Η μεταφορά ζει μια κρυφή ζωή παντού γύρω μας. Αρθρώνουμε περίπου έξι μεταφορές το λεπτό. Η μεταφορική σκέψη είναι ουσιαστική για τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τους άλλους, για τον τρόπο που επικοινωνούμε, μαθαίνουμε, ανακαλύπτουμε κι εφευρίσκουμε. Αλλά η μεταφορά είναι πρωταρχικά ένα τρόπος σκέψης κι έπειτα ένας τρόπος έκφρασης.
Metaphor lives a secret life all around us. We utter about six metaphors a minute. Metaphorical thinking is essential to how we understand ourselves and others, how we communicate, learn, discover and invent. But metaphor is a way of thought before it is a way with words.
Προκειμένου να διευκολυνθώ στην εξήγηση αυτού, έχω καταφύγει στη βοήθεια ενός από τους σπουδαιότερους φιλοσόφους, τον βασιλιά όλων των μεταφορολόγων, έναν άνθρωπο που οι συνεισφορές του στον τομέα είναι τόσο σπουδαίες ώστε κι ο ίδιος να έχει γίνει μια μεταφορά. Αναφέρομαι φυσικά στον ένα και μοναδικό Έλβις Πρίσλεϊ. (Γέλια)
Now, to assist me in explaining this, I've enlisted the help of one of our greatest philosophers, the reigning king of the metaphorians, a man whose contributions to the field are so great that he himself has become a metaphor. I am, of course, referring to none other than Elvis Presley. (Laughter)
Το "All Shook Up" είναι ένα υπέροχο ερωτικό τραγούδι. Είναι επίσης ένα υπέροχο παράδειγμα του πώς κάθε φορά που έχουμε να κάνουμε με κάτι αφηρημένο -- ιδέες, συναισθήματα, έννοιες, σκέψεις -- αναπόφευκτα καταφεύγουμε στη μεταφορά. Στο "All Shook Up" το άγγιγμα δεν είναι άγγιγμα αλλά ρίγος. Τα χείλη δεν είναι χείλη αλλά ηφαίστεια. Εκείνη δεν είναι εκείνη αλλά μια νεραγκούλα. Κι η αγάπη δεν είναι αγάπη αλλά ταρακούνημα.
Now, "All Shook Up" is a great love song. It's also a great example of how whenever we deal with anything abstract -- ideas, emotions, feelings, concepts, thoughts -- we inevitably resort to metaphor. In "All Shook Up," a touch is not a touch, but a chill. Lips are not lips, but volcanoes. She is not she, but a buttercup. And love is not love, but being all shook up.
Σε αυτό, ο Έλβις ακολουθεί τον κλασικό αριστοτελικό ορισμό της μεταφοράς ως τη διαδικασία τoυ ορισμού ενός αντικειμένου βάσει κάποιου ονόματος που ανήκει σε κάτι άλλο. Αυτά είναι τα μαθηματικά της μεταφοράς. Κι ευτυχώς είναι πολύ απλά. Το Χ ισούται με το Ψ. (Γέλια) Αυτός ο τύπος εφαρμόζεται κάθε φορά που έχουμε μεταφορικό λόγο.
In this, Elvis is following Aristotle's classic definition of metaphor as the process of giving the thing a name that belongs to something else. This is the mathematics of metaphor. And fortunately it's very simple. X equals Y. (Laughter) This formula works wherever metaphor is present.
Τον χρησιμοποιεί ο 'Ελβις και το ίδιο κάνει κι ο Σαίξπηρ σε αυτόν τον δημοφιλή στίχο από το "Ρωμαίος και Ιουλιέτα": Η Ιουλιέτα είναι ο ήλιος. Εδώ ο Σαίξπηρ δίνει στο αντικείμενο, την Ιουλιέτα ένα όνομα που ανήκει σε κάτι άλλο, στον ήλιο. Αλλά κάθε φορά που δίνουμε σε κάποιο αντικείμενο ένα όνομα που ανήκει σε κάποιο άλλο, του δίνουμε επίσης ένα ολόκληρο δίκτυο αναλογιών. Συνδυάζουμε ό,τι ξέρουμε για την πηγή της μεταφοράς, στην προκειμένη περίπτωση για τον ήλιο, με ό,τι ξέρουμε για τον στόχο της, την Ιουλιέτα. Κι η μεταφορά μας δίνει μια πιο γλαφυρή εικόνα της Ιουλιέτας που θα χανόταν αν ο Σαίξπηρ είχε περιγράψει κυριολεκτικά την εξωτερική της εμφάνιση.
