Sadly, in the next 18 minutes when I do our chat, four Americans that are alive will be dead through the food that they eat.
Því miður, á næstu 18 mínútunum meðan að ég flyt þennan fyrirlestur, munu fjórir Bandaríkjamenn sem eru á lífi núna, deyja af völdum matarins sem þeir borða.
My name's Jamie Oliver. I'm 34 years old. I'm from Essex in England and for the last seven years I've worked fairly tirelessly to save lives in my own way. I'm not a doctor; I'm a chef, I don't have expensive equipment or medicine. I use information, education.
Ég heiti Jamie Oliver. Ég er 34 ára gamall. Ég er frá Essex í Englandi Og undanfarin 7 ár hef ég unnið án afláts við að bjarga lífum á minn eigin hátt. Ég er ekki læknir. Ég er kokkur; ég hef engar dýrar græjur eða lyf. Ég nota upplýsingar, fræðslu.
I profoundly believe that the power of food has a primal place in our homes that binds us to the best bits of life. We have an awful, awful reality right now. America, you're at the top of your game. This is one of the most unhealthy countries in the world.
Ég trúi í einlægni að máttur matar eigi sér grundvallar stöðu á heimilum okkar og tengir okkur við sumar af bestu stundum lífs okkar. Við erum í hræðilegri, hræðilegri stöðu. Bandaríkin, þið eruð í essinu ykkar. Þetta er eitt af óheilbrigðustu löndunum í heiminum.
Can I please just see a raise of hands for how many of you have children in this room today? Put your hands up. You can continue to put your hands up, aunties and uncles as well. Most of you. OK. We, the adults of the last four generations, have blessed our children with the destiny of a shorter lifespan than their own parents. Your child will live a life ten years younger than you because of the landscape of food that we've built around them. Two-thirds of this room, today, in America, are statistically overweight or obese. You lot, you're all right, but we'll get you eventually, don't worry.
Má ég fá að sjá ykkur rétta upp hönd til að sjá hversu mörg ykkar eiga börn í þessu herbergi í dag? Gjörið svo vel að rétta upp hönd. Frænkur, frændur, þið megið það líka... Réttið upp hendur. Frænkur og frændur líka. Flest ykkar. Allt í lagi. Við, fullorðið fólk síðustu fjögurra kynslóða, höfum skapað börnum okkar þau örlög að hafa styttri lífaldur en foreldrar þeirra. Barnið þitt mun lifa tíu árum styttra en þú út af matarumhverfinu sem að við höfum búið til í kringum þau. Tveir þriðji hluti af þessu herbergi, í dag, í Bandríkjunum, eru tölfræðilega í yfirvigt eða að glíma við offitu Þið öll, þið eruð öll í góðum málum, en við munum ná ykkur að lokum, ekki hafa áhyggjur af því. Þið öll, þið eruð öll í góðum málum, en við munum ná ykkur að lokum, ekki hafa áhyggjur af því.
(Laughter)
Ekki satt?
The statistics of bad health are clear, very clear. We spend our lives being paranoid about death, murder, homicide, you name it; it's on the front page of every paper, CNN. Look at homicide at the bottom, for God's sake. Right?
Tölfræði óheilbrigðis er skýr, kristalstær. Við eyðum lífi okkar upptekin af dauða, morðum, manndrápum, hvað sem er. Það er á forsíðu á hverju blaði, CNN. Lítið á manndráp hérna á botninum, í Guðanna bænum. Ekki satt? Ekki satt?
(Laughter)
(lófatak)
(Applause)
Hvert einasta rauða súla
Every single one of those in the red is a diet-related disease. Any doctor, any specialist will tell you that. Fact: diet-related disease is the biggest killer in the United States, right now, here today. This is a global problem. It's a catastrophe. It's sweeping the world. England is right behind you, as usual.
eru sjúkdómar tengdir matarræði. Hvaða læknir sem er, hvaða sérfræðingur sem er mun segja ykkur það. Staðreynd. Sjúkdómar tengdir matarræði er mesti skaðvaldurinn í Bandaríkjunum í dag. Þetta er alþjóðlegt vandamál. Þetta eru hamfarir. Og þær ríða yfir heiminn. England er skammt undan, eins og venjulega.
(Laughter)
England er skammt undan, eins og venjulega.
I know they were close, but not that close. We need a revolution. Mexico, Australia, Germany, India, China, all have massive problems of obesity and bad health. Think about smoking. It costs way less than obesity now. Obesity costs you Americans 10 percent of your health-care bills, 150 billion dollars a year. In 10 years, it's set to double: 300 billion dollars a year. Let's be honest, guys, you haven't got that cash.
Ég veit að þeir eru nálægt, en ekki svo nálægt. Við þurfum byltingu. Mexíkó, Ástralía, Þýskaland, Indland, Kína, glíma öll við gríðarlegan vanda vegna offitu og óheilbrigðis. Hugsið ykkur reykingar. Þær kosta miklu minna en offita. Offita kostar ykkur Bandaríkjamenn 10 prósent af heilbrigðiskostnaði ykkar. 150 milljarða dollara á ári. Eftir 10 ár, mun það tvöfaldast. 300 milljarðar dollarar á ári. Og í hreinskilni sagt, þið eigið ekki þennan pening.
