Πατ Μίτσελ: Σκεφτόμουν πολύ για τη γυναικεία φιλία, παρεμπιπτόντως, αυτές οι δύο γυναίκες, είναι τιμή μου να πω ότι είναι φίλες μου εδώ και πολύ καιρό. Τζέιν Φόντα: Ναι, είμαστε.
Pat Mitchell: So I was thinking about female friendship a lot, and by the way, these two women, I'm very honored to say, have been my friends for a very long time, too. Jane Fonda: Yes we have.
ΠΜ: Ένα από τα πράγματα που διάβασα για τη γυναικεία φιλία, είναι κάτι που είπε ο Θερβάντες. Είπε, «Μπορείς να καταλάβεις πολλά για κάποιον», σε αυτή την περίπτωση, για μια γυναίκα, «από τις παρέες του». Οπότε ας ξεκινήσουμε με -
PM: And one of the things that I read about female friendship is something that Cervantes said. He said, "You can tell a lot about someone," in this case a woman, "by the company that she keeps." So let's start with --
(Γέλια)
(Laughter)
ΤΦ: Μπλέξαμε.
JF: We're in big trouble.
Λίλι Τόμλιν: Δώσε μου ένα απ' αυτά τα νερά, έχω στεγνώσει τελείως.
Lily Tomlin: Hand me one of those waters, I'm extremely dry.
(Γέλια)
(Laughter)
ΤΦ: Μας στερείς χρόνο. Έχουμε πολύ περιορισμένο -
JF: You're taking up our time. We have a very limited --
ΛΤ: Και μόνο που βρίσκομαι μαζί της, αργοπεθαίνω.
LT: Just being with her sucks the life out of me.
(Γέλια)
(Laughter)
ΤΦ: Δεν έχετε δει τίποτα ακόμα. Τέλος πάντων. Συγγνώμη.
JF: You ain't seen nothing yet. Anyway -- sorry.
ΠΜ: Λοιπόν, πείτε μου, τι ψάχνετε σε μια φίλη;
PM: So tell me, what do you look for in a friend?
ΛΤ: Ψάχνω κάποια που ξέρει να διασκεδάζει, που έχει θράσος, που είναι ανοιχτή, που είναι πολιτικοποιημένη, που έχει έστω και λίγο πάθος για τον πλανήτη, κάποια που είναι αξιοπρεπής, δίκαιη, και που πιστεύει ότι αξίζω τον κόπο.
LT: I look for someone who has a sense of fun, who's audacious, who's forthcoming, who has politics, who has even a small scrap of passion for the planet, someone who's decent, has a sense of justice and who thinks I'm worthwhile.
(Γέλια) (Χειροκρότημα)
(Laughter) (Applause)
ΤΦ: Ξέρεις, σκεφτόμουν σήμερα το πρωί,
JF: You know, I was thinking this morning,
πως δεν ξέρω τι θα έκανα χωρίς τις φίλες μου. Εννοώ, έχω τις φίλες μου, άρα υπάρχω. ΛΤ: (Γέλια)
I don't even know what I would do without my women friends. I mean it's, "I have my friends, therefore I am." LT: (Laughter)
ΤΦ: Όχι, αλήθεια. Υπάρχω επειδή έχω τις φίλες μου.
JF: No, it's true. I exist because I have my women friends. They --
Εσύ είσαι μία από αυτές. Όσο για σένα, δεν ξέρω, αλλά τέλος πάντων. (Γέλια)
You're one of them. I don't know about you. But anyway -- (Laughter)
Ξέρεις, με κάνουν πιο δυνατή, με κάνουν πιο έξυπνη,
You know, they make me stronger, they make me smarter,
με κάνουν πιο θαρραλέα. Με σκουντάνε στον ώμο όταν πρέπει να αλλάξω πορεία. Και οι περισσότερες είναι αρκετά νεότερες από μένα. Ξέρεις, εννοώ, είναι ωραίο - ΛΤ: Σ' ευχαριστώ.
they make me braver. They tap me on the shoulder when I might be in need of course-correcting. And most of them are a good deal younger than me, too. You know? I mean, it's nice -- LT: Thank you. (Laughter)
(Γέλια)
ΤΦ: Όχι, έτσι είναι. Συμπεριλαμβάνεσαι κι εσύ σ' αυτές. Είναι ωραίο να εξακολουθείς να έχεις κάποιον για να παίζεις και να μαθαίνεις απ' αυτόν, καθώς πλησιάζεις προς το τέλος. Πλησιάζω. Θα φτάσω εκεί πριν από σένα.
