Νομίζω πως όλοι μας έχουμε ενδιαφερθεί, κάποια στιγμή, για τα ρομαντικά μυστήρια όλων εκείνων των κοινωνιών που κατέρρευσαν, όπως ο κλασικός πολιτισμός των Μάγια και του Γιουκατάν, οι κάτοικοι της Νήσου του Πάσχα, οι Ανασάζι, η κοινωνία της Γόνιμης Ημισελήνου, το Άνγκορ Βατ, η Μεγάλη Ζιμπάμπουε κτλ. Και τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι αρχαιολόγοι μάς έχουν δείξει πως περιβαλλοντικά προβλήματα βρίσκονται πίσω από πολλές από αυτές τις καταρρεύσεις στο παρελθόν. Αλλά υπήρχε και πλήθος τοποθεσιών στον κόσμο όπου κοινωνίες αναπτύσσονται για χιλιάδες χρόνια χωρίς κανένα σημάδι μεγάλης κατάρρευσης, όπως στην Ιαπωνία, στην Ιάβα, στην Τόνγκα και στην Τικοπία. Προφανώς λοιπόν, κοινωνίες σε ορισμένες περιοχές είναι πιο εύθραυστες απ' ότι σε άλλες περιοχές. Πώς μπορούμε να καταλάβουμε τι κάνει κάποιες κοινωνίες πιο εύθραυστες απ' ότι άλλες κοινωνίες; Το πρόβλημα προφανώς σχετίζεται με την τωρινή μας κατάσταση, διότι σήμερα επίσης υπάρχουν κάποιες κοινωνίες που έχουν ήδη καταρρεύσει, όπως η Σομαλία και η Ρουάντα και η πρώην Γιουγκοσλαβία. Υπάρχουν επίσης κοινωνίες σήμερα που μπορεί να είναι κοντά στην κατάρρευση,όπως το Νεπάλ, η Ινδονησία και η Κολομβία.
I think all of us have been interested, at one time or another, in the romantic mysteries of all those societies that collapsed, such as the classic Maya in the Yucatan, the Easter Islanders, the Anasazi, Fertile Crescent society, Angor Wat, Great Zimbabwe and so on. And within the last decade or two, archaeologists have shown us that there were environmental problems underlying many of these past collapses. But there were also plenty of places in the world where societies have been developing for thousands of years without any sign of a major collapse, such as Japan, Java, Tonga and Tikopea. So evidently, societies in some areas are more fragile than in other areas. How can we understand what makes some societies more fragile than other societies? The problem is obviously relevant to our situation today, because today as well, there are some societies that have already collapsed, such as Somalia and Rwanda and the former Yugoslavia. There are also societies today that may be close to collapse, such as Nepal, Indonesia and Columbia.
Και εμείς; Τι μπορούμε να μάθουμε από το παρελθόν που θα μπορούσε να μας βοηθήσει να αποφύγουμε την παρακμή ή την κατάρρευση που βίωσαν τόσες πολλές κοινωνίες στο παρελθόν; Προφανώς η απάντηση στο ερώτημα δεν θα είναι μονοδιάστατη. Αν κάποιος σας πει πως υπάρχει ένας μοναδικός παράγοντας που εξηγεί την κοινωνική κατάρρευση, ξέρετε αμέσως ότι είναι ηλίθιος. Αυτό είναι ένα πολύπλοκο θέμα. Πώς μπορούμε να βγάλουμε κάποιο νόημα; Αναλύοντας κοινωνικές καταρρεύσεις, κατέληξα σε ένα πλαίσιο πέντε στοιχείων: μία λίστα από πράγματα που ψάχνω και προσπαθώ να καταλάβω τις καταρρεύσεις. Και θα παρουσιάσω αυτό το πλαίσιο με την εξαφάνιση της κοινωνίας των Βίκινγκς της Γροιλανδίας. Είναι μία Ευρωπαϊκή κοινωνία με γραπτά αρχεία, οπότε ξέρουμε αρκετά για τους ανθρώπους και τα κίνητρά τους. Το 984 μ.Χ. οι Βίκινγκς ταξίδευσαν και αποίκησαν τη Γροιλανδία και γύρω στο 1450 αφανίστηκαν -- η κοινωνία κατέρρευσε, και όλοι τους πέθαναν.
What about ourselves? What is there that we can learn from the past that would help us avoid declining or collapsing in the way that so many past societies have? Obviously the answer to this question is not going to be a single factor. If anyone tells you that there is a single-factor explanation for societal collapses, you know right away that they're an idiot. This is a complex subject. But how can we make sense out of the complexities of this subject? In analyzing societal collapses, I've arrived at a five-point framework -- a checklist of things that I go through to try and understand collapses. And I'll illustrate that five-point framework by the extinction of the Greenland Norse society. This is a European society with literate records, so we know a good deal about the people and their motivation. In AD 984 Vikings went out to Greenland, settled Greenland, and around 1450 they died out -- the society collapsed, and every one of them ended up dead.
