Pat Mitchell: It's so great to see you, my friend.
Pat Mitchell: Mă bucur să te văd, prietena mea!
Jane Fonda: Hi Pat. It's great to be with you.
Jane Fonda: Bună, Pat! Mă bucur că mă aflu aici!
PM: Jane, for the ones who may not have seen the extraordinary coverage around the world of Fire Drill Fridays and the impact that they have already had, talk to us about the origin of this idea, this particular response to the climate crisis.
PM: Jane, pentru cei care nu au observat extraordinara zonă de acțiune pe care Fire Drill Fridays o are în jurul lumii, și impactul pe care deja l-a avut, povestește-ne despre originea acestei idei, despre acest răspuns deosebit pentru criza climatică.
JF: I was very inspired by Greta Thunberg, the Swedish student, and by the young school climate strikers. Greta says we've got to get out of our comfort zone. We have to behave like our house is burning, because it is. And so she really struck a chord in me. And then, learning that just about 100 percent of climate scientists agree. They agree that a drastic emergency is upon us, that it is human-caused. But they said we can do something about it. We have the time, the technology, the tools. We have everything we need except political will to meet the challenge, and it's an enormous challenge. We have 11 years, many say, a decade, and I thought, "Oh, I'm so lucky that I am healthy and living in a decade where we who are alive can actually make the difference. We can make the difference as to whether there's going to be a livable future or not. What a glorious responsibility we have. We have to step up to the plate."
JF: Am fost foarte inspirată de eleva suedeză, Greta Thunberg, și de către tinerii elevi protestatari pentru mediu. Greta spune că trebuie să ieșim din zona de confort. Trebuie să ne comportăm ca și cum casa noastră ar fi în flăcări, pentru că este. Ea chiar a atins o parte sensibilă din mine. Și aflând că aproape toți oamenii de știință sunt de acord. Sunt de acord că se apropie o urgență drastică, care e creată de om. Dar au mai spus că putem face ceva în privința asta. Avem timpul, tehnologia, mijloacele necesare. Avem tot ce e necesar cu excepția dorinței politice pentru a depăși această provocare, și e o provocare enormă. Mai avem 11 ani, mulți spun un deceniu, și m-am gândit: „Oh, sunt atât de norocoasă că sunt sănătoasă și trăiesc într-un deceniu în care cei vii chiar putem face diferența. Putem face diferența între posibilitatea de a avea un viitor în care să putem trăi sau nu. Ce responsabilitate glorioasă avem. Trebuie să ne asumăm responsabilitatea.”
And when you're famous, there's a lot of things that you can do. You have a bigger platform. So I decided that, like Greta, I was going to put my body on the line and move to the center of American power, Washington, DC, and have a rally every Friday like the students do. And we work with the students. They speak at my rallies, and I speak at their rallies. And then after we speak, we engage in civil disobedience and risk getting arrested. Civil disobedience is a powerful tool that has changed history many times, both in the United States in the '60s during the civil rights movement, of course in India with Mahatma Gandhi. And I didn't know in the beginning if it was going to work or not, but it's made me very happy to see what's happening.
Și dacă ești faimos, sunt multe lucruri pe care le poți face. Ai o platformă mult mai mare. Așa că am decis că, precum Greta, mă voi avânta în luptă și mă voi muta în Washington, centrul puterii din America, și voi protesta în fiecare vineri precum o fac elevii. Și noi muncim cu elevii. Ei vorbesc la protestele mele, eu vorbesc la protestele lor. Și după ce vorbim, acționăm prin nesupunere civică și riscăm să fim arestați. Nesupunerea civică e un instrument puternic care a schimbat istoria de multe ori, în Statele Unite în anii '60, în timpul Mișcării pentru Drepturile Civile, precum și în India alături de Mahatma Gandhi. Și la început nu știam dacă va funcționa sau nu, dar mă bucur să văd ce se întâmplă.
PM: It's also led to your being arrested -- multiple times, actually, spending at least a night or two in Washington, DC jails. And while all of us, I think, recognize the emergency and the actions that you so kindly mentioned others have taken, I'm not sure that we would put our bodies at risk, our lives, our careers and our lives on hold, as you have done. Do you have any concerns about that at this point?