Elvis uses it, but so does Shakespeare in this famous line from "Romeo and Juliet:" Juliet is the sun. Now, here, Shakespeare gives the thing, Juliet, a name that belongs to something else, the sun. But whenever we give a thing a name that belongs to something else, we give it a whole network of analogies too. We mix and match what we know about the metaphor's source, in this case the sun, with what we know about its target, Juliet. And metaphor gives us a much more vivid understanding of Juliet than if Shakespeare had literally described what she looks like.
Επομένως πώς πλάθουμε και χρησιμοποιούμε τις μεταφορές; Αυτό ίσως να σας φανεί γνώριμο. Το πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση του μοτίβου. Κοιτάξτε αυτή την εικόνα. Τι βλέπετε; Τρεις αλλοπρόσαλλους Πακ-μεν, κι υπάρχουν επίσης και τρεις μυτερές αγκύλες. Αυτό που βλέπουμε, ωστόσο, είναι δύο εφαπτόμενα τρίγωνα. Η μεταφορά δεν συνίσταται απλώς στον εντοπισμό μοτίβων, συνίσταται στη δημιουργία τους. Δεύτερο βήμα, νοητική συναισθησία.
So, how do we make and understand metaphors? This might look familiar. The first step is pattern recognition. Look at this image. What do you see? Three wayward Pac-Men, and three pointy brackets are actually present. What we see, however, are two overlapping triangles. Metaphor is not just the detection of patterns; it is the creation of patterns. Second step, conceptual synesthesia.
Συναισθησία είναι η βίωση κάποιου ερεθίσματος σε κάποιο αισθητήριο όργανο προς ένα άλλο επίσης αισθητήριο όργανο, όπως συμβαίνει με την έγχρωμη ακοή. Τα άτομα με έγχρωμη ακοή για την ακρίβεια βλέπουν χρώματα όταν ακούνε τους ήχους λέξεων ή γραμμάτων. Όλοι έχουμε συναισθητικές ικανότητες. Αυτό είναι το πείραμα Μπούμπα/Κίκι. Αυτό που έχετε να κάνετε είναι ν' αναγνωρίσετε ποιο από αυτά τα σχήματα ονομάζεται Μπούμπα και ποιο Κίκι. (Γέλια)
Now, synesthesia is the experience of a stimulus in once sense organ in another sense organ as well, such as colored hearing. People with colored hearing actually see colors when they hear the sounds of words or letters. We all have synesthetic abilities. This is the Bouba/Kiki test. What you have to do is identify which of these shapes is called Bouba, and which is called Kiki. (Laughter)
Αν είστε σαν το 98 % των υπόλοιπων ανθρώπων, θ' αναγνωρίσετε το στρογγυλό, αμοιβαδοειδές σχήμα ως το Μπούμπα και το μυτερό, ακιδωτό σχήμα ως το Κίκι. Μπορείτε να σηκώσετε γρήγορα τα χέρια σας; Έτσι το αντιλαμβάνεστε κι εσείς; Εντάξει, πιστεύω ότι περίπου το 99.9 συμφωνεί. Γιατί το κάνουμε αυτό; Επειδή ενστικτωδώς βρίσκουμε ή δημιουργούμε ένα μοτίβο μεταξύ του στρογγυλού σχήματος και του "στρογγυλού" ήχου της λέξης Μπούμπα, και μεταξύ του ακιδωτού σχήματος και του "ακιδωτού" ήχου της λέξης Κίκι.
If you are like 98 percent of other people, you will identify the round, amoeboid shape as Bouba, and the sharp, spiky one as Kiki. Can we do a quick show of hands? Does that correspond? Okay, I think 99.9 would about cover it. Why do we do that? Because we instinctively find, or create, a pattern between the round shape and the round sound of Bouba, and the spiky shape and the spiky sound of Kiki.