Γιατί πέθαναν όλοι; Λοιπόν, σύμφωνα με το πλαίσιο πέντε στοιχείων μου, το πρώτο στοιχείο είναι η αναζήτηση ανθρώπινων επιπτώσεων στο περιβάλλον: οι άνθρωποι ακούσια καταστρέφουν τους πόρους στους οποίους βασίζονται. Και στην περίπτωση των Βίκινγκς, άθελά τους προκάλεσαν τη διάβρωση του εδάφους και την αποψίλωση των δασών, που ήταν ένα ιδιαίτερο πρόβλημα γι' αυτούς διότι χρειάζονταν δάση για να παράγουν ξυλάνθρακα, για να κάνουν σίδηρο. Κατέληξαν λοιπόν ως μία ευρωπαϊκή κοινωνία της εποχής του σιδήρου κυριολεκτικά ανήμπορη να παράγει το σίδηρό της. Ένα δεύτερο στοιχείο στη λίστα μου είναι η κλιματική αλλαγή. Το κλίμα μπορεί να γίνει πιο θερμό ή πιο ψυχρό ή πιο ξηρό ή πιο υγρό. Στην περίπτωση των Βίκινγκς στη Γροιλανδία, το κλίμα έγινε πιο ψυχρό στα τέλη του 14ου αιώνα και ιδιαίτερα το 15ο. Αλλά ένα ψυχρό κλίμα δεν είναι απαραίτητα μοιραίο, διότι οι Ίνουιτ -- οι Εσκιμώοι που κατοικούσαν στη Γροιλανδία την ίδια περίοδο -- τα πήγαν καλύτερα παρά χειρότερα στο ψυχρό κλίμα. Γιατί όχι και οι Βίκινγκς;
Why did they all end up dead? Well, in my five-point framework, the first item on the framework is to look for human impacts on the environment: people inadvertently destroying the resource base on which they depend. And in the case of the Viking Norse, the Vikings inadvertently caused soil erosion and deforestation, which was a particular problem for them because they required forests to make charcoal, to make iron. So they ended up an Iron Age European society, virtually unable to make their own iron. A second item on my checklist is climate change. Climate can get warmer or colder or dryer or wetter. In the case of the Vikings -- in Greenland, the climate got colder in the late 1300s, and especially in the 1400s. But a cold climate isn't necessarily fatal, because the Inuit -- the Eskimos inhabiting Greenland at the same time -- did better, rather than worse, with cold climates. So why didn't the Greenland Norse as well?
Το τρίτο στοιχείο στη λίστα μου είναι σχέσεις με γειτονικές φιλικές κοινωνίες που μπορούν να στηρίξουν μία κοινωνία. Και αν αυτή η φιλική βοήθεια αποσυρθεί, αυτό μπορεί να φέρει μία κοινωνία πιο κοντά στην κατάρρευση. Στην περίπτωση των Βίκινγκς της Γροιλανδίας, είχαν εμπορικές σχέσεις με τη μητέρα-πατρίδα, με τη Νορβηγία, και το εμπόριο αυτό μαράζωσε εν μέρει επειδή η Νορβηγία αποδυναμώθηκε, εν μέρει εξαιτίας του θαλάσσιου πάγου μεταξύ Γροιλανδίας και Νορβηγίας.
The third thing on my checklist is relations with neighboring friendly societies that may prop up a society. And if that friendly support is pulled away, that may make a society more likely to collapse. In the case of the Greenland Norse, they had trade with the mother country -- Norway -- and that trade dwindled: partly because Norway got weaker, partly because of sea ice between Greenland and Norway.
Το τέταρτο στοιχείο στη λίστα μου είναι οι σχέσεις με εχθρικές κοινωνίες. Στην περίπτωση των Βίκινγκς της Γροιλανδίας, οι εχθροί ήταν οι Ίνουιτ, οι Εσκιμώοι που μοιράζονταν τη Γροιλανδία με τους οποίους οι Βίκινγκς είχαν από την αρχή κακές σχέσεις. Και γνωρίζουμε πως οι Ίνουιτ σκότωναν τους Βίκινγκς, και, ίσως ακόμα πιο σημαντικό, μπορεί να είχαν αποκόψει την πρόσβαση στα εξωτερικά φιόρδ από τα οποία εξαρτώνταν οι Βίκινγκς για τις φώκιες σε μία κρίσιμη περίοδο της χρονιάς.
The fourth item on my checklist is relations with hostile societies. In the case of Norse Greenland, the hostiles were the Inuit -- the Eskimos sharing Greenland -- with whom the Norse got off to bad relationships. And we know that the Inuit killed the Norse and, probably of greater importance, may have blocked access to the outer fjords, on which the Norse depended for seals at a critical time of the year.
