Στις 26 Απριλίου 1937, φασιστικές δυνάμεις βομβάρδισαν το βασκικό χωριό, Γκερνίκα στη Βόρεια Ισπανία. Ήταν μία από τις χειρότερες άμαχες απώλειες του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, μεταξύ των Δημοκρατικών και της φασιστικής ομάδας του Φράνκο.
On April 26th, 1937, Fascist forces bombed the Basque village of Guernica in Northern Spain. It was one of the worst civilian casualties of the Spanish Civil War, waged between the democratic republic and General Franco’s fascist contingent.
Για τον Πάμπλο Πικάσο, η τραγωδία πυροδότησε μια έντονη περίοδο δουλειάς, κατά την οποία δημιούργησε μια τεράστια αντιπολεμική τοιχογραφία, με το εύστοχο όνομα, «Γκερνίκα». Ο πίνακας είναι ένα ηχηρό έργο ιστορικής καταγραφής και πολιτικής διαμαρτυρίας. Ενώ όμως τα καλλιτεχνικά κίνητρα του Πικάσο είναι ξεκάθαρα, ο συμβολισμός του πίνακα μπορεί να είναι δυσνόητος και χαοτικός, όσο και ο πόλεμος. Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε αυτήν τη σαρωτική εικόνα, και τι ακριβώς την καθιστά αριστούργημα της αντιπολεμικής τέχνης;
For Pablo Picasso, the tragedy sparked a frenzied period of work in which he produced a massive anti-war mural, aptly titled "Guernica." The painting is a powerful work of historical documentation and political protest. But while Picasso’s artistic motivations are clear, the symbolism of the painting can be as confusing and chaotic as war itself. How can we make sense of this overwhelming image, and what exactly makes it a masterpiece of anti-war art?
Ο εμβληματικός καμβάς του πίνακα αποπροσανατολίζει από την αρχή, και συναντάται στον αφηρημένο Κυβισμό, όπου πρωτοπόρησε ο Πικάσο. Ο Κυβισμός συνειδητά τόνιζε τη διπλή διάσταση του καμβά, αποδίδοντας επίπεδα τα αντικείμενα. Αυτό ενίσχυε την πολλαπλή και συχνά αδύνατη προοπτική του ίδιου αντικειμένου, μια τολμηρή τεχνική, ακόμα και στις εγχώριες σκηνές του Πικάσο.
The painting’s monumental canvas is disorienting from the start, rendered in the abstracted Cubist style Picasso pioneered. Cubism deliberately emphasized the two-dimensionality of the canvas by flattening the objects being painted. This afforded viewers multiple and often impossible perspectives on the same object; a technique considered shocking even in Picasso’s domestic scenes.
Σ' αυτό όμως το πλαίσιο, αυτή η τεχνική προσφέρει μια τελείως ακαταμάχητη ματιά βίας, καταστροφής και απώλειας. Οι πολλαπλές προοπτικές επιδεινώνουν τον τρόμο σε κοινή θέα- με τα μάτια να ορμάνε στο πλάνο μέσα στο μάταιο κυνήγι για ειρήνη.
But in this context, the style offers a profoundly overwhelming view of violence, destruction, and casualties. Multiple perspectives only compound the horror on display– sending the eyes hurtling around the frame in a futile hunt for peace.
Στα αριστερά, μια γυναίκα κρατάει το νεκρό παιδί της κραυγάζοντας, τα μάτια της γλιστράνε στο πρόσωπό της σαν δάκρυα και το κεφάλι της γέρνει αφύσικα πίσω, καθ' ομοίωση του μωρού της. Παρακάτω υπάρχει το άγαλμα ενός στρατιώτη, ανήμπορος να σώσει τα γυναικόπαιδα. Αντ' αυτού, το σπασμένο σώμα του κείτεται σε κομμάτια, κρατώντας σφιχτά ένα σπασμένο σπαθί σύμβολο της απόλυτης ήττας.
On the far left, a woman holding her dead child releases a scream; her eyes sliding down her face in the shape of tears and her head bending back unnaturally to echo her baby’s. There is the statue of a soldier present below, but he is unable to defend the woman and child. Instead his broken body lies in pieces, his arm clutching a splintered sword in a signal of utmost defeat.
Η κορυφή του σπαθιού του ακουμπά το πόδι μιας γυναίκας, τρεπόμενης σε φυγή. Όμως το άλλο πόδι της φαίνεται ανίκανο να κινηθεί, σφηνωμένο στη γωνία του καμβά ακόμα κι όταν προσπαθεί να το κουνήσει. Ένα άλλο θύμα εμφανίζεται πίσω από τη σκυφτή αυτή φιγούρα. Πέφτοντας ανήμπορη, με τις φλόγες να την περιτριγυρίζουν, παγιδεύεται κι αυτή στη δική της ανέλπιδη σκηνή.
The tip of his sword meets a woman’s foot as she attempts to flee the devastation. But her other leg appears rooted to the spot, locked in the corner of the canvas even as she stretches to move it. Another victim appears behind this slouching figure. Falling helplessly as flames lick around her, she too is caught in her own hopeless scene.
