TED has already persuaded me to change my life in one small way, by persuading me to change the opening of my speech. I love this idea of engagement. So, when you leave here today, I'm going to ask you to engage or re-engage with some of the most important people in your lives: your brothers and sisters. It can be a profoundly life-affirming thing to do, even if it isn't always easy.
A TED már meggyőzött, hogy változtassak életemen kicsit azzal, hogy megváltoztatta előadásom nyitányát. Imádom az efféle elkötelezettségeket. Miután ma hazamennek, arra kérném önöket, hogy vegyék fel vagy frissítsék fel a kapcsolatot azokkal, akik legfontosabbak az életükben: a testvéreikkel. Higgyék el, messzemenően lélekemelő pillanatokban lesz részük, még ha ez nem mindig olyan egyszerű.
This is a man named Elliot, for whom things were very difficult. Elliot was a drunk. He spent most of his life battling alcoholism, depression, morphine addiction, and that life ended when he was just 34 years old. What made things harder for Elliot is that his last name was Roosevelt. And he could never quite get past the comparisons with his big brother Teddy, for whom things always seemed to come a little bit easier.
Ő itt Elliot, aki számára az élet nagyon nehéz volt. Elliot alkoholista volt. Egész életében alkoholizmussal, depresszióval, morfiumfüggőséggel küzdött, és ez az élet 34 éves korában véget ért. Ami még nehezebbé tette Elliot életét, hogy vezetékneve Roosevelt volt. Soha nem tudott elmenekülni a bátyjával, Teddy Roosevelttel való összehasonlítások elől, aki számára a dolgok mindig egyszerűbbnek tűntek.
It wasn't easy being Bobby, either. He was also the sibling of a president. But he adored his brother, Jack. He fought for him, he worked for him. And when Jack died, he bled for him, too. In the years that followed, Bobby would smile, but it seemed labored. He'd lose himself in his work, but it seemed tortured. Bobby's own death, so similar to John's, seems somehow fitting. John Kennedy was robbed of his young life; Bobby seemed almost to have been relieved of his.
Szintén nehéz helyzete volt Bobbynak. [J.F.K. testvére] Ő is egy elnök testvére volt. De ő csodálta testvérét, Jacket [J.F.K.]. Harcolt érte, neki dolgozott. És amikor Jack meghalt, vele együtt halt. Az ezutáni években ha Bobby mosolygott is, mosolya erőltetettnek tűnt. Beletemetkezett a munkába, és elgyötörtnek tűnt. Bobby halála hasonlított Johnéra, valahogy beleillett a képbe. John Kennedytől fiatalságát vette el, míg Bobby számára inkább megváltásnak tűnt a halál.
There may be no relationship that effects us more profoundly, that's closer, finer, harder, sweeter, happier, sadder, more filled with joy or fraught with woe than the relationship we have with our brothers and sisters. There's power in the sibling bond. There's pageantry. There's petulance, too, as when Neil Bush, sibling of both a president and a governor, famously griped, "I've lost patience for being compared to my older brothers," as if Jeb and George W were somehow responsible for the savings and loan scandal and the messy divorce that marked Neil in the public eye.
Talán nincs is kapcsolat, aminek mélyebb hatása lenne, ami szorosabb, érzékenyebb, nehezebb, édesebb, boldogabb, szomorúbb, örömtelibb vagy éppen kínzóbb, mint a kapcsolatunk a testvérünkkel. A testvéri kapcsolat erőteljes. Magasztos. Néha érzékeny, mint mikor Neil Bush, egy elnök és egy kormányzó testvére is egyben, híresen kijelentette: "Elegem van belőle, hogy állandóan testvéreimhez hasonlítgatnak!" Mintha Jeb és George volnának felelősek hitelezési botránya és zajos válása miatt, ami megbélyegezte Neil megítélését.
But more important than all of these things, the sibling bond can be a thing of abiding love. Our parents leave us too early, our spouse and our children come along too late. Our siblings are the only ones who are with us for the entire ride. Over the arc of decades, there may be nothing that defines us and forms us more powerfully than our relationship with our sisters and brothers. It was true for me, it's true for your children and if you have siblings, it's true for you, too.