(Laughter)
Og í hreinskilni sagt, þið eigið ekki þennan pening.
I came here to start a food revolution that I so profoundly believe in. We need it. The time is now. We're in a tipping-point moment. I've been doing this for seven years. I've been trying in America for seven years. Now is the time when it's ripe -- ripe for the picking. I went to the eye of the storm. I went to West Virginia, the most unhealthy state in America. Or it was last year. We've got a new one this year, but we'll work on that next season.
Ég kom hingað til þess að byrja matarbyltingu sem ég trúi í einlægni á. Við þurfum þess. Tíminn er kominn. Við stöndum á vatnaskilum. Ég er búin að vera að í sjö ár. Ég er búin að vera að reyna í Bandaríkjunum í sjö ár. Núna erum við tilbúin -- tilbúin til athafna. Ég fór í auga stormsins. Ég fór til Vestur Virginiu, óheilbrigðasta fylkis Bandaríkjanna. Eða það var í fyrra. Við erum komin með nýtt fylki þetta árið, en við munum vinna á því í næstu seríu.
(Laughter)
Við erum komin með nýtt fylki þetta árið, en við munum vinna á því í næstu seríu.
Huntington, Vestur Virginiu.
Huntington, West Virginia. Beautiful town. I wanted to put heart and soul and people, your public, around the statistics that we've become so used to. I want to introduce you to some of the people that I care about: your public, your children. I want to show a picture of my friend Brittany. She's 16 years old. She's got six years to live because of the food that she's eaten. She's the third generation of Americans that hasn't grown up within a food environment where they've been taught to cook at home or in school, or her mom, or her mom's mom. She has six years to live. She's eating her liver to death.
Fallegur bær. Ég vildi setja hugi og hjörtu og fólk, fólkið ykkar, inní tölfræðina sem að við erum orðin svo vön. Ég vil kynna ykkur fyrir sumu af fólkinu sem mér þykir vænt um. Fólkið ykkar. Börnin ykkar. Ég vil sýna ykkur mynd af Brittany, vinkonu minni. Hún er 16 ára. Hún á 6 ár eftir ólifuð út af matnum sem að hún hefur borðað. Hún er af þriðju kynslóð Bandaríkjamanna sem hefur ekki alist upp í matarumhverfi þar sem þeim hefur verið kennt að elda heima eða í skólanum, eða mamma hennar, eða mamma mömmu hennar. Hún á sex ár eftir. Hún er að borða lifrina sína í hel.
Stacy, the Edwards family. This is a normal family, guys. Stacy does her best, but she's third-generation as well; she was never taught to cook at home or at school. The family's obese. Justin here, 12 years old, he's 350 pounds. He gets bullied, for God's sake. The daughter there, Katie, she's four years old. She's obese before she even gets to primary school. Marissa, she's all right, she's one of your lot. But you know what? Her father, who was obese, died in her arms, And then the second most important man in her life, her uncle, died of obesity, and now her step-dad is obese. You see, the thing is, obesity and diet-related disease doesn't just hurt the people that have it; it's all of their friends, families, brothers, sisters.
Stacy, Edwards fjölskyldan. Þetta er venjuleg fjölskylda, gott fólk. Stacy gerir sitt besta, en hún er af þriðju kynslóð líka; henni var aldrei kennt að elda heima eða í skólanum. Fjölskyldan þjáist af offitu. Justin, hérna, 12 ára gamall. Hann er 350 pund. Hann er lagður í einelti, í Guðanna bænum. Dóttirin þarna, Katie, hún er fjögurra ára. Hún er að berjast við offitu áður en hún svo mikið sem byrjar í grunnskóla. Marissa. Hún er í lagi. Hún er ein af ykkur. En vitið þið hvað? Faðir hennar, sem var offeitur, dó í örmum hennar. Og svo annar mikilvægasti maðurinn í lífinu hennar, frændi hennar, dó út offitu. Og núna er stjúpfaðir hennar offeitur. Sjáiði til, málið er að offita og sjúkdómar tengdir matarræði skaða ekki bara fólkið sem að hafa þá; það eru allir vinirnir, fjölskyldan, bræðurnir, systurnar.
Pastor Steve: an inspirational man, one of my early allies in Huntington, West Virginia. He's at the sharp knife-edge of this problem. He has to bury the people, OK? And he's fed up with it. He's fed up with burying his friends, his family, his community. Come winter, three times as many people die. He's sick of it. This is preventable disease. Waste of life. By the way, this is what they get buried in. We're not geared up to do this. Can't even get them out the door, and I'm being serious. Can't even get them there. Forklift.
Séra Steve. Maður sem að fyllir manni innblæstri. Einn af mínum fyrstu bandamönnum í Huntington, Vestur Virginíu. Hann er á hnífsoddi vandans. Hann þarf að jarða þetta fólk, skiljið þið? Og hann er búin að fá upp í kok af þessu. Hann er búinn að fá uppí kok af því jarða vini sína, og fjölskylduna sína, samfélagið sitt. Þegar að veturinn kemur, munu þrisvar sinnum fleiri deyja. Hann er búinn að fá nóg. Þetta er fyrirbyggjanlegur sjúkdómur. Sóun á lífi. Meðal annars, þetta er það sem að þau eru jörðuð í. Við höfum ekki tólin til þess að takast á við þetta. Getum ekki einu sinni komið þeim út um dyrnar, í alvöru. Getum ekki einu sinni komið þeim þangað. Gaffallyftari.
