Φοβάμαι ότι είμαι από τους ομιλητές εκείνους που ελπίζετε να μην συναντήσετε στο TED. Πρώτον, δεν έχω κινητό, άρα είμαι ασφαλής. Δεύτερον, ένας θεωρητικός της πολιτικής επιστήμης που σκοπεύει να μιλήσει για την κρίση της δημοκρατίας πιθανόν δεν είναι το πιο συναρπαστικό θέμα που μπορείτε να σκεφτείτε. Επιπλέον, δεν σκοπεύω να σας δώσω απαντήσεις. Πολύ περισσότερο προσπαθώ να προσθέσω κάτι σε μερικά από τα ερωτήματα που συζητάμε. Ένα από τα πράγματα που θέλω ν' αμφισβητήσω είναι αυτή η πολύ δημοφιλής ελπίδα των ημερών ότι η διαφάνεια και η ειλικρίνεια μπορούν ν' αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς.
I'm afraid I'm one of those speakers you hope you're not going to meet at TED. First, I don't have a mobile, so I'm on the safe side. Secondly, a political theorist who's going to talk about the crisis of democracy is probably not the most exciting topic you can think about. And plus, I'm not going to give you any answers. I'm much more trying to add to some of the questions we're talking about. And one of the things that I want to question is this very popular hope these days that transparency and openness can restore the trust in democratic institutions.
Υπάρχει άλλος ένας λόγος για τον οποίο πρέπει να είσαστε καχύποπτοι απέναντί μου. Εσείς, η Κοινωνία του TED, είσαστε μια πολύ αισιόδοξη κοινότητα. (Γέλια) Βασικά πιστεύετε στην περιπλοκότητα, αλλά όχι στην αμφισημία. Όπως σας είπαν, είμαι Βούλγαρος. Σύμφωνα με τις έρευνες, θεωρούμαστε οι πιο απαισιόδοξοι άνθρωποι στον κόσμο. (Γέλια) Το περιοδικό Εκόνομιστ πρόσφατα έγραψε ένα άρθρο καλύπτοντας μία από τις πρόσφατες έρευνες για την ευτυχία, και ο τίτλος ήταν «Οι Χαρούμενοι, οι Δυστυχισμένοι και οι Βούλγαροι».
There is one more reason for you to be suspicious about me. You people, the Church of TED, are a very optimistic community. (Laughter) Basically you believe in complexity, but not in ambiguity. As you have been told, I'm Bulgarian. And according to the surveys, we are marked the most pessimistic people in the world. (Laughter) The Economist magazine recently wrote an article covering one of the recent studies on happiness, and the title was "The Happy, the Unhappy and the Bulgarians."
(Γέλια)
(Laughter)
Έτσι τώρα που ξέρετε τι να περιμένετε, να σας πω την ιστορία. Είναι μια βροχερή ημέρα εκλογών σε μια μικρή χώρα - αυτή μπορεί να είναι η χώρα μου, αλλά θα μπορούσε να είναι και η δική σας. Εξαιτίας της βροχής μέχρι τις τέσσερις το απόγευμα, κανένας δεν πήγε στα εκλογικά κέντρα. Μετά όμως η βροχή σταμάτησε, κι ο κόσμος πήγε να ψηφίσει. Όταν καταμετρήθηκαν οι ψήφοι, τα τρία τέταρτα των ψηφοφόρων είχαν ρίξει λευκό. Η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση, απλώς παρέλυσαν. Γιατί ξέρεις τι να κάνεις με τις διαδηλώσεις. Ξέρεις ποιον να συλλάβεις, με ποιον να διαπραγματευτείς. Τι να κάνεις όμως με όσους ψηφίζουν λευκό; Οπότε η κυβέρνηση αποφάσισε να επαναλάβει τις εκλογές. Αυτή τη φορά ακόμα μεγαλύτερος αριθμός, 83 τοις εκατό των ψηφοφόρων, έριξε λευκό. Ουσιαστικά πήγαν στις κάλπες για να πουν ότι δεν είχαν κανέναν να ψηφίσουν.