De minden mást háttérbe szorítva, a testvéri kapcsolat életre szóló kötődés. A szüleink túl hamar távoznak el, élettársunk, gyermekeink túl későn érkeznek. Testvéreink az egyetlenek, akik végig ott vannak életutunk során. A múló évtizedek alatt talán semmi nem formál minket erősebben, mint a kapcsolatunk a testvérünkkel. Ez igaz rám is, igaz a gyermekeikre, és ha van testvérük, igaz önökre is.
This picture was taken when Steve, on the left, was eight years old. I was six, our brother Gary was five and my brother Bruce was four. I will not say what year it was taken. It was not this year.
Ez a kép akkor készült, amikor Steve, a bal oldalon, nyolc éves lett. Én hat voltam, Gary öt, Bruce öcsénk négy. Nem mondom meg, melyik évben készült. Nem idén, az biztos.
(Laughter)
(Nevetés)
I open my new book, "The Sibling Effect," on a Saturday morning, not long before this picture was taken, when the three older brothers decided that it might be a very good idea to lock the younger brother in a fuse cabinet in our playroom.
Kinyitottam az új könyvemet, a , egy szombat reggelen, nem sokkal azelőtt, hogy ez a kép készült, a három idősebb testvér kitalálta, hogy talán jó ötlet bezárni legkisebb testvérünket egy szekrénybe a játszószobánkba.
(Laughter)
(Nevetés)
We were, believe it or not, trying to keep him safe.
Mi, igazából, hiszik vagy sem, csak biztonságban akartuk tudni.
Our father was a hotheaded man, somebody who didn't take kindly to being disturbed on Saturday mornings. I don't know what he thought his life would be like on Saturday mornings when he had four sons, ages four years old or younger when the youngest one was born, but they weren't quiet. He did not take to that well. And he would react to being disturbed on a Saturday morning by stalking into the playroom and administering a very freewheeling form of a corporal punishment, lashing out at whoever was within arms' reach. We were by no means battered children but we did get hit, and we found it terrifying.
Édesapánk forrófejű ember volt, aki nem vette jó néven, ha szombat reggel zavarták. Nem tudom, mi volt az elképzelése, milyenek lesznek a szombat reggelei, ha lesz négy fia, mindegyik négy év körül, amikor a legfiatalabb megszületett, de csendesek biztos nem voltak. Nem vette jó néven. Néha túlreagálta a megzavart szombat reggeleket, berontott a játszószobánkba, és alkalmazta a testi fenyítés egy szabad formáját: lesújtott bárkire, aki keze ügyébe esett. Félreértés ne essék, nem vert bennünket, de kaptunk pofonokat, és féltünk tőlük.
So we devised a sort of scatter-and-hide drill.
Tehát kidolgoztunk egy amolyan "oszolj és fedezékbe" taktikát.
(Laughter)
(Nevetés)
As soon as we saw or heard the footsteps coming, Steve, the oldest, would wriggle under the couch, I would dive into the closet in the playroom, Gary would dive into a window-seat toy chest, but not before we closed Bruce inside the fuse box. We told him it was Alan Shepard's space capsule, and that somehow made it work better.
Amint megláttuk vagy meghallottuk a közeledő lépteket, Steve, a legidősebb, bebújt a kanapé alá, Én beugrottam a szekrénybe, Gary bebújt a játékos ládába, de mindenekelőtt bezártuk Brucet a kapcsolószekrénybe. Azt mondtuk neki, hogy az Alan Shepard űrkompja, ettől valahogy jobban hangzott az egész.
(Laughter)
(Nevetés)
I dare say my father was never fooled by this ruse. And it was only in later years that I began to think perhaps it wasn't a good idea to squeeze a four-year-old up against a panel of old-style, un-screwable high-voltage fuses.
Merem állítani, édesapánkat sohasem tudtuk ezzel a csellel becsapni. Csak pár évvel később jutott eszembe, hogy talán nem a legjobb ötlet volt bepréselni egy négy évest egy régi típusú, nagyfeszültségű kapcsolószekrénybe.
