Let's talk about manias. Let's start with Beatlemania.
Мания туралы сөйлесейік. Битлзманиядан бастайық.
(Recording of crowd roaring)
(бір топ адамның айғайының дауысы)
Hysterical teenagers, crying, screaming, pandemonium.
Есі шыққан жасөспірімдер, жылап, айғайлап, есінен тануда.
(Recording of crowd roaring)
(бір топ адамның айғайының дауысы)
Sports mania: deafening crowds, all for one idea -- get the ball in the net. (Recording) Goal! Okay, religious mania: there's rapture, there's weeping, there's visions. Manias can be good. Manias can be alarming. Or manias can be deadly.
Спортмания: жаңғырған көпшілік. бір допты қақпаға кіргізу үшін жанын беруде. (Дауыс) Гол! Келесі дін фанаттары: шаттану, жылау, көкірек көзі ояну. Мания жақсы да болуы мүмкін. Мания қауіпті болуы да мүмкін. Мания өлімге де әкелуі мүмкін.
(Recording of crowd cheering)
(Айғайлағандар дауысы).
The world has a new mania. A mania for learning English. Listen as Chinese students practice their English, by screaming it:
Әлемде жаңа мания пайда болды. Ағылшын тілін үйрену маниясы. Қытай студенттерінің ағылшын тілін үйрену сәтін тыңдаңыз. Былай деп жатыр:
Teacher: ... change my life!
Мұғалім: ...өмірімді өзгертемін!
Students: I want to change my life!
Студенттер: Өмірімді өзгертемін!
T: I don't want to let my parents down!
М: Ата-анамды ұялтқым келмейді!
S: I don't want to let my parents down!
С: Ата-анамды ұялтқым келмейді!
T: I don't ever want to let my country down!
М: Елімді ұялтқым келмейді!
S: I don't ever want to let my country down!
С: Елімді ұялтқым келмейді!
T: Most importantly... S: Most importantly...
М: Ең бастысы... С: Ең бастысы...
T: I don't want to let myself down!
М: Өзімді ұялтқым келмейді!
S: I don't want to let myself down!
С: Өзімді ұялтқым келмейді!
How many people are trying to learn English worldwide? Two billion of them.
Әлемде қанша мың адам ағылшын үйреніп жатыр? Екі миллиард.
Students: A t-shirt. A dress.
Студенттер: Футболка, көйлек.
Jay Walker: In Latin America, in India, in Southeast Asia, and most of all, in China. If you're a Chinese student, you start learning English in the third grade, by law. That's why this year, China will become the world's largest English-speaking country.
Джей Уолкер: Латын Америка, Үндістан, Оңтүстік Шығыс Азия, ең көбі Қытайда. Егер қытай студенті болсаңыз ағылшын тілін үшінші сыныптан бастайсыз, заң солай. Сол себепті биыл Ағылшынша сөйлейтіндер саны бойынша әлемдегі ең үлкен ел.
(Laughter)
(Күлкі)
Why English? In a single word: opportunity. Opportunity for a better life, a job, to be able to pay for school, or put better food on the table. Imagine a student taking a giant test for three full days. Her score on this one test literally determines her future. She studies 12 hours a day for three years to prepare. Twenty-five percent of her grade is based on English. It's called the gaokao, and 80 million high school Chinese students have already taken this grueling test. The intensity to learn English is almost unimaginable, unless you witness it.
Неге ағылшын? Бір сөзбен айтсақ: мүмкіндік. Жақсы өмір сүруге, жақсы жұмысқа, оқу ақысын төлеп, дәмді тамақ ішу мүмкіндігі. Үш күн бойы тест тапсырып жатқан студентті елестетіңіз. Болашағы тікелей осы тест ұпайына байланысты. Күніне он екі сағат, үш жыл бойы дайындалады. Ұпайының 25 пайызы ағылшын тіліне байланысты. Гаукау деп аталатын тесті 80 млн. қытай оқушысы осы бір қорқынышты тесті тапсырды. Ағылшын үйрену қарқынын көзбен көрмейінше сену қиын.
Teacher: Perfect! Students: Perfect!
Мұғалім: Мінсіз! Студент: Мінсіз!
T: Perfect! S: Perfect!
М: Мінсіз! С: Мінсіз!
T: I want to speak perfect English!
М: Ағылшынша мінсіз сөйлегім келеді!
S: I want to speak perfect English!
С: Ағылшынша мінсіз сөйлегім келеді!
T: I want to speak ... S: I want to speak ...
М: Ағылшынша... С: Ағылшынша...
T: ... perfect English! S: ... perfect English!
М: ..мінсіз сөйлегім келеді! С: ...мінсіз сөйлегім келеді!
T (yelling more loudly): I want to change my life!
М (қаттырақ): Өмірімді өзгерткім келеді!
S (yelling more loudly): I want to change my life!
С (қаттырақ): Өмірімді өзгерткім келеді!
JW: So is English mania good or bad? Is English a tsunami, washing away other languages? Not likely. English is the world's second language. Your native language is your life. But with English you can become part of a wider conversation -- a global conversation about global problems, like climate change or poverty, or hunger or disease. The world has other universal languages. Mathematics is the language of science. Music is the language of emotions. And now English is becoming the language of problem-solving. Not because America is pushing it, but because the world is pulling it. So English mania is a turning point.
ДУ: Ағылшынмания жақсы ма, жаман ба? Ағылшын тілі сұрапыл дауыл тәрізді басқа тілдерді жайпап жатыр ма? Олай емес екен. Ағылшын – әлемнің екінші тілі. Ана тілің – өміріңнің тілі. Бірақ ағылшын көмегімен көпшілікпен сөйлесе аласың. Әлемдік мәселе туралы әлеммен талқылайсыз. ғаламдық жылыну, кедейлік, аштық немесе ауру туралы Әлемнің келесі әмбебап тілі бар. Математика – ғылымның тілі. Музыка – эмоция тілі. Ағылшын тілі болса, мәселені шешу тіліне айналды. Американың жымысқы саясатынан емес, әлем өзі соны талап еткендіктен. Ағылшынмания кезеңі келді.
Like the harnessing of electricity in our cities, or the fall of the Berlin Wall, English represents hope for a better future -- a future where the world has a common language to solve its common problems.
Қалаға электр жарығын таратқанымыз секілді немесе Берлин қабырғасын құлатқанымыздай, Ағылшын тілі – үміт пен жарқын болашақ көрінісі. Ортақ мәселені шешетін әлемнің ортақ тілі.
Thank you very much.
Көп рақмет.
(Applause)
(Қол соғу)