PM: A condus și la arestarea ta, chiar de mai multe ori, ai petrecut cel puțin o noapte sau două în închisorile din Washington. Și în timp ce noi, cred eu, recunoaștem urgența și acțiunile pe care ai menționat că alții le-au luat, nu prea cred că noi ne-am risca integritatea fizică, viețile, carierele noastre, și ne-am întrerupe viața precum ai făcut-o tu. În acest moment, ai vreo îngrijorare în legătură cu asta?
JF: Well, I realize that not everybody can leave work and go and do what I'm doing. But I must say that requests are pouring in, not only from around the United States but from other countries, people who want to start Fire Drill Fridays. And the people who are coming and getting arrested with me and engaging with civil disobedience, many of them have never done it before, and they find it to be transformative. But the fact is that there are so many things that people can do, starting with talking about it, expressing how you feel about it and talking about it, even when it's uncomfortable. At a holiday dinner table and maybe Uncle Bob doesn't agree, but, you know, maybe Uncle Bob is worried about his grandkids, maybe he loves birds. There's always a way in with people to get them to feel concerned about the climate crisis. Of course, voting is very, very important, and we have to vote for the people that are the bravest, the boldest of our elected officials, because the task ahead of us -- all over the world, but certainly here in the United States -- we have to get rid of this current administration, and we have to elect people that are really brave, that will step up --
JF: Conștientizez că nu toată lumea poate demisiona și să facă ce fac eu. Dar trebuie să spun că am primit cereri, nu doar din Statele Unite, cât și din alte țări, ale persoanelor care vor să organizeze Fire Drill Fridays. Și persoanele care vin și sunt arestate alături de mine și creează nesupunere civică, mulți dintre ei nu au mai făcut-o, și consideră că e o experiență transformatoare. Dar ideea e că sunt atât de multe lucruri pe care oamenii le pot face, începând cu a vorbi despre asta, spunând cum te face să te simți și să vorbim despre asta, chiar dacă e inconfortabil. Să vorbim despre asta de sărbători, la masă, și poate că unchiul Bob nu e de acord, dar poate că unchiul Bob e îngrijorat pentru nepoții lui, poate îi plac păsările. Întotdeauna există o modalitate ca lumea să se preocupe de criza climatică. Bineînțeles, e important și să votezi, și trebuie să votăm cu persoanele care sunt cele mai curajoase, cei mai îndrăzneți oficiali aleși, pentru că misiunea noastră, peste tot în lume dar fără îndoială în Statele Unite... trebuie să scăpăm de administrația actuală și trebuie să alegem persoane care sunt foarte curajoase, care vor lua atitudine...
(Applause)
(Aplauze)
and do the bold actions that are needed, the way Franklin Delano Roosevelt did during the 1930s, during the Great Depression, when he really changed a great deal about American society. And that's what is needed now.
și vor lua acțiunile necesare și curajoase precum a făcut Franklin Delano Roosevelt în 1930, în timpul Marii Crize Economice, când a făcut multe schimbări pentru societatea americană. Și de asta e nevoie acum.
PM: So Jane, we should also explain, because many people who are here are thinking, what can they do? Can they come to Washington and join you in this action? We should explain, not everyone who participates in Fire Drill Fridays is under threat of being arrested. There are other parts of what you're doing, like you are currently in the Greenpeace offices in Washington. So explain what else is a part of Fire Drill Fridays and how we could participate in civil disobedience without the risk of getting arrested.
PM: Jane, ar trebuie să explicăm, deoarece multe persoane de aici se gândesc la ce ar putea face. Pot să meargă în Washignton și să ți se alăture în această acțiune? Trebuie să explicăm că nu toți cei care participă la Fire Drill Fridays sunt în pericol de a fi arestați. Sunt și alte părți din ceea ce faceți, ca de exemplu, acum când ești în sediul Greenpeace din Washington. Poți explica cu ce altceva se ocupă Fire Drill Fridays și cum am putea participa în nesupunere civică fără să riscăm să fim arestați.
