The magical moment, the magical moment of conducting. Which is, you go onto a stage. There is an orchestra sitting. They are all, you know, warming up and doing stuff. And I go on the podium. You know, this little office of the conductor. Or rather a cubicle, an open-space cubicle, with a lot of space. And in front of all that noise, you do a very small gesture. Something like this, not very pomp, not very sophisticated, this. And suddenly, out of the chaos, order. Noise becomes music.
Hin töfrandi stund hljómsveitarstjórnunar. Þú stígur á svið. Hljómsveitin situr. Og þau eru að hita upp og svona. Og ég stíg upp á stjórnandapallinn. Litlu skrifstofu hljómsveitarstjórans. Eða frekar opnu rými með skilveggjum. Með fullt af plássi. Og frammi fyrir öllum þessum hávaða, gerirðu örlitla bendingu. Eins og þetta. Ekki of hátíðlegt: þetta. Og skyndilega, út úr óreiðunni, skipulag. Hávaði verður að tónlist.
And this is fantastic. And it's so tempting to think that it's all about me. (Laughter) All those great people here, virtuosos, they make noise, they need me to do that. Not really. If it were that, I would just save you the talk, and teach you the gesture. So you could go out to the world and do this thing in whatever company or whatever you want, and you have perfect harmony. It doesn't work. Let's look at the first video. I hope you'll think it's a good example of harmony. And then speak a little bit about how it comes about.
Þetta er frábært. Og það er svo freistandi að halda að þetta snúist allt um mig. (Hlátur) Allt þetta frábæra fólk, snillingar, þau mynda hljóð; þarfnast mín til þess. Eða þannig. Ef það væri svoleiðis myndi ég bara hlífa ykkur fyrir erindinu, og kenna ykkur bendinguna. Svo að þið gætuð farið út í heiminn og gert þetta með hverjum og hvar sem er, náð fullkomnum samhljóm. Það virkar ekki. Skoðum fyrstu stikluna. Ég vona að ykkur það gott dæmi um samhljóm. Svo getum við rætt hvernig það kemur til.
(Music)
(Tónlist)
Var þetta fallegt?
Was that nice? So that was a sort of a success. Now, who should we thank for the success? I mean, obviously the orchestra musicians playing beautifully, the Vienna Philharmonic Orchestra. They don't often even look at the conductor. Then you have the clapping audience, yeah, actually taking part in doing the music. You know Viennese audiences usually don't interfere with the music. This is the closest to an Oriental bellydancing feast that you will ever get in Vienna. (Laughter)
Þannig að þetta var vel heppnað. Hverjum má þakka velgengnina? Ég meina, augljóslega hljóðfæraleikurunum sem léku fallega, -Fílharmóníusveit Vínarborgar. Oft líta þau vart á stjórnandann. Já, svo eru það klappandi aðdáendurnir sem taka í raun þátt í tónlistinni. í Vín truflar fólk tónlistina. yfirleitt ekki Þetta er næst austurlensku magadansatriði sem hægt er að komast í Vín. (hlátur) Ólíkt Ísrael þar eru áheyrendur síhóstandi
Unlike, for example Israel, where audiences cough all the time. You know, Arthur Rubinstein, the pianist, used to say that, "Anywhere in the world, people that have the flu, they go to the doctor. In Tel Aviv they come to my concerts." (Laughter) So that's a sort of a tradition. But Viennese audiences do not do that. Here they go out of their regular, just to be part of that, to become part of the orchestra, and that's great. You know, audiences like you, yeah, make the event.
Píanóleikarinn Arthur Rubinstein sagði oft að "Víðast hvar fer kvefað fólk til læknis Í Tel Aviv kemur það á tónleikana mína." (Hlátur) Það er einhvers konar hefð. En Vínarborgarbúar gera það ekki. Þeir gera undantekningu til að taka þátt, þátt í hljómsveitinni, sem er frábært. Vitiði, áheyrendur eins og þið búa til viðburðinn. En hvað með stjórnandann? Hvað má segja
But what about the conductor? What can you say the conductor was doing, actually? Um, he was happy. And I often show this to senior management. People get annoyed. "You come to work. How come you're so happy?" Something must be wrong there, yeah? But he's spreading happiness. And I think the happiness, the important thing is this happiness does not come from only his own story and his joy of the music. The joy is about enabling other people's stories to be heard at the same time.
að hljómsveitarstjórinn geri í raun? Hann var glaður. Og ég sýni þetta oft framkvæmdarstjórum. Fólk verður pirrað. "Þú ert í vinnunni. Hví ertu svo glaður?" Eitthvað er bogið þarna, ekki satt? En hann dreifir gleði. Og ég held að það mikilvægasta sé gleðin. Hún kemur ekki bara frá hans eigin sögu og ást á tónlist. Gleðin snýst um að leyfa sögum annarra að heyrast samtímis. Það er saga hljómsveitarinnar sem faghóps.