(Laughter)
(Nevetés)
But my brothers and I, even through those unhappy times, came through them, with something that was clear and hard and fine: a primal appreciation for the bond we shared. We were a unit -- a loud, messy brawling, loyal, loving, lasting unit. We felt much stronger that way than we ever could as individuals. And we knew that as our lives went on, we could always be able to call on that strength.
De a testvéreim és én, még azokban a boldogtalan időkben, átmentünk valamin együtt, ami tiszta volt, nehéz és mély: ösztönös megbecsülése a köztünk lévő köteléknek. Egységben voltunk, egy hangos, zajos, acsarkodó, hűséges, szerető, kitartó egység. Sokkal erősebbnek éreztük magunkat így, mint egyénenként. Tudtuk egész életünkben, hogy bármikor erőt meríthetünk egymásból.
We're not alone. Until 15 years ago, scientists didn't really pay much attention to the sibling bond. And with good reason: you have just one mother, you have just one father if you do marriage right, you have one spouse for life. Siblings can claim none of that uniqueness. They're interchangeable, fungible, a kind of household commodity. Parents set up shop and begin stocking their shelves with inventory, the only limitation being sperm, egg and economics.
Nem vagyunk egyedül. Az utóbbi 15 évben a testvéri kapcsolat nem igazán állt a kutatások középpontjában. Nyomós indokkal: egyetlen édesanyánk van, egyetlen édesapánk van. Ha sikeres a házasságunk, egyetlen élettársunk van. Ez nem feltétlen igaz a testvéri kapcsolatra. Azok felcserélhetők, helyettesíthetők, egyfajta háztartási árucikkek. A szülők üzlete, amit kezdenek feltölteni áruval a spermák, petesejt és pénz függvényében.
(Laughter)
(Nevetés)
As long as you can keep breathing, you may as well keep stocking. Now, nature is perfectly happy with that arrangement, because our primal directive here is to get as many of our genes as possible into the next generation.
Amíg lélegzünk, képesek vagyunk az árufeltöltésre. A természet teljesen elégedett ezzel az egyességgel. Az elsődleges cél, hogy minél több gént örökítsünk a következő nemzedékre.
Animals wrestle with these same issues, too, but they have a more straightforward way of dealing with things. A crested penguin that has laid two eggs will take a good look at them and boot the smaller one out of the nest, the better to focus her attentions on the presumably heartier chick in the bigger shell. A black eagle will allow all of her chicks to hatch and then stand back while the bigger ones fight it out with the little ones, typically ripping them to ribbons and then settling back to grow up in peace. Piglets, cute as they are, are born with a strange little outward set of pointing teeth, that they use to jab at one another as they compete for the choicest nursing spots.
Ez az állatvilágban is hasonlóan működik, bár ott sokkal kíméletlenebb módon rendeződnek el a dolgok. A búbos pingvin két tojást rak, azonban kilöki a kisebbiket a fészekből. Figyelmét a feltételezetten egészségesebb utódnak szenteli a nagyobb tojásban. A fekete sas engedi, hogy összes tojása kikeljen. Majd hagyja, hogy a nagyobbak megküzdjenek a kisebbekkel, és darabokra tépjék őket. Így nyugodtan fejlődhetnek, nőhetnek tovább. A kismalacok, amilyen aranyosak, hegyes kifelé álló fogakkal születnek, hogy a többi szétdöfködésével tudjanak helyet csinálni maguknak a legtáplálóbb emlőhöz.
The problem for scientists was that this whole idea of siblings as second-class citizens never really seemed to hold up. After the researchers had learned all they could from the relationships in the family, mothers and other relationships, they still came up with some temperamental dark matter that was pulling at us, exerting a gravity all its own. And that could only be our siblings.
A tudósok számára a probléma, hogy az ember testvére sohasem tűnt csak egy mellőzendő személynek. Számos kutatást elvégezve, kapcsolatok sorát vizsgálva a családban, anya-fia és más kapcsolatokat egyaránt, kutatások kimutatták, hogy van valami ismeretlen erő, ami összetart minket, egyfajta emberre ható nehézségi erő. Ez az erő a testvéri kötelék.
