In ancient Kyoto, a devout Shinto scholar lived a simple life, but he was often distracted from his prayers by the bustling city. He felt that his neighbors were polluting his soul, and he sought to perform some kind of personal harae— a purification ritual that would cleanse his body and his mind.
Li kyotoya kevnar, zanaye ê sofî yê ayînê şîntoyê jiyanek a sade di jiya, lê wî gelek caran xwe dikişand ji duayên xwe ji hêla bajarê qerebalix ve. Wî hest pêkir ku cîranên wî riha wî qirêj dikin, û wî dixwest ku hin corên hara yên kesane pêk bîne rêûresma pakijkirnê ku dê laş û hişê wî pakij bike.
He decided to travel to the revered Hie Shrine. The trip was an arduous climb that took all day. But he was glad for the solitude it afforded him, and the peace he felt upon returning home was profound. The scholar was determined to maintain this clarity for as long as possible, and resolved to make this pilgrimage another 99 times. He would walk the path alone, ignoring any distractions in his quest for balance, and never straying from his purpose.
Wî biryar da ku biçe peristgeha hay ya pîroz. Hilketina rêwîtiyê dijwar bû ku tevahiya rojê dirêj kir. Lê ew ji tenêtiya ku wî bidest xist şa bû, û aramiya ku wî di vegera malê de his kir kûr bû. Zanyarî biryar da ku vê zelalîyê bi parêze heya ku gengaz be, û biryar girt ku vê hecê 99 carên din jî bike. Ew ê di rêyê da bi tinê bimeşe, guh neda çi mijûlbûnan di lêgerîyana hevsengiyê da, û çi caran ji armanca xwe dûr nakeve.
The man was true to his word, and as days stretched into weeks, he walked through driving rain and searing sun. Over time, his devotion revealed the invisible world of spirits which exists alongside our own. He began to sense the kami, which animated the rocks underfoot, the breeze that cooled him, and the animals grazing in the fields.
Mêrik di gotinên xwe de rast bû, û roj bi heftiyan dirêj dibûn, ew di nav barîna zêde û tava rojê da meşiya. Bi derbasbûna demî, dilsozî ya wî cîhana rihanî ya nedîtbar diyar kir ku li rexê me heye. Wî dest bi hestkirina kamî kir, ku keviran di bin lingan de dijand, bayê ku wî sar kir, û ajelên ku li zeviyan diçêriyan.
Still he spoke to no one, spirit or human. He was determined to avoid contact with those who had strayed from the path and become polluted with kegare. This taboo of defilement hung over the sick and deceased, as well as those who defiled the land or committed violent crimes. Of all of the threats to the scholar’s quest for spiritual purity, kegare was by far the greatest.
dîsa jî ew bi kesê re nepeyivî, rih an mirov. Ew bi biryar bû ku dûr bikeve ji têkiliya bi yên ku ji rê derketine ji rê û bi kegare ê qirêj bûne. Ev tabûya qirêjbûnê li ser nexweş û miriyan daleqandî, û her wiha yên ku ax pîs kirin an tawanên tund kirin. Ji hemî gefên lêgeryana zanyaran ya paqijiya giyanî, kegare mezintirîn bû.
After paying his respects for the 80th time, he set out for home once more. But as darkness fell, he heard strained sobs in the night air. The scholar tried to push forward and ignore the moans. But the desperate cries overwhelmed him. Grimacing, he left his path to follow the sound to its source.
Piştî rêzgirtina xwe ji bo cara 80-yan, wî carek a din berê xwe dav malê. Lê her ku tarî ket, wî girînek tengijî bihîst di hewayê şevê da. Zanyarî hewl da ku pêşve biçe û nalînan paşguh bike. Lê girîyên bêhîvî ew dagir kirin. rûbada, wî rêça xwe hişt ku li dû dengî biçe ser çavkaniya wê.