You have the story of the orchestra as a professional body. You have the story of the audience as a community. Yeah. You have the stories of the individuals in the orchestra and in the audience. And then you have other stories, unseen. People who build this wonderful concert hall. People who made those Stradivarius, Amati, all those beautiful instruments. And all those stories are being heard at the same time. This is the true experience of a live concert. That's a reason to go out of home. Yeah? And not all conductors do just that. Let's see somebody else, a great conductor. Riccardo Muti, please.
Saga áheyrendanna sem samfélags. Já. Saga einstaklinganna, bæði í hljómsveitinni og í salnum. Og svo allar hinar ósýnilegu sögurnar. Fólkið sem byggði fallegu tónleikahöllina. Fólk sem smíðaði Stradivariusa, Amatifiðlur og öll hin hljóðfærin Og allar þessar sögur heyrast samtímis. Þetta er raunverulega tónleikaupplifunin. Það er ástæðan til að fara út, ekki satt? Og ekki allir stjórnendur gera bara þetta. Sjáum annan frábæran hljómsveitarstjóra, Riccardo Muti, takk.
(Music)
(Tónlist)
Yeah, that was very short, but you could see it's a completely different figure. Right? He's awesome. He's so commanding. Yeah? So clear. Maybe a little bit over-clear. Can we have a little demonstration? Would you be my orchestra for a second? Can you sing, please, the first note of Don Giovanni? You have to sing "Aaaaaah," and I'll stop you. Okay? Ready?
Já, þetta var mjög stutt, en gátuð þið séð að þetta var allt öðruvísi, ekki satt? Hann er frábær. Svo skipandi, er það ekki? Svo skýr. Kannski aðeins of. Gerum smá tilraun. Getið þið verið hljómsveitin mín augnablik? Viljið þið syngja fyrsta tón Don Giovanni? Þið syngið "Aaaa" ég stöðva ykkur svo. Allt í lagi? Tilbúin?
Audience: ♫ Aaaaaaah ... ♫
Salur: ♫ Aaaaa... ♫
Itay Talgam: Come on, with me. If you do it without me I feel even more redundant than I already feel. So please, wait for the conductor. Now look at me. "Aaaaaah," and I stop you. Let's go.
Koma svo, með mér. Ef þið syngið án mín finnst mér ég enn óþarfari en áðan. Þannig að bíðið eftir stjórnandanum, takk. Fylgist með. "Aaaa," ég stöðva ykkur. Svona nú.
Audience: ♫ ... Aaaaaaaah ... ♫ (Laughter)
Salur: ♫ Aaaa... ♫ (Hlátur)
Itay Talgam: So we'll have a little chat later. (Laughter) But ... There is a vacancy for a ... But -- (Laughter) -- you could see that you could stop an orchestra with a finger. Now what does Riccardo Muti do? He does something like this ... (Laughter) And then -- sort of -- (Laughter) So not only the instruction is clear, but also the sanction, what will happen if you don't do what I tell you. (Laughter) So, does it work? Yes, it works -- to a certain point.
Við þurfum aðeins að ræða saman á eftir. (Hlátur) En... -Það er opin staða fyrir...- En -(Hlátur) þið sáuð að það má stöðva hljómsveit með einum fingri. Hvgerir Riccardo Muti? Eitthvað svona ... (Hlátur) Og svo - einhvernveginn - (Hlátur) Svo ekki aðeins skipunin er greinileg, heldur líka viðurlögin; hvað ef þú gerir ekki eins og ég segi. (Hlátur) Þannig, virkar þetta? Já, þetta virkar upp að vissu marki.
When Muti is asked, "Why do you conduct like this?" He says, "I'm responsible." Responsible in front of him. No he doesn't really mean Him. He means Mozart, which is -- (Laughter) -- like a third seat from the center. (Laughter) So he says, "If I'm -- (Applause) if I'm responsible for Mozart, this is going to be the only story to be told. It's Mozart as I, Riccardo Muti, understand it."