JF: No, I do, I include you in that, because listen, you know -- it's nice to have somebody still around to play with and learn from when you're getting toward the end. I'm approaching -- I'll be there sooner than you.
ΛΤ: Χαίρομαι που γερνάς παράλληλα με μένα, δίπλα μου.
LT: No, I'm glad to have you parallel aging alongside me.
(Γέλια)
(Laughter)
ΤΦ: Σου δείχνω τον δρόμο.
JF: I'm showing you the way.
(Γέλια)
(Laughter)
ΛΤ: Το κάνεις και πάντα το έκανες.
LT: Well, you are and you have.
ΠΜ: Λοιπόν, καθώς μεγαλώνουμε, και καθώς περνάμε διάφορα στη ζωή μας, τι κάνετε για να κρατήσετε τις φιλίες σας ζωογονημένες, ζωντανές;
PM: Well, as we grow older, and as we go through different kinds of life's journeys, what do you do to keep your friendships vital and alive?
ΛΤ: Πρέπει να χρησιμοποιήσεις πολύ -
LT: Well you have to use a lot of --
ΤΦ: Θα σου πω κάτι. Δεν με καλεί συχνά.
JF: She doesn't invite me over much, I'll tell you that.
ΛΤ: Χρειάζεται να χρησιμοποιώ πολύ τα κοινωνικά δίκτυα - εσύ μην μιλάς.
LT: I have to use a lot of social media -- You be quiet now. And so --
(Γέλια)
(Laughter)
ΛΤ: Κοιτάζω τα μέιλ μου, κοιτάζω τα μηνύματά μου για να βρω τις φίλες μου, ώστε να τους απαντήσω όσο πιο γρήγορα μπορώ, επειδή ξέρω ότι χρειάζονται τις συμβουλές μου.
LT: And I look through my emails, I look through my texts to find my friends, so I can answer them as quickly as possible, because I know they need my counsel.
(Γέλια)
(Laughter)
Χρειάζονται την υποστήριξή μου, επειδή οι περισσότερες φίλες μου είναι συγγραφείς, ακτιβιστές ή ηθοποιοί, κι εσύ είσαι και τα τρία καθώς και μια μακρά σειρά επιπλέον περιγραφικών φράσεων, και θέλω να έρθω σ' επαφή μαζί σου όσο πιο γρήγορα γίνεται, θέλω να ξέρεις ότι είμαι εκεί για σένα.
They need my support, because most of my friends are writers, or activists, or actors, and you're all three ... and a long string of other descriptive phrases, and I want to get to you as soon as possible, I want you to know that I'm there for you.
ΤΦ: Χρησιμοποιείς εμότζι;
JF: Do you do emojis?
ΛΤ: Ω... ΤΦ: Όχι;
LT: Oh ... JF: No? LT: That's embarrassing. JF: I'm really into emojis.
ΛΤ: Ντρέπομαι. ΤΦ: Μου αρέσουν τα εμότζι.
LT: No, I spell out my --
ΛΤ: Όχι, εγώ γράφω. Γράφω τις λέξεις «ευτυχισμένη», «συγχαρητήρια», «λυπημένη».
I spell out my words of happiness and congratulations, and sadness.
ΤΦ: Τις γράφεις.
JF: You spell it right out --
ΛΤ: Τις γράφω με όλα τους τα γράμματα.
LT: I spell it, every letter.
(Γέλια)
(Laughter)
ΤΦ: Είσαι τόσο παραδοσιακή. Ξέρεις, καθώς μεγάλωνα, άρχισα να καταλαβαίνω περισσότερο πόσο σημαντικές είναι οι φιλίες κι έτσι προσπαθώ πραγματικά να έρχομαι σε επαφή μαζί τους, να βγαίνουμε, να μην αφήνω να περνάει πολύς χρόνος. Διαβάζω πολύ, και η Λίλι ξέρει πολύ καλά πως τα βιβλία που μου αρέσουν τα στέλνω στις φίλες μου.
JF: Such a purist. You know, as I've gotten older, I've understood more the importance of friendships, and so, I really make an effort to reach out and make play dates -- not let too much time go by. I read a lot so, as Lily knows all too well, my books that I like, I send to my friends.