OK, I see it as a triangle, OK? This is our landscape of food. I need you to understand it. You've probably heard all this before. Over the last 30 years, what's happened that's ripped the heart out of this country? Let's be frank and honest. Well, modern-day life.
Allt í lagi, í mínum augum er þetta þríhyrningur, allt í lagi? Þetta er matarumhverfi okkar. Það skiptir mig máli að þið skiljið þetta. Þið hafið ábyggilega heyrt þetta áður, en förum yfir þetta aftur. Yfir síðustu 30 árin, hvað gerist sem að reif hjartað út úr þessu landi? Verum frökk og heiðarleg. Nú já. Nútíma lifnaðarhættir.
Let's start with the Main Street. Fast food has taken over the whole country; we know that. The big brands are some of the most important powers, powerful powers, in this country.
Byrjum á Aðalstræti. Skyndibitamatur hefur tekið yfir allt landið. Við vitum það. Stóru vörumerkin eru orðin eitthver sterkustu öflin, ráðandi öfl í þessu landi.
(Sighs)
Stórmarkaðir líka.
Supermarkets as well. Big companies. Big companies. Thirty years ago, most of the food was largely local and largely fresh. Now it's largely processed and full of all sorts of additives, extra ingredients, and you know the rest of the story. Portion size is obviously a massive, massive problem. Labeling is a massive problem. The labeling in this country is a disgrace. The industry wants to self-police themselves. What, in this kind of climate? They don't deserve it. How can you say something is low-fat when it's full of so much sugar?
Stór fyrirtæki. Stórfyrirtæki. Fyrir 30 árur, var mest af matnum framleiddur á staðnum og mestmegnis ferskur. Núna er hann aðallega unninn og fullur af alls konar bætiefnum, aukaefnum, og þið þekkið sögulok. Skammtastærð er augljóslega stórkostlegt vandamál. Vörumerkingar eru risastórt vandamál. Vörumerkingar í þessu landi eru til háborinnar skammar. Þeir vilja vera sjálf ... Þeir vilja hafa eftirlit með sjálfum sér. Iðnaðurinn vill vakta sjálfan sig. Hvað meinarðu, í þessu umhvefi? Þeir verðskulda það ekki. Hvernig getur þú sagt að eitthvað sé fitulítið þegar að það inniheldur svona mikinn sykur?
Home. The biggest problem with the home is that used to be the heart of passing on food culture, what made our society. That is not happening anymore. And you know, as we go to work and as life changes, and as life always evolves, we kind of have to look at it holistically -- step back for a moment, and re-address the balance. It hasn't happened for 30 years, OK? I want to show you a situation that is very normal right now; the Edwards family.
Heimilið. Stærsta vandamálið með heimilin er að þau voru einu sinni hjartað fyrir að deila mat og matarmenningu, undirstaða samfélagsins. Það gerist ekki lengur. Og eins og þið vitið, þegar við förum í vinnuna og lífið breytist, og eins og lífið hefur alltaf þróast, þurfum við að horfa á þetta heildrænt-- líta um öxl um stundarsakir, og endurmeta stöðuna. Það er ekki að gerast. Hefur ekki gerst síðustu 30 ár. Ég vill sýna ykkur ástand sem er mjög algengt ákkúrat núna. Edwards fjölskyldan.
(Video) Jamie Oliver: Let's have a talk. This stuff goes through you and your family's body every week. And I need you to know that this is going to kill your children early. How are you feeling?
(Myndbrot) Jamie Oliver: Spjöllum aðeins saman. Þetta er það sem fer í gegnum líkama fjölskyldunnar í hverri viku. Og þú þarft að skilja að þetta á eftir að drepa börnin þín fyrir aldur fram. Hvernig líður þér?
Stacy: Just feeling really sad and depressed right now. But, you know, I want my kids to succeed in life and this isn't going to get them there. But I'm killing them.
Stacy: Bara er mjög sorgmædd og þunglynd í augnablikinu. En, veistu, ég vil að börnin mín nái árangri í lífinu og þetta mun ekki hjálpa þeim við það. En ég er að drepa þau.
JO: Yes you are. You are. But we can stop that. Normal. Let's get on schools, something that I'm fairly much a specialist in. OK, school. What is school? Who invented it? What's the purpose of school? School was always invented to arm us with the tools to make us creative, do wonderful things, make us earn a living, etc., etc. You know, it's been kind of in this sort of tight box for a long, long time, OK? But we haven't really evolved it to deal with the health catastrophes of America, OK? School food is something that most kids -- 31 million a day, actually -- have twice a day, more than often, breakfast and lunch, 180 days of the year. So you could say that school food is quite important, really, judging the circumstances.