JF: First of all, you want to try not do anything as a lone individual. You know, it's by our powers combined. There's strength in numbers. There's also community in numbers, and one of the hardest things about what we're facing now is: this is a collective crisis, coming at a time when the whole notion of the collective, of the commons, of the public sphere, is being eroded quite deliberately by neoliberalism and conservatism. And so reconnecting with groups of people, like-minded people in a common action, is solace to the soul. It gives you such strength. It's a great antidote to depression. So find out what organizations that are concerned about the climate crisis are in your area. Of course, Greenpeace has chapters all around the world. And even if you just start yourself, have house parties, invite people over to talk about what's happening. Find an article that you can all read and discuss together. Obviously, if there's a climate action where you live, try to join it. It's not necessary to engage in civil disobedience and risk getting arrested, but it is going to become the new normal, I think. It feels like it is here in DC with Fire Drill Fridays. People seem to want to come back and do it again. My grandkids just got arrested last weekend. It was a transformative experience.
JF: În primul rând, trebuie să încerci să nu faci nimic individual. Să știți că e datorită puterilor noastre unificate. Există putere când suntem mai mulți. Se crează și o comunitate, și una dintre cele mai grele lucruri cu care ne confruntăm acum e: asta este o criză colectivă, care apare într-un moment în care întregul concept de colectiv, de comunitate, de piață publică, e erodat în mod deliberat de către neoliberalism și conservatorism. Așadar, să reiei legătura cu grupuri de persoane, oameni cu idei similare pentru o acțiune comună, e o alinare pentru suflet. Oferă atât de multă putere. E un antidot bun pentru depresie. Așadar caută organizații din zona ta, care sunt îngrijorate de criza climatică. Bineînțeles, Greenpeace are filiale peste tot în lume. Și chiar dacă le pornești tu, având întâlniri acasă, invitând oameni pentru a vorbi despre ce se întâmplă. Caută un articol pe care să-l citiți și să-l discutați împreună. Desigur, dacă în zona ta se organizează o acțiune climatică, încearcă să participi. Nu e neapărat necesar să te implici în nesupunere civică și să riști să fii arestat, dar eu cred că va deveni o normalitate. Așa se simte aici în Washington DC la Fire Drill Fridays. Lumea pare că vrea să se întoarcă și să repete experiența. Nepoții mei au fost arestați weekendul trecut. (Râsete)
(Laughter)
A fost o experiență transformatoare.
My fellow actor Sam Waterston, who is a self-described centrist, he had never spoken at a rally or risked getting arrested, and he was arrested with me. Last week, I see that he was arrested at the Harvard-Yale game. He sent me a picture of himself in handcuffs, saying, "Now look what you started!"
Sam Waterston, colegul meu actor, care se declară ca fiind de centru, el nu a vorbit niciodată la o manifestare nici nu a fost pus în pericol de arest, dar a fost arestat cu mine. Săptămâna trecută a fost arestat la un meci Harvard-Yale. Mi-a trimis o poză cu el în cătușe, spunând: „Uite ce ai început!”
(Laughter)
(Râsete)
You know, we're at a point, I think, in this crisis where people are looking to take the next step. They want to put their bodies on the line, as Greta Thunberg has exhorted us to do. And they find it very rewarding, and they want to do it again. So I think that this is good, what we're doing. I met with the Senate [Climate Change Task Force] a few weeks ago, and I asked the senators, "Is there something else we should be doing? Should we be doing more?" And Senator Ed Markey said to me, "You're building an army. That's what we need. Make it bigger. We need pressure from the outside." And I think that's true all over the world. People need to be amassing armies for the climate, armies for the environment, in the streets, shutting down governments if necessary. I'm thinking of Brazil right now. You know, we can't allow the burning of our precious rainforests.
Am ajuns într-un moment, cred eu, în această criză când lumea caută să facă pasul următor. Vor să se avânte în luptă, precum ne-a încurajat Greta. Și constată că e foarte satisfăcător, și vor să o facă din nou. Așadar cred că e bine ce facem. Cu câteva săptămâni în urmă am fost în Senat, m-am întâlnit cu cei responsabilii de schimbările climatice, și am întrebat senatorii: - Mai e ceva ce am putea face? Ar trebui să facem ceva în plus? Și senatorul Ed Markey mi-a spus: - Construiești o armată. De asta avem nevoie. Mărește-o. Avem nevoie de presiune din exterior. Și cred că acesta e adevărul peste tot în lume. Lumea trebuie să adune armate pentru climă, armate pentru mediu înconjurător, în stradă, oprind guverne dacă e necesar. Acum mă gândesc la Brazilia. Nu putem permite arderea pădurilor tropicale de neprețuit.