ΛΤ: Όταν μάθαμε ότι θα έρθουμε εδώ σήμερα μου έστειλες πολλά βιβλία για τη γυναικεία φιλία, και ξαφνιάστηκα με το πόσα πολλά βιβλία υπάρχουν, με το πόση έρευνα έχει γίνει πρόσφατα.
LT: When we knew we would be here today you sent me a lot of books about women, female friendships, and I was so surprised to see how many books, how much research has been done recently --
ΤΦ: Και ήσουν ευγνώμων; ΛΤ: Ήμουν ευγνώμων.
JF: And were you grateful? LT: I was grateful. (Laughter)
(Γέλια)
ΠΜ: Και -
PM: And --
ΛΤ: Περίμενε. Όχι, είναι σημαντικό, επειδή αυτό είναι άλλο ένα παράδειγμα του πώς παραβλέπονται οι γυναίκες, πώς μπαίνουν στην άκρη και περιθωριοποιούνται. Έχει γίνει ελάχιστη έρευνα για μας,
LT: Wait, no, it's really important because this is another example of how women are overlooked, put aside, marginalized. There's been very little research done on us, even though we volunteered lots of times.
παρ' όλο που συχνά προσφερόμαστε.
JF: That's for sure.
ΤΦ: Αυτό είναι βέβαιο.
(Laughter)
(Γέλια) ΛΤ: Αυτό είναι συναρπαστικό και θα σας ενδιαφέρει. Μια έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ έδειξε ότι οι γυναίκες που έχουν στενές φίλες, έχουν λιγότερες πιθανότητες να πάθουν σωματικές αναπηρίες καθώς μεγαλώνουν,
LT: This is really exciting, and you all will be interested in this. The Harvard Medical School study has shown that women who have close female friendships are less likely to develop impairments -- physical impairments as they age,
και είναι πιθανό να ζουν πιο ζωντανές, να ζουν πιο συναρπαστικές -
and they are likely to be seen to be living much more vital, exciting --
ΤΦ: Και μεγαλύτερες -
JF: And longer --
ΛΤ: - χαρούμενες ζωές.
LT: Joyful lives.
ΤΦ: Ζούμε πέντε χρόνια περισσότερο από τους άντρες.
JF: We live five years longer than men.
ΛΤ: Νομίζω πως ανταλλάσσω τα χρόνια για τη χαρά.
LT: I think I'd trade the years for joy.
(Γέλια) ΛΤ: Όμως το πιο σημαντικό είναι ότι ανακάλυψαν -τα αποτελέσματα ήταν τόσο συναρπαστικά και τόσο καθοριστικά- οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι αν δεν έχεις στενές φίλες, αυτό είναι τόσο κακό για την υγεία σου όσο και το κάπνισμα ή η παχυσαρκία.
(Laughter) LT: But the most important part is they found -- the results were so exciting and so conclusive -- the researchers found that not having close female friends is detrimental to your health, as much as smoking or being overweight.
ΤΦ: Και υπάρχει και κάτι άλλο -
JF: And there's something else, too --
ΛΤ: Εγώ είπα αυτά που είχα να πω, οπότε...
LT: I've said my part, so ...
(Γέλια)
(Laughter)
ΤΦ: Εντάξει, άκου τώρα τι θα πω κι εγώ γιατί υπάρχει κάτι ακόμα. Για χρόνια, για δεκαετίες, έκαναν έρευνα μόνο στους άντρες όταν προσπαθούσαν να κατανοήσουν το άγχος. Μόνο πρόσφατα ερεύνησαν τι συμβαίνει στις γυναίκες όταν αγχώνονται, και αποδείχτηκε πως όταν εμείς οι γυναίκες αγχωνόμαστε, τα σώματά μας πλημμυρίζουν με οξυτοκίνη. Είναι μια ορμόνη που σε ηρεμεί, σε κάνει να αισθάνεσαι καλά και μειώνει το άγχος και που επίσης αυξάνεται όταν είμαστε με τις φίλες μας. Και νομίζω ότι αυτό είναι ένας λόγος που ζούμε περισσότερο. Αισθάνομαι πολύ άσχημα για τους άντρες γιατί δεν το έχουν αυτό. Η τεστοστερόνη στους άντρες μειώνει τις επιδράσεις της οξυτοκίνης.