JO: Já, það ertu að gera. Þú ert að gera það. En við getum stoppað það. Venjulegt. Tökum fyrir skólana, sem ég er sérfræðingur í. Allt í lagi. Skóli. Hvað er skóli? Hver fann upp á því? Hver er tilgangurinn með skóla? Skóli var alltaf ætlaður til þess að gefa okkur tólin til þess að gera okkur skapandi, geta stórfenglega hluti geta séð fyrir okkur, o.s.frv, o.s.frv, o.s.frv. Þið vitið, þetta hefur verið einskonar lokað hugtak í mjög langan tíma. Allt í lagi? En við höfum ekki í rauninni þróað það til þess að takast á við heilsufaraldurinn í Bandaríkjunum, allt í lagi? Skólamatur er eitthvað sem flestir krakkar -- 31 milljón á dag, reyndar -- fá tvisvar sinnum á dag, oftast nær, morgunmat og hádegismat, 180 daga á ári. Svo við gætum sagt að skólamatur sé frekar mikilvægur, í rauninni, ef að við horfum á stöðuna.
(Laughter)
ef að við horfum á stöðuna.
Before I crack into my rant, which I'm sure you're waiting for --
Áður en ég byrja á reiðiræðu minni, sem að ég er sannfærður að þið eruð öll að bíða eftir ...
(Laughter)
sem að ég er sannfærður að þið eruð öll að bíða eftir ...
I need to say one thing, and it's so important in, hopefully, the magic that happens and unfolds in the next three months. The lunch ladies, the lunch cooks of America -- I offer myself as their ambassador. I'm not slagging them off. They're doing the best they can do. They're doing their best. But they're doing what they're told, and what they're being told to do is wrong. The system is highly run by accountants; there's not enough, or any, food-knowledgeable people in the business. There's a problem: If you're not a food expert, and you've got tight budgets and it's getting tighter, then you can't be creative, you can't duck and dive and write different things around things. If you're an accountant, and a box-ticker, the only thing you can do in these circumstances is buy cheaper shit.
Ég verð að segja eitt, og þetta er svo mikilvægt í því sem að ég vona að geti bylt og umbreytt á næstu þremur mánuðum. Matráðskonurnar, skóla kokkar Bandaríkjanna ... ég býð mig fram sem sendiherra þeirra. Ég er ekki að skammast yfir þeim. Þau eru að gera það besta sem að þau geta gert. Þau eru að gera sitt besta. En þau eru að gera það sem þeim er sagt að gera, og það sem þeim er sagt að gera er rangt. Þetta kerfi er að mestu stjórnað af bókhöldurum. Það er ekki nóg af, ef nokkur, einstaklingur með þekkingu á mat í geiranum. Þetta er vandamál. Ef þú ert ekki sérfræðingur í mat, og þú ert með litla peninga, og þeir eru að minnka, þá getur þú ekki verið skapandi, þú getur ekki unnið þig út úr hlutunum. Ef þú er bókhaldari, og baunateljari, þá er það eina sem að þú getur gert í þessum kringumstæðum er að kaupa ódýrari drasl.
Now, the reality is, the food that your kids get every day is fast food, it's highly processed, there's not enough fresh food in there at all. You know, the amount of additives, E numbers, ingredients you wouldn't believe -- there's not enough veggies at all. French fries are considered a vegetable. Pizza for breakfast. They don't even get crockery. Knives and forks? No, they're too dangerous. They have scissors in the classroom, but knives and forks? No. And the way I look at it is: If you don't have knives and forks in your school, you're purely endorsing, from a state level, fast food, because it's handheld. And yes, by the way, it is fast food: It's sloppy Joes, it's burgers, it's wieners, it's pizzas, it's all of that stuff.
Svo, staðreyndin er, að maturinn sem að börnin ykkar fá á hverjum degi er skyndibitamatur hann er mjög unninn, það er ekki nógu mikið af ferskum mat. Þið vitið, magið af aukaefnum, E númerum, efnum sem að þið myndu ekki trúa ... Þarna eru ekki nógu mikið af grænmeti. Franskar eru taldar sem grænmeti. Pízza í morgunmat. Þau fá ekki einu sinni hnífapör. Hnífar og gafflar? Nei, þau eru of hættuleg. Þau hafa skæri í kennslustofnum en hnífar og gafflar, onei. Og ef þú ert ekki með hnífa og gafla í skólanum þínum, þá ertu einfaldlega að styrkja, frá yfirvöldum, skyndibitamat. Af því að það er haldið á honum. Og já, meðal annars, þetta er skyndibita matur. Það eru "Sloppy Joes" það eru hamborgarar, það eru pulsur, það eru pízzur, það er allt þetta drasl.
(Sighs)
Ten percent of what we spend on health care, as I said earlier, is on obesity, and it's going to double. We're not teaching our kids. There's no statutory right to teach kids about food, elementary or secondary school, OK? We don't teach kids about food, right? And this is a little clip from an elementary school, which is very common in England.