Και τελικά, το πέμπτο στοιχείο στη λίστα μου είναι οι πολιτικοί, οικονομικοί, κοινωνικοί και πολιτιστικοί παράγοντες της κοινωνίας που την κάνουν περισσότερο ή λιγότερο ικανή να αντιληφθεί και να λύσει τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Στην περίπτωση των Βίκινγκς της Γροιλανδίας, πολιτιστικοί παράγοντες που καθιστούσαν δύσκολο γι' αυτούς να λύσουν τα προβλήματά τους ήταν η δέσμευσή τους για μία χριστιανική κοινωνία που επενδύει πολλά χρήματα σε καθεδρικούς ναούς, το ότι ήταν μία πολύ ανταγωνιστική στρωματική κοινωνία και η περιφρόνηση για τους Ίνουιτ, από τους οποιούς αρνήθηκαν να διδαχτούν. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο το πλαίσιο πέντε στοιχείων σχετίζεται με την κατάρρευση και τελική εξαφάνιση των Βίκινγκς της Γροιλανδίας.
And then finally, the fifth item on my checklist is the political, economic, social and cultural factors in the society that make it more or less likely that the society will perceive and solve its environmental problems. In the case of the Greenland Norse, cultural factors that made it difficult for them to solve their problems were: their commitments to a Christian society investing heavily in cathedrals; their being a competitive-ranked chiefly society; and their scorn for the Inuit, from whom they refused to learn. So that's how the five-part framework is relevant to the collapse and eventual extinction of the Greenland Norse.
Και οι σημερινές κοινωνίες; Τα τελευταία πέντε χρόνια, πηγαίνουμε με τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου στη νοτιοδυτική Μοντάνα, όπου εργαζόμουνα ως έφηβος στη συγκομιδή σανού. Η Μοντάνα, με μια πρώτη ματιά, φαίνεται σαν το πιο παρθένο περιβάλλον στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά κάτω από την επιφάνεια η Μοντάνα υποφέρει από σοβαρά προβλήματα. Ας διατρέξουμε την ίδια λίστα: επίδραση του ανθρώπου στο περιβάλλον. Πολύ έντονη στη Μοντάνα. Τοξικά προβλήματα από απορρίμματα ορυχείων έχουν προκαλέσει ζημιά δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ζιζάνια, ο έλεγχος ζιζανίων, κοστίζουν στη Μοντάνα σχεδόν 200 εκατομμύρια δολάρια ετησίως. Η απώλεια καλλιεργήσιμων εκτάσεων από την αλάτωση, προβλήματα με τη διαχείριση των δασών, δασικές πυρκαγιές. Δεύτερο στοιχείο στη λίστα μου: κλματική αλλαγή. Ναι -- το κλίμα στη Μοντάνα γίνεται πιο θερμό και πιο ξηρό, αλλά η γεωργία της Μοντάνας βασίζεται κυρίως στην ύδρευση από πάγους που λιώνουν, και καθώς το χιόνι λιώνει, για παράδειγμα, καθώς εξαφανίζονται οι παγετώνες στο Εθνικό Πάρκο Παγετώνων, αυτά είναι άσχημα νέα για τη γεωργία της Μοντάνας.
What about a society today? For the past five years, I've been taking my wife and kids to Southwestern Montana, where I worked as a teenager on the hay harvest. And Montana, at first sight, seems like the most pristine environment in the United States. But scratch the surface, and Montana suffers from serious problems. Going through the same checklist: human environmental impacts? Yes, acute in Montana. Toxic problems from mine waste have caused damage of billions of dollars. Problems from weeds, weed control, cost Montana nearly 200 million dollars a year. Montana has lost agricultural areas from salinization, problems of forest management, problems of forest fires. Second item on my checklist: climate change. Yes -- the climate in Montana is getting warmer and drier, but Montana agriculture depends especially on irrigation from the snow pack, and as the snow is melting -- for example, as the glaciers in Glacier National Park are disappearing -- that's bad news for Montana irrigation agriculture.
Τρίτο στοιχείο στη λίστα μου: σχέσεις με φίλους που μπορούν να στηρίξουν την κοινωνία. Στη σημερινή Μοντάνα, περισσότερο από το μισό εισόδημα δεν παράγεται εντός της Μοντάνας, αλλά εκτός της πολιτείας: πληρωμές για κοινωνική ασφάλιση, επενδύσεις κτλ., με αποτέλεσμα η Μοντάνα να είναι ευάλωτη ως προς τις υπόλοιπες Ηνωμένες Πολιτείες.
Third thing on my checklist: relations with friendlies that can sustain the society. In Montana today, more than half of the income of Montana is not earned within Montana, but is derived from out of state: transfer payments from social security, investments and so on -- which makes Montana vulnerable to the rest of the United States.
Τέταρτον: σχέσεις με εχθρούς. Οι κάτοικοι της Μοντάνας έχουν τα ίδια προβλήματα με τους υπόλοιπους Αμερικανούς ως προς την επίδραση που έχουν πάνω τους προβλήματα που δημιουργούνται από εξωτερικούς εχθρούς, που επηρεάζουν την τροφοδοσία πετρελαίου, και τρομοκρατικές επιθέσεις. Και τέλος, το τελευταίο στοιχείο στη λίστα μου: η επίδραση πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών νοοτροπιών. Οι κάτοικοι της Μοντάνας έχουν παλιές αξίες που σήμερα φαίνονται να γίνονται εμπόδια στην επίλυση των προβλημάτων τους. Μακροχρόνια αφοσίωση στην υλοτομία και στα ορυχεία και στη γεωργία, και στην απουσία κυβερνητικών παρεμβάσεων. Αξίες που ανταποκρίθηκαν καλά στο παρελθόν αλλά όχι στο παρόν.
