Το 1898, η Μαρί και ο Πιέρ Κιουρί ανακάλυψαν το στοιχείο Ράδιο. Θεωρώντας ότι είχε ιδιότητες αποκατάστασης, το ράδιο προστέθηκε σε οδοντόκρεμες, σε φάρμακα, στο νερό και στην τροφή. Ένα λαμπερό φωσφορίζον πράσινο χρησιμοποιήθηκε σε καλλυντικά και σε κοσμήματα. Μόλις στα μέσα του 20ου αιώνα, έγιναν γνωστές οι βλαβερές επιδράσεις του ράδιου, ως ραδιενεργό στοιχείο, που υπερείχαν της οπτικής του ωφέλειας. Δυστυχώς, το ράδιο δεν είναι η μόνη χρωστική που έμοιαζε ακίνδυνη ή χρήσιμη αλλά αποδείχθηκε θανάσιμη. Αυτό το οικτρό γνώρισμα απαντάται σε μια τριάδα χρωμάτων και χρωστικών, που χρησιμοποιήθηκαν πολύ στον στολισμό μας και όσων φτιάχνουμε: Το άσπρο, το πράσινο και το πορτοκαλί. Η ιστορία μας ξεκινά με το άσπρο. Πίσω, στον 4ο π.Χ. αιώνα, η επεξεργασία μολύβδου των αρχαίων Ελλήνων έδωσε το φωτεινό άσπρο που ξέρουμε σήμερα. Το πρόβλημα; Στους ανθρώπους, ο μόλυβδος απορροφάται, άμεσα, στο σώμα και διαχέεται στο αίμα, στους μαλακούς ιστούς και τους ορυκτοποιημένους ιστούς. Μόλις φτάσει το νευρικό σύστημα, ο μόλυβδος μιμείται και διαταράζει την κανονική λειτουργία του ασβεστίου προκαλώντας βλάβες, όπως μαθησιακές δυσκολίες έως υψηλή αρτηριακή πίεση. Ωστόσο, η πρακτική χρήσης τοξικών χρωστικών συνεχίστηκε διαμέσου χρόνου και πολιτισμών. Το άσπρο μολύβδου ήταν η πρακτική επιλογή για μπογιές λαδιού ή τέμπερα, μέχρι τον 19ο αιώνα. Οι καλλιτέχνες για να φτιάξουν την μπογιά, κονιοποιούσαν ένα τέμαχος μολύβδου, εκλύοντας, ιδιαιτέρως, τοξικά σωματίδια σκόνης. Η ελεύθερη χρήση της χρωστικής είχε ως αποτέλεσμα τον κολικό του ζωγράφου, ή αυτό που σήμερα αποκαλούμε μολυβδίαση. Καλλιτέχνες, που δούλευαν με μόλυβδο, υπέφεραν από παράλυση, μελαγχολία, βήχα, διεύρυνση αμφιβληστροειδούς, ακόμα και τύφλωση. Ωστόσο, η πυκνότητα, η αδιαφάνεια και ο θερμός τόνος του μολύβδου ήταν ακαταμάχητα για καλλιτέχνες, όπως ο Βερμέερ και οι Ιμπρεσιονιστές. Η λάμψη του ήταν απαράμιλλη και η ευρεία χρήση της συνεχίστηκε, μέχρι την απαγόρευσή της, περίπου το 1970. Όσο άσχημο κι αν ακούγετε, οι επικίνδυνες ιδιότητες του άσπρου ωχριούν μπροστά σε μια άλλη, πιο διαδεδομένη χρωστική, το πράσινο. Δύο συνθετικά πράσινα, το πράσινο του Σέελε και του Παρισιού πρωτοεισήχθησαν τον 18ο αιώνα. Ήταν, με διαφορά, έντονα και αστραφτερά, σε σχέση με τα μουντά πράσινα, που έδιναν οι φυσικές χρωστικές. Έτσι, έγιναν δημοφιλείς επιλογές σε μπογιές, καθώς και σε βαφές υφασμάτων, σε ταπετσαρίες, σε σαπούνια, στη διακόσμηση γλυκών, σε παιχνίδια, στα ζαχαρωτά και στην ένδυση. Αυτές οι πράσινες χρωστικές αποτελούνταν από αρσενικό χαλκό. Η έκθεση των ανθρώπων σε αρσενικό μπορεί να βλάψει τον τρόπο λειτουργίας των κυττάρων, ενώ υψηλά επίπεδα αρσενικού συνδέονται άμεσα με τον καρκίνο και την καρδιοπάθεια. Ως αποτέλεσμα, οι εργάτες υφαντουργείων συχνά δηλητηριάζονταν, και οι πρασινο-φορούσες γυναίκες κατέρρεαν από τη δερμική έκθεσή τους στο αρσενικό. Τα πράσινα δωμάτια φημίζονταν για την απουσία κοριών, και μάλιστα θεωρήθηκε ότι ο Ναπολέων πέθανε από αργή δηλητηρίαση αρσενικού αφού κοιμόταν στο δωμάτιο με την πράσινη ταπετσαρία. Η έντονη τοξικότητα αυτών των πράσινων παρέμεινε κρυφή προτού, η φόρμουλα του αρσενικού μαθευτεί το 1822. Έναν αιώνα αργότερα, αναδιατέθηκε ως εντομοκτόνο. Το συνθετικό πράσινο ήταν το πιο επισφαλές ευρέως χρησιμοποιούμενο χρώμα, αλλά, δεν έφτανε τη ραδιενέργεια του ραδίου. Εκτός από ένα άλλο χρώμα, το πορτοκαλι. Πριν τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν κοινή στους κατασκευαστές κεραμικών η χρήση οξειδίου του ουρανίου στα έγχρωμα σμάλτο. Η ένωση έδινε λαμπερά κόκκινα και πορτοκαλί, που ήταν πολύ ελκυστικά, παρά τη ραδιενέργεια που εξέπεμπαν. Φυσικά, δεν γνωρίζαμε για τη ραδιενέργεια, μέχρι τα τέλη του 1800, ούτε για τη συσχέτισή της με τον καρκίνο, που ανακαλύφθηκε πολύ αργότερα. Κατά τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατάσχεσε το ουράνιο, για την ανάπτυξη της βόμβας. Ωστόσο, η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας χαλάρωσε αυτούς τους περιορισμούς το 1959, και το απεμπλουτισμένο ουράνιο επέστρεψε στα εργοστάσια υαλικών και κεραμικών. Τα πορτοκαλί κεραμικά της επόμενης δεκαετίας, μπορεί να έχουν συγκεντρώσεις αποβλήτων στην επιφάνειά τους, μέχρι σήμερα. Μάλιστα, αντικέ κεραμικά ανιχνεύονται ραδιενεργά. Παρόλο που οι συγκεντρώσεις είναι χαμηλές και δεν αποτελούν υγειονομικό κίνδυνο, αν βρίσκονται στο ράφι, η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ προειδοποιεί να μην τρώμε σ′ αυτά. Παρόλο που ενίοτε αντιμετωπίζουμε θέματα με συνθετικές χρωστικές ύλες τροφών, η επιστημονική γνώση, βοήθησε στον περιορισμό των επικίνδυνων χρωμάτων.
