Един от любимите ми анимационни герои е Снупи. Обичам начина, по който седи и лежи в колибката си и размишлява върху прекрасните неща в живота. Като се замислих за състрадание, умът ми незабавно отиде към един от анимационните откъси, в които той лежи там и казва: "Наистина разбирам и наистина оценявам, че човек трябва да обича съседа си, както обича себе си. Единственият проблем е, че не мога да понасям съседите." Това в известен смисъл е едно от предизвикателствата на това как да се интерпретира една наистина добра идея.
One of my favorite cartoon characters is Snoopy. I love the way he sits and lies on his kennel and contemplates the great things of life. So when I thought about compassion, my mind immediately went to one of the cartoon strips, where he's lying there and he says, "I really understand, and I really appreciate how one should love one's neighbor as one love's oneself. The only trouble is the people next door; I can't stand them." This, in a way, is one of the challenges of how to interpret a really good idea.
Мисля, че всички вярваме в състраданието. Ако погледнете всички световни религии, всички основни световни религии, ще откриете в тях някакво учение, свързано със състраданието. В юдеизма имаме, от нашата Тора, че трябва да обичаш съседа си, както обичаш себе си. А в еврейските учения, равинските учения, имаме Хилел, който учи, че не трябва да правиш на другите това, което не искаш да правят на теб. Всички основни религии имат подобни учения. И отново, в юдеизма имаме учение за Бог, който е наречен състрадателният, Ха-рачаман. В крайна сметка, как би могъл да съществува светът, без Бог да е състрадателен? А ние, както учи Тората, сме направени по образ и подобие на Бог, така че ние също трябва да сме състрадателни. Но какво означава това? Какъв ефект има върху ежедневието ни? Понякога, разбира се, състрадателността може да предизвика у нас чувства, много трудни за контролиране.
We all, I think, believe in compassion. If you look at all the world religions, all the main world religions, you'll find within them some teaching concerning compassion. So in Judaism, we have, from our Torah, that you should love your neighbor as you love yourself. And within Jewish teachings, the rabbinic teachings, we have Hillel, who taught that you shouldn't do to others what you don't like being done to yourself. And all the main religions have similar teachings. And again, within Judaism, we have a teaching about God, who is called the compassionate one, Ha-rachaman. After all, how could the world exist without God being compassionate? And we, as taught within the Torah that we are made in the image of God, so we too have to be compassionate. But what does it mean? How does it impact on our everyday life? Sometimes, of course, being compassionate can produce feelings within us that are very difficult to control.
Имало е много случаи, когато съм ходила да проведа погребение, или когато съм седяла с опечалените или с умиращи хора и съм смазана от тъгата, от трудността, предизвикателството, съществуващо за семейството, за човека. И съм толкова трогната, че очите ми се насълзяват. Все пак, ако просто си позволявах да ме надвият тези чувства, не бих си вършила работата, защото всъщност трябва да съм на тяхно разположение и да осигуря провеждането на ритуалите, изпълнението на обичаите. И все пак, от друга страна, ако не усещах това състрадание, тогава чувствам, че би било време да окача робата си на закачалката и да се откажа от това да съм равин.
I know there are many times when I've gone and conducted a funeral, or when I have been sitting with the bereaved, or with people who are dying, and I am overwhelmed by the sadness, by the difficulty, the challenge that is there for the family, for the person. And I'm touched, so that tears come to my eyes. And yet, if I just allowed myself to be overwhelmed by these feelings, I wouldn't be doing my job -- because I have to actually be there for them and make sure that rituals happen, that practicalities are seen to. And yet, on the other hand, if I didn't feel this compassion, then I feel that it would be time for me to hang up my robe and give up being a rabbi.
Същите тези чувства ги има за всички нас, когато се сблъскваме със света. Кой може да не бъде докоснат от състрадание, когато виждаме невероятните ужаси в резултат от война, или глад, или земетресения, или цунами? Познавам някои хора, които казват: "Е, нали знаете, толкова много неща се случват някъде, аз нищо не мога да направя. Дори не мога да започна да се опитвам." Има и някои благотворителни дейци, които наричат това умора от състрадание. Има други, които чувстват, че вече не могат да се сблъскат със състрадание, затова изключват телевизията и не гледат. В юдеизма обаче сме склонни винаги да казваме, че трябва да има среден път.
And these same feelings are there for all of us as we face the world. Who cannot be touched by compassion when we see the terrible horrors of the results of war, or famine, or earthquakes, or tsunamis? I know some people who say "Well, you know there's just so much out there -- I can't do anything, I'm not going to even begin to try." And there are some charity workers who call this compassion fatigue. There are others who feel they can't confront compassion anymore, and so they turn off the television and don't watch. In Judaism, though, we tend to always say, there has to be a middle way.
