In their ramshackle hut on the edge of the woods, a husband and wife were in despair. The woman had just given birth to their thirteenth child, and the growing family was quickly running out of food and money.
لەخانووە خراپەکەیان لە قەراغی دارستانەکە، ژن و مێردێک لەنائومێدیدا بوون. ژنەکە تازە منداڵی سێزدەهەمینی دەبوو، خێزانە گەورەکە بە خێرایی خواردن و پارەیان تەواو دەبوو.
The father walked into the woods to ponder their problem. After hours spent wandering through the trees, he encountered two shadowy silhouettes. The first figure appeared to be the man’s God, while the second resembled the Devil. Both figures offered to lighten the man’s burden, and act as Godfather to his most recent child. But the man refused their offer— he wouldn’t entrust his son to those who passed judgment on human life.
باوکەکە بەناو دارستانەکەدا دەڕۆیشت بۆ ئەوەی بیری لە کێشەکانی بکاتەوە. دوای چەند کاتژمێرێک لە گەڕان بەناو درەختەکاندا، ڕوبەڕووی دوو سێبەری نادیار بوویەوە. شێوەی یەکەم وەک خودا لە شێوەی پیاو دەردەکەوت، لە کاتێکدا شێوەی دووەم لە شەیتان دەچوو. هەر دوو شێوەکە پێشنیاری کەم کردنەوەی کێشەکانی پیاوەکەیان کرد، و وەک بەخێوکەری منداڵە تازەکەی پیاوەکە خۆیان دەنواند. بەڵام پیاوەکە پێشنیارەکانی ئەوانی ڕەتکردەوە ئەو نەیدەویست کوڕەکەی بە ئەوانە بسپێرێت کە بڕیار دەدەن لەسەر ژیانی مرۆڤ.
He ventured deeper into the tangled thicket. Here in the darkest part of the woods, the father made out a third figure. Sunken eyes stared out of its gaunt face, which broke into a crooked smile. This was Death himself, come to offer his services as Godfather. He promised to return when the child came of age, to bring him happiness and prosperity. The father— knowing that all people are equal in the eyes of Death— accepted his offer.
بەرەو قوڵای دارستانەکە بەرێ کەوت. لێرەدا باوکەکە لە تاریکترین بەشی دارستانەکە تێبینی شێوەی سێیەمی کرد. چاوێکی ماندوو و روخسارێکی ترسناک هەبوو و خەندەیەکی هەڵخەلەتێنەریشی کرد بوو. ئەمە مردن خۆی بوو، هات بۆ پێدانی خزمەتەکانی وەک بەخێوکەر. بەڵێنی بە پیاوەکەدا کە منداڵەکەی گەورە بوو بۆی بگەڕێنێتەوە بۆ ئەوەی دڵخۆشی و سەرکەوتنی بۆ بهێنێت. باوکەکە دەیزانی کە مردن بە یەکسانی سەیری هەموو کەس دەکات__ و پێشنیارەکەی قبوڵ کرد.
Years later, when the child had grown into an ambitious young man, his skeletal Godfather came for his promised visit. In his gnarled hand he held a flask containing the cure for all human ailments. Death had brought this flask for his Godson, promising to make him a successful doctor. But the powerful potion came with very strict rules.
چەند ساڵێک دواتر، منداڵەکە گەورە بوو بۆ پیاوێکی گەنجی بەرزیخواز، باوکە بەخێوکەرە هێسکەکە پەیمانەکەی بە جێگەیاند. لەناو دەستە ڕەقەکانی کەمۆڵەیەکی هەڵگرتبوو کە چارەسەری تێدا بوو بۆ هەموو نەخۆشیەکانی مرۆڤ. مردن ئەو کەمۆڵەیەی بۆ کوڕە خواییەکەی هەڵگرت بوو، بەڵێنیدا بۆ ئەوەی بیکاتە پزیشکێکی سەرکەوتوو. بەڵام دەرمانە بەهێزەکە لەگەڵ یاسای زۆر توندوتیژ دەهاتەوە.
If his Godson encountered a sick person and Death was hovering at the top of their bed, the doctor could heal them with just a waft of the antidote’s fumes. But if Death lingered at the foot of the bed, he’d already claimed the patient as his own— and the doctor could do nothing for them.
ئەگەر کوڕە خواییەکەی ڕوبەڕووی کەسێکی نەخۆش بوەوە و مردن بسوڕێتەوە لە سەرووی جێگەکەی، پزیشکەکە دەتوانێت تەنها بە شەماڵێکی دووکەڵی دژە ژەهر چارەسەریان بکات بەڵام ئەگەر مردن لە خوارەوە خۆی مەڵاس دابوو، ئەوا نەخۆشەکە گیان دەسپێرێت و پزیشکەکە ناتوانێت هیچیان بۆ بکات.
In time, the doctor’s potent potion and uncanny instincts became known throughout the land. He grew rich and famous, casting off the hardships of his early life.
لەم کاتەدا، دەرمانە بەهێزەکەی پزیشکەکە و نەژادە نائاسایەکان لە هەموو زەوی دەناسرێن. ناسراو و دەوڵەمەند دەبێت و قورسایەکانی ژیانی سەرەتایی لە کوڵ دەبێتەوە.