Humans are no different from animals. After we are born, we do whatever we can to attract the attention of our parents, determining what our strongest selling points are and marketing them ferociously. Someone's the funny one, someone's the pretty one, someone's the athlete, someone's the smart one. Scientists call this "deidentification." If my older brother is a high-school football player -- which, if you saw my older brother, you'd know he was not -- I could become a high-school football player, too and get at most 50 percent of the applause in my family for doing that. Or, I could become student council president or specialize in the arts and get 100 percent of the attention in that area.
Az emberek nem különböznek az állatoktól. Születés után mindent megteszünk, hogy elnyerjük szüleink figyelmét, kitapintva a legerősebb képességünket, és általa előnyt szerezni. Van, aki vicces, van, aki csinos, Van, aki sportos, és van, aki okos. A tudomány ezt "deidentifikáció"-nak nevezi. Ha bátyám az iskolai amerikai focicsapat tagja lenne, ami ránézésre kizárható a bátyámnál, én is amerikai focizhatnék az iskolában. Azonban úgy csak az elismerés 50%-át kaphatnám. Ellenben, az iskola diáktanácsának elnöke is lehetek, vagy elmélyülhetek a művészetekben, és megkaphatom a figyelem 100%-át azon a téren.
Sometimes parents contaminate the deidentification process, communicating to their kids subtly or not, that only certain kinds of accomplishments will be applauded in the home. Joe Kennedy was famous for this, making it clear to his nine children that they were expected to compete with one another in athletics and were expected to win, lest they be made to eat in the kitchen with the help, rather than in the dining room with the family. It's no wonder that scrawny second-born Jack Kennedy fought so hard to compete with his fitter firstborn brother, Joe, often at his peril, at one point, engaging in a bicycle race around the house that resulted in a collision costing John 28 stitches. Joe walked away essentially unharmed.
Esetenként a szülők megzavarják a deidentifikációs folyamatokat kinyilvánítva gyengéden avagy nyíltan, hogy csak bizonyos területen elért eredmények lesznek ünnepelve otthon. Joe Kennedy híres volt erről. Megszabta kilenc gyermekének, hogy atlétikában kell megküzdeniük egymással, és elvárta a győzni akarást. Különben ehettek a konyhában a felszolgálókkal, míg a család az étkezőben vacsorázott. Nem csoda, hogy a nyüzüge másodszülött, Jack Kennedy keményen küzdött az atlétikus elsőszülöttel, Joeval. Gyakran határait feszegetve. Egyszer egy ház körüli bicikliversenynek ütközés lett a vége, ami 28 öltéssel gazdagította Johnt. Joe ellenben sértetlenül megúszta az esetet.
Parents exacerbate this problem further when they exhibit favoritism, which they do overwhelmingly, no matter how much they admit it. A study I cite in this TIME magazine covering in the book "The Sibling Effect," found 70 percent of fathers and 65 percent of mothers exhibit a preference for at least one child. And keep in mind here -- the keyword is "exhibit." The remaining parents may simply be doing a better job of concealing things.
A szülők tovább rontják a helyzetet kivételezéssel. Amit egyébként mindegyikünk tesz, csak nem valljuk be. -ben leírt tanulmány, amit a TIME magazinban idézek, rámutatott, hogy az apák 70%-a, az anyák 65%-a előnyben részesíti legalább egyik gyermekét. És a kulcs itt a tettekben rejlik. A szülők másik fele valószínűleg csak jobban tudja leplezni a dolgokat.
(Laughter)
(Nevetés)
I like to say that 95 percent of all parents have a favorite, five percent are lying about it. The exception is my wife and me. Honestly, we do not have a favorite.
Mondjuk úgy, hogy a szülők 95%-ának van kedvence, 5% pedig hazudik róla. A kivétel a feleségem és én. Őszintén, nekünk nincs kedvencünk.
(Laughter)
(Nevetés)
It's not parents' fault that they harbor feelings of favoritism. And here, too, our natural wiring is at work. Firstborns are the first products on the familial assembly line. Parents typically get two years of investing dollars, calories and so many other resources in them, so that by the time the second born comes along, the firstborn is already ... it's what corporations call "sunk costs," you don't want to disinvest in this one and launch the R&D on the new product.