PM: And as you have done so many times in the past, Jane, you are leading these changes. Eventually, one assumes, especially the fans of "Grace and Frankie," that you will go back to your life and resume that program. But will Fire Drill Fridays continue?
PM: Și așa cum ai făcut de atât de multe ori în trecut, Jane, tu conduci aceste schimbări. În cele din urmă, putem presupune, mai ales fanii show-ului „Grace & Frankie” că te vei întoarce la viața ta și vei relua programul. Dar Fire Drill Fridays va continua?
JF: Well, there's been such an interest in it, as I said, from all around the country, people asking if they can start one. And, you know, I have a lot of celebrity friends who haven't, for scheduling reasons, been able to come to DC, so we're thinking about maybe doing it in Los Angeles. But I just want to correct one thing: I'm not leading. It's the young people, it's the students that are leading. It's always the young people that step up with the courage, and it's pretty amazing, because they're risking a lot. It's pretty brave to take a Friday off from school. You could get bad grades. You could make your teachers mad. But they're doing it anyway. There have been millions of them at a time, all around the world. And they're saying, "Don't let us have to deal with this by ourselves. We didn't create this problem. Come and help us." So, Grandmas unite!
JF: A fost un interes foarte mare pentru această acțiune, precum am spus, în întreaga țară, încât lumea întreba dacă pot organiza un prostest. Și precum știm, am mulți prieteni celebri care nu au putut veni la Washington din cauza programului, așa că ne gândim să organizăm unul în Los Angeles. Dar vreau să corectez ceva: nu eu conduc. Tinerii, elevii sunt cei care conduc. Mereu sunt tinerii cei care au o atitudine curajoasă, și e destul de uimitor, pentru că riscă foarte mult. E foarte curajos să îți iei vinerea liberă de la școală. Pot să primească note rele. Pot să supere profesorii. Dar o fac oricum. La un moment dat au fost milioane de tineri în întreaga lume. Și spun: „Nu ne lăsați să ne ocupăm de situația asta singuri. Nu noi am creat această problemă. Veniți și ajutați-ne.” Așa că, bunicuțe, uniți-vă!
(Laughter)
(Râsete)
(Applause)
(Aplauze)
PM: And you are in a city that is probably more divided than it has been in a very long time. The polarities that exist there and in many other places around the world have kept our collective strength from being unified and used, and in that way, you have been leading us. What would success look like to you from Fire Drill Fridays?
PM: Și te afli într-un oraș care probabil e mai împărțit decât a fost de foarte mult timp. Polaritatea care există acolo și în multe alte locuri din lume a împiedicat unirea puterii colectivului și folosirea ei, în modul în care tu ne conduci. Cum ar arăta pentru tine succesul pentru Fire Drill Fridays?
JF: Well, I can just speak as a citizen of the United States. Success would look like every state stops all new fossil fuel expansion, because if they keep drilling and fracking and mining, the problem will just get worse, so that no matter what we do with windmills and solar collectors and so forth, we'll never be able to catch up. We have to stop all new expansion. The other thing is, they would phase out fossil fuel emissions gradually, making sure that the workers who would be impacted would be retrained at union wages and get good new union jobs. There are going to be so many good jobs with the Green New Deal, building windmills and solar collectors, retrofitting all the houses in this country, for example, laying a new energy grid. There's tens of millions of jobs waiting to be unleashed, and that's the other thing that has gotten me mobilized.
JF: Pot vorbi doar în calitate de cetățean al Statelor Unite. Succesul ar fi ca fiecare stat să oprească extinderea combustibililor fosili, pentru că dacă ei continuă forarea, frackingul și extracția, problema va deveni mai gravă, așa că nu contează ce vom face cu turbinele eoliene, panourile solare și altele, nu vom mai fi capabili să ne recuperăm. Trebuie să oprim noile extinderi. Un alt lucru e eliminarea treptată a emisiilor de combustibili fosili, asigurându-se că muncitorii afectați vor fi reprofesionalizați și vor primi noi locuri de muncă. Vor fi atât de multe locuri bune de muncă odată cu Noua Ordine Ecologică, precum construirea de turbine eoliene și panouri solare, modernizarea tuturor caselor din țară, construirea unei noi rețele energetice. Sunt milioane de locuri de muncă așteptând să fie activate, și acesta e încă un lucru care m-a mobilizat.
