Today, a baffled lady observed the shell where my soul dwells
Hôm nay, một phụ nữ lưu lạc quan sát vỏ bọc nơi tôi thả hồn mình
And announced that I'm "articulate"
và tuyên bố rằng tôi là người ''thông thạo ngôn ngữ"
Which means that when it comes to enunciation and diction
Điều này có nghĩa rằng khi phát âm và chọn từ
I don't even think of it
tôi thậm chí không cần nghĩ
‘Cause I’m "articulate"
Bởi vì tôi là người "thông thạo ngôn ngữ"
So when my professor asks a question
Vì vậy, khi giáo sư của tôi hỏi một câu
And my answer is tainted with a connotation of urbanized suggestion
Và câu trả lời của tôi mang hàm ý về đề nghị thành thị hóa
There’s no misdirected intention
Không có sự lệch hướng nào ở đây
Pay attention
Xin chú ý
‘Cause I’m “articulate”
Bởi vì tôi là người "thông thạo ngôn ngữ"
So when my father asks, “Wha’ kinda ting is dis?”
Vì vậy khi ba tôi hỏi: "Đây là cái quái gì vậy?"
My “articulate” answer never goes amiss
Câu trả lời lưu loát của tôi chưa bao giờ sai sót
I say “father, this is the impending problem at hand”
Tôi nói: "Ba à, đây là một vấn đề hết sức sơ đẳng"
And when I’m on the block I switch it up just because I can
Và khi tôi đứng lên bục Tôi rất hào hứng vì tôi có thể làm được
So when my boy says, “What’s good with you son?”
Vì thế khi con trai tôi hỏi: "Điều gì tốt cho con trai mẹ?"
I just say, “I jus’ fall out wit dem people but I done!”
Tôi chỉ nói "Mẹ có thể tranh cãi nhưng mẹ không thích như vậy"
And sometimes in class
Và thỉnh thoảng ở trong lớp
I might pause the intellectual sounding flow to ask
tôi có thể tạm dừng bài giảng để hỏi
“Yo! Why dese books neva be about my peoples”
"Tại sao những quyển sách này chưa bao giờ nói về nhân dân ta"
Yes, I have decided to treat all three of my languages as equals
Vâng, tôi đã quyết định sử dụng cả 3 cách nói của tôi một cách công bằng
Because I’m “articulate”
Bởi vì tôi "thông thạo ngôn ngữ"
But who controls articulation?
Nhưng ai là người điều khiển sự thông thạo
Because the English language is a multifaceted oration
Bởi vì ngôn ngữ tiếng Anh có rất nhiều cách nói
Subject to indefinite transformation
hay chính là sự biến đổi không giới hạn
Now you may think that it is ignorant to speak broken English
Vâng, bạn có thể nghĩ rằng thật khó chịu khi dùng tiếng Anh rời rạc
But I’m here to tell you that even “articulate” Americans sound foolish to the British
Nhưng tôi đứng đây để nói rằng ngay cả những người Mỹ thông thạo ngôn ngữ nghe cũng kì quặc đối với người Anh.
So when my Professor comes on the block and says, “Hello”
Vì vậy khi giáo sư của tôi đứng lên bục và nói "Xin chào"
I stop him and say “Noooo …
Tôi ngăn ông ấy lại và nói "Không...
You’re being inarticulate … the proper way is to say ‘what’s good’”
ông dùng từ chưa đúng rồi. Đúng ra phải nói "Thật là hay quá""
Now you may think that’s too hood, that’s not cool
Bây giờ có lẽ các bạn nghĩ rằng nó quá cứng nhắc, không hay lắm
But I’m here to tell you that even our language has rules
Nhưng tôi muốn nói rằng ngôn ngữ chúng ta có các qui tắc.
So when Mommy mocks me and says “ya’ll-be-madd-going-to-the-store”
Vâng, khi mẹ tôi chế giễu tôi và nói "Con thật điên rồ khi cứ đi mua sắm "
I say “Mommy, no, that sentence is not following the law
Tôi phản ứng "Mẹ à, không được, mẹ nói vậy là không đúng ngữ pháp rồi"
Never does the word "madd" go before a present participle
đừng bao giờ đặt từ "Madd" trước một hiện tại phân từ.