He soon came to a cramped cottage, with a woman crumpled outside. Filled with pity, the scholar implored the woman to share her sorrow. She explained that her mother had just died— but no one would help her with the burial. At that news, his heart sank. Touching the body would defile his spirit, draining his life force and leaving him forsaken by the kami. But as he listened to her cries, his sympathy soared. And so, they buried the old woman together, to ensure her safe passage into the spirit world.
Ew zû hat koxa teng, bi jineka qurmiçî re li derve. Bi dilovaniyê dagirtî, zanyarî ji jinê lava kir ku êşa xwe parve bike. Wê diyar kir ku dayika wê nû miriye lê tu kes di binaxkirin ê de alîkariya wê nake. Di wê nûçeyê de, dilê wî çikîya. Destlêdan a laşî dê ruha wî pîs bike, dadûşîna hêza wî ya jiyanê û wî dest ji kami berda. Lê gava wî guh dida qêrînên wê, dilsoziya wî zêde dibû. û wiha, wan jina pîr bi hev re veşartin, da ku derbasbûna wê ya biewle di cîhana giyanî de misoger bike.
The burial was complete, but the taboo of death weighed heavily on the scholar. How could he have been so foolish, to shirk his most important rule and corrupt his divine journey? After a tormented night, he resolved to go back to the shrine to cleanse himself.
Binaxkirin temam bû, lê tabûya mirinê giran li zanyarî giran kir. Çawa dibe ku ew wiha bêhiş be, da xwe ji rêbaza xweya herî girîng dûr bixe û rêwîtiya xwe ya xwedayî xirab bike? Piştî şeveka bi êş, wî biryar da ku vegere peristgehê da ku xwe pakij bike.
To his surprise, the usually quiet temple was filled with people, all gathering around a medium who communicated directly with the kami. The man hid himself, not daring approach in case anyone glimpse his polluted soul. But the medium had other ways of seeing, and called him forward from the crowd.
ji bo sersambûna wî, peristgeha bi gelemperî bêdeng bi mirovan tijî bû, hemî kom dibin li dora navendek ku rasterast têkilî danî bi kami re. Mêrî xwe vedişart, nediwêriya xwe nêzîk bike da kes giyanê wî yê qirêj nebîne. lê navgîn awayên din ên dîtinê hebûn, û ew di nav girseyê de bi pêş ve dibir.
Ready to be forsaken, the scholar approached the holy woman. But the medium merely smiled. She took his impure hand in hers, and whispered a blessing only he could hear— thanking him for his kindness. In that moment, the scholar discovered a great spiritual secret: contamination and corruption are two very different things.
Amade bû ku bihête hêlan, zanyar nêzîkî jina pîroz bû. Lê navîn bi tenê keniya. Wê destê wî yê çepel girt, û bi pistepist bereketa ku tenê wî dibihîstî kir ji bo qenciya wî spasiya wî dikin. Di wê gavê de, zanyarî razek a giyanî ya mezin vedît: qirêjbûn û gendelî du tiştên pir cûda ne.
Filled with insight, the scholar set himself back on his journey. But this time, he stopped to help those he met. He began to see the beauty of the spirit world everywhere he went, even in the city he'd previously shunned. Others cautioned that he risked kegare— but he never told them why he so freely mingled with the sick and disadvantaged. For he knew that people could only truly understand harae through a journey of their own.
zana bi têgihiştinê tijî bû, zanyarî xwe da rêwîtiya xwe. Lê vê carê, ew sekinî da ku alîkariya kesên ku wî dîtî bike. Wî dest pê kir bi dîtina bedewiya cîhana giyanan li her devera ku çûbûyê, li bajêr jî wî berê xwe da paş. Hinekên din hişyar kirin ku wî kegare xeter kir lê wî tu carî ji wan re negot çima wisa azad tevlihev bû bi nexweş û bêkesan re. Çunkû wî dizanibû ku mirov tenê dikare bi rastî ji reûresma pakijkirin ê fêm bike di rêwîtiya xwe de.