Και πολλές απ' τις μεταφορές που χρησιμοποιούμε καθημερινά είναι συναισθητικές. Η σιωπή είναι γλυκιά. Οι γραβάτες είναι δυνατές. Οι σεξουαλικά ελκυστικοί άνθρωποι είναι καυτοί. Οι σεξουαλικά απωθητικοί άνθρωποι μας αφήνουν παγερά αδιάφορους. Η μεταφορά δημιουργεί ένα είδος νοητικής συναισθησίας, κατά την οποία κατανοούμε μία έννοια στα πλαίσια κάποιας άλλης.
And many of the metaphors we use everyday are synesthetic. Silence is sweet. Neckties are loud. Sexually attractive people are hot. Sexually unattractive people leave us cold. Metaphor creates a kind of conceptual synesthesia, in which we understand one concept in the context of another.
Το τρίτο βήμα είναι η γνωσιακή δυσαρμονία. Αυτό είναι το πείραμα Στρουπ. Αυτό που χρειάζεται να κάνετε εδώ είναι ν' αναγνωρίσετε όσο το δυνατόν γρηγορότερα το χρώμα του μελανιού στο οποίο έχουν τυπωθεί αυτές οι λέξεις. Μπορείτε να κάνετε το πείραμα τώρα. Αν είστε σαν τους περισσότερους ανθρώπους, θα βιώσετε μια στιγμή γνωσιακής δυσαρμονίας όταν το όνομα του χρώματος είναι τυπωμένο σε μελάνι διαφορετικού χρώματος. Το πείραμα δείχνει ότι δεν μπορούμε ν' αγνοήσουμε την κυριολεκτική σημασία των λέξεων ακόμη κι όταν η κυριολεκτική σημασία δίνει τη λάθος απάντηση.
Third step is cognitive dissonance. This is the Stroop test. What you need to do here is identify as quickly as possible the color of the ink in which these words are printed. You can take the test now. If you're like most people, you will experience a moment of cognitive dissonance when the name of the color is printed in a differently colored ink. The test shows that we cannot ignore the literal meaning of words even when the literal meaning gives the wrong answer.
Τα πειράματα Στρουπ έχουν γίνει και σε σχέση με τη μεταφορά. Οι συμμετέχοντες έπρεπε ν' αναγνωρίσουν, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, τις λανθασμένες προτάσεις από κυριολεκτική άποψη. Τους πήρε περισσότερη ώρα ν' απορρίψουν τις μεταφορές ως λανθασμένες απ' όση χρειάστηκαν για ν' απορρίψουν τις λανθασμένες προτάσεις από κυριολεκτική άποψη. Γιατί; Επειδή δεν μπορούμε ν' αγνοήσουμε ούτε τη μεταφορική σημασία των λέξεων.
Stroop tests have been done with metaphor as well. The participants had to identify, as quickly as possible, the literally false sentences. They took longer to reject metaphors as false than they did to reject literally false sentences. Why? Because we cannot ignore the metaphorical meaning of words either.
Μία απ' τις προτάσεις έλεγε, "Κάποιες δουλειές είναι φυλακές." Εκτός κι αν είστε σωφρονιστικοί υπάλληλοι, η πρόταση "Κάποιες δουλειές είναι φυλακές." είναι λανθασμένη από κυριολεκτική άποψη. Δυστυχώς, από μεταφορική άποψη είναι σωστή. Κι η μεταφορική αλήθεια μπλέκεται με την ικανότητά μας να την αναγνωρίσουμε ως λανθασμένη από κυριολεκτική άποψη. Η μεταφορά είναι σημαντική επειδή βρίσκεται τριγύρω μας κάθε μέρα, κάθε ώρα. Η μεταφορά είναι σημαντική επειδή δημιουργεί προσδοκίες.
One of the sentences was, "Some jobs are jails." Now, unless you're a prison guard, the sentence "Some jobs are jails" is literally false. Sadly, it's metaphorically true. And the metaphorical truth interferes with our ability to identify it as literally false. Metaphor matters because it's around us every day, all the time. Metaphor matters because it creates expectations.
Την επόμενη φορά διαβάστε πιο προσεκτικά τα οικονομικά νέα. Οι μεταφορές ενέργειας περιγράφουν την πορεία των τιμών ως τη σκόπιμη ενέργεια ενός έμβιου όντος, όπως "Ο δείκτης NASDAQ σκαρφάλωσε ψηλότερα." Οι μεταφορές αντικειμένου περιγράφουν την πορεία των τιμών ως άψυχα όντα, όπως "Ο δείκτης Dow έπεσε σαν τούβλο."