10 prósent af því sem að er eytt í heilbrigðiskerfið, eins og ég sagði fyrr, er í offitu. Og það á eftir að tvöfaldast. Við erum ekki að kenna börnunum okkar. Það eru engin lög um að kenna börnum um mat, í grunnskóla eða unglingadeild. Skiljiði. Við kennum ekki börnum um mat? Ekki satt? Og þetta er lítið myndbrot frá grunnskóla, sem er mjög algengt í Bretlandi.
(Video) Who knows what this is?
Myndband: Hver veit hvað þetta er?
Child: Potatoes.
Barn: Kartöflur. Jamie Oliver: Kartafla? Svo, þið haldið að þetta séu kartöflur?
Jamie Oliver: Potato? So, you think these are potatoes? Do you know what that is? Do you know what that is?
Vitið þið hvað þetta er? Vitið þið hvað þetta er? Barn: Spergilkál?
Child: Broccoli?
JO: Hvað um þetta? Gamli góði vinur okkar.
JO: What about this? Our good old friend.
Veistu hvað þetta er vinan? Barn: Sellerý.
Child: Celery.
JO: Nei. Hvað heldur þú að þetta er? Barn: Laukur. JO: Laukur? Nei.
JO: No. What do you think this is?
Child: Onion. JO: Onion? No.
Jamie Olvier: Þið fáið samstundis nokkuð góða tilfinningu
JO: Immediately you get a really clear sense of "Do the kids know anything about where food comes from?" Who knows what that is? Child: Uh, pear?
fyrir því hvað börnin vita yfir höfuð þegar kemur að hvaðan matur kemur. Myndband: JO: Hver veit hvað þetta er? Barn: Um, pera. JO: Hvað haldið þið að þetta er? Barn: Ég veit það ekki.
JO: What do you think this is? Child: I don't know.
JO: Ef að barnið veit ekki hvað þetta er,
JO: If the kids don't know what stuff is, then they will never eat it.
þá myndu þau aldrei borðað það.
(Laughter)
þá myndu þau aldrei borðað það.
JO: Normal. England and America, England and America. Guess what fixed that. Two one-hour sessions. We've got to start teaching our kids about food in schools, period.
JO: Venjulegt. England og Bandaríkin, England og Bandaríkin. Getið hvað lagaði þetta.Getið hvað lagaði þetta. Tveir eins klukkutíma fundir. VIð verðum að byrja að kenna börnunum okkar um mat í skólanum, punktur.
(Applause)
um mat í skólanum, punktur.
I want to tell you about something that kind of epitomizes the trouble that we're in, guys, OK? I want to talk about something so basic as milk. Every kid has the right to milk at school. Your kids will be having milk at school, breakfast and lunch, right? They'll be having two bottles, OK? And most kids do. But milk ain't good enough anymore. Don't get me wrong, I support milk -- but someone at the milk board probably paid a lot of money for some geezer to work out that if you put loads of flavorings, colorings and sugar in milk, more kids will drink it. Yeah.
Mig langar að segja ykkur dálítið, mig langar að segja ykkur frá einhverju sem að eiginlega kristallar vandann sem að við erum í. Allt í lagi? Mig langar að segja ykkur frá einhverju eins sjálfsögðu og mjólk. Allir krakkar eiga rétt á að fá mjólk í skólanum. Börnin ykkar munu fá mjólk í skólanum, í morgunmat og hádegismat. Ekki satt? Þau munu fá tvær fernur. Allt í lagi? Og flestir krakkar fá það. En mjólk er ekki nógu góð lengur. Af því að einhver í mjólkurráði, já -- og ekki misskilja mig, ég styð mjólk, en einhver í mjólkurráði, borgaði ábyggilega dágóðan skilding fyrir einhvern gaur til þess að reikna það út af ef að þú hellir heilmikið af bragðefni og matarlit og sykur í mjólkina, ekki satt munu fleiri börn vilja drekka hana. Einmitt. munu fleiri börn vilja drekka hana. Einmitt.
Obviously now that's going to catch on the apple board is going to work out that if they make toffee apples they'll eat more as well. Do you know what I mean? For me, there isn't any need to flavor the milk. Okay? There's sugar in everything. I know the ins and outs of those ingredients. It's in everything. Even the milk hasn't escaped the kind of modern-day problems. There's our milk. There's our carton. In that is nearly as much sugar as one of your favorite cans of fizzy pop, and they are having two a day. So, let me just show you. We've got one kid, here -- having, you know, eight tablespoons of sugar a day. You know, there's your week. There's your month. And I've taken the liberty of putting in just the five years of elementary school sugar, just from milk. Now, I don't know about you guys, but judging the circumstances, right, any judge in the whole world, would look at the statistics and the evidence, and they would find any government of old guilty of child abuse. That's my belief.