Þegar Muti er spurður Hví stjórnarðu svona? Svarar hann: "Ég er ábyrgur." Ábyrgur fyrir honum. Nei, ekki Hann. Heldur Mozart, sem situr - (Hlátur) - í þriðja sæti frá miðju. (Hlátur) Svo bætir hann við: "Ef ég- (Klappað) -Ef ég er ábyrgur fyrir Mozart, verður þetta eina sagan sem er sögð. Mozart eins og ég, Riccardo Muti, skil hann."
And you know what happened to Muti? Three years ago he got a letter signed by all 700 employees of La Scala, musical employees, I mean the musicians, saying, "You're a great conductor. We don't want to work with you. Please resign." (Laughter) "Why? Because you don't let us develop. You're using us as instruments, not as partners. And our joy of music, etc., etc. ..." So he had to resign. Isn't that nice? (Laughter) He's a nice guy. He's a really nice guy. Well, can you do it with less control, or with a different kind of control? Let's look at the next conductor, Richard Strauss.
Og vitið þið hvað varð um Muti? Fyrir 3 árum fékk hann svohljóðandi bréf frá öllum 700 starfskröftum La Scala, tónlistarfólkinu: "Þú ert góður stjórnandi. Við viljum ekki vinna með þér. Vinsamlegast segðu upp." (Hlátur) "Af hverju? Því þú leyfir okkur ekki að þroskast. Þú notar okkur sem hljóðfæri, ekki félaga. Og unun okkar af tónlist, o.s.frv...." Svo hann varð að segja upp. Gott, ekki satt? (Hlátur) Hann er ágætis náungi. Mjög fínn. Er hægt að komast af með minni stýringu eða annars konar stýringu? Sjáum næsta stjórnanda, Richard Strauss.
(Music)
(Tónlist)
I'm afraid you'll get the feeling that I really picked on him because he's old. It's not true. When he was a young man of about 30, he wrote what he called "The Ten Commandments for Conductors." The first one was: If you sweat by the end of the concert it means that you must have done something wrong. That's the first one. The fourth one you'll like better. It says: Never look at the trombones -- it only encourages them. (Laughter)
Þið haldið sjálfsagt að ég sé á móti honum vegna aldurs hans. Það er ekki satt. Þegar hann var ungur, um þrítugt, skrifaði hann: "Tíu boðorð hljómsveitarstjórans." Fyrsta var: Ef þú svitnar í lok tónleika hefurðu gert eitthvað vitlaust. Það var fyrsta. Fjórða er enn betra: "Horfðu aldrei á básúnuleikarana." Það hvetur þá bara áfram. (Hlátur)
So, the whole idea is really to let it happen by itself. Do not interfere. But how does it happen? Did you see him turning pages in the score? Now, either he is senile, and doesn't remember his own music, because he wrote the music. Or he is actually transferring a very strong message to them, saying, "Come on guys. You have to play by the book. So it's not about my story. It's not about your story. It's only the execution of the written music, no interpretation." Interpretation is the real story of the performer. So, no, he doesn't want that. That's a different kind of control. Let's see another super-conductor, a German super-conductor. Herbert von Karajan, please.
Þannig að málið er bara að láta þetta gerast af sjálfu sér. Ekki skipta þér af. En hvernig gerist það? Sáuð þið hann fletta síðunum í nótnaheftinu? Nú, annað hvort er hann elliær og man ekki eigin verk, því að hann samdi þessa tónlist, eða hann er að senda sterk skilaboð til þeirra um að: "Svona nú, spilið eftir bókinni. Þetta snýst ekki um mína sögu, eða ykkar. Heldur um að flytja tónlistina eins og hún er skrifuð -ekki um að túlka." Túlkun er hin sanna saga flytjandans. Nei, hann vill það ekki. Það er annars konar stýring. Sjáum annan súperstjórnanda. Þýskur ofurstjórnandi, Herber von Karajan, takk.
(Music)
(Tónlist)
What's different? Did you see the eyes? Closed. Did you see the hands? Did you see this kind of movement? Let me conduct you. Twice. Once like a Muti, and you'll -- (Claps) -- clap, just once. And then like Karajan. Let's see what happens. Okay? Like Muti. You ready? Because Muti ... (Laughter) Okay? Ready? Let's do it.