A szülők nem tehetnek róla, hogy hajlamosak kivételezni. Ezt is az ösztöneinkkel magyarázhatjuk. Az elsőszülöttek az első termékek a családi gyártósoron. Általában két éven keresztül költik rájuk pénzüket, egészségüket és rengeteg más erőforrásuk. Így mire a második gyerek jön, az elsőszülött már, úgymond "elsüllyedt költség". Már nem lehet tőkét kivonni, és egy új projektet indítani.
(Laughter)
(Nevetés)
So what we begin to do is say, "I'm going to lean to the Mac OS X and let the Mac OS XI come out in a couple of years." So we tend to lean in that direction.
Magyarul, úgymond maradunk a Mac OS X mellett, és csak évek múltán váltunk Mac OS XI-re. Ez meghatározza, merre húz a szívünk.
(Laughter)
(Nevetés)
But there are other forces at work, too. One of the same studies I looked at both here and in the book found that, improbably, the most common favorite for a father is the last-born daughter. The most common favorite for a mother is the firstborn son. Now, this isn't Oedipal; never mind what the Freudians would have told us a hundred years ago. And it's not just that fathers are habitually wrapped around the fingers of their little girls, though I can tell you that, as the father of two girls, that part definitely plays a role. Rather, there is a certain reproductive narcissism at work. Your opposite-gender kids can never resemble you exactly. But if somehow they can resemble you temperamentally, you'll love them all the more. As the result, the father who is a businessman will just melt at the idea of his MBA daughter with a tough-as-nails worldview. The mother who is a sensitive type will go gooey over her son the poet.
De más erők is dolgoznak. Ugyanabban a tanulmányban van, mely az említett könyvben is szerepel, hogy a legvalószínűbb kedvenc az apák számára a legkisebb kislányuk. Míg az anyák számára az elsőszülött fiuk. Ez nem Ödipusz-komplexus; mondtak volna bármit a freaudisták száz évvel ezelőtt. Nem is csak arról van szó, hogy az apák odáig vannak kislányaikért. Habár két lány apjaként, biztosan állíthatom, hogy az is része az egyenletnek. De még inkább az önhittség, ami itt dolgozik. Az ellenkező nemű gyermekünk sohasem fog teljes mértékben hasonlítani ránk. Így ha bármilyen hasonlóságot fedezünk fel benne, az megolvasztja a szívünket. Egy üzletember édesapa elolvad, ha lánya MBA-t csinál, és határozott véleménnyel van a világról. Egy érzékeny anyuka odáig tud lenni, ha fia költészetbe fog.
(Laughter)
(Nevetés)
Birth order, another topic I covered for TIME, and another topic I cover in the book, plays out in other ways as well. Long before scientists began looking at this, parents noticed that there are certain temperamental templates associated with all birth rankings: the serious, striving firstborn; the caught-in-a-thicket's middle born; the wild child of a last born. And once again, when science did crack this field, they found out mom and dad are right.
A születési sorrend egy másik téma, – amiről a TIME cikkben értekezem, és a könyvemben is írok róla –, ami másfajta hatással van ránk. Jóval mielőtt a tudósok elkezdték volna ezt vizsgálni, a szülők észrevették, hogy bizonyos személyiségjegyek a születési sorrenddel összefüggésben vannak. A komoly, törekvő első; a közre fogott középső; és a vad kicsi. Mikor a tudomány kivesézte a témát, kiderült, hogy a szülőknek igazuk van.
Firstborns across history have tended to be bigger and healthier than later borns, in part, because of the head start they got on food in an area in which it could be scarce. Firstborns are also vaccinated more reliably and tend to have more follow-up visits to doctors when they get sick. And this pattern continues today. This IQ question is, sadly -- I can say this as a second-born -- a very real thing. Firstborns have a three-point IQ advantage over second borns and second borns have a 1.5 IQ advantage over later borns, partly because of the exclusive attention firstborns get from mom and dad, and partly because they get a chance to mentor the younger kids. All of this explains why firstborns are likelier to be CEOs, they are likelier to be senators, they are likelier to be astronauts, and they are likelier to earn more than other kids are.
