Today, a baffled lady observed the shell where my soul dwells
Dzisiaj zdumiona paniusia zauważyła muszlę, którą zamieszkuje moja dusza
And announced that I'm "articulate"
i obwieściła, że jestem "elokwentna".
Which means that when it comes to enunciation and diction
Oznacza to, że w kwestii wyrażania i dykcji
I don't even think of it
nie muszę się zastanawiać,
‘Cause I’m "articulate"
bo jestem "elokwentna".
So when my professor asks a question
Więc gdy profesor zadaje pytanie
And my answer is tainted with a connotation of urbanized suggestion
i moja odpowiedź jest skażona konotacją ze zurbanizowaną sugestią,
There’s no misdirected intention
to nie ma tu chybionej intencji.
Pay attention
Zwróć uwagę,
‘Cause I’m “articulate”
jestem "elokwentna".
So when my father asks, “Wha’ kinda ting is dis?”
Więc kiedy ojciec pyta: "Co to je?",
My “articulate” answer never goes amiss
Moja "elokwentna" odpowiedź nigdy nie chybia.
I say “father, this is the impending problem at hand”
Mówię: "Ojcze, oto nieuchronny problem".
And when I’m on the block I switch it up just because I can
A kiedy jestem na dzielni przełączam się, bo potrafię.
So when my boy says, “What’s good with you son?”
Kiedy mój chłopak pyta: "Wassup Bro?",
I just say, “I jus’ fall out wit dem people but I done!”
mówię po prostu: "Wybyłam z ludźmi, ale już po krzyku".
And sometimes in class
A czasami w klasie
I might pause the intellectual sounding flow to ask
mogę zatrzymać intelektualny bełkot, żeby zapytać:
“Yo! Why dese books neva be about my peoples”
"E, czemu te książki nie są nigdy o takich jak ja?".
Yes, I have decided to treat all three of my languages as equals
Tak, zdecydowałam się traktować wszystkie trzy języki równo,
Because I’m “articulate”
bo jestem "elokwentna".
But who controls articulation?
Ale kto kontroluje elokwencję?
Because the English language is a multifaceted oration
Język angielski jest mową wielopostaciową.
Subject to indefinite transformation
Przedmiotem ciągłej transformacji.
Now you may think that it is ignorant to speak broken English
Sądzisz, że tylko ignorant źle mówi,
But I’m here to tell you that even “articulate” Americans sound foolish to the British
ale ja ci mówię, że nawet "elokwentni" Amerykanie brzmią głupio dla Brytyjczyków.
So when my Professor comes on the block and says, “Hello”
Kiedy nauczyciel wpadnie na dzielnię i powie "Cześć",
I stop him and say “Noooo …
Zatrzymam go i powiem: "Nie",
You’re being inarticulate … the proper way is to say ‘what’s good’”
To brak elokwencji... Trzeba powiedzieć "Siema!".
Now you may think that’s too hood, that’s not cool
Może sądzisz, że to przegięcie, do bani,
But I’m here to tell you that even our language has rules
Ale mówię wam, że nawet nasz język ma reguły.
So when Mommy mocks me and says “ya’ll-be-madd-going-to-the-store”
Kiedy mama kpi ze mnie i mówi: "Ciężko idąc będzie do sklepu",
I say “Mommy, no, that sentence is not following the law
mówię jej, że to zdanie nie przestrzega reguł.
Never does the word "madd" go before a present participle
"Ciężko" nigdy nie występuje przed imiesłowem czynnym.
That’s simply the principle of this English”
To podstawowa zasada tego angielskiego.
If I had the vocal capacity I would sing this from every mountaintop,
Gdybym mogła, wyśpiewałabym z górskich szczytów,
From every suburbia, and every hood
z każdej peryferii, z każdego getta
‘Cause the only God of language is the one recorded in the Genesis
że jedynym boskim językiem jest ten z Księgi Rodzaju,
Of this world saying “it is good"
który o świecie mówi: "dobry".
So I may not always come before you with excellency of speech
Nie zawsze stanę przed wami z wyśmienitą przemową,
But do not judge me by my language and assume
ale nie sądźcie mnie po języku i nie zakładajcie,
That I’m too ignorant to teach
że jestem za głupia, by uczyć.
‘Cause I speak three tongues
Przecież mówię trzema językami,
One for each:
po jednym na miejsce:
Home, school and friends
dom, szkołę i przyjaciół.
I’m a tri-lingual orator
Jestem trójjęzyczną oratorką.
Sometimes I’m consistent with my language now
Czasem trzymam się jednego języka,
Then switch it up so I don’t bore later
czasem je zmieniam, żeby się nie nudzić.
Sometimes I fight back two tongues
Czasem odganiam dwa języki,
While I use the other one in the classroom
kiedy używam tego klasowego.
And when I mistakenly mix them up
Kiedy je czasem mieszam,
I feel crazy like … I’m cooking in the bathroom
czuję się jak wariat gotujący w łazience.
I know that I had to borrow your language because mines was stolen
Wiem, że musiałam pożyczyć od was język, bo mój ukradziono.
But you can’t expect me to speak your history wholly while mines is broken
Nie oczekujcie, że wiernie oddam waszą historię, gdy moją zniszczono.
These words are spoken
Te słowa są mówione
By someone who is simply fed up with the Eurocentric ideals of this season
przez kogoś, kto ma dosyć europocentrycznych ideałów
And the reason I speak a composite version of your language
Mówię mieszanką waszego języka,
Is because mines was raped away along with my history
bo mój zgwałcono wraz z historią.
I speak broken English so the profusing gashes can remind us
Mówię łamaną angielszczyzną, by broczące rany przypominały,
That our current state is not a mystery
że nasz stan nie jest zagadką.
I’m so tired of the negative images that are driving my people mad
Męczy mnie negatywny obraz, który rozwściecza moich ludzi.
So unless you’ve seen it rob a bank stop calling my hair bad
Moje włosy nie są złe, póki nie napadły na bank,
I’m so sick of this nonsensical racial disparity
rzygam przez idiotyczne nierówności rasowe,
So don’t call it good unless your hair is known for donating to charity
więc twoje włosy nie są lepsze, chyba że dają na biednych.
As much as has been raped away from our people
Gwałtem oderwano nas od domu,
How can you expect me to treat their imprint on your language
nie oczekuj, że ich piętno na twoim języku
As anything less than equal
potraktuję jako coś gorszego.
Let there be no confusion
Żeby było jasne,
Let there be no hesitation
żeby nie było wahania,
This is not a promotion of ignorance
to nie jest zew ignorancji.
This is a linguistic celebration
To świętowanie języka.
That’s why I put "tri-lingual" on my last job application
Dlatego w podaniu o pracę napisałam "trójjęzyczna".
I can help to diversify your consumer market is all I wanted them to know
Mogę pomóc w dywersyfikacji klientów, to chciałam im powiedzieć,
And when they call me for the interview I’ll be more than happy to show that
I na rozmowie kwalifikacyjnej chętnie pokażę, że umiem powiedzieć:
I can say:
“What’s good”
"Wassup"
“Whatagwan”
"Siema"
And of course …“Hello”
i oczywiście: "Cześć",
Because I’m “articulate”
bo jestem "elokwentna".
Thank you.
Dziękuję
(Applause)
(Oklaski)