Fourth: relations with hostiles. Montanans have the same problems as do all Americans, in being sensitive to problems created by hostiles overseas affecting our oil supplies, and terrorist attacks. And finally, last item on my checklist: question of how political, economic, social, cultural attitudes play into this. Montanans have long-held values, which today seem to be getting in the way of their solving their own problems. Long-held devotion to logging and to mines and to agriculture, and to no government regulation; values that worked well in the past, but they don't seem to be working well today.
Κοιτώ λοιπόν αυτά τα ζητήματα των καταρρεύσεων για πολλές κοινωνίες στο παρελθόν και για πολλές τωρινές. Αναδύονται κάποια γενικά συμπεράσματα; Κατά κάποιον τρόπο, όπως είπε ο Τολστόι πως κάθε δυστυχισμένος γάμος είναι διαφορετικός, κάθε κοινωνία που έχει ή κινδυνεύει να καταρρεύσει είναι διαφορετική -- όλες έχουν διαφορετικές λεπτομέρειες. Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιες βέβαιες κοινές παράμετροι που αναδύονται από αυτές τις συγκρίσεις παρελθουσών κοινωνιών που είτε κατέρρευσαν είτε όχι και απειλούμενων κοινωνιών σήμερα. Μία ενδιαφέρουσα κοινή παράμετρος έχει σχέση, σε πολλές περιπτώσεις, με την ταχύτητα της κατάρρευσης αφότου μία κοινωνία φτάσει στο απόγειό της. Υπάρχουν πολλές κοινωνίες που δεν παρήκμασαν βαθμιαία αλλα αναπτύχθηκαν, έγιναν πλουσιότερες και πιο ισχυρές και μετά, σε σύντομο διάστημα, μέσα σε λίγες δεκαετίες, μετά το απόγειό τους, κατέρρευσαν. Για παράδειγμα, ο κλασικός πολιτισμός των πεδινών Μάγια του Γιουκατάν άρχισε να καταρρέει στις αρχές του 9ου αιώνα, κυριολεκτικά λίγες δεκαετίες μετά την ανέγερση των μεγαλύτερων μνημείων των Μάγια και της μέγιστης πληθυσμιακής ακμής.
So, I'm looking at these issues of collapses for a lot of past societies and for many present societies. Are there any general conclusions that arise? In a way, just like Tolstoy's statement about every unhappy marriage being different, every collapsed or endangered society is different -- they all have different details. But nevertheless, there are certain common threads that emerge from these comparisons of past societies that did or did not collapse and threatened societies today. One interesting common thread has to do with, in many cases, the rapidity of collapse after a society reaches its peak. There are many societies that don't wind down gradually, but they build up -- get richer and more powerful -- and then within a short time, within a few decades after their peak, they collapse. For example, the classic lowland Maya of the Yucatan began to collapse in the early 800s -- literally a few decades after the Maya were building their biggest monuments, and Maya population was greatest.
Ή πάλι, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης συνέβη μέσα σε δύο δεκαετίες, ίσως σε μία δεκαετία, από τη στιγμή που η Σοβιετική Ένωση έφτασε στη μεγαλύτερη ισχύ της. Μία αναλογία θα ήταν η ανάπτυξη βακτηρίων σ' ένα τρυβλίο Πέτρι. Αυτές οι ταχείες καταρρεύσεις είναι ιδιαίτερα πιθανές όπου υπάρχει μία δυσαναλογία ανάμεσα στους διαθέσιμους πόρους και την κατανάλωσή τους, ή μία δυσαναλογία ανάμεσα σε οικονομικές δαπάνες και τις οικονομικές δυνατότητες. Σε ένα τρυβλίο Πέτρι, τα βακτήρια αναπτύσσονται. Ας πούμε ότι διπλασιάζονται σε κάθε γενιά, και ότι πέντε γενιές πριν από το τέλος το τρυβλίο Πέτρι είναι κατά 15/16α άδειο. και με την επόμενη γενιά άδειο κατά τα 3/4 και την επόμενη γενιά μισογεμάτο. Μέσα σε μία γενιά από τη στιγμή που το τρυβλίο είναι μισογεμάτο, έχει γεμίσει. Δεν υπάρχει άλλο φαγητό και τα βακτήρια έχουν καταρρεύσει. Αυτό λοιπόν είναι ένα συχνό μοτίβο, ότι οι κοινωνίες καταρρέουν πολύ σύντομα αφότου φτάσουν στο ζενίθ της δύναμής τους.