JF: OK, well, listen to my part, because there's an additional thing. Because they only -- for years, decades -- they only researched men when they were trying to understand stress, only very recently have they researched what happens to women when we're stressed, and it turns out that when we're stressed -- women, our bodies get flooded by oxytocin. Which is a feel-good, calming, stress-reducing hormone. Which is also increased when we're with our women friends. And I do think that's one reason why we live longer. And I feel so bad for men because they don't have that. Testosterone in men diminishes the effects of oxytocin. LT: Well, when you and I and Dolly made "9 to 5" ...
ΛΤ: Όταν εσύ, εγώ και η Ντόλι κάναμε το «Εννέα με Πέντε»-
JF: Oh --
ΤΦ: Ω...
ΛΤ: Γελούσαμε. Γελούσαμε τόσο πολύ. Ανακαλύψαμε πως είχαμε τόσα κοινά και ήμασταν τόσο διαφορετικές. Εδώ ήταν, η αριστοκράτισσα του Χόλιγουντ, εγώ το σκληρό παιδί από το Ντιτρόιτ, η άλλη, μια νότια από μια φτωχή πόλη του Τενεσί, και ανακαλύψαμε πως ήμασταν τόσο συντονισμένες ως γυναίκες. Και γελούσαμε. Πρέπει να προσθέσαμε τουλάχιστον μια δεκαετία στο προσδόκιμο της ζωής μας.
LT: We laughed, we did, we laughed so much, we found we had so much in common and we're so different. Here she is, like Hollywood royalty, I'm like a tough kid from Detroit, [Dolly's] a Southern kid from a poor town in Tennessee, and we found we were so in sync as women, and we must have -- we laughed -- we must have added at least a decade onto our lifespans. JF: I think -- we sure crossed our legs a lot.
ΤΦ: Νομίζω. Σίγουρα σταυρώναμε τα πόδια μας πολύ.
(Laughter)
(Γέλια) Αν ξέρεις τι εννοώ.
If you know what I mean.
ΛΤ: Νομίζω πως όλοι ξέρουμε τι εννοείς.
LT: I think we all know what you mean.
(Γέλια)
(Laughter)
ΠΜ: Προσθέτετε δεκαετίες στη ζωή μας ακόμα και τώρα. Λοιπόν, ανάμεσα στα βιβλία που έστειλε η Τζέιν και στις δυο μας για να διαβάσουμε για τη γυναικεία φιλία, ήταν ένα από μια γυναίκα που θαυμάζουμε πολύ, την αδελφή Τζόαν Τσίστιτερ, που είπε για τη γυναικεία φιλία, ότι οι γυναικείες φιλίες δεν είναι μόνο κάτι κοινωνικό, είναι και κάτι πνευματικό. Θεωρείτε ότι οι φίλες σας έχουν πνευματικότητα;
PM: You're adding decades to our lives right now. So among the books that Jane sent us both to read on female friendship was one by a woman we admire greatly, Sister Joan Chittister, who said about female friendship that women friends are not just a social act, they're a spiritual act. Do you think of your friends as spiritual? Do they add something spiritual to your lives?
Προσθέτουν κάποια πνευματικότητα στη ζωή σας; ΛΤ: Πνευματικότητα; Το πιστεύω απόλυτα. Επειδή, ιδιαίτερα με τους ανθρώπους που τους ξέρεις καιρό, με τους οποίους έχεις περάσει χρόνο μαζί, μπορώ να διακρίνω την πνευματική ουσία τους, την τρυφερότητα, την ευαλωτότητα. Υπάρχει ένα είδος αγάπης, ένα στοιχείο αγάπης στη σχέση.
LT: Spiritual -- I absolutely think that. Because -- especially people you've known a long time, people you've spent time with -- I can see the spiritual essence inside them, the tenderness, the vulnerability. There's actually kind of a love, an element of love in the relationship.
Απλώς βλέπω βαθιά μέσα στην ψυχή σου. ΠΜ: Το πιστεύεις αυτό, Τζέιν -
I just see deeply into your soul. PM: Do you think that, Jane --
ΛΤ: Όμως έχω ειδικές δυνάμεις. ΤΦ: Υπάρχουν όλων των ειδών φίλοι. Φίλοι από τη δουλειά, φίλοι με τους οποίους διασκεδάζεις,
LT: But I have special powers. JF: Well, there's all kinds of friends. There's business friends, and party friends,
κι έχω πολλούς τέτοιους.
I've got a lot of those.
(Γέλια) Όμως οι φιλίες που παράγουν οξυτοκίνη έχουν... Τις αισθάνομαι πνευματικές επειδή ανοίγει η καρδιά σου. Σωστά; Ξέρεις, εμβαθύνουμε. Βρίσκω πως κλαίω πολύ με τις κολλητές μου.