Og auglóslega mun það núna verða vinsælt. Þá munu eplaráð finna það út að ef að þeir búa til sykurhúðuð epli þá munu fleiri epli verða borðuð líka. Skiljið þið hvað ég á við? Fyrir mig, þá er engin ástæða til þess að bæta bragði við mjólkina. Allt í lagi? Það er sykur í öllu. Ég þekki hvern krók og kima af þessum innihaldsefnum. Það er í öllu. Jafnvel mjólkin hefur ekki sloppið við þetta nútímavandamál. Hér er mjólkin okkar. Hér er fernan okkar. Sem að inniheldur næstum því jafn mikið af sykri eins og ein dós af uppáhalds gosdrykkum ykkar. Og þau eru að fá tvær á dag. Svo, leyfið mér bara að sýna ykkur. Við höfum einn krakka, hérna, sem að fær, þið vitið, átta matskeiðar af sykri á dag. Þið vitið, þetta er vikan ykkar. Þarna er mánuðurinn ykkar. Og ég hef leyft mér að hella hérna bara þessi fimm ár af grunnskólasykri, bara úr mjólk. Svo, ég veit ekki með ykkur, en miðað við þetta, sjáiði, myndi hver einasti dómari í öllum heiminum, horfa á tölfræðina og sönnunargögnin, og þeir myndu dæma hverja ríkisstjórn seka fyrir slæma meðferð á börnum. Það er mín trú. seka fyrir slæma meðferð á börnum. Það er mín trú.
(Applause)
(Applause ends)
Jæja, ef ég kæmi hingað upp á svið, og ég vildi að ég gæti það,
Now, if I came up here, and I wish I could come up here today and hang a cure for AIDS or cancer, you'd be fighting and scrambling to get to me. This, all this bad news, is preventable. That's the good news. It's very, very preventable. So, let's just think about, we got a problem here, we need to reboot. Okay so, in my world, what do we need to do? Here is the thing, right, it cannot just come from one source. To reboot and make real tangible change, real change, so that I could look you in the white of the eyes and say, "In 10 years' time, the history of your children's lives, happiness -- and let's not forget, you're clever if you eat well, you know you're going to live longer -- all of that stuff, it will look different. OK?"
og hefði lækninguna við alnæmi eða krabbameini, þá mynduð þið berjast og slást til þess að komast að mér. Þetta, allar þessar slæmu fréttir, er hægt að afstýra. Það eru góðu fréttirnar. Þetta má auðveldlega fyrirbyggja Svo, hugsum núna aðeins, við eigum vanda á höndum, við þurfum að endurræsa. Allt í lagi, í mínum heimi hvað þarf að gera? Hérna er málið, sjáið. Það er ekki hægt að nálgast þetta bara frá einni átt. Til þess að endurræsa og til þess að ná raunverulegum áþreifanlegum breytingum, raunverulegum breytingum, svo að ég gæti litið ykkur í augun og sagt, "innan 10 ára, mun framtíð barnana ykkar, hamingja -- og við skulum ekki gleyma, þú verður klárari líka ef að þú borðar rétt, þið vitið að þið lifið lengur, og allt það, þetta mun líta öðruvísu út. Allt í lagi?"
So, supermarkets. Where else do you shop so religiously? Week in, week out. How much money do you spend, in your life, in a supermarket? Love them. They just sell us what we want. All right. They owe us to put a food ambassador in every major supermarket. They need to help us shop. They need to show us how to cook quick, tasty, seasonal meals for people that are busy. This is not expensive. It is done in some, and it needs to be done across the board in America soon, and quick. The big brands, you know, the food brands, need to put food education at the heart of their businesses. I know, easier said than done. It's the future. It's the only way.
Þannig að, stórmarkaðirnir. Hvar annarstaðar verslið þið svona trúfastlega? Viku eftir viku. Hversu miklum peningum eyðið þið, yfir líftíma ykkar, í stórmörkuðum? Elska þá. Þeir selja okkur bara það sem að við viljum. Allt í lagi. Þeir skulda okkur, að setja matarsendiherra inn í hvern leiðandi stórmarkað Þeir þurfa að hjálpa okkur að versla. Þeir þurfa að sýna okkur hvernig á að elda, fljótlegar, bragðgóðar, árstíðabundnar máltíðir fyrir fólk sem er upptekið. Þetta er ekki dýrt. Þetta er gert í sumum. Og þetta þarf að ganga yfir línuna í Bandaríkjunum bráðum, og fljótlega. Stóru vörumerkin, þið vitið, stóru vörumerkin í mat, þurfa að setja fæðufræðslu sem grunn að þeirra viðskiptum. Ég veit, auðveldara að fullyrða það en framkvæma. Það er framtíðin. Það er eina leiðin.
Fast food. With the fast-food industry you know, it's very competitive. I've had loads of secret papers and dealings with fast food restaurants. I know how they do it. I mean, basically they've weaned us on to these hits of sugar, salt and fat, and x, y, and z, and everyone loves them, right? So, these guys are going to be part of the solution. But we need to get the government to work with all of the fast food purveyors and the restaurant industry, and over a five, six, seven year period wean of us off the extreme amounts of fat, sugar and all the other non-food ingredients.