Pay careful attention the next time you read the financial news. Agent metaphors describe price movements as the deliberate action of a living thing, as in, "The NASDAQ climbed higher." Object metaphors describe price movements as non-living things, as in, "The Dow fell like a brick."
Ερευνητές ζήτησαν από μια ομάδα ανθρώπων να διαβάσει μια συλλογή εμπορικών σχολιασμών κι έπειτα να προβλέψει την τάση των τιμών της επόμενης μέρας. Εκείνοι που είχαν διαβάσει μεταφορές ενέργειας είχαν υψηλότερες προσδοκίες σχετικά με τη συνέχεια της τάσης των τιμών. Κι είχαν τέτοιες προσδοκίες επειδή οι μεταφορές ενέργειας υποδηλώνουν μια σκόπιμη ενέργεια ενός έμβιου όντος κατά την επιδίωξη ενός στόχου. Αν, για παράδειγμα, οι τιμές των σπιτιών περιγράφονται συνήθως ως ένα είδος σκαρφαλώματος όλο και ψηλότερα, ο κόσμος ίσως εύλογα να υποθέσει ότι η άνοδος είναι ασταμάτητη. Ίσως να νιώθουν σιγουριά, ας πούμε, για τη λήψη δανείων με υποθήκες που αδυνατούν ν' αποπληρώσουν. Αυτό φυσικά είναι ένα υποθετικό παράδειγμα. Αλλά έτσι μας παραπλανά η μεταφορά.
Researchers asked a group of people to read a clutch of market commentaries, and then predict the next day's price trend. Those exposed to agent metaphors had higher expectations that price trends would continue. And they had those expectations because agent metaphors imply the deliberate action of a living thing pursuing a goal. If, for example, house prices are routinely described as climbing and climbing, higher and higher, people might naturally assume that that rise is unstoppable. They may feel confident, say, in taking out mortgages they really can't afford. That's a hypothetical example of course. But this is how metaphor misleads.
Η μεταφορά είναι επίσης σημαντική επειδή επηρεάζει αποφάσεις ενεργοποιώντας αναλογίες. Μια ομάδα μαθητών ενημερώθηκε ότι μια μικρή δημοκρατική χώρα είχε δεχτεί εισβολή κι είχε ζητήσει βοήθεια από της ΗΠΑ. Κι οι ΗΠΑ έπρεπε να λάβουν μια απόφαση. Τι να έκαναν; Να παρέμβουν, να προσφύγουν στον ΟΗΕ, ή να μην κάνουν τίποτα; Σε κάθε μαθητή δόθηκε μια από τρεις περιγραφές αυτής της υποθετικής κρίσης. Η καθεμία ήταν σχεδιασμένη έτσι ώστε να προκαλέσει μια διαφορετική ιστορική αναλογία: Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, Βιετνάμ, κι η τρίτη ήταν ιστορικά ουδέτερη.
Metaphor also matters because it influences decisions by activating analogies. A group of students was told that a small democratic country had been invaded and had asked the U.S. for help. And they had to make a decision. What should they do? Intervene, appeal to the U.N., or do nothing? They were each then given one of three descriptions of this hypothetical crisis. Each of which was designed to trigger a different historical analogy: World War II, Vietnam, and the third was historically neutral.
Εκείνοι που διάβασαν το σενάριο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου έκαναν πιο παρεμβατικές προτάσεις από τους υπολοίπους. Όπως δεν μπορούμε ν' αγνοήσουμε την κυριολεκτική σημασία των λέξεων, έτσι δεν μπορούμε ν' αγνοήσουμε τις αναλογίες που προκαλούνται απ' τη μεταφορά. Η μεταφορά είναι σημαντική επειδή ανοίγει την πόρτα στην ανακάλυψη. Κάθε φορά που λύνουμε ένα πρόβλημα ή κάνουμε κάποια ανακάλυψη, συγκρίνουμε ό,τι ξέρουμε με ό,τι δεν ξέρουμε. Κι ο μόνος τρόπος να μάθουμε σχετικά με το τελευταίο είναι να ερευνήσουμε τους τρόπους που μπορεί να μοιάζει στο πρώτο.