Or again, the collapse of the Soviet Union took place within a couple of decades, maybe within a decade, of the time when the Soviet Union was at its greatest power. An analogue would be the growth of bacteria in a petri dish. These rapid collapses are especially likely where there's a mismatch between available resources and resource consumption, or a mismatch between economic outlays and economic potential. In a petri dish, bacteria grow. Say they double every generation, and five generations before the end the petri dish is 15/16ths empty, and then the next generation's 3/4ths empty, and the next generation half empty. Within one generation after the petri dish still being half empty, it is full. There's no more food and the bacteria have collapsed. So, this is a frequent theme: societies collapse very soon after reaching their peak in power.
Για να το θέσουμε μαθηματικά, αυτό σημαίνει πως αν σε απασχολεί μία σημερινή κοινωνία, δεν θα έπρεπε να κοιτάς την τιμή της μαθηματικής συνάρτησης, τον ίδιο τον πλούτο, αλλά θα έπρεπε να κοιτάς την πρώτη και τη δεύτερη παράγωγο της συνάρτησης. Αυτό είναι ένα γενικό μοτίβο. Ένα δεύτερο είναι ότι υπάρχουν πολλοί, συχνά λεπτοί περιβαλλοντικοί παράγοντες που κάνουν κάποιες κοινωνίες πιο εύθραυστες από άλλες, και πολλοί απ' αυτούς τους παράγοντες δεν είναι επαρκώς κατανοητοί. Για παράδειγμα, γιατί στον Ειρηνικό, από τα εκατοντάδες νησιά του Ειρηνικού, γιατί ήταν η Νήσος του Πάσχα που κατέληξε να είναι η πιο συγκλονιστική περίπτωση απόλυτης δασικής αποψίλωσης; Αποκαλύπτεται ότι ήταν περίπου εννέα διαφορετικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες, κάποιοι αρκετά λεπτοί, που συνωμοτούσαν ενάντια στους κατοίκους του νησιού, και περιλαμβάνουν την πτώση ηφαιστειακής τέφρας, το γεωγραφικό πλάτος, τη βροχόπτωση. Ίσως ο πιο λεπτός από αυτούς είναι ότι αποδεικνύεται πως μία σημαντική συμβολή θρεπτικών συστατικών που προστατεύει το νησιωτικό περιβάλλον στον Ειρηνικό προέρχεται από την πτώση ηπειρωτικής σκόνης από την κεντρική Ασία. Η Νήσος του Πάσχα, απ' όλα τα νησιά του Ειρηνικού, δέχεται τη μικρότερη ποσότητα σκόνης από την Ασία για την αποκατάσταση της ευφορίας του εδάφους. Αλλά αυτός είναι ένας παράγοντας που δεν αναγνωρίσαμε παρά μόνο το 1999.
What it means to put it mathematically is that, if you're concerned about a society today, you should be looking not at the value of the mathematical function -- the wealth itself -- but you should be looking at the first derivative and the second derivatives of the function. That's one general theme. A second general theme is that there are many, often subtle environmental factors that make some societies more fragile than others. Many of those factors are not well understood. For example, why is it that in the Pacific, of those hundreds of Pacific islands, why did Easter Island end up as the most devastating case of complete deforestation? It turns out that there were about nine different environmental factors -- some, rather subtle ones -- that were working against the Easter Islanders, and they involve fallout of volcanic tephra, latitude, rainfall. Perhaps the most subtle of them is that it turns out that a major input of nutrients which protects island environments in the Pacific is from the fallout of continental dust from central Asia. Easter, of all Pacific islands, has the least input of dust from Asia restoring the fertility of its soils. But that's a factor that we didn't even appreciate until 1999.
Κάποιες κοινωνίες λοιπόν, για λεπτούς περιβαλλοντικούς λόγους, είναι πιο εύθραυστες από άλλες. Και τελικά, μία ακόμα γενίκευση. Επειδή τώρα διδάσκω ένα μάθημα για αυτές τις κοινωνικές καταρρεύσεις σε προπτυχιακούς φοιτητές του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες. Αυτό που πραγματικά ενοχλεί τους φοιτητές μου είναι, πώς στην ευχή δεν είδαν αυτές οι κοινωνίες το τι έκαναν; Πώς μπόρεσαν οι κάτοικοι της Νήσου του Πάσχα να αποψιλώσουν το περιβάλλον τους; Τι είπαν καθώς έκοβαν τον τελευταίο φοίνικα; Δεν είδαν τι έκαναν; Πώς μπορούν οι κοινωνίες να μη δουν την επίδρασή τους στο περιβάλλον και να σταματήσουν εγκαίρως; Και θα περίμενα πως αν ο ανθρώπινος πολιτισμός μας συνεχίσει, τότε ίσως τον επόμενο αιώνα, οι άνθρωποι θα ρωτάνε γιατί στην ευχή αυτοί οι άνθρωποι το 2003 δεν είδαν τα προφανή πράγματα που έκαναν και δεν προχώρησαν σε διορθωτικές κινήσεις; Φαίνεται απίστευτο στο παρελθόν. Στο μέλλον θα φαίνεται απίστευτο αυτό που κάνουμε σήμερα. Προσπαθώ λοιπόν να αναπτύξω ένα ιεραρχικό σύστημα σκέψεων σχετικά με το γιατί οι κοινωνίες αποτυγχάνουν να λύσουν τα προβλήματά τους. Γιατί αποτυγχάνουν να αντιληφθούν τα προβλήματα, ή γιατί όταν τα αντιληφθούν αποτυγχάνουν να τα αντιμετωπίσουν; Ή αν αποτύχουν να τα αντιμετωπίσουν, γιατί δεν καταφέρνουν να τα λύσουν;
So, some societies, for subtle environmental reasons, are more fragile than others. And then finally, another generalization. I'm now teaching a course at UCLA, to UCLA undergraduates, on these collapses of societies. What really bugs my UCLA undergraduate students is, how on earth did these societies not see what they were doing? How could the Easter Islanders have deforested their environment? What did they say when they were cutting down the last palm tree? Didn't they see what they were doing? How could societies not perceive their impacts on the environments and stop in time? And I would expect that, if our human civilization carries on, then maybe in the next century people will be asking, why on earth did these people today in the year 2003 not see the obvious things that they were doing and take corrective action? It seems incredible in the past. In the future, it'll seem incredible what we are doing today. And so I've been trying to develop a hierarchical set of considerations about why societies fail to solve their problems -- why they fail to perceive the problems or, if they perceive them, why they fail to tackle them. Or, if they tackle them, why do they fail to succeed in solving them?