(Laughter) But the oxytocin-producing friendships have ... They feel spiritual because it's a heart opening, right? You know, we go deep. And -- I find that I shed tears a lot with my intimate friends.
Όχι επειδή είμαι λυπημένη, αλλά επειδή με αγγίζουν και με εμπνέουν.
Not because I'm sad but because I'm so touched and inspired by them.
ΛΤ: Και ξέρεις ότι μία απ' αυτές θα φύγει σύντομα.
LT: And you know one of you is going to go soon.
(Γέλια)
(Laughter)
ΠΜ: Είμαστε δύο εδώ, Λίλι, ποια εννοείς; (Γέλια) Και νομίζω πως όταν οι γυναίκες μιλούν για τις φιλίες τους, οι άντρες μοιάζουν πάντα λίγο σαστισμένοι. Ποιες είναι οι διαφορές, κατά τη γνώμη σας,
PM: Well, two of us are sitting here, Lily, which one are you talking about? (Laughter) And I always think, when women talk about their friendships, that men always look a little mystified. What are the differences, in your opinion,
ανάμεσα στις αντρικές και τις γυναικείες φιλίες; ΤΦ: Υπάρχουν πολλές διαφορές,
between men friendships and women friendships? JF: There's a lot of difference,
και νομίζω ότι πρέπει να δείχνουμε μεγάλη κατανόηση για τους άντρες -
and I think we have to have a lot of empathy for men --
(Γέλια) που δεν έχουν αυτό που έχουμε.
(Laughter) that they don't have what we have.
Νομίζω πως αυτός είναι ο λόγος που πεθαίνουν νωρίτερα.
Which I think may be why they die sooner.
(Γέλια) Συμπονώ πολύ τους άντρες, επειδή οι γυναίκες -δεν αστειεύομαι- οι σχέσεις μας, οι φιλίες μας, είναι γεμάτες αποκαλύψεις. Εμβαθύνουμε. Είναι αποκαλυπτικές. Ρισκάρουμε να είμαστε ευάλωτες. Αυτό δεν το κάνουν οι άντρες. Πόσες φορές δεν σε έχω ρωτήσει, «Πώς τα πάω;
(Laughter) I have a lot of compassion for men, because women, no kidding, we -- women's relationships, our friendships are full disclosure, we go deep. They're revelatory. We risk vulnerability -- this is something men don't do. I mean how many times have I asked you, "Am I doing OK?"
Τα 'χω κάνει θάλασσα;»
"Did I really screw up there?"
ΠΜ: Τα πας περίφημα.
PM: You're doing great.
(Γέλια) ΤΦ: Εννοώ ότι κάνουμε τέτοιες ερωτήσεις στις φίλες μας και οι άντρες δεν τις κάνουν. Οι άνθρωποι περιγράφουν τις σχέσεις των γυναικών ως πρόσωπο με πρόσωπο ενώ οι αντρικές φιλίες είναι περισσότερο δίπλα-δίπλα.
(Laughter) JF: But I mean, we ask questions like that of our women friends, and men don't. You know, people describe women's relationships as face-to-face, whereas men's friendships are more side-by-side. LT: I mean most of the time men don't want to reveal their emotions,
ΛΤ: Τις περισσότερες φορές οι άντρες δεν θέλουν να αποκαλύψουν τα συναισθήματά τους, θέλουν να θάψουν τα πιο βαθιά συναισθήματα. Αυτή είναι η γενική, τυπική σκέψη. Προτιμούν να πάνε στη σπηλιά των αντρών και να δουν έναν αγώνα ή να χτυπήσουν μπαλάκια του γκολφ, ή να μιλήσουν για αθλητικά, για κυνήγι, για αυτοκίνητα ή να κάνουν σεξ. Αυτή είναι πιο αντρική συμπεριφορά.
they want to bury deeper feelings. I mean, that's the general, conventional thought. They would rather go off in their man cave and watch a game or hit golf balls, or talk about sports, or hunting, or cars or have sex. I mean, it's just the kind of -- it's a more manly behavior. JF: You meant -- LT: They talk about sex.
ΤΦ: Εννοείς ότι μιλούν για το σεξ. ΛΤ: Εννοώ ότι μπορεί να κάνουν σεξ αν μπορούν να βρουν κάποιον να μπει στη σπηλιά τους για να...