So now when you know what to expect, let's give you the story. And this is a rainy election day in a small country -- that can be my country, but could be also your country. And because of the rain until four o'clock in the afternoon, nobody went to the polling stations. But then the rain stopped, people went to vote. And when the votes had been counted, three-fourths of the people have voted with a blank ballot. The government and the opposition, they have been simply paralyzed. Because you know what to do about the protests. You know who to arrest, who to negotiate with. But what to do about people who are voting with a blank ballot? So the government decided to have the elections once again. And this time even a greater number, 83 percent of the people, voted with blank ballots. Basically they went to the ballot boxes to tell that they have nobody to vote for.
Αυτή είναι η εισαγωγή ενός πανέμορφου βιβλίου, του Ζοζέ Σαραμάγκου που λέγεται «Περί Φωτίσεως». Κατά τη γνώμη μου όμως φωτογραφίζει πολύ καλά μέρος του προβλήματος που έχουμε τελευταία με την δημοκρατία στην Ευρώπη. Ως ένα βαθμό, κανένας δεν αμφισβητεί ότι η δημοκρατία είναι η καλύτερη μορφή διακυβέρνησης. Η δημοκρατία είναι το μόνο παιχνίδι. Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί αρχίζουν να πιστεύουν ότι δεν αξίζει να παίζεται.
This is the opening of a beautiful novel by Jose Saramago called "Seeing." But in my view it very well captures part of the problem that we have with democracy in Europe these days. On one level nobody's questioning that democracy is the best form of government. Democracy is the only game in town. The problem is that many people start to believe that it is not a game worth playing.
Τα τελευταία 30 χρόνια, οι πολιτικοί επιστήμονες παρατηρούν ότι υπάρχει σταθερή μείωση προσέλευσης στις εκλογές, και αυτοί που ενδιαφέρονται λιγότερο να ψηφίσουν είναι αυτοί που περιμένεις ότι έχουν να κερδίσουν περισσότερα από τις εκλογές. Εννοώ οι άνεργοι, οι λιγότερο προνομιούχοι. Αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα. Ειδικά τώρα με την οικονομική κρίση, βλέπει κανείς ότι η εμπιστοσύνη στην πολιτική, η εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς, πραγματικά καταστράφηκε. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα που διεξήγαγε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το 89 τοις εκατό των Ευρωπαίων πολιτών πιστεύει ότι υπάρχει αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των απόψεων των διαμορφωτών της πολιτικής και των πολιτών. Μόνο το 18 τοις εκατό των Ιταλών και το 15 τοις εκατό των Ελλήνων πιστεύει ότι η ψήφος τους έχει σημασία. Βασικά ο κόσμος αρχίζει να πιστεύει ότι μπορεί ν' αλλάξει κυβερνήσεις, αλλά δεν μπορεί ν' αλλάξει τις πολιτικές.
For the last 30 years, political scientists have observed that there is a constant decline in electoral turnout, and the people who are least interested to vote are the people whom you expect are going to gain most out of voting. I mean the unemployed, the under-privileged. And this is a major issue. Because especially now with the economic crisis, you can see that the trust in politics, that the trust in democratic institutions, was really destroyed. According to the latest survey being done by the European Commission, 89 percent of the citizens of Europe believe that there is a growing gap between the opinion of the policy-makers and the opinion of the public. Only 18 percent of Italians and 15 percent of Greeks believe that their vote matters. Basically people start to understand that they can change governments, but they cannot change policies.
Το ερώτημα που θέλω να θέσω είναι το εξής: Πώς έγινε και ζούμε σε κοινωνίες πολύ πιο ελεύθερες απ' ό,τι στο παρελθόν - έχουμε περισσότερα δικαιώματα, μπορούμε να ταξιδέψουμε ευκολότερα, έχουμε πρόσβαση σε περισσότερες πληροφορίες - και ταυτόχρονα η εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς έχει ουσιαστικά καταρρεύσει; Οπότε ουσιαστικά θέλω να ρωτήσω: Τι έγινε σωστά και τι έγινε λάθος αυτά τα 50 χρόνια όταν μιλάμε για τη δημοκρατία; Θ' αρχίσω με τα σωστά.