Az elsőszülöttek a történelem folyamán nagyobbak, egészségesebbek voltak, mint a másodszülöttek. Részben, mivel nem kellet az ételen osztozniuk az ellátás szűkében. Elsőszülöttek szintén lelkiismeretesebben be vannak oltva, és több egészségügyi ellenőrzésre járnak, amikor megbetegednek. Ez a mai napig igaz. Az IQ kérdés, ugye, sajnos igaz. Mondom ezt, mint másodszülött. Elsőszülötteknek átlagosan hárommal magasabb az IQ-ja, mint másodikokéinak, és a másodszülötteknek 1.5-tel, mint a később születetteknek. Részben kizárólagos szülői figyelem miatt. Továbbá lehetőségük van mentorálni a fiatalabb testvéreiket. Mindez magyarázza, hogy az elsőszülöttek miért lesznek inkább CEO-k, vagy miniszterek. Nagyobb eséllyel válnak asztronautává, és valószínűleg többet is fognak keresni, mint testvéreik.
Last borns come into the world with a whole different set of challenges. The smallest and weakest cubs in the den, they're at the greatest risk of getting eaten alive, so they have to develop what are called "low-power skills" -- the ability to charm and disarm, to intuit what's going on in someone else's head, the better to duck the punch before it lands.
A legkésőbb született gyermekek teljesen más kihívásokkal küzdenek meg. Ők a legkisebbek, a leggyengébbek a fészekben. Nagy a veszélye, hogy élve felfalják őket. Így különböző szociális képességeket kell elsajátítaniuk. Képességet a másik leszerelésére, elbájolására. Megsejteni, mi zajlik a másik fejében. Elhárítani az ütéseket, mielőtt azok célt érnének.
(Laughter)
(Nevetés)
They're also flat-out funnier, which is another thing that comes in handy, because a person who's making you laugh is a very hard person to slug.
Egyértelműen viccesebbek, ami eléggé hasznos dolog, mert senki nem akarja kiütni azt, aki megnevetteti.
(Laughter)
(Nevetés)
It's perhaps no coincidence that over the course of history, some of our greatest satirists -- Swift, Twain, Voltaire, Colbert --
Talán nem is véletlen, hogy a történelem során néhány nagy szatíraíró, mint Swift, Twain, Voltaire, Colbert,
(Laughter)
(Nevetés)
are either the last borns or among the last in very large families.
utolsónak született gyermekek, vagy az utolsók között voltak egy nagy számosságú családban.
Most middle borns don't get quite as sweet a deal. I think of us as the flyover states. We are --
A legtöbb középső gyerek nem kap efféle jutalmat. Átutazandó városként tekintek magunkra. Nekünk –
(Laughter)
(Nevetés)
we're the ones who fight harder for recognition in the home. We're the ones who are always raising our hands while someone else at the table is getting called on. We're the ones who tend to take a little longer to find their direction in life. And there can be self-esteem issues associated with that, notwithstanding the fact that I've been asked to do TED, so I feel much better about these things right now.
Nekünk keményen kell küzdenünk az elismerésért otthon. A mi kezünk van mindig a levegőben, míg másokat felszólítanak az asztalnál. Mi vagyunk, akiknek tovább tart az életút keresés. Ez önbizalmi problémákhoz vezethet. Mindezek ellenére, TED-re kértek fel, így sokkal jobban érzem magam ilyen téren.
(Laughter)
(Nevetés)
But the upside for middle borns is that they also tend to develop denser and richer relationships outside the home. But that advantage comes also from something of a disadvantage, simply because their needs weren't met as well in the home.
A középső gyerekek könnyebben építenek mély és tartalmas kapcsolatokat a családon kívül. Ez abból a szomorú tényből fakad, hogy otthon ezen igényeiket nem tudják kielégíteni.
The feuds in the playroom that play out over favoritism, birth order and so many other issues are as unrelenting as they seem. In one study I cite in the book, children in the two-to-four age group engage in one fight every 6.3 minutes, or 9.5 fights an hour. That's not fighting -- that's performance art.