Skyndibitar. Með skyndibitaiðnaðinn þið vitið, þetta er mjög hörð samkeppni. Ég hef átt í alls konar leynilegu makki og samskiptum við skyndibitastaði. Ég veit hvernig þeir gera þetta. Ég meina einfaldlega þá hafa þeir vanið okkur á sykur, salt og fitu, og x, y, og z. Og allir elska þá. Ekki satt? Þannig að þetta fólk verður líka partur af lausninni. En við þurfum að fá ríkisstjórnina til þess að vinna með öllum þessum skyndibita dreifingaraðilum og veitingaiðnaðinum. Og yfir fimm, sex, sjö ára tímabil venja okkur af þessum ofurmagni af fitu, sykri, fitu og öllum hinum innihaldsefnunum. Jæja, snúum okkur aftur að stóru vörumerkjunum, innihaldsmerkingar,
Now, also, back to the sort of big brands: labeling, I said earlier, is an absolute farce and has got to be sorted. OK, school. Obviously, in schools, we owe it to them to make sure those 180 days of the year, from that little precious age of four, until 18, 20, 24, whatever, they need to be cooked proper, fresh food from local growers on site, OK? There needs to be a new standard of fresh, proper food for your children, yeah?
eins og ég sagði fyrr, eru algjör brandari, og verður að leysa. Allt í lagi, skóli. Augljóslega þá skuldum við þeim að ganga úr skugga um að þessa 180 daga á ári, frá dýrmætum fjögurra ára aldri, til 18, 20, 24, hvað sem er, þau þurfa að fá eldaðan almennilegan ferskan mat framleiddan í grenndinni. Allt í lagi? Það þarf að vera nýr staðall fyrir ferskleika almennilegs matar fyrir börnin ykkar? Er það ekki?
(Applause)
fyrir börnin ykkar? Er það ekki?
Under the circumstances, it's profoundly important that every single American child leaves school knowing how to cook 10 recipes that will save their life. Life skills.
Undir þessum kingumstæðum, er það einstaklega mikilvægt að hvert einasta bandaríska barn fer úr skóla með þá kunnáttu að kunna að elda 10 uppskriftir sem að munu bjarga lífi þeirra. Lífsleikni
(Applause)
Lífsleikni
That means that they can be students, young parents, and be able to sort of duck and dive around the basics of cooking, no matter what recession hits them next time. If you can cook, recession money doesn't matter. If you can cook, time doesn't matter. The workplace, we haven't really talked about it. You know, it's now time for corporate responsibility to really look at what they feed or make available to their staff. The staff are the moms and dads of America's children. Marissa, her father died in her hand, I think she'd be quite happy if corporate America could start feeding their staff properly. Definitely they shouldn't be left out. Let's go back to the home.
Þetta þýðir að þau geta verið nemendur, ungir foreldrar, og geta haft tilfinningu fyrir hvernig er að elda. alveg sama hvaða kreppa leggst á þau næst. Ef að þú kannt að elda þá mun samdráttur peninga ekki skipta máli. Ef að þú kannt að elda, skiptir tími ekki máli. Vinnustaðurinn. Við höfum í rauninni ekki talað um það. Þið vitið, það er núna tími til að fyrirtæki sýni samfélagslega ábyrgð til þess að líta virkilega á hvað þeir eru að gefa að borða eða hafa á boðstólum fyrir starfsfólkið sitt. Starfsfólkið þeirra eru mæður og feður bandarískra barna. Marissa, faðir hennar dó í örmum hennar, Ég held að hún myndi vera frekar ánægð ef fyrirtæki Bandaríkjanna færu að gefa starfsfólkinu sínu almennilega að borða. Það er alveg áreiðanlegt að þau ættu ekki að vera skilin útundan. Förum aftur til heimilisins.
Now, look, if we do all this stuff, and we can, it's so achievable. You can care and be commercial. Absolutely. But the home needs to start passing on cooking again, for sure. For sure, pass it on as a philosophy. And for me, it's quite romantic, but it's about if one person teaches three people how to cook something, and they teach three of their mates, that only has to repeat itself 25 times, and that's the whole population of America. Romantic, yes, but most importantly, it's about trying to get people to realize that every one of your individual efforts makes a difference. We've got to put back what's been lost. Huntington's Kitchen. Huntington, where I made this program, we've got this prime-time program that hopefully will inspire people to really get on this change. I truly believe that change will happen. Huntington's Kitchen. I work with a community. I worked in the schools. I found local sustainable funding to get every single school in the area from the junk, onto the fresh food: six-and-a-half grand per school.
Sjáiði til, ef að við gerum allt þetta, og við getum það, það er svo innilega hægt að ná þessu. Þið getið sýnt aðgát og líka stundað viðskipti. Algjörlega. En heimilin verða að byrja að deila áfram matargerð á ný, það er klárt Það er klárt, deilið því sem lífsspeki. Og fyrir mér er það frekar rómantískt. En það er um að ein manneskja kennir þremur manneskjum hvernig á að elda eitthvað, og svo geta þeir þrír kennt þremur vinum sínum, þá þarf það bara að endurtaka sig 25 sinnum, og það er væri allur fólksfjöldinn í Bandaríkjunum. Rómantískt, já, en, það sem að skiptir mestu máli, er að reyna að fá fólk til þess að gera sér grein fyrir að hvert einasta af því sem að þið gerið sem einstaklingar skiptir sköpum. Við þurfum að laga það sem að hefur farið úrskeiðis. Eldhús Huntington. Huntington, þar sem að ég bjó til þennan þátt, þið vitið, við höfum þennan þátt á besta tíma sem mun vonandi gefa fólki innblástur til þess að virkilega taka þátt í þessum breytingum. Ég virkilega trúi því að breytingar munu gerast. Eldhús Huntington. Ég vann með samfélaginu. Ég vann í skólunum. Ég fann sjálfbæra fjármögnun úr sveitarfélaginu til þess að hver einasti skóli á svæðinu, frá ruslinu, yfir í ferskan mat. Sex og hálft þúsund á hvern skóla.