Hvað var öðruvísi? Sáuð þið augun? Lokuð. Sáuð þið hendurnar? Sáuð þið svona bendingu? Leyfið mér að stjórna ykkur, tvisvar. Eins og Muti, þið: (Klappar) - einu sinni. Svo eins og Karajan. Sjáum hvað gerist? Eins og Muti. Tilbúin? Af því að Muti... (Hlátur) Allt í lagi? Tilbúin? Svona.
Audience: (Claps)
Salur: (Klappar).
Itay Talgam: Hmm ... again.
Hmm... Aftur.
Audience: (Claps) Itay Talgam: Good. Now like a Karajan. Since you're already trained, let me concentrate, close my eyes. Come, come.
Salur: (Klappar) Gott. Eins og Karajan, fyrst þið eruð æfð. Leyfið mér að einbeita mér, loka augunum.
Audience: (Claps) (Laughter)
Salur: (Klappar) (Hlátur)
Itay Talgam: Why not together? (Laughter) Because you didn't know when to play. Now I can tell you, even the Berlin Philharmonic doesn't know when to play. (Laughter) But I'll tell you how they do it. No cynicism. This is a German orchestra, yes? They look at Karajan. And then they look at each other. (Laughter) "Do you understand what this guy wants?" And after doing that, they really look at each other, and the first players of the orchestra lead the whole ensemble in playing together.
Afhverju voruð þið ekki samtaka? (Hlátur) Því þið vissuð ekki hvenær átti að spila. Ég get sagt ykkur að Berlínar Fílharmónían veit ekki einu sinni hvenær á að spila. (Hlátur) Ég skal segja hvernig þau fara að. Án kaldhæðni. Þetta er þýsk hljómsveit? Þau horfa á Karajan og svo á hvert annað. (Hlátur) "Skiljið þið hvað hann er að biðja um?" Og að því loknu horfa þau virkilega á hvert annað og leiðararnir leiða alla heildina saman.
And when Karajan is asked about it he actually says, "Yes, the worst damage I can do to my orchestra is to give them a clear instruction. Because that would prevent the ensemble, the listening to each other that is needed for an orchestra." Now that's great. What about the eyes? Why are the eyes closed? There is a wonderful story about Karajan conducting in London. And he cues in a flute player like this. The guy has no idea what to do. (Laughter) "Maestro, with all due respect, when should I start?" What do you think Karajan's reply was? When should I start? Oh yeah. He says, "You start when you can't stand it anymore." (Laughter)
Og þegar Karajan er spurður um þetta svarar hann í alvöru: "Já, mesti skaðinn sem ég get gert hljómsveitinni minni er að gefa þeim skýr skilaboð. Því það myndi hindra sveitina í að hlusta á hvert annað sem að er nauðsynlegt fyrir hljómsveit." Það er frábært. Hvað með augun? Af hverju eru augun lokuð? Það er góð saga um Karajan að stjórna í London. Hann gefur flautuleikaranum svona merki. Og kauði veit ekkert hvað hann á að gera. (Hlátur) "Meistari, með virðingu, hvenær á ég að byrja?" Hverju haldið þið að Karajan hafi svarað? Hvenær á ég að byrja? Ójá, hann svarar: "Þegar þú afberð það ekki lengur." (Hlátur)
Meaning that you know you have no authority to change anything. It's my music. The real music is only in Karajan's head. And you have to guess my mind. So you are under tremendous pressure because I don't give you instruction, and yet, you have to guess my mind. So it's a different kind of, a very spiritual but yet very firm control. Can we do it in another way? Of course we can. Let's go back to the first conductor we've seen: Carlos Kleiber, his name. Next video, please.
Sem þýðir að þú hefur ekkert vald til að breyta neinu. Þetta er mín tónlist. Hún er bara til í höfði Karajans. Þú verður að giska hvað ég hugsa. Svo þú ert undir miklu álagi. Af því að ég gef þér engar leiðbeiningar og samt verður þú að lesa hugsannir mínar. Svo þetta er öðrvísi, mjög andleg en samt mjög ströng stjórnun. Auðvitað má gera annað. Förum til baka. Til fyrsta stjórnandans sem við sáum: Carlos Kleiber. Næstu stiklu takk.
(Music)
(Tónlist)
(Laughter) Yeah. Well, it is different. But isn't that controlling in the same way? No, it's not, because he is not telling them what to do. When he does this, it's not, "Take your Stradivarius and like Jimi Hendrix, smash it on the floor." It's not that. He says, "This is the gesture of the music. I'm opening a space for you to put in another layer of interpretation." That is another story.