I meant they might have sex if they could get somebody in their man cave to -- (Laughter)
(Γέλια)
ΤΦ: Ξέρεις, όμως, κάτι που βρίσκω πολύ ενδιαφέρον που κι αυτό οι ψυχολόγοι δεν το ήξεραν μέχρι σχετικά πρόσφατα; Ότι οι άντρες έχουν γεννηθεί για να σχετίζονται, ακριβώς όπως και οι γυναίκες. Αν δεις ταινίες νεογέννητων αγοριών και κοριτσιών, θα δεις ότι τα αγόρια, όπως και τα κορίτσια, κοιτάζουν τη μητέρα τους στα μάτια γιατί χρειάζονται αυτή τη σχέση ανταλλαγής ενέργειας. Όταν η μητέρα απομακρύνει το βλέμμα της, φαίνεται η δυσαρέσκεια στο παιδί. Ακόμα και τα αγόρια κλαίνε. Χρειάζονται σχέσεις. Οπότε το ερώτημα είναι, γιατί αλλάζει αυτό όταν μεγαλώνουν; Και η απάντηση είναι η πατριαρχική κοινωνία, που λέει στα αγόρια και στους νεαρούς άντρες ότι αν έχεις ανάγκη τις σχέσεις, αν είσαι συναισθηματικός, αυτό είναι κοριτσίστικο. Ότι ένας πραγματικός άντρας δεν ζητάει οδηγίες, ούτε εκφράζει μια ανάγκη. Δεν πηγαίνουν στον γιατρό όταν αισθάνονται άσχημα. Δεν ζητάνε βοήθεια. Υπάρχει μια φράση που μου αρέσει πολύ: «Οι άντρες φοβούνται πως το "εμείς" θα σβήσει το "εγώ" τους. Ξέρεις, την αίσθηση του εαυτού τους. Ενώ η αίσθηση του «εγώ» στις γυναίκες, πάντα αφήνει χώρο και γι' άλλα. Όμως το δικό μας «εμείς» είναι κάτι σαν προσευχή για μας. Είναι αυτό που μας κάνει δυνατές. Δεν είμαστε καλύτερες από τους άντρες, απλά δεν έχουμε ανδρισμό να αποδείξουμε.
JF: You know something, though, that I find very interesting -- and again, psychologists didn't know this until relatively recently -- is that men are born every bit as relational as women are. If you look at films of newborn baby boys and girls, you'll see the baby boys just like the girls, gazing into their mother's eyes, you know, needing that relational exchange of energy. When the mother looks away, they could see the dismay on the child, even the boy would cry. They need relationship. So the question is why, as they grow older, does that change? And the answer is patriarchal culture, which says to boys and young men that to be needing of relationship, to be emotional with someone is girly. That a real man doesn't ask directions or express a need, they don't go to doctors if they feel bad. They don't ask for help. There's a quote that I really like, "Men fear that becoming 'we' will erase his 'I'." You know, his sense of self. Whereas women's sense of self has always been kind of porous. But our "we" is our saving grace, it's what makes us strong. It's not that we're better than men, we just don't have our masculinity to prove.
ΤΦ: Αυτό το είπε η Γκλόρια Στάινεμ. ΛΤ: Το ξέρω. ΤΦ: Έτσι μπορούμε να εκφράζουμε την ανθρωπιά μας. ΛΤ: Ξέρω ποια είναι η Γκλόρια Στάινεμ.
LT: And, well -- JF: That's a Gloria Steinem quote. So we can express our humanity -- LT: I know who Gloria Steinem is. JF: I know you know who she is, but I think it's a --
ΤΦ: Ξέρω ότι ξέρεις, αλλά νομίζω ότι είναι -
(Laughter)
(Γέλια) Νομίζω ότι είναι μια υπέροχη φράση. Δεν είμαστε καλύτερες από τους άντρες, απλώς δεν έχουμε ανδρισμό να αποδείξουμε.
No, but it's a great quote, I think. We're not better than men, we just don't have our masculinity to prove. And that's really important.
Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. ΛΤ: Όμως οι άντρες έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου από τον πολιτισμό μας για να αισθάνονται άνετα μέσα στην πατριαρχία.
LT: But men are so inculcated in the culture to be comfortable in the patriarchy. And we've got to make something different happen.
Και πρέπει να αλλάξουμε κάτι.
JF: Women's friendships are like a renewable source of power.