That’s simply the principle of this English”
Đó là một quy tắc đơn giản trong tiếng Anh
If I had the vocal capacity I would sing this from every mountaintop,
Nếu tôi có khả năng phát âm tốt, tôi sẽ truyền điều này từ những ngọn núi
From every suburbia, and every hood
từ mỗi khu ngoại ô, hay từ cả hàng xóm
‘Cause the only God of language is the one recorded in the Genesis
"Bởi vì chỉ có Chúa của ngôn ngữ mới được ghi nhận trong quyển Sáng thế ký
Of this world saying “it is good"
của thế giới này, nói rằng "nó là tốt"
So I may not always come before you with excellency of speech
Có thể không phải lúc nào tôi cũng luôn diễn thuyết trước các bạn một cách trôi chảy
But do not judge me by my language and assume
Nhưng đừng đánh giá ngôn ngữ của tôi và cho rằng
That I’m too ignorant to teach
rằng tôi quá dốt nát để dạy
‘Cause I speak three tongues
Bởi vì tôi đã nói ba kiểu
One for each:
Tùy thuộc vào từng nơi
Home, school and friends
ở nhà, ở trường và với bạn bè
I’m a tri-lingual orator
Tôi là một nhà diễn thuyết đa dạng
Sometimes I’m consistent with my language now
Thỉnh thoảng tôi kiên định với kiểu nói của lúc này
Then switch it up so I don’t bore later
rồi có lúc thay đổi cho đỡ chán
Sometimes I fight back two tongues
Đôi lúc tôi đấu tranh với 2 cách nói kia
While I use the other one in the classroom
Trong khi tôi sử dụng 1 cách nói khác trong lớp học
And when I mistakenly mix them up
Và khi tôi lỡ pha trộn chúng với nhau
I feel crazy like … I’m cooking in the bathroom
Tôi cảm thấy thật điên rồ... như đang nấu ăn trong phòng tắm
I know that I had to borrow your language because mines was stolen
Tôi biết rằng tôi phải mượn ngôn ngữ của các bạn Bởi vì ngôn ngữ của tôi không còn
But you can’t expect me to speak your history wholly while mines is broken
Nhưng bạn không thể mong tôi kể về lịch sử của các bạn 1 cách hoàn hảo trong khi lịch sử của tôi gặp vấn đề
These words are spoken
đây là những từ thuộc ngôn ngữ nói
By someone who is simply fed up with the Eurocentric ideals of this season
do một người nào đó đã chán ngấy những ý tưởng Trung âu trong thời gian này
And the reason I speak a composite version of your language
Và lý do tôi pha trộn ngôn ngữ của các bạn
Is because mines was raped away along with my history
là bởi vì ngôn ngữ của tôi bị mất dần cùng lịch sử của tôi
I speak broken English so the profusing gashes can remind us
Tôi dùng tiếng Anh một cách khập khiễng để những hạn chế lớn có thể nhắc chúng ta
That our current state is not a mystery
rằng nhà nước hiện tại của chúng ta không có gì là bí mật
I’m so tired of the negative images that are driving my people mad
Tôi quá mệt mỏi với hình ảnh tiêu cực làm mọi người điên rồ
So unless you’ve seen it rob a bank stop calling my hair bad
Vì vậy, trừ phi bạn nhìn thấy nó cướp ngân hàng thì đừng chê tóc của tôi.
I’m so sick of this nonsensical racial disparity
Tôi cảm thấy quá đau cho sự phân biệt vô nghĩa này
So don’t call it good unless your hair is known for donating to charity
Vì thế, đừng nói là nó tốt trừ phi tóc của bạn được được hiến tặng cho các cơ sở từ thiện
As much as has been raped away from our people
nhiều như nó bị cưỡng đoạt từ nhân dân chúng tôi
How can you expect me to treat their imprint on your language
Sao các bạn có thể mong tôi mang dấu ấn của chúng lên ngôn ngữ của các bạn
As anything less than equal
Như những thứ bất công
Let there be no confusion
Đừng bối rối
Let there be no hesitation
đừng ngập ngừng
This is not a promotion of ignorance
Đây không phải là sự khuyến khích từ bỏ
This is a linguistic celebration
mà đây là sự ca ngợi ngôn ngữ
That’s why I put "tri-lingual" on my last job application
Đó là lý do tại sao tôi đặt "3 ngôn ngữ" vào đơn xin việc cuối cùng của tôi
I can help to diversify your consumer market is all I wanted them to know
Tôi có thể đa dạng hóa khách hàng của bạn đó là những gì tôi muốn họ biết
And when they call me for the interview I’ll be more than happy to show that
Và khi họ gọi tôi để phỏng vấn tôi sẽ rất vui khi thể hiện điều đó
I can say:
Tôi có thể nói
“What’s good”
"Hay quá "
“Whatagwan”
"Mày muốn gì"
And of course …“Hello”
Và dĩ nhiên ... "Xin chào"
Because I’m “articulate”
Bởi vì tôi thông thạo ngôn ngữ
Thank you.
Xin cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)