When the king fell ill, he summoned the famous physician to treat him. The doctor swept into the palace, ready to show off his skills. But when he entered the king’s chamber, he was dismayed to see Death settled at the foot of the bed.
کاتێک پاشاکە نەخۆش کەوت، پزیشکە بەناوبانگەکەی بانگ کرد تا چارەسەری بکات. پزیشکەکە خۆی بۆ ناو کۆشکەکە خزاند ، ئامادەبوو بۆ ئەوەی شارەزایەکانی نیشاندات. بەڵام کاتێک چوو بۆ ژووری پاشاکە، لە بینینی مردن لە خوارووی جێگاکەوە ترسا.
The doctor desperately wanted the glory of saving the king— even if it meant deceiving his Godfather. And so, he swiftly spun the bed around and reversed Death’s position, leaving the doctor free to administer the antidote. Death was livid. He warned his arrogant Godson that if he ever cheated Death again, he would pay for it with his life.
پزیشکەکەکە هیوا بڕاوانە دەیویست شکۆی ڕزگارکردنی پاشا بە دەست بهێنێت تەنانەت ئەگەر بە فێڵ کردنیش لە باوکە هەڵگرەوەکەشی بێت. و بۆیە، ئەو بە خێرایی جێگەکەی سوڕاندەوە بە پێچەوانەی شوێنی مردن، پزیشکەکە ئەوێی جێهێشت و بۆ ئەوەی دژە ژەهرەکە کار بکات. مردن توڕە بوو. کوڕە خوداییە لوتبەرزەکەی ئاگادارکردەوە، ئەگەر جارێکیتر فێڵ لە مردن بکاتەوە، ئەوا باجی ئەمە بە ژیانی دەدات.
Death and the doctor continued their travels. After some time, the king’s messengers came to collect the doctor yet again. The princess was gravely ill, and the king had promised incredible riches to anyone who could cure her.
مردن و پزیشکەکە لە گەشتەکانیان بەردەوام بوون پاش ماوەیەک، نێردراوی پاشا بە دوای پزیشکەکە دەگەڕا. شازادە بارودۆخی زۆر خراپ بوو، پاشا پەیمانی دەوڵەمەندی بە هەر کەسێک دابوو کە چارەسەری شازادە بکات.
The doctor approached the princesses’ chamber with gold in his eyes. But upon seeing the sleeping princess, his greed fell away. He was so struck by her grace, that he failed to notice Death lurking by her feet. He swiftly healed the princess, but before she could even utter her thanks, Death had dragged his lovesick Godson away.
پزیشکەکە بە نیازی چڵێسیەوە دەچێتە ژووری شازادە. بەڵام بە بینینی شازادە، ئاواتەکانی لەناو چوون سەرسامی جوانیەکەی بوو، لە یادی دەچێت کە مردن لە لای قاچی شازادە خۆی مەڵاس داوە. بە زوویی شازادە چارەسەر دەکات، بەڵام پێش ئەوەی شازادە تەنانەت سوپاسگوزاریی دەربڕێت، مردن پزیشکەکە پەڵ کێش دەکات و دووری دەخاتەوە.
In an instant, the palace dissolved around them. The doctor found himself in an immense cave lined with countless quivering candles, each representing the duration of a life. As punishment for his Godson’s foolish attempt to master mortality, Death whittled his candle down to its wick.
لە یەک چرکەدا کۆشک لە دەوریان تێک دەشکێت. پزیشکەکە خۆی لە ئەشکەوتێکی گەورە دەدۆزیەوە لە تەنیشت کۆمەڵێک مۆم کە نوێنەرایەتی ماوەیەکی تایبەتی ژیان کردن دەکەن. وەک سزایەک بۆ کارە بێمێشکانەکانی پزیشکەکە بۆ بەدەست هێنانی نەمریی، مردن مۆمی پزیشکەکە تا کۆتا خاڵ کۆتایی پێدەهێنێت.
Seeing his own dwindling light, the doctor felt the fear he’d often glimpsed in his patients’ eyes. Desperately, he begged Death to transfer his dying light onto a new candle. His Godfather considered the request— but the doctor’s betrayal was too great. He loosened his bony grip, and his Godson’s candle fell to the floor. Death stood motionless, his inscrutable face fixed on the sputtering flame— until all that was left of the doctor was a wisp of smoke.
بە بینینی رووناکی خاوبووەکەی خۆی، پزیشکەکە هەست بەم ترسە دەکات کە لە چاوی نەخۆشەکان بەدی دەکرد. بە پەشۆکاویەوە، لە مردن پاڕاوە کە ڕووناکیەکەی بخاتە ناو مۆمێکیتر. بەخێوکەرەکە بیری لە داوای پزیشکەکە دەکردەوە، بەڵام تاوانی پزیشکەکە مەزن بوو. کاتێک دەستە هێسکەکەی خاو دەکاتەوە، مۆمی کوڕە هەڵگیراوەکەی دەکەوێتە سەر زەوی. مردن بێ هەست وەستا، روخسارە ترسێنەرەکەی تیشکی خستبووە سەر مۆمە تێکشکاوەکە تاوەکو مۆمی پزیشکەکە بووە دووکەڵ.