A civakodások a játszószobában, amik a kivételezés, születési sorrend és egyéb problémákban gyökereznek, úgy néz ki elkerülhetetlenek. A könyvben idézett tanulmány szerint a két és négy év közötti gyermekek 6.3 percenként kapnak össze valamin, vagyis 9.5 civakodás van óránként. Ez nem civakodás, ez előadóművészet.
(Laughter)
(Nevetés)
That's extraordinary.
Rendkívüli.
One reason for this is that there are a lot more people in your home than you think there are, or at least a lot more relationships. Every person in your house has a discrete one-on-one relationship with every other person, and those pairings or dyads add up fast. In a family with two parents and two kids, there are six dyads: Mom has a relationship with child A and B, Dad has a relationship with child A and B. There's the marital relationship, and there is the relationship between the kids themselves. The formula for this looks very chilly but it's real. K equals the number of people in your household, and X equals the number of dyads. In a five-person family, there are ten discrete dyads. The eight-person Brady Bunch -- never mind the sweetness here -- there were 28 dyads in that family. The original Kennedy family with nine kids had 55 different relationships. And Bobby Kennedy, who grew up to have 11 children of his own, had a household with a whopping 91 dyads. This overpopulation of relationships makes fights unavoidable.
Egyik oka ennek, hogy otthonunkban sokkal többen élnek, mint gondoljuk, vagy legalábbis sokkal több kapcsolat van. Mindenkinek diszkrét és közvetlen kapcsolata van a másikkal. E diád-kapcsolatok hamar összeadódnak. Egy család két szülővel és két gyerekkel hat diádot jelent. Anyunak a két kapcsolata a gyerekekkel. Apunak a két kapcsolata a gyerekekkel. A házastársi kapcsolat, és a testvéri kapcsolat a gyerekek között. E képlet barátságtalannak tűnhet, de igaz. Ha 'K' a lakásban élők száma és 'X' a diád-kapcsolatok száma. Egy öttagú családban tíz kapcsolat van. A nyolctagú Brady-bagázsban – akármilyen aranyosan is hangzik így – 28 diádot számolhatunk. A Kennedy családban kilenc gyerekkel pontosan 55 kapcsolat volt. Bobby Kennedy pedig, akinek 11 gyereke volt, 91 diáddal behálózott háztartásban élt. A kapcsolatok nagy száma elkerülhetetlenné teszi a veszekedéseket.
And far and away the biggest trigger for all sibling fights is property. Studies have found that over 95 percent of the fights among small children concern somebody touching, playing with, looking at the other person's stuff.
Persze a legnagyobb kirobbantó ok a testvérek között a birtoklás. Tanulmányok szerint a civakodások oka a gyerekek között 95%-ban az, hogy valaki hozzáért, játszott vagy csak ránézett a másik játékára.
(Laughter)
(Nevetés)
This in its own way is healthy if it's very noisy, and the reason is that small children come into the world with absolutely no control. They are utterly helpless. The only way they have of projecting their very limited power is through the objects they can call their own. When somebody crosses that very erasable line, they're going to go nuts, and that's what happens.
Ez jótékony hatású, már amennyiben nagyon hangos. Ennek oka pedig, hogy a kisgyerekek a világban csak nagyon kevés dolgot irányíthatnak. Teljesen védtelenek. Az egyetlen módjuk korlátolt erejük gyakorlására, ha megvédik játékaikat. Ha átlépik azt a láthatatlan vonalat, tébolyban törnek ki.
Another very common casus belli among children is the idea of fairness, as any parent who hears 14 times a day, "But that's unfair!" can tell you. In a way this is good, too, though. Kids are born with a very innate sense of right and wrong, of a fair deal versus an unfair one, and this teaches them powerful lessons. Do you want to know how powerfully encoded fairness is in the human genome? We process that phenomenon through the same lobe in our brain that processes disgust, meaning we react to the idea of somebody being cheated the same way we react to putrefied meat.
Egy másik a gyerekek között az igazságosság kikövetelése. Minden szülő, aki naponta 14-szer hallja, hogy "Ez nem igazság!", tanúsíthatja ezt. Ez jó dolog a maga módján. A gyerekek nagyon erős veleszületett igazságérzettel születnek. Tudják mi fer és mi nem, és ezzel hathatós leckéket tanulnak. Tudni akarják, hogy mennyire a génjeinkbe van kódolva az igazságérzet? Az igazságtalanság érzése az undorhoz hasonló agyi folyamatokat indít be. A reakciónk, ha valaki csal, ugyanaz, mint a reakciónk a romlott húsra.