And the question which I want to ask is the following: How did it happen that we are living in societies which are much freer than ever before -- we have more rights, we can travel easier, we have access to more information -- at the same time that trust in our democratic institutions basically has collapsed? So basically I want to ask: What went right and what went wrong in these 50 years when we talk about democracy? And I'll start with what went right.
Το πρώτο σωστό, φυσικά, ήταν αυτές οι πέντε επαναστάσεις που, κατά τη γνώμη μου, άλλαξαν κατά πολύ τον τρόπο που ζούμε και εμβάθυνε την δημοκρατική μας εμπειρία. Οι πρώτες ήταν οι πολιτιστικές και κοινωνικές επαναστάσεις του 1968 και της δεκαετίας του 1970, που έθεσαν το άτομο στο κέντρο της πολιτικής. Ήταν το κίνημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Βασικά αυτό ήταν επίσης ένα μεγάλο ξέσπασμα, μια κουλτούρα διαφωνίας, μια κουλτούρα ουσιαστικά αντικομφορμιστική, που ήταν άγνωστη μέχρι τότε. Έτσι πραγματικά πιστεύω ότι ακόμα και τέτοια πράγματα είναι μάλλον τα παιδιά του '68 - παρόλο που οι περισσότεροι από μας δεν είχαν καν γεννηθεί τότε. Μετά όμως έχουμε την επανάσταση των αγορών τη δεκαετία του 1980. Παρόλο που πολλοί εκπρόσωποι της αριστεράς προσπαθούν να την μισήσουν, η αλήθεια είναι ότι ουσιαστικά η επανάσταση των αγορών ήταν αυτή που έστειλε το μήνυμα: «Δεν είναι η κυβέρνηση που γνωρίζει καλύτερα». Έχουμε κοινωνίες που καθοδηγούνται περισσότερο από επιλογές. Φυσικά, έχουμε και το 1989 - το τέλος του Κομμουνισμού, το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Ήταν η γέννηση της παγκοσμιοποίησης. Κι έχουμε και το Διαδίκτυο. Αυτό δεν είναι το ακροατήριο στο οποίο θα κάνω κήρυγμα για την έκταση των δυνατοτήτων που μας έδωσε το Διαδίκτυο. Έχει αλλάξει τον τρόπο που επικοινωνούμε και βλέπουμε ουσιαστικά την πολιτική. Η ίδια η ιδέα της πολιτικής κοινωνίας έχει αλλάξει εντελώς. Θα αναφέρω άλλη μία επανάσταση, κι αυτή είναι η επανάσταση στις Νευροεπιστήμες, που άλλαξαν εντελώς τον τρόπο που κατανοούμε πώς παίρνουν οι άνθρωποι αποφάσεις.
And the first thing that went right was, of course, these five revolutions which, in my view, very much changed the way we're living and deepened our democratic experience. And the first was the cultural and social revolution of 1968 and 1970s, which put the individual at the center of politics. It was the human rights moment. Basically this was also a major outbreak, a culture of dissent, a culture of basically non-conformism, which was not known before. So I do believe that even things like that are very much the children of '68 -- nevertheless that most of us had been even not born then. But after that you have the market revolution of the 1980s. And nevertheless that many people on the left try to hate it, the truth is that it was very much the market revolution that sent the message: "The government does not know better." And you have more choice-driven societies. And of course, you have 1989 -- the end of Communism, the end of the Cold War. And it was the birth of the global world. And you have the Internet. And this is not the audience to which I'm going to preach to what extent the Internet empowered people. It has changed the way we are communicating and basically we are viewing politics. The very idea of political community totally has changed. And I'm going to name one more revolution, and this is the revolution in brain sciences, which totally changed the way we understand how people are making decisions.
