako cihly. A co se stane, když postavíte příliš vysokou cihlovou zeď bez malty? Bude nestabilní.
So I began to think, "Well, what if everybody knew about periods like a gynecologist? Wouldn't that be great?" Then you would all know what I know, you'd know that menstruation is a pretty unique phenomenon among mammals. Most mammals have estrus. Humans, some primates, some bats, the elephant shrew and the spiny mouse menstruate. And with menstruation what happens is the brain triggers the ovary to start producing an egg. Estrogen is released and it starts to build up the lining of the uterus, cell upon cell, like bricks. And what happens if you build a brick wall too high without mortar? Well, it's unstable.
A k čemu dochází při ovulaci? Uvolňuje se hormon zvaný progesteron, který je progestační a dělohu připraví. Pracuje jako malta, která ty cihly drží pohromadě. A také způsobuje jisté změny, aby byla výstelka lépe připravená pro implantaci. Pokud nedojde k těhotenství, (šup) výstelka se uvolní, dochází ke krvácení z krevních cév a to je menstruace. A tenhle bod mi vždy připadá velmi zajímavý. Protože v říji ten poslední signál k přípravě výstelky dělohy vlastně přichází od embrya. Ale při menstruaci o tom rozhoduje vaječník. Jakoby ta volba byla zakódována do našich reprodukčních orgánů.
So what happens when you ovulate? You release a hormone called progesterone, which is progestational, it gets the uterus ready. It acts like a mortar and it holds those bricks together. It also causes some changes to make the lining more hospitable for implantation. If there's no pregnancy, (Whoosh) lining comes out, there's bleeding from the blood vessels and that's the period. And I always find this point really interesting. Because with estrus, the final signaling to get the lining of the uterus ready actually comes from the embryo. But with menstruation, that choice comes from the ovary. It's as if choice is coded in to our reproductive tracts.
(potlesk a ovace)
(Cheering and applause)
Takže teď už víme, proč všechna ta krev. A je jí opravdu poměrně dost. Jde o 30 až 90 mililitrů krve, tedy 28 až 85 gramů, může jí být i více a vím, že často se to zdá být mnohem více. Vím to. A proč je tedy té krve tolik? A proč tam prostě nezůstává až do dalšího cyklu? Prostě jsi neotěhotněla, tak proč to tam nevydrží? Představte si, že s každým měsícem by ta výstelka byla silnější a silnější. Představte si, jaká by z toho pak byla tsunami menstruace.
OK, so now we know why the blood is there. And it's a pretty significant amount. It's 30 to 90 milliliters of blood, which is one to three ounces, and it can be more, and I know it seems like it's more a lot of the times. I know. So why do we have so much blood? And why doesn't it just stay there till the next cycle, right? Like, you didn't get pregnant, so why can't it hang around? Well imagine if each month it got thicker and thicker and thicker, right, like, imagine what tsunami period that would be.
(smích)
(Laughter)
Nelze ji znovu absorbovat, protože je jí příliš. A je jí příliš, protože potřebujeme silnou děložní výstelku, a to z velmi konkrétního důvodu. Těhotenství si na našich tělech vybírá značnou biologickou daň. Dochází k úmrtí matek, své si vybírá kojení a také výchova dítěte do doby, než je samostatné. A evoluce -
We can't reabsorb it, because it's too much. And it's too much because we need a thick uterine lining for a very specific reason. Pregnancy exerts a significant biological toll on our bodies. There is maternal mortality, there is the toll of breastfeeding and there is the toll of raising a child until it is independent. And evolution --
(smích)
(Laughter)
U některých z nás to trvá déle než u jiných.
That goes on longer for some of us than others.
(smích)
(Laughter)
Evoluce však zná poměr zisků a ztrát. Evoluce chce tedy maximalizovat šanci na úspěšný výsledek. A jak zvýšíte šanci na úspěch? Snažíte se mít co nejkvalitnější embrya. A jak získat nejkvalitnější embryo? Donutíte je na tom makat. Připravíte jim překážkovou dráhu. Po tisíce let naší evoluce dochází v děloze k jakémusi závodu ve zbrojení, výstelka stále narůstá a narůstá a embryo musí být stále více invazivní, dokud nedosáhneme bodu, kdy je výstelka taková, jakou máme dnes.