Разбира се, трябва да си наясно с нуждите на другите, но трябва да съзнаваш и по какъв начин можеш да продължаваш собствения си живот и да си в помощ на хората. Така че, част от състраданието трябва да е разбирането на това кое движи хората. А, разбира се, не можеш да го направиш, освен ако не разбереш себе си малко повече.
You have to, of course, be aware of the needs of others, but you have to be aware in such a way that you can carry on with your life and be of help to people. So part of compassion has to be an understanding of what makes people tick. And, of course, you can't do that unless you understand yourself a bit more.
Има една прекрасна равинска интерпретация на началото на сътворението, според която, когато Бог създал света, Бог си помислил, че ще е най-добре да създаде света само с божествения атрибут на справедливостта. Защото, в крайна сметка, Бог е справедлив. Поради това по целия свят трябва да има справедливост. А после Бог погледнал в бъдещето и осъзнал, че ако светът е създаден само със справедливост, светът не би могъл да съществува.
And there's a lovely rabbinic interpretation of the beginnings of creation, which says that when God created the world, God thought that it would be best to create the world only with the divine attribute of justice. Because, after all, God is just. Therefore, there should be justice throughout the world. And then God looked to the future and realized, if the world was created just with justice, the world couldn't exist.
И така, Бог си помислил: "Не, ще създам света само със състрадание." А после Бог погледнал в бъдещето и осъзнал, че всъщност, ако светът просто се изпълни със състрадание, щяло да има анархия и хаос. Трябвало да има граници за всички неща. Равините описват това, все едно си цар, който има красива, чуплива стъклена купа. Ако сложиш твърде много студена вода в нея, ще се разбие. Ако сложиш кипяща вода вътре, ще се разбие. Какво трябва да правиш? Да сложиш смес от двете. И така, Бог сложил и двете възможности вътре в света.
So, God thought, "Nope, I'm going to create the world just with compassion." And then God looked to the future and realized that, in fact, if the world were just filled with compassion, there would be anarchy and chaos. There had to be limits to all things. The rabbis describe this as being like a king who has a beautiful, fragile glass bowl. If you put too much cold water in, it will shatter. If you put boiling water in, it will shatter. What do you have to do? Put in a mixture of the two. And so God put both of these possibilities into the world.
Има нещо повече обаче, което трябва да е там. И това е преводът на чувствата, които може да имаме към състраданието в по-широкия свят, в действие. Разбирате ли, не можем просто да лежим там като Снупи и да мислим прекрасни мисли за съседите си. Трябва наистина да направим нещо по въпроса. И така, в юдеизма също го има това понятие за любов и доброта, което става много важно. Чезед.
There is something more though that has to be there. And that is the translation of the feelings that we may have about compassion into the wider world, into action. So, like Snoopy, we can't just lie there and think great thoughts about our neighbors. We actually have to do something about it. And so there is also, within Judaism, this notion of love and kindness that becomes very important: "chesed."
После всички тези неща трябва да бъдат споени заедно. Представата за справедливост, която дава граници на живота ни и ни дава усещането за това кое е правилно в живота, кое е правилно в живеенето, какво трябва да правим, социална справедливост. Трябва да има готовност да се вършат добри дела, но не, разбира се, за сметка на собствения ни здрав разум. Разбирате ли, няма начин да направиш каквото и да е за когото и да било, ако се престараваш. А в средата е това понятие за състрадание, което ги балансира всички. Което трябва да е тук, ако щете, в самите ни корени.
All these three things, then, have to be melded together. The idea of justice, which gives boundaries to our lives and gives us a feeling of what's right about life, what's right about living, what should we be doing, social justice. There has to be a willingness to do good deeds, but not, of course, at the expense of our own sanity. You know, there's no way that you can do anything for anyone if you overdo things. And balancing them all in the middle is this notion of compassion, which has to be there, if you like, at our very roots.
Тази представа за състрадание идва у нас, защото сме създадени по образ и подобие на Бог. Който в крайна сметка е състрадателният. Какво води след себе си това състрадание? То води след себе си разбиране на болката на другия. Но дори нещо повече, то означава разбиране на връзката на човек с цялото мироздание, онова разбиране, че човек е част от това мироздание, че наистина има единство, залегнало в основата на всичко, което виждаме, всичко, което чуваме, всичко, което усещаме. Наричам това единство Бог. И че това единство е нещо, което свързва цялото мироздание.
This idea of compassion comes to us because we're made in the image of God, who is ultimately the compassionate one. What does this compassion entail? It entails understanding the pain of the other. But even more than that, it means understanding one's connection to the whole of creation: understanding that one is part of that creation, that there is a unity that underlies all that we see, all that we hear, all that we feel. I call that unity God. And that unity is something that connects all of creation.