Θα αναφέρω απλώς δύο γενικεύσεις σε αυτό τον τομέα. Ένα σχεδιάγραμμα για μπελάδες, που καθιστά πιθανή την κατάρρευση, εμφανίζεται όπου υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στο βραχυπρόθεσμο συμφέρον των ελίτ που λαμβάνουν τις αποφάσεις και το μακροπρόθεσμο συμφέρον της κοινωνίας στο σύνολό της, ειδικά άμα η ελίτ είναι σε θέση να προστατεύσει τον εαυτό της από τις συνέπειες των πράξεών της. Όπου το άμεσα συμφέρον για την ελίτ είναι κακό για το σύνολο της κοινωνίας, εκεί υπάρχει ένας σοβαρός κίνδυνος η ελίτ να κάνει πράγματα που θα βλάψουν την κοινωνία μακροπρόθεσμα. Για παράδειγμα, ανάμεσα στους Βίκινγκς της Γροιλανδίας -- μία ανταγωνιστική κοινωνία -- αυτό που πραγματικά ήθελαν οι αρχηγοί ήταν περισσότερους ακολούθους και περισσότερα πρόβατα και περισσότερους πόρους για να ανταγωνιστούν τους γειτονικούς αρχηγούς. Και αυτό οδήγησε τους αρχηγούς να κάνουν αυτό που αποκαλείται "μαστίγωμα της γης": υπερβολικά ζώα στη γη, αναγκάζοντας τους ιδιοκτήτες αγρότες σε εξάρτηση. Και αυτό έκανε τους αρχηγούς ισχυρούς για ένα μικρό διάστημα, αλλά μακροπρόθεσμα οδήγησε την κοινωνία στην κατάρρευση.
I'll just mention two generalizations in this area. One blueprint for trouble, making collapse likely, is where there is a conflict of interest between the short-term interest of the decision-making elites and the long-term interest of the society as a whole, especially if the elites are able to insulate themselves from the consequences of their actions. Where what's good in the short run for the elite is bad for the society as a whole, there's a real risk of the elite doing things that would bring the society down in the long run. For example, among the Greenland Norse -- a competitive rank society -- what the chiefs really wanted is more followers and more sheep and more resources to outcompete the neighboring chiefs. And that led the chiefs to do what's called flogging the land: overstocking the land, forcing tenant farmers into dependency. And that made the chiefs powerful in the short run, but led to the society's collapse in the long run.
Το ίδιο ζήτημα συγκρουόμενων συμφερόντων είναι έντονο στις Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα. Ιδιαίτερα επειδή αυτοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις στις ΗΠΑ συχνά μπορούν να προστατεύσουν τους εαυτούς τους από τις συνέπειες ζώντας σε περιφραγμένες εκτάσεις, πίνοντας εμφιαλωμένο νερό κτλ. Και τα τελευταία δύο χρόνια είναι προφανές πως η ελίτ του επιχειρηματικού κόσμου αντιλαμβάνεται ορθά πως μπορεί να προωθήσει τα άμεσα συμφέροντά της κάνοντας πράγματα που είναι ωφέλιμα γι' αυτή αλλά δυσάρεστα για το σύνολο της κοινωνίας, όπως η αφαίμαξη μερικών δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Ένρον και άλλες επιχειρήσεις. Έχουν αρκετό δίκιο ότι αυτά τα πράγματα είναι καλά γι' αυτούς βραχυπρόθεσμα, αν και επιβλαβή για την κοινωνία μακροπρόθεσμα. Αυτό λοιπόν είναι ένα γενικό συμπέρασμα για τους λόγους που οι κοινωνίες παίρνουν κακές αποφάσεις: σύγκρουση συμφερόντων.
