هەموو بەیانیەک، هیلیۆس ئەسپە باڵدارەکانی تاودەدات، گالیسکە زێڕینەکەی بەڕەڵاکرد، بەرەو ئاسمان چوو. کە خودای خۆر بەرەبەیانی گۆڕی بۆ گوڵە زێڕینەکانی ڕۆژ، بیری لەوانەی خوارەوە کردبووە.
Every morning, Helios harnessed his winged horses, unleashed his golden chariot, and set out across the sky. As the Sun God transformed the rosy dawn into the golden blooms of day, he thought of those far below.
چەند ساڵێک پێشتر، ئاشقی خواوەندی ئاو ببوو بەناوی کلیمن. بەیەکەوە حەوت کچ و کوڕێکیان هەبوو بەناوی پایسۆن. بەڵام هیلیۆس چاوێکی جوڵاوی هەبوو. لەکۆتایدا کلایمن ئەوی جێهێشت و منداڵەکانیشی لەگەڵ خۆی برد و هاوسەرگیری لەگەڵ پاشای مێرۆپسی ئیثیۆپیا کرد. کاتێک پایثۆن بچوک بوو، کلایمن چیڕۆکەکانی باوکە ئاسمانیەکەی پێگوتبوو. کاتێک گەرەبوو بو بە کوڕێکی گەنج، شانازیەکی زۆری بەخۆی دەکرد بەزانینی ئەوەی کوڕی خودای خۆرە. ئیپەفەس کوڕی زیۆس، هاوتەمەنی پایثۆن بوو، ڕۆژێک بەدوای کەمکردنەوەی خۆبەزلزانینی پایثۆن دەگەڕا، سەرزەنشتی کرد کە هیلیەس باوکی نییە دوای هەموو ئەمانە. بەبێ بوونی بەڵگەی ڕەها بۆ دژەکەی، پێدەچێت چووبێتە مێشکی پایثۆن. دەترسا لەوەی دایکی درۆی لەگەڵ کردبێت. ئەگەر کوڕی هیلیەس نەبی ئەی ئی کێ بوو؟ کاتێک پایثۆن ڕووبەرووی کلایمن بووەوە، ئەو سور بوو لەسەر ئەوەی باوکی ئەو خواوەندی بەهێزی خۆرە. لەگەڵ ئەوشدا، پایثۆن کەوتە گومانەوە. لەبەر ئەوە، کلایمن ناردی بۆ ئەوەی ڕاستەوخۆ لە هیلیەس بپرسیت.
Years ago, he fell in love with a water nymph named Clymene. Together, they had seven daughters and one son named Phaethon. But Helios had a wandering eye. Clymene eventually left him, taking their children with her and marrying King Merops of Ethiopia. When Phaethon was little, Clymene told him tales of his divine father. As he grew into a young man, he took a special pride in knowing he was the Sun God’s child. However, one day, Epaphus, Phaethon’s peer who was himself the son of Zeus, sought to temper Phaethon’s arrogance, taunting that Helios wasn’t his father after all. With no absolute proof to the contrary, the possibility bore into Phaethon’s mind. He feared that his mother had lied. And who was he if not Helios’ son? When Phaethon confronted Clymene, she insisted that his father was the powerful Sun God. Nevertheless, Phaethon was seized by doubt. So, Clymene sent him off to ask Helios directly.
بەرەو ڕۆژهەڵات ڕۆیشت، لە کۆتایدا پایثۆن چووە ناو کۆشکی درەوشاوەی خواوەندی خۆر. بە جارێک چاوەکانی لەگەڵ ڕووناکیەکە گونجان، زەردەخەنەی تیشکدەری هیلیەسی بینی و ئامێزی کراوە. کاتێک پایثۆن گومانی خۆی دەربڕی کە هیلیەس بەڕاستی باوکی ئەوە، خواوەندی خۆر تەنیا درەوشاوە. بۆ لابردنی هەموو گومانەکان، هەرشتێک دەبەخشێت کە پایثۆن دەیەوێت. خۆخستنە بەر پڕشنگدانەوەی هیلیەس پایثۆن هەستی کرد تەنیا یەک ڕێگا هەیە بۆ سەلماندنی پەیوەندیەکەیان بۆ جیهان_ و خۆی. ئەو پێویستی بە لێخوڕینی گالیسکەکەی هیلیەس هەبوو بۆ یەک ڕۆژ.
Walking eastward, Phaethon entered the Sun God’s gleaming palace at last. Once his eyes adjusted to the brightness, he saw Helios’ radiant smile and open arms. When Phaethon expressed his skepticism that Helios was truly his father, the Sun God only beamed. To dispel all doubt, he would grant Phaethon anything he wanted. Basking in Helios’ glow, Phaethon felt there was but one way to prove their connection to the world— and himself. He needed to drive Helios’ chariot for a day.
زەردەخەنەکەی خواوەندی خۆر شێوا. لە گەشتی ڕۆژانەیدا، ئەسپە هەناسە ئاگرینەکانی لێخوڕی بۆ بۆشایی لە بەرزترین خێرایدا. ئەرکەکە پێویستی بە ئەوپەڕی کۆنتڕۆل هەبوو بۆ دڵنیابوون لەوەی کە گالیسکەکە پێشبڕکێ دەکات بەدرێژایی ڕێڕەوی وردی ئاسمانی. لەگەڵ لێوارێکی باریک جێگیریەکەی لە بەڵا جیاکردبۆوە. تەنانەت زیۆسیش ئاسودە نەبوو لە لێخوڕینی گالیسکەکەی. هیلیەس داوای لە کوڕەکەی کرد بۆ ئەوەی دووبارە بیربکاتەوە، بەڵام پایثۆن نەگۆڕا، لەبەر ئەوە خواوەند ئەوی ئامادە کرد بۆ گەشتەکە.