Разбира се, в модерния свят, с движението за опазване на околната среда, ставаме все по-наясно със свързаността на нещата, че нещо, което правя аз тук, има значение в Африка, че ако използвам твърде много от въглеродната си дажба, изглежда, че причиняваме огромен недостиг на дъжд в централна и източна Африка. Така че има свързаност. И трябва да разбера това като част от част от мирозданието, като част от това, че аз съм направен по образ и подобие на Бог. Трябва да разбера, че моите нужди понякога трябва да бъдат възвисени към други нужди.
And, of course, in the modern world, with the environmental movement, we're becoming even more aware of the connectivity of things, that something I do here actually does matter in Africa, that if I use too much of my carbon allowance, it seems to be that we are causing a great lack of rain in central and eastern Africa. So there is a connectivity, and I have to understand that -- as part of the creation, as part of me being made in the image of God. And I have to understand that my needs sometimes have to be sublimated to other needs.
Намирам тази работа с 18-те минути за доста пленителна. Защото в юдеизма думата, числото 18 с еврейски букви означава живот, думата "живот". В известен смисъл 18-те минути ме предизвикват да кажа, че това е важното в живота, когато става дума за състрадание, но също и нещо друго. Всъщност, 18-те минути са важни. Защото на Пасха, когато трябва да ядем безквасен хляб, равините казват каква е разликата между тесто, от което се прави хляб, и тесто, от което се прави безквасен хляб, матца. И казват, че е 18 минути. Защото според тях толкова време е необходимо за втасването на това тесто. А какво означава тестото да втаса? Означава, че то се пълни с горещ въздух. Какво е матца? Какво е безквасен хляб? Не го схващате.
This "18 minutes" business, I find quite fascinating. Because in Judaism, the number 18, in Hebrew letters, stands for life -- the word "life." So, in a sense, the 18 minutes is challenging me to say, "In life, this is what's important in terms of compassion." But, something else as well: actually, 18 minutes is important. Because at Passover, when we have to eat unleavened bread, the rabbis say, what is the difference between dough that is made into bread, and dough that is made into unleavened bread, or "matzah"? And they say "It's 18 minutes." Because that's how long they say it takes for this dough to become leaven. What does it mean, "dough becomes leaven"? It means it gets filled with hot air. What's matzah? What's unleavened bread? You don't get it.
Символичното значение на това, което казват равините, е, че на Пасха онова, което трябва да направим, е да се опитаме да се освободим от горещия си въздух, нашата гордост, от усещането си, че сме най-важните хора в целия свят и че всичко трябва да се върти около нас. Значи, опитваме се да се освободим от тях и докато го правим - опитваме се да се отървем от навиците, емоциите, представите, котио ни заробват, които затварят очите ни, дават ни тунелно зрение, така че не виждаме нуждите на другите и да се освободим, да се освободим от това. Това също е основа за това да имаме състрадание, да разбираме мястото си в света.
Symbolically, what the rabbis say is that at Passover, what we have to do is try to get rid of our hot air -- our pride, our feeling that we are the most important people in the whole entire world, and that everything should revolve round us. So we try and get rid of those, and so doing, try to get rid of the habits, the emotions, the ideas that enslave us, that make our eyes closed, give us tunnel vision so we don't see the needs of others -- and free ourselves and free ourselves from that. And that too is a basis for having compassion, for understanding our place in the world.
В юдеизма има една прекрасна история за богаташ, който седял в синагогата един ден. И, както правят много хора, задрямвал по време на проповедта. А докато дремел, четяли от книгата Левит в Тората. И казвали, че в древни времена в храма в Ерусалим свещениците имали хляб, който слагали на специална маса в храма в Ерусалим. Човекът бил заспал, но чул думите хляб, храм, Бог и се събудил. Казал: "Бог иска хляб. Това е. Бог иска хляб. Знам какво иска Бог."
Now there is, in Judaism, a gorgeous story of a rich man who sat in synagogue one day. And, as many people do, he was dozing off during the sermon. And as he was dozing off, they were reading from the book of Leviticus in the Torah. And they were saying that in the ancient times in the temple in Jerusalem, the priests used to have bread, which they used to place into a special table in the temple in Jerusalem. The man was asleep, but he heard the words bread, temple, God, and he woke up. He said, "God wants bread. That's it. God wants bread. I know what God wants."
Втурнал се към къщи. И след Сабат направил 12 самуна хляб, отнесъл ги в синагогата, влязъл в синагогата, отворил кивота и казал: "Боже, не знам защо искаш този хляб, но ето го." И го сложил в кивота със свитъците от Тората. После се прибрал у дома.
And he rushed home. And after the Sabbath, he made 12 loaves of bread, took them to the synagogue, went into the synagogue, opened the ark and said, "God, I don't know why you want this bread, but here you are." And he put it in the ark with the scrolls of the Torah. Then he went home.