Those same issues of conflicts of interest are acute in the United States today. Especially because the decision makers in the United States are frequently able to insulate themselves from consequences by living in gated compounds, by drinking bottled water and so on. And within the last couple of years, it's been obvious that the elite in the business world correctly perceive that they can advance their short-term interest by doing things that are good for them but bad for society as a whole, such as draining a few billion dollars out of Enron and other businesses. They are quite correct that these things are good for them in the short term, although bad for society in the long term. So, that's one general conclusion about why societies make bad decisions: conflicts of interest.
Και η άλλη γενίκευση που θέλω να αναφέρω είναι πως είναι ιδιαίτερα δύσκολο για μία κοινωνία να λάβει, "καλές" αποφάσεις όταν υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα σε ισχυρές αξίες που είναι καλές σε πολλές περιπτώσεις αλλά κακές σε άλλες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, οι Βίκινγκς της Γροιλανδίας, σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, κρατήθηκαν μαζί για τεσσερισήμιση αιώνες χάρη στην κοινή τους αφοσίωση στη θρησκεία και τους ισχυρούς κοινωνικούς δεσμούς. Αλλά αυτά τα δύο πράγματα -- αφοσίωση στη θρησκεία και ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί -- κατέστησαν δύσκολο γι' αυτούς να αλλάξουν τελικά και να μάθουν από τους Ίνουιτ. Ή σήμερα, η Αυστραλία. Ένας από τους λόγους που η Αυστραλία μπόρεσε να επιβιώσει σε αυτό το απομονωμένο προπύργιο του ευρωπαϊκού πολιτισμού για 250 χρόνια είναι η βρετανική της ταυτότητα. Αλλά σήμερα η αφοσίωση στη βρετανική ταυτότητα δεν βοηθά τους Αυστραλούς να προσαρμοστούν στη θέση τους στην Ασία. Έτσι είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αλλάξεις πορεία όταν τα πράγματα που σε βάζουν σε μπελά είναι τα πράγματα από τα οποία πηγάζει η δύναμή σου.
And the other generalization that I want to mention is that it's particularly hard for a society to make quote-unquote good decisions when there is a conflict involving strongly held values that are good in many circumstances but are poor in other circumstances. For example, the Greenland Norse, in this difficult environment, were held together for four-and-a-half centuries by their shared commitment to religion, and by their strong social cohesion. But those two things -- commitment to religion and strong social cohesion -- also made it difficult for them to change at the end and to learn from the Inuit. Or today -- Australia. One of the things that enabled Australia to survive in this remote outpost of European civilization for 250 years has been their British identity. But today, their commitment to a British identity is serving Australians poorly in their need to adapt to their situation in Asia. So it's particularly difficult to change course when the things that get you in trouble are the things that are also the source of your strength.
Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα σήμερα; Όλοι μας γνωρίζουμε τις ντουζίνες από ωρολογιακές βόμβες που υπάρχουν στο σύγχρονο κόσμο. Βόμβες με φυτίλια διάρκειας από λίγες δεκαετίες μέχρι -- όλες μαζί, όχι περισσότερο από 50 χρόνια, και κάθε μία από αυτές αρκεί για να μας καταστρέψει. Οι ωρολογιακές βόμβες του νερού, του εδάφους, της κλιματικής αλλαγής, των ειδών που εισβάλλουν, το φωτοσυνθετικό όριο, πληθυσμιακά προβλήματα, τοξικά, κτλ. κτλ. -- καμιά δωδεκαριά. Και ενώ αυτές οι βόμβες -- καμία δεν έχει φυτίλι μακρύτερο από τα 50 χρόνια, και οι περισσότερες έχουν μόνο για λίγες δεκαετίες -- ορισμένες από αυτές σε κάποια μέρη έχουν πολύ μικρότερα φυτίλια. Με το σημερινό ρυθμό, οι Φιλιππίνες θα χάσουν όλα τα προσβάσιμα υλοτομήσιμα δάση σε πέντε χρόνια. Και οι Νήσοι του Σολομώντα απέχουν μόλις ένα χρόνο από το να χάσουν το υλοτομήσιμο δάσος τους, που είναι το κύριο εξαγώγιμο προϊόν τους. Και αυτό θα είναι εντυπωσιακό για την οικονομία των νησιών. Οι άνθρωποι με ρωτούν, Τζάρεντ, ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνουμε για τα περιβαλλοντικά προβλήματα του κόσμου; Και η απάντησή μου είναι, το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να ξεχάσουμε το ότι υπάρχει κάποιο μοναδικό πράγμα που είναι το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνουμε. Αντιθέτως υπάρχουν μια ντουζίνα πράγματα, το καθένα από τα οποία μπορεί να μας καταστρέψει. Και πρέπει να τα διορθώσουμε όλα σωστά, γιατί αν λύσουμε τα 11 και αποτύχουμε στο 12ο, έχουμε μπλέξει. Για παράδειγμα, αν λύσουμε τα προβλήματα του νερού και του εδάφους και του πληθυσμού, αλλά δεν λύσουμε τα προβλήματα των τοξικών, είμαστε σε κίνδυνο.