Αυτά είναι τα σωστά. Αν όμως δούμε τι έγινε λάθος, θα καταλήξουμε με τις ίδιες πέντε επαναστάσεις. Επειδή πρώτα έχουμε τις δεκαετίες του 1960 και 1970, πολιτιστική και κοινωνική επανάσταση, που με ένα συγκεκριμένο τρόπο κατέστρεψαν την ιδέα του συλλογικού σκοπού. Η ίδια η ιδέα, όλα αυτά τα περιληπτικά ουσιαστικά που έχουμε διδαχθεί - έθνος, τάξη, οικογένεια. Φτάνουμε να συμπαθούμε το διαζύγιο, αν παντρευτήκαμε καθόλου. Όλα αυτά δέχονταν πολλές επιθέσεις. Είναι τόσο δύσκολο να κάνεις τον κόσμο ν' ασχοληθεί με την πολιτική όταν πιστεύει ότι αυτό που έχει σημασία είναι η προσωπική του θέση.
So this is what went right. But if we're going to see what went wrong, we're going to end up with the same five revolutions. Because first you have the 1960s and 1970s, cultural and social revolution, which in a certain way destroyed the idea of a collective purpose. The very idea, all these collective nouns that we have been taught about -- nation, class, family. We start to like divorcing, if we're married at all. All this was very much under attack. And it is so difficult to engage people in politics when they believe that what really matters is where they personally stand.
Έχουμε την επανάσταση των αγορών τη δεκαετία του 1980 και την τεράστια αύξηση των ανισοτήτων στις κοινωνίες. Θυμηθείτε, μέχρι τη δεκαετία του 1970, η εξάπλωση της δημοκρατίας πάντα συνοδευόταν από μείωση των ανισοτήτων. Όσο πιο δημοκρατικές γίνονταν οι κοινωνίες, τόσο πιο ισόνομες κατέληγαν. Τώρα έχουμε την αντίστροφη τάση. Η εξάπλωση της δημοκρατίας τώρα συνοδεύεται κατά πολύ από την αύξηση της ανισότητας. Tο βρίσκω πολύ ανησυχητικό όταν μιλάμε σχετικά με τι έγινε σωστά και τι λάθος με την δημοκρατία σήμερα.
And you have the market revolution of the 1980s and the huge increase of inequality in societies. Remember, until the 1970s, the spread of democracy has always been accompanied by the decline of inequality. The more democratic our societies have been, the more equal they have been becoming. Now we have the reverse tendency. The spread of democracy now is very much accompanied by the increase in inequality. And I find this very much disturbing when we're talking about what's going on right and wrong with democracy these days.
Αν πάτε στο 1989 - κάτι που δεν περιμένετε ότι θα επικρίνει κάποιος - αλλά πολλοί θα σας πουν «Άκου, το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ήταν αυτό που διέρρηξε το κοινωνικό συμβόλαιο ανάμεσα στις ελίτ και το λαό στην Δυτική Ευρώπη». Όταν υπήρχε ακόμη η Σοβιετική Ένωση, οι πλούσιοι και οι ισχυροί, χρειάζονταν το λαό, επειδή τον φοβόντουσαν. Τώρα οι ελίτ βασικά έχουν απελευθερωθεί. Είναι πολύ κινητικές. Δεν μπορείς να τις φορολογήσεις. Βασικά δεν φοβούνται το λαό. Έτσι, το αποτέλεσμα είναι αυτή η πολύ παράξενη κατάσταση όπου οι ελίτ ουσιαστικά δεν ελέγχονται από τους ψηφοφόρους. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν, που οι ψηφοφόροι δεν ενδιαφέρονται πλέον να ψηφίσουν.
And if you go to 1989 -- something that basically you don't expect that anybody's going to criticize -- but many are going to tell you, "Listen, it was the end of the Cold War that tore the social contract between the elites and the people in Western Europe." When the Soviet Union was still there, the rich and the powerful, they needed the people, because they feared them. Now the elites basically have been liberated. They're very mobile. You cannot tax them. And basically they don't fear the people. So as a result of it, you have this very strange situation in which the elites basically got out of the control of the voters. So this is not by accident that the voters are not interested to vote anymore.