(Applause)
Sex og hálft þúsund á hvern skóla.
That's all it takes, six-and-a-half grand per school. The Kitchen is 25 grand a month. Okay? This can do 5,000 people a year, which is 10 percent of their population, and it's people on people. You know, it's local cooks teaching local people. It's free cooking lessons, guys, in the Main Street. This is real, tangible change, real, tangible change. Around America, if we just look back now, there is plenty of wonderful things going on. There is plenty of beautiful things going on. There are angels around America doing great things in schools -- farm-to-school set-ups, garden set-ups, education -- there are amazing people doing this already. The problem is they all want to roll out what they're doing to the next school, but there's no cash. We need to recognize the experts and the angels quickly, identify them, and allow them to easily find the resource to keep rolling out what they're already doing, and doing well. Businesses of America need to support Mrs. Obama to do the things that she wants to do.
Það er allt og sumt. Sex og hálft þúsund á hvern skóla. Eldhúsið fyrir 25 þúsund á mánuði. Allt í lagi? Þetta getur gert 5.000 manns á ári, sem er 10 prósent af íbúunum. Og þetta er maður á mann. Þið vitið, þetta er fólk út samfélaginu þeirra að kenna fólkinu þaðan. Þetta eru ókeypis matreiðslukennsla, gott fólk, ókeypis matreiðslutímar í Aðalstræti. Þetta er raunverulegur, áþreifanlegur munur, raunverulegur, áþreifanlegur munur. Um öll Bandaríkin, ef við horfum til baka núna, það eru nóg af frábærum hlutum sem eru að gerast núna. Það er fullt af fallegum hlutum að gerast. Það eru englar út um öll Bandaríkin að gera frábæra hluti í skólum, verkefni um ræktun beint frá býli til skóla, setja upp garða til að rækta, fræðsla. Það er stórfenglegt fólk að vinna að þessu nú þegar. Vandamálið er þeir vilja halda áfram með það sem að þau eru að gera yfir í næsta skóla, og þar næsta. En það er ekki nógu mikill peningur. Við þurfum að finna sérfræðingana og englana fljótlega, finna þá, og auðvelda þeim að komast í úrræði til þess að fjölfalda það sem að þau eru nú þegar að gera, og eru að gera það vel. Fyrirtækin í Bandaríkjunum þurfa að styðja Frú Obama til þess að gera hlutina sem að hana langar til að gera.
(Applause)
Frú Obama til þess að gera hlutina sem að hana langar til að gera.
And look, I know it's weird having an English person standing here before you talking about all this. All I can say is: I care. I'm a father, and I love this country. And I believe truly, actually, that if change can be made in this country, beautiful things will happen around the world. If America does it, other people will follow. It's incredibly important.
Og vitið til, ég veit að það er skrítið að vera með Englending standandi hérna fyrir framan ykkur að tala um þetta. Það eina sem að ég get sagt er að þetta skiptir mig máli. Ég er faðir. Og ég elska þetta land. Og ég trúi í einlægni, raunverulega, að ef að breytingar geta orðið í þessu landi, munu stórfenglegir hlutir gerast út um allan heim. Ef að Bandaríkin gera það. trúi ég því að aðrir munu fylgja eftir. Þetta er ótrúlega mikilvægt. Þetta er ótrúlega mikilvægt.
(Audience) Yeah!
(Applause)
Þegar ég var í Huntington, að reyna að fá hlutina til að virka
When I was in Huntington, trying to get a few things to work when they weren't, I thought "If I had a magic wand, what would I do?" And I thought, "You know what? I'd just love to be put in front of some of the most amazing movers and shakers in America." And a month later, TED phoned me up and gave me this award. I'm here. So, my wish. Dyslexic, so I'm a bit slow. My wish is for you to help a strong, sustainable movement to educate every child about food, to inspire families to cook again, and to empower people everywhere to fight obesity.
þegar þeir voru ekki að virka, hugsaði ég að ef að ég hefði töfrasprota hvað myndi ég gera? Og ég hugsaði, vitið þið hvað? Ég myndi elska að geta komist fyrir framan suma af því stórfenglegustu framkvæmdaraðilum í Bandaríkjunum. Og mánuði síðan hringdi TED í mig og gaf mér þessi verðlaun. Og ég er hér. Svo, óskin mín. Lesblindur, svo að þetta tekur smá stund. Óskin mín er að þið hjálpið til að búa til sterka sjálfbæra hreyfingu til þess að mennta hvert einasta barn um mat, til þess að veita fjölskyldum innblástur til að byrja að elda aftur, og til þess að gefa fólki alls staðar kraftinn til að berjast gegn offitu.
(Applause)
til að berjast gegn offitu.
Thank you.
Þakka ykkur.
(Applause continues)
(Lófatak)