What's going to be the outcome today? Well, all of us know the dozen sorts of ticking time bombs going on in the modern world, time bombs that have fuses of a few decades to -- all of them, not more than 50 years, and any one of which can do us in; the time bombs of water, of soil, of climate change, invasive species, the photosynthetic ceiling, population problems, toxics, etc., etc. -- listing about 12 of them. And while these time bombs -- none of them has a fuse beyond 50 years, and most of them have fuses of a few decades -- some of them, in some places, have much shorter fuses. At the rate at which we're going now, the Philippines will lose all its accessible loggable forest within five years. And the Solomon Islands are only one year away from losing their loggable forest, which is their major export. And that's going to be spectacular for the economy of the Solomons. People often ask me, Jared, what's the most important thing that we need to do about the world's environmental problems? And my answer is, the most important thing we need to do is to forget about there being any single thing that is the most important thing we need to do. Instead, there are a dozen things, any one of which could do us in. And we've got to get them all right, because if we solve 11, we fail to solve the 12th -- we're in trouble. For example, if we solve our problems of water and soil and population, but don't solve our problems of toxics, then we are in trouble.
Η αλήθεια είναι πως η τωρινή μας πορεία δεν είναι βιώσιμη, άρα εξ ορισμού δεν μπορεί να συνεχιστεί. Και το αποτέλεσμα θα φανεί σε λίγες δεκαετίες. Αυτο σημαίνει πως όσοι από εμάς σε αυτό το δωμάτιο είναι μικρότεροι από 50 ή 60 χρονών θα δουν τη λύση αυτών των παραδόξων, και όσοι είναι μεγαλύτεροι από 60 χρόνων μπορεί να μη τη δουν, αλλά τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας θα τη δουν σίγουρα. Η λύση θα έχει μία από δύο μορφές: είτε θα λύσουμε αυτά τα προβλήματα μη-βιωσιμότητας με ευχάριστους τρόπους της επιλογής μας λαμβάνοντας διορθωτικά μέτρα, είτε αυτές οι συγκρούσεις θα λυθούν με δυσάρεστους τρόπους που δεν θα επιλέξουμε -- δηλαδή με πόλεμο, αρρώστεια ή λιμοκτονία. Το βέβαιο είναι πως η μη-βιώσιμη πορεία μας θα λυθεί είτε έτσι είτε αλλιώς σε λίγες δεκαετίες. Με άλλα λόγια, αφού το θέμα αυτής της συνεδρίας είναι οι επιλογές, έχουμε μία. Σημαίνει αυτό ότι θα έπρεπε να γίνουμε απαισιόδοξοι και να καταβλυθούμε; Εγώ βγάζω το αντίθετο συμπέρασμα.
The fact is that our present course is a non-sustainable course, which means, by definition, that it cannot be maintained. And the outcome is going to get resolved within a few decades. That means that those of us in this room who are less than 50 or 60 years old will see how these paradoxes are resolved, and those of us who are over the age of 60 may not see the resolution, but our children and grandchildren certainly will. The resolution is going to achieve either of two forms: either we will resolve these non-sustainable time-fuses in pleasant ways of our own choice by taking remedial action, or else these conflicts are going to get settled in unpleasant ways not of our choice -- namely, by war, disease or starvation. But what's for sure is that our non-sustainable course will get resolved in one way or another in a few decades. In other words, since the theme of this session is choices, we have a choice. Does that mean that we should get pessimistic and overwhelmed? I draw the reverse conclusion.
Τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα δεν είναι καθόλου πέρα από τον έλεγχό μας. Η μεγαλύτερη απειλή δεν είναι ένας αστεροειδής που έρχεται να μας χτυπήσει, κάτι για το οποίο δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Αντιθέτως, όλες οι μεγάλες απειλές που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι προβλήματα που δημιουργήσαμε μόνοι μας. Και αφού τα δημιουργήσαμε, μπορούμε και να τα λύσουμε. Αυτό λοιπόν σημαίνει πως είναι εντελώς στο χέρι μας να λύσουμε αυτά τα προβλήματα. Συγκεκριμένα, τι μπορούμε να κάνουμε; Για όσους από εσάς ενδιαφέρεστε γι' αυτές τις επιλογές, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε. Υπάρχουν πολλά που δεν καταλαβαίνουμε και που πρέπει να καταλάβουμε. Και υπάρχουν πολλά που ήδη καταλαβαίνουμε αλλά δεν κάνουμε και που πρέπει να κάνουμε. Σας ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)
The big problems facing the world today are not at all things beyond our control. Our biggest threat is not an asteroid about to crash into us, something we can do nothing about. Instead, all the major threats facing us today are problems entirely of our own making. And since we made the problems, we can also solve the problems. That then means that it's entirely in our power to deal with these problems. In particular, what can all of us do? For those of you who are interested in these choices, there are lots of things you can do. There's a lot that we don't understand, and that we need to understand. And there's a lot that we already do understand, but aren't doing, and that we need to be doing. Thank you. (Applause)