(Laughter)
(Nevetés)
Any wonder that this fellow, Bernie Madoff, is unpopular?
Tudja valaki, hogy ez a fickó, Bernie Madoff, miért nem népszerű?
All of these dramas played out day to day, moment to moment, serve as a real-time, total-immersion exercise for life. Siblings teach each other conflict avoidance and conflict resolution, when to stand up for themselves, when to stand down; they learn love, loyalty, honesty, sharing, caring, compromise, the disclosure of secrets and much more important, the keeping of confidences.
Mindezen drámák sorozata játszódik le napról napra, pillanatról pillanatra, mintegy teljeskörű kiképzésként szolgálva a való életre. Így tanítják meg egymást konfliktuskerülésre és egyezségre, mikor kell kiállniuk magukért, és mikor kell visszalépniük. Megtanulnak szeretni, hűségesnek, őszintének, önzetlennek, törődőnek, kompromisszumkésznek lenni, hogy hogyan tartsanak titkokat, és leginkább, hogy hogyan bízzanak egymásban.
I listen to my young daughters -- aren’t they adorable? -- I listen to my young daughters talking late into the night, the same way my parents, no doubt, listened to my brothers and me talking, and sometimes I intervene, but usually I don't. They're part of a conversation I am not part of, nobody else in the world is part of, and it's a conversation that can and should go on for the rest of their lives. From this will come a sense of constancy, a sense of having a permanent traveling companion, somebody with whom they road-tested life before they ever had to get out and travel it on their own.
Hallgatom a kislányaim – hát nem aranyosak? – Hallgatom a kislányaim éjszakába nyúló beszélgetéseit. Ahogy az én szüleim is hallgatták a testvéreimet és engem. Néha csatlakozom, de általában nem. Olyan beszélgetést folytatnak, aminek én nem vagyok a részese, és senki más sem a világon. Ennek a beszélgetésnek egész életük során folytatódnia kell és folytatódhat is. Ez az állandóság érzését nyújtja, az érzést, hogy állandó útitársunk van. Valaki, akivel együtt éltünk, még mielőtt igazán elkezdenénk az életet.
Brothers and sisters aren't the sine qua non of a happy life; plenty of adult sibling relationships are fatally broken and need to be abandoned for the sanity of everybody involved. And only-children, throughout history, have shown themselves to be creatively, brilliantly capable of getting their socialization and comradeship skills through friends, through cousins, through classmates. But having siblings and not making the most of those bonds is, I believe, folly of the first order. If relationships are broken and are fixable, fix them. If they work, make them even better. Failing to do so is a little like having a thousand acres of fertile farmland and never planting it. Yes, you can always get your food at the supermarket, but think what you're allowing to lie fallow. Life is short, it's finite, and it plays for keeps. Siblings may be among the richest harvests of the time we have here.
A testvérség nem feltétele a boldog életnek. Rengeteg felnőtt testvéri kapcsolat a végletekig sérült, és minden érintett elméjének épségéért el kell felejteni. Az egykék is számtalanszor bizonyították kreativitásukat, zsenialitásukat, kapcsolatteremtési és bajtársiassági képességek kialakítására barátok, unokatestvérek és osztálytársak segítségével. De ha az embernek van egy testvére, és nem a legtöbbet hozz ki a kapcsolatból, az, szerintem, bolondság a legfelső fokon. Ha egy kapcsolat sérült, de orvosolható, orvosolják! Ha működik, tegyenek, hogy még jobban működjön! Nem dolgozni a testvéri kapcsolaton, kicsit olyan, mintha soha nem vetnénk be az ezer hektáros termőföldünket. Igen, bármikor vehetünk kaját a boltban, de gondoljunk bele, hogy mit is hagyunk parlagon. Az élet rövid, véges és nem babra megy. Testvéreink lehetnek a legértékesebb termések az életünkben.
Thank you.
Köszönöm.
(Applause)
(Taps)