(Hlátur) -Já. Þetta er öðruvísi. En er þetta ekki sams konar stjórnun? Nei, því hann segir þeim ekki hvað þau eiga að gera. Þegar hann gerir þetta, þá er það ekki: "Takið Stradívaríus-fiðluna ykkar eins og Jimi Hendrix og berjið í gólfið." Þetta er ekki þannig. "Þetta er hreyfing tónlistarinnar. Ég er að gera ykkur kleift að setja inn annað lag af túlkun." Það er önnur saga.
But how does it really work together if it doesn't give them instructions? It's like being on a rollercoaster. Yeah? You're not really given any instructions, but the forces of the process itself keep you in place. That's what he does. The interesting thing is of course the rollercoaster does not really exist. It's not a physical thing. It's in the players' heads.
En hvernig gengur þetta upp? Ef hann gefur þeim engar leiðbeiningar? Þetta er eins og að vera í rússíbana, ekki satt? Þú færð engar leiðbeiningar en kraftur ferlisins sjálfs heldur þér á réttum stað. Það er það sem hann gerir. Rússíbaninn er auðvitað ekki til. Þetta er ekki efnislægt. Þetta er í höfði tónlistarmannsins.
And that's what makes them into partners. You have the plan in your head. You know what to do, even though Kleiber is not conducting you. But here and there and that. You know what to do. And you become a partner building the rollercoaster, yeah, with sound, as you actually take the ride. This is very exciting for those players. They do need to go to a sanatorium for two weeks, later. (Laughter) It is very tiring. Yeah? But it's the best music making, like this.
Og þetta gerir þau að samspilurum. Maður er með planið í hausnum. Maður veit hvað á að gera, jafnvel án stjórnunar Kleibers. En hérna og þarna og svona. Þú veist hvað þú átt að gera. Og þú eignast hlutdeild í að byggja rússíbanann. Sko, með hljóði, á meðan þú ert í raun í rússíbanareiðinni. Þetta er spennandi fyrir hljóðfæraleikarana. Þeir þurfa svo tvær vikur á heilsuhæli. (Hlátur) Þetta er mjög þreytandi, ekki satt? En þetta er besti tónflutningurinn, svona.
But of course it's not only about motivation and giving them a lot of physical energy. You also have to be very professional. And look again at this Kleiber. Can we have the next video, quickly? You'll see what happens when there is a mistake.
Auðvitað snýst það ekki bara um hvatningu og að gefa frá sér mikla líkamlega orku. Þú verður líka að vera mjög faglegur. Sjáið þetta aftur, Kleiber. Gætum aðeins við fengið næstu stiklu? Sjáið hvað gerist þegar mistök eru gerð.
(Music) Again you see the beautiful body language. (Music) And now there is a trumpet player who does something not exactly the way it should be done. Go along with the video. Look. See, second time for the same player. (Laughter) And now the third time for the same player. (Laughter) "Wait for me after the concert. I have a short notice to give you." You know, when it's needed, the authority is there. It's very important. But authority is not enough to make people your partners.
(Tónlist) Aftur sjáið þið fallegu líkamstjáninguna. (Tónlist) Og hér er það trompet-leikari sem gerir eitthvað ekki alveg rétt. Fylgist með myndskeiðinu. Sjáið. Í annað skipti, sami leikari. (Hlátur) og nú í þriðja sinn hjá sama leikara. (Hlátur) "Bíddu mín eftir tónleikana. Ég þarf að gefa þér viðvörun." Þegar þörf er á er valdið til staðar. Það er mjög mikilvægt. En vald er ekki nóg til að láta fólk spila með þér.
Let's see the next video, please. See what happens here. You might be surprised having seen Kleiber as such a hyperactive guy. He's conducting Mozart. (Music) The whole orchestra is playing. (Music) Now something else. (Music) See? He is there 100 percent, but not commanding, not telling what to do. Rather enjoying what the soloist is doing. (Music)
Sjáum næstu stiklu. Sjáið hvað gerist hér. Þið gætuð orðið hissa hafandi séð Kleiber sem svona ofvirka týpu. Hann er að stjórna Mozart. (Tónlist) Öll sveitin spilar. (Tónlist) Og nú eitthvað annað. (Tónlist) Sjáið þið? Hérna er hann 100 prósent. En ekki stýrandi, ekki gefandi skipanir. Bara njóta þess hvað einleikarinn gerir. (Tónlist)
Another solo now. See what you can pick up from this. (Music) Look at the eyes. Okay. You see that? First of all, it's a kind of a compliment we all like to get. It's not feedback. It's an "Mmmm ..." Yeah, it comes from here. So that's a good thing. And the second thing is it's about actually being in control, but in a very special way. When Kleiber does -- did you see the eyes, going from here? (Singing) You know what happens? Gravitation is no more.