A Green New Deal is a framework for how to take ourselves into the future in a way that's sustainable and equitable. So that just gives you such hope, because if we do it right, it's going to be a win-win for everyone. And that has to be the case, or it won't work, because to make this work, everybody's going to have to be involved. And in order for everybody to be involved, they have to see something in it for themselves, and that's what a Green New Deal does.
Noua Ordine Ecologică e scheletul organizării noastre viitoare într-un mod sustenabil și echitabil. Acest lucru oferă multă speranță pentru că dacă o facem cum trebuie va câștiga toată lumea. Și așa trebuie să fie, sau nu va funcționa, deoarece, ca să funcționeze, toată lumea trebuie să fie implicată. Și pentru asta, fiecare trebuie să aibă ceva de câștigat, și Noua Ordine Ecologică asta va face. PM: Jane, ești la fel ca întotdeauna...
PM: Jane, you, as always --
(Aplauze)
(Applause)
as you have done so many times in your life, you have taken risk, and you have stepped up to the front lines. Do you leave this experience with any new learning or a new level of commitment, hope or optimism?
precum ai făcut de atâtea ori în viața ta, ți-ai asumat riscuri, și ai ieșit în linia întâi. Ți-a oferit această experiență o nouă lecție sau un nou nivel de angajament, speranță sau optimism?
JF: Yeah, I am optimistic. People in this country are really scared about the climate crisis, and they want to do something, but nobody has asked them. We just have to ask them. We have to get organized, you know? And we can do that. So I feel very hopeful. I must say that I am going to go back to work on "Grace and Frankie," but part of my heart is going to be with Fire Drill Fridays, and I hope I can continue with that. I just think that we do have to build an army. This coming year is the critical year. What happens is going to be so important. So we have to be sure, especially someone who's healthy, who feels relatively young, who has a platform -- we have to use it in every possible way we can. And if I didn't have that, then I would find other little ways that I could do it: talk to my neighbors, talk to my friends, talk to my family, join an organization. That's how, also, as I've said, to stave off depression, is to do something active.
JF: Da, sunt optimistă. Lumea din această țară e foarte speriată de criza climatică și vor să facă ceva, dar nu i-a întrebat nimeni. Trebuie doar să îi întrebăm. Trebuie să ne organizăm. Și putem face asta. Așa că mă simt plină de speranță. Și trebuie să spun că o să mă întorc să lucrez la „Grance & Frankie”, dar o parte din inima mea va fi la Fire Drill Fridays și sper să pot continua cu asta. Cred că trebuie să construim o armată. Anul ce vine e esențial. [n.t. 2020] Ce se va întâmpla va fi foarte important. Așa că trebuie să fim siguri, în special cine e sănătos, cine se simte relativ tânăr, cine are o platformă... trebuie să folosim totul în orice mod posibil. Și dacă n-aș avea asta, atunci aș căuta alte metode prin care să acționez: să vorbesc cu vecinii, cu prietenii, cu familia, să mă alătur unei organizații. În felul ăsta, fiind activi, precum am mai spus, putem reduce riscul depresiei.
PM: Jane, at 81, you are modeling what that can be like for sure, and I think we just recruited a new army.
PM: Jane, la 81 de ani, ești un model pentru toate acestea, și cred că am recrutat o nouă armată.
(Applause)
(Aplauze)
Thank you very much, my friend. Stay safe. Thank you for all that you have done for the planet and so much else.
Mulțumesc foarte mult, prietena mea! Ai grijă de tine. Mulțumesc pentru ce ai făcut pentru planetă și multe altele.
JF: Thank you, Pat.
JF: Mulțumesc, Pat!
PM: Join me in thanking Jane.
PM: Să-i mulțumim cu toții lui Jane.
(Applause)
(Aplauze)