But evolution knows about risk-benefit ratio. And so evolution wants to maximize the chance of a beneficial outcome. And how do you maximize the chance of a beneficial outcome? You try to get the highest quality embryos. And how do you get the highest quality embryos? You make them work for it. You give them an obstacle course. So over the millennia that we have evolved, it's been a little bit like an arms race in the uterus, the lining getting thicker and thicker and thicker, and the embryo getting more invasive until we reach this détente with the lining of the uterus that we have.
Máme tedy silnou děložní výstelku a ta se musí dostat ven. Jak tedy zastavit krvácení? Krvácení z nosu zastavíte, když si ho ucpete, pokud se říznete do nohy, působíte na ránu tlak. Právě tlakem lze krvácení zastavit. Když menstruujeme, děložní výstelka uvolňuje látky, z nichž se vytvářejí prostaglandiny a další mediátory zánětů. Ty vyvolávají křeče dělohy, které stlačují krevní cévy a zastavují tak krvácení. Mohou také změnit tok krve do dělohy, vyvolat zánět a zhoršit tím bolest.
So we have this thick uterine lining and now it's got to come out, and how do you stop bleeding? Well, you stop a nose bleed by pinching it, if you cut your leg, you put pressure on it. We stop bleeding with pressure. When we menstruate, the lining of the uterus releases substances that are made into chemicals called prostaglandins and other inflammatory mediators. And they make the uterus cramp down, they make it squeeze on those blood vessels to stop the bleeding. They might also change blood flow to the uterus and also cause inflammation and that makes pain worse.
A říkáte si: „Fajn, jak velký tlak tím vzniká?" V několika studiích, kterých se zúčastnily úžasné dobrovolnice, si ženy do dělohy nechaly zavést tlakový katetr a ten v sobě měly celý menstruační cyklus. Bůh jim žehnej, protože bez nich bychom tyto znalosti neměli. Jde přitom o znalosti velmi důležité, protože tlak, který v děloze při menstruaci vzniká, činí 120 milimetrů rtuti. „Kolik to je?" říkáte si. Je to takový tlak, který vzniká v druhé fázi porodu, když tlačíte.
And so you say, "OK, how much pressure is generated?" And from studies where some incredible women have volunteered to have pressure catheters put in their uterus that they wear their whole menstrual cycle -- God bless them, because we wouldn't have this knowledge without, and it's very important knowledge, because the pressure that's generated in the uterus during menstruation is 120 millimeters of mercury. "Well what's that," you say. Well, it's the amount of pressure that's generated during the second stage of labor when you're pushing.
(publikum se zajíká)
(Audience gasps)
Ano. Pro ty z vás, které jste nezažily porod bez medikace, je to podobné, jako když manžeta tlakoměru už není tak těsná, jako na začátku, ale je stále dost těsná a vy si přejete, aby to už skončilo. A to je docela rozdíl, že? Když přemýšlíte nad menstruační bolestí, nic bychom nenamítali, kdyby dívka musela vynechat školu, protože by zrovna byla v druhé fázi porodu a tlačila by. Neměli bychom ji za slabocha. Říkali bychom: „Páni, vydržela jsi to tak dlouho!"
Right. Which, for those of you who haven't had an unmedicated delivery, that's what it's like when the blood pressure cuff is not quite as tight as it was at the beginning, but it's still pretty tight, and you wish it would stop. So that kind of makes it different, right? If you start thinking about the pain of menstruation, we wouldn't say if someone needed to miss school because they were in the second stage of labor and pushing, we wouldn't call them weak. We'd be like, "Oh my God, you made it that far," right?
(smích)
(Laughter)
A neodmítli bychom podat léky ženě, která má typické porodní bolesti, že? Je tedy důležité, abychom té bolesti říkali „typická" místo „normální", protože ji označíme za normální, bude snazší ji nebrat vážně. Naopak řekneme-li typická, pak bychom to měli řešit.
And we wouldn't deny pain control to women who have typical pain of labor, right? So it's important for us to call this pain "typical" instead of "normal," because when we say it's normal, it's easier to dismiss. As opposed to saying it's typical, and we should address it.