Annað sóló nú. Hvað má læra af því? (Tónlist) Horfið á augun. Allt í lagi, sáuð þið þetta? Þetta er hrósið sem við vildum öll fá. Þetta er ekki gagnrýni. Þetta er "Mmm..." Já, það kemur héðan. Svo það er jákvætt. Í annan stað, þá snýst þetta um að stjórna í raun en á mjög sérstakan hátt. Þegar Kleber gerir... -sáuð þið augun? Koma héðan? (Raular) Vitið þið hvað gerist? Aðdráttaraflið hverfur.
Kleiber not only creates a process, but also creates the conditions in the world in which this process takes place. So again, the oboe player is completely autonomous and therefore happy and proud of his work, and creative and all of that. And the level in which Kleiber is in control is in a different level. So control is no longer a zero-sum game. You have this control. You have this control. And all you put together, in partnership, brings about the best music. So Kleiber is about process. Kleiber is about conditions in the world.
Kleiber býr ekki aðeinst til ákveðið ferli heldur setur skilyrðin í veröldinni þar sem þetta ferli á sér stað. Svo að aftur, er óbóleikarinn algerlega sjálfstæður. Og því hamingjusamur og stoltur af frammistöðu sinni og skapandi og allt það. Og stjórnun Kleibers er á allt öðru plani. Svo stjórn er ekki lengur núllsummuspil. Þú stjórnar og allt sem þú blandar, með samvinnu, verður að bestu tónlistinni. Þannig að Kleiber snýst um ferli. Kleiber snýst um skilyrðin í heiminum.
But you need to have process and content to create the meaning. Lenny Bernstein, my own personal maestro. Since he was a great teacher, Lenny Bernstein always started from the meaning. Look at this, please.
Þú verður að hafa feril og innihald til að skapa merkingu. Lenny Bernstein, minn eigin lærifaðir, þar sem hann var frábær kennari, Lenny Bernstein byrjaði alltaf á þýðingu. Fylgist með.
(Music)
(Tónlist)
Do you remember the face of Muti, at the beginning? Well he had a wonderful expression, but only one. (Laughter) Did you see Lenny's face? You know why? Because the meaning of the music is pain. And you're playing a painful sound. And you look at Lenny and he's suffering. But not in a way that you want to stop. It's suffering, like, enjoying himself in a Jewish way, as they say. (Laughter) But you can see the music on his face. You can see the baton left his hand. No more baton. Now it's about you, the player, telling the story. Now it's a reversed thing. You're telling the story. And you're telling the story. And even briefly, you become the storyteller to which the community, the whole community, listens to. And Bernstein enables that. Isn't that wonderful?
Munið þið eftir andlitinu á Muti í byrjun? Hann var með stórkostlegan svip, en bara einn. (Hlátur) Sáuði þið andlitið á Lenny? Vitið þið af hverju? Því að tónlistarin þýðir sársauki. Og þú ert að leika sársaukafullan hljóm. Og þú horfir á Lenny og hann þjáist. En ekki á þann hátt að þú viljir hætta. Þjáning, eins og að njóta sín Gyðinglega, eins og sagt er (Hlátur) En þú getur séð tónlistina í svip hans. Þú sérð sprotann hverfa úr hendi hans. Enginn sproti lengur. Nú snýst þetta um að þú, hljóðfæraleikarinn, segir sögunna. Nú er þessu öfugt farið. Þú segir söguna. og í smástund ert þú orðinn sögumaðurinn sem allt samfélagið hlustar á. Og Bernstein gerir það kleyft. Er það ekki yndislegt?
Now, if you are doing all the things we talked about, together, and maybe some others, you can get to this wonderful point of doing without doing. And for the last video, I think this is simply the best title. My friend Peter says, "If you love something, give it away." So, please.
Nú, ef þú gerir allt sem við höfum rætt, í einu og kannski eitthvað fleira geturðu komist á það stig að gera án þess að gera. Og síðusta stiklan, ég held þetta sé einfaldlega besti titillinn. Vinur minn Peter segir: "Ef þú elskar eitthvað, gefðu það frá þér".
(Music)
Gjörið svo vel. (Tónlist)
(Applause)
(Klappað)