Чистачът дошъл в синагогата. "О, Боже, толкова грижи имам. Имам деца да храня. Жена ми е болна. Нямам пари. Какво да правя?" Влязъл в синагогата. "Боже, моля те, ще ми помогнеш ли? Ах, каква чудесна миризма." Отишъл при ковчега. Отворил кивота. "Ето, хляб! Боже, ти отговори на моя зов! Ти отговори на моя въпрос." Взема хляба и си отива у дома.
The cleaner came into the synagogue. "Oh God, I'm in such trouble. I've got children to feed. My wife's ill. I've got no money. What can I do?" He goes into the synagogue. "God, will you please help me? Ah, what a wonderful smell." He goes to the ark. He opens the ark. "There's bread! God, you've answered my plea. You've answered my question." Takes the bread and goes home.
Междувременно богаташът си мисли: "Аз съм идиот. Бог да иска хляб? Бог, онзи, който управлява цялата вселена, да иска моя хляб? Втурва се към синагогата. "Ще го извадя от кивота, преди някой да го намери." Влиза там, а него го няма. И той казва: "Боже, ти наистина си го искал. Искал си моя хляб. Следващата седмица - със стафиди."
Meanwhile, the rich man thinks to himself, "I'm an idiot. God wants bread? God, the one who rules the entire universe, wants my bread?" He rushes to the synagogue. "I'll get it out of the ark before anybody finds it." He goes in there, and it's not there. And he says, "God, you really did want it. You wanted my bread. Next week, with raisins."
Това продължило с години. Всяка седмица човекът носел хляб със стафиди, с всякакви хубави неща, и го слагал в кивота. Всяка седмица чистачът идвал. "Боже, ти отново отговори на молбата ми." Вземал хляба. Носел го у дома.
This went on for years. Every week, the man would bring bread with raisins, with all sorts of good things, put it into the ark. Every week, the cleaner would come. "God you've answered my plea again." Take the bread. Take it home.
Това продължило, докато дошъл нов равин. Равините винаги развалят всичко. Равинът влязъл и видял какво става. Извикал ги и двамата в кабинета си. И казал: "Ето какво се случва."
Went on until a new rabbi came. Rabbis always spoil things. The rabbi came in and saw what was going on. And he called the two of them to his office. And he said, you know, "This is what's happening."
А богаташът - о, боже - съкрушен. "Искате да кажете, че Бог не е искал моя хляб?
And the rich man -- oh, dear -- crestfallen. "You mean God didn't want my bread?"
А беднякът казал: "Искате да кажете, че Бог не е отговорил на молбите ми?"
And the poor man said, "And you mean God didn't answer my pleas?"
А равинът казал: "Не сте ме разбрали." "Изобщо не сте ме разбрали", казал той. "Разбира се, онова, което правиш ти - казал той на богаташа - е да отговаряш на зова на Бог, че трябва да сме състрадателни." "А Бог - казал той на бедняка, - отговаря на твоя зов, че хората трябва да са състрадателни и да дават." Той погледнал богаташа. Хванал ръцете на богаташа и казал: "Не разбираш ли? Това са ръцете на Бог."
And the rabbi said, "You've misunderstood me. You've misunderstood totally," he said. "Of course, what you are doing," he said to the rich man, "is answering God's plea that we should be compassionate. And God," he said to the poor man, "is answering your plea that people should be compassionate and give." He looked at the rich man. He held the rich man's hands and said, "Don't you understand?" He said, "These are the hands of God."
Така се чувствам - че само мога да се опитвам да се приближа до това понятие за състрадание, за разбиране, че има свързаност, има единство в този свят, че искам да се опитам да служа на това единство и че мога да се опитам да сторя това чрез разбиране, надявам се, като се опитвам да разбера нещо от болката на другите, но разбирайки, че има граници, че хората трябва да носят отговорност за някои от проблемите, които са ги сполетели, и че трябва да разбера, че има граници на моята енергия, на онова, което мога да дам. Трябва да ги преоценя, да се опитам да отделя материалните неща и емоциите си, които може би ме заробват, за да мога да видя света ясно.
So that is the way I feel: that I can only try to approach this notion of being compassionate, of understanding that there is a connectivity, that there is a unity in this world; that I want to try and serve that unity, and that I can try and do that by understanding, I hope, trying to understand something of the pain of others; but understanding that there are limits, that people have to bear responsibility for some of the problems that come upon them; and that I have to understand that there are limits to my energy, to the giving I can give. I have to reevaluate them, try and separate out the material things and my emotions that may be enslaving me, so that I can see the world clearly.
А после трябва да се опитам да разбера по какви начини мога да ги направя ръцете на Бог. И така да се опитам да внеса състрадание в живота в този свят.
And then I have to try to see in what ways I can make these the hands of God. And so try to bring compassion to life in this world.