Όταν μιλάμε για το Διαδίκτυο, ναι, είναι αλήθεια, το Διαδίκτυο μας συνέδεσε όλους μας, αλλά επίσης γνωρίζουμε ότι το Διαδίκτυο δημιούργησε τα αντηχεία των μέσων και τα πολιτικά γκέτο όπου μπορείς να μείνεις όλη σου τη ζωή στην πολιτική κοινότητα που ανήκεις. Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να καταλάβεις τους ανθρώπους που δεν είναι σαν κι εσένα. Ξέρω ότι πολλοί από τους παριστάμενους μιλούν με θαυμασμό για τον ψηφιακό κόσμο και την δυνατότητα συνεργασίας, αλλά έχετε δει τι έχει επιφέρει ο ψηφιακός κόσμος στην αμερικανική πολιτική σήμερα; Αυτό είναι εν μέρει αποτέλεσμα της επανάστασης του Διαδικτύου. Αυτή είναι η άλλη πλευρά των πραγμάτων που μας αρέσουν.
And when we talk about the Internet, yes, it's true, the Internet connected all of us, but we also know that the Internet created these echo chambers and political ghettos in which for all your life you can stay with the political community you belong to. And it's becoming more and more difficult to understand the people who are not like you. I know that many people here have been splendidly speaking about the digital world and the possibility for cooperation, but [have you] seen what the digital world has done to American politics these days? This is also partly a result of the Internet revolution. This is the other side of the things that we like.
Όταν πάτε στις Νευροεπιστήμες, αυτό που έμαθαν οι πολιτικοί σύμβουλοι από τους νευροεπιστήμονες είναι να μην μιλούν άλλο για ιδέες, να μην μιλούν για προγράμματα πολιτικής. Αυτό που έχει σημασία είναι βασικά να χειραγωγούν το κοινό αίσθημα. Αυτό συμβαίνει τόσο έντονα σε σημείο που, αν δείτε, όταν μιλάμε για επαναστάσεις σήμερα, αυτές δεν αναφέρονται πλέον σε ιδεολογίες ή ιδέες. Παλαιότερα, οι επαναστάσεις είχαν ιδεολογικά ονόματα. Μπορούσαν να είναι κομμουνιστικές, μπορούσαν να είναι φιλελεύθερες, μπορούσαν να είναι φασιστικές ή Ισλαμικές. Τώρα παίρνουν το όνομά τους από το μέσο που κατεξοχήν χρησιμοποιείται. Έχουμε επαναστάσεις του Φέισμπουκ, επαναστάσεις του Τουίτερ. Το περιεχόμενο πλέον δεν έχει σημασία, το πρόβλημα είναι το μέσο.
And when you go to the brain sciences, what political consultants learned from the brain scientists is don't talk to me about ideas anymore, don't talk to me about policy programs. What really matters is basically to manipulate the emotions of the people. And you have this very strongly to the extent that, even if you see when we talk about revolutions these days, these revolutions are not named anymore around ideologies or ideas. Before, revolutions used to have ideological names. They could be communist, they could be liberal, they could be fascist or Islamic. Now the revolutions are called under the medium which is most used. You have Facebook revolutions, Twitter revolutions. The content doesn't matter anymore, the problem is the media.
Το λέω αυτό επειδή ένα από τα κύρια επιχειρήματά μου είναι πως ό,τι έγινε σωστά πήγε και στραβά. Όταν τώρα προσπαθούμε να δούμε πώς μπορούμε ν' αλλάξουμε την κατάσταση, όταν βασικά προσπαθούμε να δούμε τι μπορεί να γίνει για την δημοκρατία, δεν πρέπει να ξεχνάμε την αμφισημία αυτή. Επειδή πιθανόν μερικά από τα πράγματα που αγαπάμε περισσότερο θα μας βλάψουν και περισσότερο. Σήμερα είναι πολύ δημοφιλές να πιστεύουμε ότι αυτή η πίεση για διαφάνεια, αυτού του είδους ο συνδυασμός μεταξύ ενεργών πολιτών, νέων τεχνολογιών και πολύ περισσότερης νομοθεσίας υπέρ της διαφάνειας μπορούν ν' αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στην πολιτική. Πιστεύετε ότι όταν έχετε αυτές τις νέες τεχνολογίες και ανθρώπους έτοιμους να τις χρησιμοποιήσουν, μπορεί να γίνει δυσκολότερο για τις κυβερνήσεις να πουν ψέματα, θα είναι πιο δύσκολο γι' αυτές να κλέψουν και πιθανόν να είναι πιο δύσκολο γι' αυτές να σκοτώσουν. Πιθανόν αυτό αληθεύει. Όμως πραγματικά πιστεύω ότι θα πρέπει να είμαστε επίσης πολύ ξεκάθαροι ότι τώρα που θέτουμε την διαφάνεια στο επίκεντρο της πολιτικής, το μήνυμα είναι ότι η διαφάνεια είναι βλακώδης.