In 1898, Marie and Pierre Curie discovered radium. Claimed to have restorative properties, radium was added to toothpaste, medicine, water, and food. A glowing, luminous green, it was also used in beauty products and jewelry. It wasn't until the mid-20th century we realized that radium's harmful effects as a radioactive element outweighed its visual benefits. Unfortunately, radium isn't the only pigment that historically seemed harmless or useful but turned out to be deadly. That lamentable distinction includes a trio of colors and pigments that we've long used to decorate ourselves and the things we make: white, green, and orange. Our story begins with white. As far back as the 4th century BCE, the Ancient Greeks treated lead to make the brilliant white pigment we know today. The problem? In humans, lead is directly absorbed into the body and distributed to the blood, soft tissues, and mineralized tissues. Once in the nervous system, lead mimics and disrupts the normal functions of calcium, causing damages ranging from learning disabilities to high blood pressure. Yet the practice of using this toxic pigment continued across time and cultures. Lead white was the only practical choice for white oil or tempera paint until the 19th century. To make their paint, artists would grind a block of lead into powder, exposing highly toxic dust particles. The pigment's liberal use resulted in what was known as painter's colic, or what we'd now call lead poisoning. Artists who worked with lead complained of palseys, melancholy, coughing, enlarged retinas, and even blindness. But lead white's density, opacity, and warm tone were irresistible to artists like Vermeer, and later, the Impressionists. Its glow couldn't be matched, and the pigment continued to be widely used until it was banned in the 1970s. As bad as all that sounds, white's dangerous effects pale in comparison to another, more wide-spread pigment, green. Two synthetic greens called Scheele's Green and Paris Green were first introduced in the 18th century. They were far more vibrant and flashy than the relatively dull greens made from natural pigments, so they quickly became popular choices for paint as well as dye for textiles, wallpaper, soaps, cake decorations, toys, candy, and clothing. These green pigments were made from a compound called cupric hydrogen arsenic. In humans, exposure to arsenic can damage the way cells communicate and function. And high levels of arsenic have been directly linked to cancer and heart disease. As a result, 18th century fabric factory workers were often poisoned, and women in green dresses reportedly collapsed from exposure to arsenic on their skin. Bed bugs were rumored not to live in green rooms, and it's even been speculated that Napoleon died from slow arsenic poisoning from sleeping in his green wallpapered bedroom. The intense toxicity of these green stayed under wraps until the arsenic recipe was published in 1822. And a century later, it was repurposed as an insecticide. Synthetic green was probably the most dangerous color in widespread use, but at least it didn't share radium's property of radioactivity. Another color did, though - orange. Before World War II, it was common for manufacturers of ceramic dinnerware to use uranium oxide in colored glazes. The compound produced brilliant reds and oranges, which were appealing attributes, if not for the radiation they emitted. Of course, radiation was something we were unaware of until the late 1800s, let alone the associated cancer risks, which we discovered much later. During World War II, the U.S. government confiscated all uranium for use in bomb development. However, the atomic energy commission relaxed these restrictions in 1959, and depleted uranium returned to ceramics and glass factory floors. Orange dishes made during the next decade may still have some hazardous qualities on their surfaces to this day. Most notably, vintage fiestaware reads positive for radioactivity. And while the levels are low enough that they don't officially pose a health risk if they're on a shelf, the U.S. EPA warns against eating food off of them. Though we still occasionally run into issues with synthetic food dyes, our scientific understanding has helped us prune hazardous colors out of our lives.