Those exposed to the World War II scenario made more interventionist recommendations than the others. Just as we cannot ignore the literal meaning of words, we cannot ignore the analogies that are triggered by metaphor. Metaphor matters because it opens the door to discovery. Whenever we solve a problem, or make a discovery, we compare what we know with what we don't know. And the only way to find out about the latter is to investigate the ways it might be like the former.
Ο Αϊνστάιν περιέγραφε την επιστημονική του μέθοδο ως συνδυαστικό παιχνίδι. Χρησιμοποίησε ευρέως πειράματα σκέψης, τα οποία αποτελούν ουσιαστικά λεπτομερείς αναλογίες, προκειμένου να φτάσει σε κάποιες από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις του. Συνδυάζοντας ό,τι ξέρουμε κι ό,τι δεν ξέρουμε μέσω της αναλογίας, η μεταφορική σκέψη δημιουργεί τη σπίθα που γεννά την ανακάλυψη.
Einstein described his scientific method as combinatory play. He famously used thought experiments, which are essentially elaborate analogies, to come up with some of his greatest discoveries. By bringing together what we know and what we don't know through analogy, metaphorical thinking strikes the spark that ignites discovery.
Η μεταφορά είναι πανταχού παρούσα αλλά την ίδια στιγμή κρυμμένη. Αλλά απλώς πρέπει να κοιτάξετε τις λέξεις γύρω σας και θα τη βρείτε. Ο Ραλφ Γουόλντο Έμερσον περιέγραφε τη γλώσσα ως μια "απολιθωμένη" ποίηση. Αλλά προτού να γίνει απολιθωμένη ποίηση η γλώσσα ήταν απολιθωμένη μεταφορά. Και τ' απολιθώματα εξακολουθούν ν' αναπνέουν.
Now metaphor is ubiquitous, yet it's hidden. But you just have to look at the words around you and you'll find it. Ralph Waldo Emerson described language as "fossil poetry." But before it was fossil poetry language was fossil metaphor. And these fossils still breathe.
Ορίστε οι τρεις πιο δημοφιλείς λέξεις σ' όλη τη δυτική φιλοσοφία: "Cogito ergo sum." Αυτό μεταφράζεται συνήθως ως, "Σκέφτομαι, άρα υπάρχω". Αλλά υπάρχει καλύτερη μετάφραση. Η λατινική λέξη "cogito" προέρχεται από το πρόθεμα "co" που σημαίνει "μαζί" και το ρήμα "agitare" που σημαίνει "ταρακουνάω". Συνεπώς η ετυμολογική σημασία του "cogito" είναι "ταρακουνάω". Κι η σωστή μετάφραση του σκέφτομαι, άρα υπάρχω" είναι "Ταρακουνάω τα πράγματα, άρα υπάρχω". (Γέλια)
Take the three most famous words in all of Western philosophy: "Cogito ergo sum." That's routinely translated as, "I think, therefore I am." But there is a better translation. The Latin word "cogito" is derived from the prefix "co," meaning "together," and the verb "agitare," meaning "to shake." So, the original meaning of "cogito" is to shake together. And the proper translation of "cogito ergo sum" is "I shake things up, therefore I am." (Laughter)
Η μεταφορά ταρακουνάει τα πράγματα, δίνοντας μας τα πάντα από τον Σαίξπηρ μέχρι την επιστημονική ανακάλυψη στην πορεία. Το μυαλό είναι ένα πλαστικό παγοδρόμιο, το πιο όμορφο, το πιο ενδιαφέρον, το πιο γνήσιο όταν όπως είπε ο Έλβις είναι ταρακουνημένο. Κι η μεταφορά αφήνει το μυαλό να ταρακουνιέται, κροταλίζοντας και τσουλώντας, για ώρα μετά την αποχώρηση του Έλβις απ' το κτίριο. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. (Χειροκρότημα)
Metaphor shakes things up, giving us everything from Shakespeare to scientific discovery in the process. The mind is a plastic snow dome, the most beautiful, most interesting, and most itself, when, as Elvis put it, it's all shook up. And metaphor keeps the mind shaking, rattling and rolling, long after Elvis has left the building. Thank you very much. (Applause)