ΤΦ: Οι γυναικείες φιλίες είναι σαν μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. ΛΤ: Αυτό είναι τόσο συναρπαστικό σε σχέση με αυτό το θέμα, επειδή οι φιλίες μας, οι γυναικείες φιλίες, είναι απλώς το βήμα προς την αδελφότητά μας, και η αδελφότητα μπορεί να γίνει πολύ μεγάλη δύναμη για τον κόσμο, για να κάνουμε τον κόσμο όπως θα έπρεπε να είναι.
LT: Well, that's what's exciting about this subject. It's because our friendships -- female friendships are just a hop to our sisterhood, and sisterhood can be a very powerful force, to give the world -- to make it what it should be --
Για τα πράγματα που τα χρειάζονται απεγνωσμένα οι άνθρωποι. ΠΜ: Αυτός είναι ο λόγος που μιλάμε γι' αυτά. Επειδή οι γυναικείες φιλίες είναι, όπως είπες Τζέιν, μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.
the things that humans desperately need. PM: It is why we're talking about it, because women's friendships are, as you said, Jane, a renewable source of power.
Οπότε πώς χρησιμοποιούμε αυτή την ενέργεια; ΤΦ: Δημογραφικά, οι γυναίκες έχουν τη μεγαλύτερη αύξηση παγκοσμίως, ιδιαίτερα οι μεγαλύτερες γυναίκες, κι αν χαλιναγωγήσουμε τη δύναμή μας, μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο.
So how do we use that power? JF: Well, women are the fastest growing demographic in the world, especially older women. And if we harness our power, we can change the world.
Και ξέρεις τι; Πρέπει να το κάνουμε.
And guess what? We need to.
(Χειροκρότημα) Και πρέπει να το κάνουμε σύντομα. Ένα από τα πράγματα που πρέπει να κάνουμε και μπορούμε να το κάνουμε ως γυναίκες, μπορούμε να δημιουργήσουμε καταναλωτικά πρότυπα. Πρέπει να καταναλώνουμε λιγότερο. Εμείς στη Δύση πρέπει να καταναλώνουμε λιγότερο, και όταν αγοράζουμε πράγματα, να αγοράζουμε ντόπια προϊόντα. Όταν αγοράζουμε τρόφιμα, να αγοράζουμε ντόπια τρόφιμα. Εμείς είμαστε αυτές που πρέπει να σταματήσουμε να ζούμε συμβατικά. Πρέπει να ανεξαρτητοποιηθούμε από τα ορυκτά καύσιμα. Και οι εταιρίες ορυκτών καυσίμων, η Exxon, η Shell και όλοι αυτοί οι κακοί τύποι -γιατί είναι- θα μας πουν ότι αυτό δεν γίνεται χωρίς να επιστρέψουμε στη Λίθινη Εποχή. Ότι ακόμα δεν είναι έτοιμες οι εναλλακτικές λύσεις, και αυτό δεν είναι αλήθεια. Υπάρχουν χώρες στον κόσμο που αυτή τη στιγμή ζουν κυρίως με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα πάνε μια χαρά. Και μας λένε ότι αν αποκοπούμε από τα ορυκτά καύσιμα, θα επιστρέψουμε στη Λίθινη Εποχή, ενώ στην πραγματικότητα, αν αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
(Applause) And we need to do it soon. And one of the things that we need to do -- and we can do it as women -- for one thing, we kind of set the consumer standards. We need to consume less. We in the Western world need to consume less and when we buy things, we need to buy things that are made locally, when we buy food, we need to buy food that's grown locally. We are the ones that need to get off the grid. We need to make ourselves independent from fossil fuels. And the fossil fuel companies -- the Exxons and the Shell Oils and those bad guys -- cause they are -- are going to tell us that we can't do it without going back to the Stone Age. You know, that the alternatives just aren't quite there yet, and that's not true. There are countries in the world right now that are living mostly on renewable energy and doing just fine. And they tell us that if we do wean ourselves from fossil fuel that we're going to be back in the Stone Age, and in fact, if we begin to use renewable energy, and not drill in the Arctic, and not drill --
και δεν κάνουμε εξορύξεις στην Αρκτική - ΛΤ: Αμάν!
LT: Oh, boy.
ΤΦ: Και δεν κάνουμε εξορύξεις στην πετρελαιοφόρο άμμο της Αλμπέρτα - Σωστά! - θα υπάρχει περισσότερη δημοκρατία, περισσότερες θέσεις εργασίας και ευημερία, και είναι οι γυναίκες που θα ανοίξουν το δρόμο.