I'm saying this because one of my major points is what went right is also what went wrong. And when we're now trying to see how we can change the situation, when basically we're trying to see what can be done about democracy, we should keep this ambiguity in mind. Because probably some of the things that we love most are going to be also the things that can hurt us most. These days it's very popular to believe that this push for transparency, this kind of a combination between active citizens, new technologies and much more transparency-friendly legislation can restore trust in politics. You believe that when you have these new technologies and people who are ready to use this, it can make it much more difficult for the governments to lie, it's going to be more difficult for them to steal and probably even going to be more difficult for them to kill. This is probably true. But I do believe that we should be also very clear that now when we put the transparency at the center of politics where the message is, "It's transparency, stupid."
Η διαφάνεια δεν έχει να κάνει με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς. Η διαφάνεια είναι η διαχείριση της δυσπιστίας από την πολιτική. Υποθέτουμε ότι οι κοινωνίες μας θα βασίζονται στην δυσπιστία. Παρεμπιπτόντως, η δυσπιστία πάντα ήταν πολύ σημαντική για την δημοκρατία. Γι' αυτό υπάρχουν έλεγχοι και ισολογισμοί. Γι' αυτό βασικά έχουμε όλη αυτή την δημιουργική δυσπιστία μεταξύ των αντιπροσώπων και αυτών που αντιπροσωπεύουν. Αλλά όταν η πολιτική είναι μόνο η διαχείριση της δυσπιστίας, τότε - χαίρομαι πολύ που έχει αναφερθεί το «1984» - τώρα θα έχουμε το αντίστροφο του «1984». Δεν θα είναι ο Μεγάλος Αδελφός που θα σας παρακολουθεί, θα είμαστε εμείς ο Μεγάλος Αδελφός που θα παρακολουθούμε την πολιτική τάξη.
Transparency is not about restoring trust in institutions. Transparency is politics' management of mistrust. We are assuming that our societies are going to be based on mistrust. And by the way, mistrust was always very important for democracy. This is why you have checks and balances. This is why basically you have all this creative mistrust between the representatives and those whom they represent. But when politics is only management of mistrust, then -- I'm very glad that "1984" has been mentioned -- now we're going to have "1984" in reverse. It's not going to be the Big Brother watching you, it's going to be we being the Big Brother watching the political class.
Είναι όμως αυτό η ιδέα της ελεύθερης κοινωνίας; Για παράδειγμα, μπορείτε να φανταστείτε αξιοπρεπείς, ταλαντούχους αστούς να κατεβαίνουν στις εκλογές αν πραγματικά πιστεύουν ότι η πολιτική έχει επίσης σχέση με την διαχείριση της δυσπιστίας; Δεν φοβόσαστε με όλες αυτές τις τεχνολογίες που θα παρακολουθούν οποιαδήποτε δήλωση θα κάνουν οι πολιτικοί πάνω σε συγκεκριμένα θέματα, δεν φοβόσαστε ότι αυτό θα είναι μια έντονη ένδειξη για τους πολιτικούς να επαναλαμβάνουν τις θέσεις τους, ακόμη και τις πολύ λάθος θέσεις, επειδή η συνέπεια θα είναι πιο σημαντική από την κοινή λογική; Οι Αμερικανοί που βρίσκονται εδώ, δεν φοβόσαστε ότι οι πρόεδροι θα κυβερνούν με βάση αυτά που είπαν στις προκριματικές εκλογές;
But is this the idea of a free society? For example, can you imagine that decent, civic, talented people are going to run for office if they really do believe that politics is also about managing mistrust? Are you not afraid with all these technologies that are going to track down any statement the politicians are going to make on certain issues, are you not afraid that this is going to be a very strong signal to politicians to repeat their positions, even the very wrong positions, because consistency is going to be more important than common sense? And the Americans who are in the room, are you not afraid that your presidents are going to govern on the basis of what they said in the primary elections?