A my už způsoby, jak řešit menstruační bolesti, máme. Patří sem něco, čemu se říká TENS Unit a nosí se pod oblečením. Vysílá to elektrické impulzy do nervů a svalů a úplně se neví, jak to funguje, ale myslíme, že by mohlo jít o cestu k teorii bolesti, což znamená kontrairitaci. Jde o to samé, jako když se zraníte a pomasírujete si to. Vibrace putuje do mozku rychleji než bolest.
And we do have some ways to address menstrual pain. One way is with something called a TENS unit, which you can wear under your clothes and it sends an electrical impulse to the nerves and muscles and no one really knows how it works, but we think it might be the gate theory of pain, which is counterirritation. It's the same reason why, if you hurt yourself, you rub it. Vibration travels faster to your brain than pain does.
Existují také léky, říkáme jim nesteroidní protizánětlivá léčiva, které zabraňují uvolnění prostaglandinů. Pomáhají snižovat bolest až u 80 % žen. Také snižují objem krvácení o 30 až 40 % a pomáhají při menstruačním průjmu. A máme také hormonální antikoncepci, díky níž máme slabší děložní výstelku, což znamená uvolnění méně prostaglandinů a méně krve, tedy i méně křečí.
We also have medications called nonsteroidal anti-inflammatory medications. And what they do is they block the release of prostaglandins. They can reduce menstrual pain for 80 percent of women. They also reduce the volume of blood by 30 to 40 percent and they can help with period diarrhea. And we also have hormonal contraception, which gives us a thinner lining of the uterus, so there's less prostaglandins produced and with less blood, there's less need for cramping.
A pokud tato opatření selžou, a ta volba slov je důležitá, protože my v léčbě neselžeme, ale selhává léčba. Takže když u vás léčba selže, můžete patřit mezi ty, kteří jsou odolní vůči nesteroidním protizánětlivým látkám. Zcela tomu nerozumíme, ale existují složité mechanismy, kvůli kterým prostě léky u některých žen nezabírají. Je také možné, že je u vás nějaký jiný důvod, proč máte bolestivou menstruaci. Může jít o stav, který se nazývá endometrióza, kdy se děložní výstelka rozrůstá do pánevní dutiny a způsobuje zánět, zjizvení tkáně a srůsty. A může jít i o jiný mechanismus, kterému zatím zcela nerozumíme, protože je možné, že práh bolesti se může lišit kvůli velmi složitým biologickým mechanismům. Ale zjistíme to jen tehdy, když o tom budeme hovořit.
Now, if those treatments fail you -- and it's important to use that word choice, because we never fail the treatment, the treatment fails us. If that treatment fails you, you could be amongst the people who have a resistance to nonsteroidal anti-inflammatories. We don't quite understand, but there are some complex mechanisms why those medications just don't work for some women. It's also possible that you could have another reason for painful periods. You could have a condition called endometriosis, where the lining of the uterus is growing in the pelvic cavity, causing inflammation and scar tissue and adhesions. And there may be other mechanisms we don't quite understand yet, because it's a possibility that pain thresholds could be different due to very complex biological mechanisms. But we're only going to find that out by talking about it.
Projevem feminismu by neměla být znalost fungování vlastního těla. Neměl by -
It shouldn't be an act of feminism to know how your body works. It shouldn't --
(potlesk)
(Applause)
Projevem feminismu by neměla být žádost o pomoc, když trpíte. Éra menstruačních tabu skončila.
It shouldn't be an act of feminism to ask for help when you're suffering. The era of menstrual taboos is over.
(potlesk a ovace)
(Cheers and applause)
Prokletím ale je, jak přesvědčit polovinu populace, že biologický aparát, který zachovává náš druh, který nám dává vše, co máme, není špinavý nebo toxický. A že si za tím nebudu stát.
The only curse here is the ability to convince half the population that the very biological machinery that perpetuates the species, that gives everything that we have, is somehow dirty or toxic. And I'm not going to stand for it.
(potlesk)
(Applause)
A jak to prokletí překonáme? Pomocí znalostí.
And the way we break that curse? It's knowledge.
Děkuji.
Thank you.
(potlesk a ovace)
(Cheers and applause)