Καθένα από αυτά τα πρόσωπα που οριοθετούν τον πίνακα είναι φρικτά παγιδευμένα, προσδίδοντας στο έργο μια έντονη κλειστοφοβική αίσθηση. Κι ενώ περιμένεις το τεράστιο μέγεθος του πίνακα να εξαλείψει αυτή την αίσθηση, η κλίμακά του καταφέρνει να τονίσει τις πραγματικές διαστάσεις της κτηνωδίας.
Each of these figures bordering the painting are horribly trapped, giving the work an acute sense of claustrophobia. And where you might expect the canvas’ massive size to counteract this feeling, its scale only highlights the nearly life-sized atrocities on display.
Μια πιθανή ανακούφιση έρχεται από μια λάμπα, που την κρατάει μια γυναίκα φάντασμα προσπαθώντας να φτάσει το παράθυρό της. Όμως η ελπιδοφόρα λάμψη της λάμπας φωτίζει πραγματικά τη σκηνή; Ή είναι η κοφτερή λάμπα- που συμβολίζει την τεχνολογία του σύγχρονου πολέμου- που φωτίζει παρακάτω τη θέα του χάους;
Some possible relief comes from a lamp held tightly by a ghostly woman reaching out her window. But is her lantern’s hopeful glow truly lighting the scene? Or is it the jagged lightbulb– thought to represent the technologies of modern warfare– which illuminates her view of the chaos below?
Από τα στενά περιθώρια του παραθύρου της, το χέρι της οδηγεί τον θεατή πίσω στη μάχη, προς το πιο αντιφατικό σύμβολο απ'όλα- δύο φασματικά ζώα παγιδευμένα στην καταστροφή. Η κραυγή του αλόγου ενσαρκώνει την απειλή του στρατιωτικού εθνικισμού του Φράνκο, ή το καρφί που το διαπερνά, εκφράζει τη θυματοποίησή του; Ο άσπρος ταύρος εκπροσωπεί την Ισπανία, τη χώρα των ταυρομάχων και κοινό θέμα των έργων του Πικάσο- ή συμβολίζει την ωμότητα του πολέμου;
From the coffin-like confines of her window, her arm guides the viewer back into the fray, to perhaps the most controversial symbols of all– two ghostly animals caught in the destruction. Does the screaming horse embody the threat of Franco’s military nationalism; or does the spike running through its body convey its victimhood? Does the white bull represent Spain, the country of matadors and a common theme in Picasso’s work– or does it stand for the brutality of war?
Σ' αυτή τη σκηνή της διαμάχης, τα ζώα εγείρουν ερωτήσεις παρά απαντήσεις. Και επιπρόσθετα στοιχεία κρυμμένα στο ευρύτερο πλάνο προσφέρουν ακόμα παραπάνω μυστικά για τους προσεκτικούς παρατηρητές. Στην κορυφή του καμβά πετάγεται ένα πουλί, απεγνωσμένο να γλυτώσει τη σφαγή. Και η αφθονία ζώων πιθανόν να υπονοεί τη μέρα του βομβαρδισμού- μια ημέρα αγοράς, όπου οι δρόμοι πλημμύρισαν με χωρικούς, ζώα και άλλα πιθανά θύματα.
In this scene of strife, these animals raise more questions than answers. And additional elements hidden throughout the frame offer even more secrets for close observers. At the top of the canvas flashes a bird desperate to escape the carnage. And the abundance of animals on display may hint at the bombing’s date– a market day which flooded the streets with villagers, animals, and other potential causalities.
Όπως ο βομβαρδισμός της Γκερνίκα, έτσι και ο πίνακας του Πικάσο είναι γεμάτος καταστροφή. Αλλά κρυμμένες πίσω από αυτό το χάος, είναι προσεγμένες σκηνές και σύμβολα, εκφράζοντας την πολυεπίπεδη επίθεση κατά του φασισμού. Δεκαετίες μετά τη δημιουργία του, η «Γκερνίκα» διατηρεί τη δύναμη να σοκάρει το κοινό και να πυροδοτεί συζητήσεις, ενώ συχνά αναφέρεται σε αντιπολεμικές συγκεντρώσεις παγκοσμίως. Πολλοί θεατές έχουν συγκρουσθεί με τις συγκλονιστικές εικόνες και τον συμβολισμό και το πολύπλοκο πολιτικό μήνυμα. Αλλά ακόμα και χωρίς μια καλή κατανόηση του περίπλοκου κρυφού νοήματός του, το έργο του Πικάσο υπενθυμίζει έντονα, ποια είναι τα πραγματικά θύματα της βίας.
Like the bombing of Guernica itself, Picasso’s painting is dense with destruction. But hidden beneath this supposed chaos, are carefully crafted scenes and symbols, carrying out the painting’s multifaceted attack on fascism. Decades after its creation, "Guernica" retains its power to shock viewers and ignite debate, and is often referenced at anti-war gatherings around the world. Hundreds of viewers have grappled with its harsh imagery, shattering symbolism and complex political messaging. But even without a close understanding of it’s complicated subtext, Picasso’s work remains a searing reminder of the true casualties of violence.