Το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό, επειδή η δημοκρατία έχει να κάνει με την αλλαγή απόψεων βάσει λογικών επιχειρημάτων και συζητήσεων. Μπορεί να το χάσουμε αυτό με την ευγενή ιδέα να θεωρούμε τους ανθρώπους υπόλογους προκειμένου να δείξουμε ότι δεν θ' ανεχθούμε τον οπορτουνισμό στην πολιτική. Για μένα αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό. Πραγματικά πιστεύω ότι όταν συζητάμε για την πολιτική σήμερα, πιθανόν είναι λογικό να βλέπουμε επίσης αυτό το είδος ιστορίας.
I find this extremely important, because democracy is about people changing their views based on rational arguments and discussions. And we can lose this with the very noble idea to keep people accountable for showing the people that we're not going to tolerate politicians the opportunism in politics. So for me this is extremely important. And I do believe that when we're discussing politics these days, probably it makes sense to look also at this type of a story.
Αλλά επίσης μην ξεχνάτε, οποιαδήποτε αποκάλυψη είναι και συγκάλυψη. [Ασχέτως] πόσο διαφανείς θέλουν να είναι οι κυβερνήσεις μας θα είναι επιλεκτικά διαφανείς. Σε μια μικρή χώρα που θα μπορούσε να είναι η δική μου, αλλά θα μπορούσε επίσης να είναι η δική σας, πήραν μια απόφαση - αυτή είναι πραγματική ιστορία - πως όλες οι κυβερνητικές αποφάσεις, οι συζητήσεις των υπουργικών συμβουλίων, θα δημοσιεύονταν στο Διαδίκτυο 24 ώρες μετά την διεξαγωγή της συζήτησης. Η κοινή γνώμη το υπερθεμάτισε. Έτσι είχα την ευκαιρία να ρωτήσω τον πρωθυπουργό, γιατί πήρε αυτή την απόφαση. «Άκου» μου είπε, «αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να κρατήσω τα στόματα των υπουργών κλειστά. Επειδή θα τους είναι πολύ δύσκολο να διαφωνήσουν γνωρίζοντας ότι μετά από 24 ώρες αυτό θα έχει δημοσιοποιηθεί, και αυτό κατά κάποιον τρόπο θα προκαλέσει πολιτική κρίση».
But also don't forget, any unveiling is also veiling. [Regardless of] how transparent our governments want to be, they're going to be selectively transparent. In a small country that could be my country, but could be also your country, they took a decision -- it is a real case story -- that all of the governmental decisions, discussions of the council of ministers, were going to be published on the Internet 24 hours after the council discussions took place. And the public was extremely all for it. So I had the opportunity to talk to the prime minister, why he made this decision. He said, "Listen, this is the best way to keep the mouths of my ministers closed. Because it's going to be very difficult for them to dissent knowing that 24 hours after this is going to be on the public space, and this is in a certain way going to be a political crisis."
Έτσι όταν μιλάμε για διαφάνεια, όταν μιλάμε για ειλικρίνεια, πραγματικά πιστεύω ότι θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι αυτό που έγινε σωστά είναι κι αυτό που έγινε λάθος. Αυτός είναι ο Γκαίτε, που δεν είναι ούτε Βούλγαρος ούτε πολιτικός επιστήμονας, πριν μερικούς αιώνες είπε, «Υπάρχει μια μεγάλη σκιά εκεί όπου υπάρχει πολύ φως».
So when we talk about transparency, when we talk about openness, I really do believe that what we should keep in mind is that what went right is what went wrong. And this is Goethe, who is neither Bulgarian nor a political scientist, some centuries ago he said, "There is a big shadow where there is much light."
Σας ευχαριστώ πολύ.
Thank you very much.
(Χειροκρότημα)
(Applause)