Let's talk about manias. Let's start with Beatlemania.
Ni parolu pri manioj. Ni komencu per Beatle-manio.
(Recording of crowd roaring)
Histeriaj adoleskantoj,
Hysterical teenagers, crying, screaming, pandemonium.
kriantaj, blekantaj, ĥaoso.
(Recording of crowd roaring)
Sporto-manio.
Sports mania: deafening crowds, all for one idea -- get the ball in the net. (Recording) Goal! Okay, religious mania: there's rapture, there's weeping, there's visions. Manias can be good. Manias can be alarming. Or manias can be deadly.
Surdigaj amasoj. Ĉiuj por unu ideo. Movi la pilkon al la reto. Okej, religio-manio. Estas ekstazo. Estas larmoj. Estas vizioj. Manioj povas esti bonaj. Manioj povas esti alarmigaj. Aŭ manioj povas esti mortigaj.
(Recording of crowd cheering)
The world has a new mania. A mania for learning English. Listen as Chinese students practice their English, by screaming it:
La mondo havas novan manion. Manio lerni la anglan lingvon. Aŭskultu kiel ĉinaj lernantoj praktikas sian anglan per krioj.
Teacher: ... change my life!
Instruisto: ... ŝanĝos mian vivon!
Students: I want to change my life!
Lernantaro: Mi ŝanĝos mian vivon.
T: I don't want to let my parents down!
Instruisto: Mi ne volas elrevigi miajn gepatrojn.
S: I don't want to let my parents down!
Lernantaro: Mi ne volas elrevigi miajn gepatrojn.
T: I don't ever want to let my country down!
Instruisto: Mi nek volas elrevigi mian landon.
S: I don't ever want to let my country down!
Lernantaro: Mi nek volas elrevigi mian landon.
T: Most importantly... S: Most importantly...
Instruisto: Plej grave... Lernantaro: Plej grave...
T: I don't want to let myself down!
Instruisto: Mi ne volas elrevigi min mem.
S: I don't want to let myself down!
Lernantaro: Mi ne volas elrevigi min mem.
How many people are trying to learn English worldwide? Two billion of them.
Kiom da homoj provas lerni la anglan tra la mondo? Du miliardoj.
Students: A t-shirt. A dress.
Lernantoj: T-ĉemizo. Robo.
Jay Walker: In Latin America, in India, in Southeast Asia, and most of all, in China. If you're a Chinese student, you start learning English in the third grade, by law. That's why this year, China will become the world's largest English-speaking country.
En Latin-Ameriko, en Barato, en Sudorienta Azio kaj ĉefe en Ĉinio. Se oni estas ĉina lernanto, oni eklernas la anglan en la tria studjaro, laŭ la leĝo. Tial ĉi-jare Ĉinio fariĝos la plej granda angle parolanta lando en la mondo.
(Laughter)
< ridoj >
Why English? In a single word: opportunity. Opportunity for a better life, a job, to be able to pay for school, or put better food on the table. Imagine a student taking a giant test for three full days. Her score on this one test literally determines her future. She studies 12 hours a day for three years to prepare. Twenty-five percent of her grade is based on English. It's called the gaokao, and 80 million high school Chinese students have already taken this grueling test. The intensity to learn English is almost unimaginable, unless you witness it.
Kial la angla? En unu sola vorto: oportuno. Oportuno por pli bona vivo, dungiĝo, esti kapabla pagi por lernejo aŭ meti pli bonan manĝaĵon sur la tablon. Imagu lernanton partoprenantan en giganta testo dum tri plenaj tagoj. Ŝia noto en tiu sola testo laŭvorte difinos ŝian estonton. Ŝi lernas 12 horojn tage dum tri jaroj por preparado. Unu kvarono de ŝia poentaro estas bazita sur la angla. Ĝi nomiĝas la "Gaokao". Kaj 80 milionoj da ĉinaj mezlernejanoj jam submetiĝis al tiu laciga testo. La furoro lerni la anglan estas preskaŭ neimagebla. Krom se vi mem konstatas ĝin.
Teacher: Perfect! Students: Perfect!
Instruisto: Perfekte! Lernantaro: Perfekte!
T: Perfect! S: Perfect!
Instruisto: Perfekte! Lernantaro: Perfekte!
T: I want to speak perfect English!
Instruisto: Mi volas paroli perfektan anglan.
S: I want to speak perfect English!
Lernantaro: Mi volas paroli perfektan anglan.
T: I want to speak ... S: I want to speak ...
Instruisto: Mi volas paroli... Lernantaro: Mi volas paroli...
T: ... perfect English! S: ... perfect English!
Instruisto: perfektan anglan. Lernantaro: perfektan anglan.
T (yelling more loudly): I want to change my life!
Instruisto: Mi volas ŝanĝi mian vivon!
S (yelling more loudly): I want to change my life!
Lernantaro: Mi volas ŝanĝi mian vivon!
JW: So is English mania good or bad? Is English a tsunami, washing away other languages? Not likely. English is the world's second language. Your native language is your life. But with English you can become part of a wider conversation -- a global conversation about global problems, like climate change or poverty, or hunger or disease. The world has other universal languages. Mathematics is the language of science. Music is the language of emotions. And now English is becoming the language of problem-solving. Not because America is pushing it, but because the world is pulling it. So English mania is a turning point.
Do ĉu anglomanio estas bona aŭ malbona? Ĉu la angla estas cunamo forbalaanta aliajn lingvojn? Ne verŝajne. La angla estas la dua lingvo de la mondo. Onia gepatra lingvo estas onia vivo. Sed per la angla oni povas fariĝi parto de pli vasta konversacio. Tutmonda konversacio pri tutmondaj problemoj. Kiel klimato-ŝanĝo aŭ malriĉeco. Aŭ malsato aŭ malsano. La mondo havas aliajn universalajn lingvojn. Matematiko estas la lingvo de scienco. Muziko estas la lingvo de emocioj. Kaj nun la angla fariĝas la lingvo de problemo-solvado. Ne ĉar Usono puŝas ĝin. Sed ĉar la mondo tiras ĝin. Do anglomanio estas turnopunkto.
Like the harnessing of electricity in our cities, or the fall of the Berlin Wall, English represents hope for a better future -- a future where the world has a common language to solve its common problems.
Kiel la retigo de elektro en niaj urboj aŭ la falo de la Berlina Muro, la angla reprezentas esperon pri pli bona estonto. Estonto en kiu la mondo havas komunan lingvon por solvi siajn komunajn problemojn.
Thank you very much.
Mi tre dankas vin.
(Applause)
< aplaŭdoj >