JF: And not drill in the Alberta tar sands -- Right. That we will be -- there will be more democracy and more jobs and more well-being, and it's women that are going to lead the way.
ΛΤ: Ίσως έχουμε τη φόρα για να ξεκινήσουμε ένα τρίτο φεμινιστικό κίνημα με την παγκόσμια αδελφότητά μας, με γυναίκες που δεν τις βλέπουμε, που μπορεί να μην συναντήσουμε ποτέ, αλλά που ενωνόμαστε με αυτόν τον τρόπο. Ο Αριστοτέλης είπε, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα πέθαιναν χωρίς την αντρική φιλία, και η λέξη-κλειδί εδώ είναι «αντρική», επειδή νόμιζαν ότι οι φιλίες πρέπει να υπάρχουν μεταξύ ίσων και δεν θεωρούσαν τις γυναίκες ίσες τους. ΤΦ: Οι Έλληνες δεν πίστευαν καν ότι έχουμε ψυχές.
LT: Maybe we have the momentum to start a third-wave feminist movement with our sisterhood around the world, with women we don't see, women we may never meet, but we join together that way, because -- Aristotle said -- most people -- people would die without male friendships. And the operative word here was "male." Because they thought that friendships should be between equals and women were not considered equal -- JF: They didn't think we had souls even, the Greeks.
ΛΤ: Ακριβώς. Αυτό μας δείχνει πόσο περιορισμένος ήταν ο Αριστοτέλης.
LT: No, exactly. That shows you just how limited Aristotle was.
(Γέλια)
(Laughter)
Περιμένετε, υπάρχει και κάτι καλύτερο.
And wait, no, here's the best part.
Οι άντρες χρειάζονται τώρα τις γυναίκες. Ο πλανήτης χρειάζεται τις γυναίκες. Το Σύνταγμα των ΗΠΑ χρειάζεται τις γυναίκες. Δεν υπάρχουμε καν στο Σύνταγμα. ΤΦ: Μιλάς για την Τροπολογία Ίσων Δικαιωμάτων.
It's like, you know, men do need women now. The planet needs women. The US Constitution needs women. We are not even in the Constitution. JF: You're talking about the Equal Rights Amendment.
ΛΤ: Σωστά.
LT: Right.
Η δικαστής Γκίνσμπεργκ είπε - κάτι σαν - ότι κάθε σύνταγμα που γράφτηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, συμπεριλάμβανε μια διάταξη που αναγνώριζε τις γυναίκες ως ισάξιες, αλλά όχι το δικό μας. Οπότε, αυτό θα ήταν ένα καλό σημείο για να ξεκινήσουμε. Πολύ απαλά. ΠΜ: Σωστά.
Justice Ginsberg said something like -- every constitution that's been written since the end of World War II included a provision that made women citizens of equal stature, but ours does not. So that would be a good place to start. Very, very mild -- JF: Right.
(Χειροκρότημα)
(Applause)
ΤΦ: Και η ισότητα των φύλων είναι σαν την παλίρροια:
And gender equality, it's like a tide,
Θα εξύψωνε όλα τα πλοία, όχι μόνο τις γυναίκες. ΠΜ: Χρειαζόμαστε νέα πρότυπα για το πώς θα το κάνουμε αυτό.
it would lift all boats, not just women. PM: Needing new role models on how to do that.
Πώς να είμαστε φίλοι, πώς να σκεφτούμε τη δύναμη μας με διαφορετικό τρόπο, ως καταναλωτές, ως πολίτες του κόσμου, και αυτό είναι που κάνει την Τζέιν και την Λίλι πρότυπα για το πώς μπορούν οι γυναίκες να είναι φίλες για πάρα πολύ καιρό, ακόμα κι αν περιστασιακά διαφωνούν. Σας ευχαριστώ.
How to be friends, how to think about our power in different ways, as consumers, as citizens of the world, and this is what makes Jane and Lily a role model of how women can be friends -- for a very long time, and even if they occasionally disagree. Thank you.
Σας ευχαριστώ και τις δύο. (Χειροκρότημα)
Thank you both. (Applause)
ΤΦ: Ευχαριστώ.
JF: Thanks.
ΛΤ: Ευχαριστώ.
LT: Thank you.
ΤΦ: Ευχαριστώ.
JF: Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)