The Sun God’s smile dimmed. In his daily journey, he steered his fire-breathing horses through space at top speeds. The task required masterful control to ensure that the chariot raced along its precise celestial trajectory, with a thin margin separating stability from catastrophe. Even Zeus wasn’t confident in driving his chariot. Helios begged his son to reconsider, but Phaethon was steadfast, so the god prepared him for the journey.
لەگەڵ درزێک لە جڵەوەکان، ئەو ڕۆیشت. لە فڕینەکەدا، نائارامیە تیاچووەکەی پایثۆن نەمان. بەلام زوو، ڕیشووەکان هێواشبوونەوە لە دەستیدا. نائاسایی بوو بۆ کێشی سوکی مردوویەک، ئەسپە تیشکدەرەکان بەرزتر و بەرزتر دەبوونەوە. گالیسکەکە بە پێچەوانەی گەلەستێرەکان دەسوڕایەوە، ونکردنی چزەی دووپشکەکە و تیرەکەی بورجی تیر و کەوان.
With a crack of the reins, he was off. In flight, Phaethon’s mortal insecurities fell away. But soon, the reins slackened in his hands. Unaccustomed to the feathery weight of a mortal, the radiant horses climbed higher and higher. The chariot whirled past constellations, narrowly missing the pincers of Scorpio and the arrow of Sagittarius.
لە دووری زۆری خۆرەوە، زەوی تاریک بوو، و دەریاکان دەستیان بە درز و بەستن کرد. ڕاچڵەکی، پایثۆن بە خێرای جڵەوەکەی ڕاکێشا. ئەسپەکان لاربوونەوە و گالیسکەکە بەرەو ڕووی زەوی قڵپ بۆوە. دەریاچەکان دەکوڵان و دارستانەکان دەسووتان کاتێک پایثۆن هەوڵیدەدا تا گالیسکەکە بەرزبکاتەوە، لەدوای خۆی بیابانی جێهێشت.
With the Sun so far away, the Earth darkened, and the seas began to crackle and freeze. Startled, Phaethon sharply pulled the reins. The horses lurched and the chariot plunged towards the Earth's surface. Lakes boiled and forests burned as Phaethon struggled to pull the chariot up, leaving deserts in his wake.
گەڕانەوە بۆ چیای ئۆلۆمپەس، خوداوەندەکان دەترسان. زیۆس بینی کە پایثۆن خۆی ئامادەکردبوو بۆ پێکدادانێک کە ئاگری لەزەوی بەردەدا. یەکێک لە بروسکە بەهێزەکانی خۆی گرتە کوڕەکە. ئەسپەکان پەرتەوازە بوون، پایثۆنیان بە هەڵواسراوی لە بەهەشت جێهێشت بۆ تەنیا خولەکێک، پێش ئەوەی بەربێتەوە بۆ زەوی، ناو ڕووباری ئەریدانوس، نەگەڕانەوە بۆ سەرەوە تا هەتاهەتایە.
Back on Mount Olympus, the Gods were panicking. Zeus saw that Phaethon was destined for a crash that would set the Earth ablaze. So, he hurled one of his mighty thunderbolts at the boy. The horses tore away, leaving Phaethon suspended in the heavens for just one moment, before he plummeted to the Earth, into the river Eridanus, never to resurface.
خوشکەکانی پایثۆن لە کەناری ڕووبارەکە کۆبوونەوە بۆ گریان، بەرە بەرە گۆڕا بۆ داری سورەچنار کە عەمبەرێکی بەنرخی خستە ناو ئاوەکەوە. زیۆس زەوی چاککردەوە و بیرکردنەوەی هەمیشەیی دروست کرد، نەخشاندنی لێکچوونی پایثۆن لە ئەستێرەکان.
Phaethon’s sisters gathered on the riverbank to weep, gradually metamorphosing into poplar trees that leaked precious amber into the water. Zeus repaired the Earth and created an everlasting memorial, strewing Phaethon’s likeness in the stars.
زاڵدەبێت بەسەری بە پەستی، هیلیۆس خۆی لە ئاسمان حەشاردا. بەڵام هەر زوو گەڕایەوە، و هەموو ڕۆژێک لەو کاتەوە، کاتێک پێشبڕکێی دەکرد لەناو بەهەشت، بەخێرهاتنی کوڕەکەی کرد. گەلەستێرەی ناسراو بە ”ئەوریگا“ یان ”ڕێنیشاندەر،“ وەک بیرخەرەوەی گەنجێکی ونبوو ماوەتەوە، وهەوڵەکەی بۆ جڵەوگیرکردنی هێزەکەی زۆر زیاتر لە خۆی.
Overcome by grief, Helios had hidden himself from the sky. But he soon returned, and every day from then on, as he raced through the heavens, he greeted his son. The constellation, known as “Auriga,” or “the charioteer,” stands as a reminder of a lost young man, and his bid to harness powers far greater than himself.